CAPUT II.

De aliis praedicamentis quatuor in communi.

De situm autem esse (hoc est positum esse secundum ordinem partium ad invicem et in toto et in loco totius et partium) dictum est in his quae ad aliquid sunt, et quaedam sunt quae sunt relationes, quaedam denominative a positionibus dicuntur sicut asperum et lene, rarum et densum, et hujusmodi quaecumque situs partium in toto et in loco significant.

De reliquis autem praedicamentis quae sunt quando, et ubi, et habere (eo quod manifesta sunt) nihil aliud in hoc loco dici oportet, quam quae in principio in ante habitis dicta sunt : quia scilicet unumquodque illorum unum per se significat praedicamentum. Quando quidem non tempus significat, sed esse temporis secundum aliquam temporis differentiam, ut heri quidem fuisse, aut cras futurum esse, aut longe a praesenti, aut prope, et a praeterito, similiter olim fuisse, aut jam, aut dudum, et aliquid hujusmodi: hoc enim praedicamentum nullum aliorum significat. Et similiter est de ubi, ut hic esse, aut esse in foro, aut in theatro, et quae hujusmodi habent praedicationem: sic enim significant: ubi enim non est locus, sed in loco aliqualiter esse situm : et quando non est tempus, sed in tempore esse: et ideo speciale oportet esse praedicamentum. Habere autem comparationem habentis significat ad habitum circumdantem, quamvis habere dicatur multipliciter, sicut in sequentibus istius libri determinabitur : praedicamentum enim ejus quod est habere, non dicit nisi relationem ad habitum exteriorem qui se mutat ad figuram et circumdationem habentis, et hoc est habere, sicut dicimus vel bene vel male habere vestimentum ad necessitatem vel decus habentis. Sic enim generalis vox est ens praedicans quod in nullo aliorum praedicatur: et ideo hic secundum intentionem hujus libri nihil aliud de his esse videtur dicendum, quam quae in principio in enumeratione praedicamentorum dicta sunt, scilicet quod hoc habere significat et praedicat calceatum esse vel armatum esse. Ubi autem praedicat in loco esse, quando etiam heri vel cras vel hodie esse, et alia quaedam quae de his dicta sunt in istius libri parte prima, ubi praedicamenta enumerata sunt. De propositis itaque generibus ea quae dicta sunt sufficiant. Adhuc etiam in libro sex principiorum sigillatim tractabimus de his de quibus hic non est tractatum.

TRACTATUS TU

DE POST-PRAEDICAMENTIS.