ARTICULUS II.

Quis sit proprius actus concupiscibilis ?

Secundo quaeritur, Quis sit actus ejus proprius ?

Et videtur, quod concupiscere delectabile quod pertinet ad, corpus.

Sed tunc quaeritur, Quid hoc addat supra appetere? Et v i detur, quod n i h il .

Appetere enim semper est respectu de l ec t ab il is, et detestatio respectu contrarii. Cum igitur concupiscibile sit respectu ejusdem, videtur quod idem sint,

2. Item, Contraria sunt ejusdem p otent iae, u t dicit Aristoteles : cum igi tu r delectabile e t tri st a bil e contraria s u n t , cujus po t e nti ae est d e l ec t a b i l e, ejus etiam er it tristabile. Si ergo proprius actus est concupiscere, er it concupiscentia respectu tristabilis.

3. Si forte dicatur, quod sicut sunt duo contraria in objecto, ita e t iam sunt duo in actu. Unde respectu tristabilis est actus qui est detestari et fugere, Contra: Detestari et fugere nocivum, proprius actus est irascibilis, ut dicit Avie erilia. Cum ergo irascibilis non sit eadem, vis cum concupiscibili, non erit actus il le concupiscibilis.

4. I t em, Secundum hoc videtur, quod concupiscibilis e t irascibilis si n t una vis : contraria enim sunt unius vis : sed tristabile es t contrarium delectabili :

ergo sunt unius vis, Cum igitur irascibilis sit respectu tristabilis, irascibilis et concupiscibilis videntur esse una vis,

5. Si forte dicatur, quod irascibilis non est detestari, sed insurgere contra noci vu m et pugnare. Co ntra : Quaec u mq u e vis debet a se repellere contrarium, ipsam necesse est insurgere contra illud : ergo si vis concupiscibilis debeat repellere contrarium sibi, necesse est ipsam insurgere contra i llu d : ergo non solius irascibilis est insurgere.

Solutio, D i cen du m, quod concupiscere proprius actus es t concupiscibilis : unumquodque enim determinari habet ab ultimo et maximo sui generis : concupiscentia aut eui sonat in max i m u m appetitum, cupido enim dicit vehementem appetitum circa aliquid : sed concupiscentia ex vi propositionis adhuc sonat in majorem intensionem circa delectabile concupitum : et hoc est ex vehementia dulcedinis objecti : cum enim ipsum per se sit delectabile, plus movet appetitum quam aliud quod non habet hujusmodi delectationem.

Ad primum ergo dicendum, quod concupiscere addit supra appetere sicut species super genus : appetere en i m dicit generalem incli n a t io n em appetitus in appetibile : concupiscere autem sonat i n motum quasi quaerentem retici in delectabili et frui ipso.

Ad aliud dicendum, quod sine dubio contraria sunt ejusdem vis, sed non sunt ambo lines. Unde licet tristabile sit concupiscibile, tamen non est finis ejus : et propter hoc etiam detestatio sine fuga, tristabilis non est finalis actus ejus, sed consequens : propter hoc enim detestatur tristabile, quia concupiscit delectabile.

Ad aliud dicendum, quod detestatio in genere sive fuga non est actus irascibilis., sed potius aggredi cum ira et animositate, sicut postea dicetur.

Ad aliud d i cend u m, quod concupi- scibilis et irascibilis non sunt una vis : tristabile enim in sensu non est proprium objectum irascibilis, sed potius concupiscibilis. De irascibilis autem objecto postea dicetur.

Ad ultimum autem di cen d um, quod duplex est insurgere, scilicet insurgere generaliter contra contristans in sensu, et hoc non est proprium irascibilis : et est insurgere ex animositate contra alterum repugnans, et hoc est proprium irascibilis.