216

εὐχαριστίαν σημαίνει. 5 σωτήριον τοῦ προσώπου μου ὁ θεός μου. τοῦ ἀληθῶς προσώπου μου σωτήριον εἶ. τὸ φῶς δέ ἐστιν τὸ σω̣τήριον τ̣οῦ ἔσω ἀνθρώπου, περὶ οὗ λέγει· "σοφία ἀνθρώπ̣ου φωτιεῖ πρόσωπον αὐτοῦ". καὶ πάλιν λέγει ὁ ἅγιος "πεφωτισμένους" ἔχειν "τοὺς ὀφθαλμοὺς τῆς καρδίας" καὶ "ἀνακεκαλυμμένῳ προσώπῳ τὴν δόξαν κυρίου̣ καθοπτρίζεσθαι". ὅταν καθοπτριςθῇ τὸ πρόσωπον ὑπὸ τῆς καταλλήλου καὶ θείας δόξης καὶ φωτισθῇ ὑπὸ τῆς σοφ̣ίας, ἐμοῦ σωτηρία ὁ θεός ἐστιν. ἄλλοι ῥυσθέντες ἐκ νόσου λεγέτωσαν· "3σωτηρία μού ε᾿̣στιν ὁ ἰατρός"3, καὶ ἄλλος ἐκ τρικυμίας καὶ ζάλης ῥυσθεὶς λεγέτω· "3σωτηρία μού ἐστιν ὁ κυβερνήτης"3. 1 Εἰς τὸ τέλος· τοῖς υἱοῖς Κόρε εἰς σύνεσιν ψαλμός. περὶ τοῦ τέλους πολλάκις ἐλέχθη, ὅτι τὸ ἔςχατον ὀρεκτόν ἐστιν, οὗ ἕνεκα τὰ ἄλλα πάντα γι´̣νεται, αὐτὸ δὲ οὐδενὸς ἕνεκα ····· ····· ····· ····· ἔχειν. ὁ εἰδὼς τὸ τέλος οἶδεν καὶ τὰ ποιητικὰ τοῦ τέλους τὰ πρὸ του´̣του. καὶ ἐς ὅσ̣ον ····· ····· ····· ··· πάλιν μετάβασις διὰ προκοπῶν ἀνύειν ····· ····· ····· οὐκ εν··ε̣····· ····· ····· ····· τῷ ἤδη ὑπάρξαντι ὀρεκτῷ. συνετὸν οὖν δεῖ εἰ῀̣ναι ····· ····· ····ε̣····· ····· ····· ····· ····· 308 2 ὁ θεός, ἐν τοῖς ὠσὶν ἡμῶν ἠκούσαμεν, οἱ πατέρες ἡμῶν ἀνήγγειλαν ἡμῖν. ἐν τοῖς ἑαυτῶν ὠσίν, φασίν οἱ ἅγιοι, ἠκούσαμεν τῶν τοῦ θεοῦ λόγων. πρὸς τῇ κοινῇ ἀκοῇ προσθήκη ὤτων γίνεται, ὅταν τις δύνηται ἐπιστημον̣ικῶν λόγων ἀκούειν. ὁ ἰατρὸς ἀκούων ἰατρικῶν λόγων ἔχει ὠτίον ἰατρικόν, ἄλλος δὲ οὔ. ὁ δυνάμεν̣ος εἰπεῖν· "ἡ παιδεία κυρίου διανοίγει μου τὰ ὦτα", οὐ περὶ τῆς αἰσθητῆς ἀκοῆς λέγει, ἀλλὰ τῆς δυναμένης ἀκούειν ε᾿̣π̣ιστημονικῶν θεοῦ λόγων. οὕτως οὖν ἀκουστέον τὸ "ἐν τοῖς ὠσὶν ἡμῶν", καὶ οὔκ ἐστιν παρέλκον· οὐ γὰρ τὸ ὑπάρχον σημαίνει, ἀλλὰ τὸ προσγενόμενον. καὶ θεώρει γε, πῶς λέγει ὁ ἅγιος· "ἡ παιδεία κυρίου διανοίγει μου τὰ ὦτα̣". λέγει· "κύριος δίδωσίν μοι γλῶσσαν παιδείας τοῦ γνῶναι ἡνίκα δεῖ εἰπεῖν λόγον, ἔθηκέν μοι πρωΐ, προςέθηκέν μοι ὠτίον τοῦ ἀκούειν· καὶ ἡ παιδεία κυρίου διανοίγει μου τὰ ὦτα". τὸ κατὰ προσθήκην διδόμενον ὠτίον ἐπιστημονικόν ε᾿̣στιν, θεοπρεπ̣ῶς̣ λόγων ἀκούει. καὶ ὅταν τοῦτο προστεθῇ, ἡ παιδεία αὐτοῦ λοιπὸν τὰ ὦτα διαν̣οίγει, τοῦτο τὸ προστεθέν, τὸ ἄλλο ὠτίον, τὸ ἐπιστημονικόν, τὸ θεοπρεπῶς ἀκοῦον, τὸ δυνάμενον εἰπ̣εῖν· "ἤκουσ̣α ἄρρητα ῥήματα"· ου᾿̣ π̣αντὸς γὰρ ἔστιν τοῦτο εἰπεῖν, ἀλλὰ τοῦ προσθήκην ὠτὸς λαβόντος θε̣όθεν. ταῦτα ε᾿̣ν̣ νῷ ὁ σωτὴρ ἔχων̣ ἔλεγεν· "ὁ ἔχων ὦτα ἀκούειν ἀκουέτω". οὐ πάντες δὲ εἶχον τὰ ἀκούοντα τῶν Ἰησοῦ ἐπικε̣καλυμμένων λόγω̣ν, τῶν ἐν παραβολαῖς ἀπαγγελλομένων λόγων. ὅθεν ἐμάνη Πορφύριος καὶ ἐν τούτῳ. "ὁ θεός, ἐν τοῖς ὠσὶν ἡμῶν ἠκούσαμεν". τοῖς ἰδίοις ἡμῶν, οὐ τοῖς κοινοῖς πρὸς τὰ ἄλογα ζῷα, ἀλλὰ ἐν ἡρμοσμένοις πρὸς τοὺς τοῦ θεοῦ ε᾿̣π̣ιστημονικοὺς λόγους. καὶ ἐπὶ τῶν αἰσθητῶν δὲ διαλέκτων τοῦτο σημαίνει· ὁ Αἰγύπτιος τῶν Αἰγυπτίων̣ ἐν τοῖς ἰδίοις ὠσὶν ἀκούει, τῷ ἰδίῳ ὠτὶ ἀκούει. ἐπερ · ἐνταῦθα οὖν̣ κατὰ τὸ ἐπιστημονικὸν λαμβάνομεν; -οἱ περὶ διδασκαλίαν ὄντες προσωποποιοῦνται πάντας· "λαὸς πλήρης ἁμαρτ̣ιῶν"· μὴ γὰρ ἕκαστον οἷόν τε τῶν αὐ τῶν ἁμαρτημάτων πλήρης εἶναι· εἰσὶν γὰρ καὶ ἐναντίαι καὶ ἀσυνύπαρκτοι. οὐ δύναται γοῦν ὁ αὐτὸς ἄνθρωπος ἔχειν δειλίαν καὶ θρασύτητα, λαὸς δὲ ὅλος ἔχειν δύναται. καὶ πάλιν περὶ δυναμένων̣ συνυπάρξαι, κἂν μὴ συνυπάρξωσιν διὰ τὸ πλῆθος, ἐὰν λέγω, ὅτι πᾶσα ἡ πόλις ἐπιστήμας ἔχει, οὐ πᾶς̣ τὰς αὐτὰς ἔχε̣ι̣· ἀδύνατον γάρ ἐστιν πάντας ἔχειν ὡς δεῖ. δυνατὸν δὲ ἔχειν ὥσπερ παρακούσματα. "οἱ πατέρες ἡμῶν ἀνήγγει̣λαν ἡμῖν". οἱ πατέρες ἡμῶν κατὰ παίδευσιν. σοφοί εἰσιν οἱ λέγοντες. ᾗ σοφοὶ οὖν ἐξ αὐτῶν εἰσιν γε̣ν̣νηθέντες, οὐχ ᾗ ἄνθρωπο̣ι· πολλοὶ γὰρ σοφοὶ ἐξ οὐ σοφῶν καὶ πολλοὶ μὴ σοφοὶ ἐκ σοφῶν εἰσιν. 2 ἔργον, ὃ εἰργάσω ἐν ταῖς ἡμέραις αὐτῶν, ἐν ἡμέραις ἀρχαίαις. ἐν ταῖς αὐτῶν ἡμέραις, ἀρχαίαις οὔσαις, ····· ····· ····· ····· · ἡμῖν ἀπήγγειλαν οἱ πατέρες ἡμῶν. καὶ ὅτι δεῖ τὸ ἀκοῦσαι ἐπιστημονικῶς ····· ····· ····· ·····ν̣ ἐκεῖνα τὰ γενόμενα ἐν