ARTICULUS II.

Utram intellectus praticus sit vis una

vel plures ?

Secundo quaeritur, Utrum intellectus practicus sit vis una vel plures ?

Et videtur, quod una. Una enim vis est, cujus est unus actus, et unus finis qui est objectum : operabile autem in quantum operabile est objectum unum et finis : ergo super ipsum est unus actus : ergo et potentia erit una.

Sed contra i

In intellectu practico sunt principia operum universalia : ergo abstrahuntur de necessitate ab aliquo : omne autem abstrahere est agere : ergo necessarius est intellectus agens in operationibus.

Item, Rationes operum non semper sunt in intellectu : ergo antequam sint in ipso, intellectus praticus est potentia omnia illa : ergo necessarius erit intellectus possibilis.

Item, In intellectu practico acquiruntur species operabilium : acquisitio autem talis constituit intellectum formalem et adeptum : ergo er it etiam ibi intellectus adeptus.

Praeterea quaeritur juxta hoc, U t r u m intellectus practicus sit idem quod ratio practica vel non ?

Et vi d et u r, quod non. Ratio enim est divisa contra concupiscibilem et irascibilem, intellectus autem practicus contra speculativum.

Praeterea, Ratio est vis ordinativa unius ad alterum, intellectus autem videtur esse simplicium.

Quaeritur etiam ulterius, Utrum sit vis activa, ut quidam dicunt, vel passiva?

Et videtur, quod activa.

1. Quidquid enim est principium operum, operabilium per nos, est simpliciter activum : talis est intellectus practicus : ergo s i mp l ex est activa potentia.

2, Praeterea, A Philosophis omnibus dicitur intellectus activus.

Sed contra i

Apprehendere est recipere : recipere autem pati : cum igitur intellectus practicus apprehendit species operabilium, ipse erit virtus passiva.

Solutio. Dicendum, quod ad perfec tio nem intellectus practici exigitur actio agentis, sicut etiam ad perfectionem speculativi : sed non est aliud agens hinc inde, eo quod non agit ea in quantum operabilia sunt vel scibilia, sed in quantum simplicia denudata a materia : et in hoc conveniunt operabilia et scibilia. Concedimus etiam bene, quod intellectus practicus prius est in potentia et postea, in actu, et est idem in substantia, differens lamen ratione. Utrum autem idem sit cum speculativo, infra determinabitur.

Ad id autem quod objicitur, quod sit una potentia, dicendum quodin omnibus una est operatio potentia et actu : quia potentia non operatur nisi secundum quod est in actu : et sic etiam est una potentia intellectus practici in substantia, ut (lictum est.

Ad id quod quaeritur, Utrum sit idem cum ratione practica ?

Dicendum, quod idem est in substantia, sed differt, quia simplicior est in subjecto sive objecto : ratio enim ordinat unum ad alterum, sed intellectus proprie est principiorum secundum quae est ordinatio illa ; sed tamen ambo sunt una vis animae.

Ad id quod contra objicitur, dicendum quod quando ratio dividitur contra concupiscibilem et irascibilem, tunc intellectus practicus includitur in ratione : ratio enim ponitur ibi pro omni eo quod movet ex parte animae rationalis. Quando autem practicus dividitur contra speculativum, tunc differentia notatur in fine, sicut dicit Philosophus in libro secundo Metaphysicae : speculativae enim est veritas, practicae autem opus.

Ad id quod ultimo quaeritur, Utrum sit potentia activa vel passiva ?

Dicendum, quod secundum quid est

passiva, et simpliciter activa : respicit enim specieni operabilium ut agat, et non ut speculetur receptum : unde finaliter est ad opus.