CAPUT XIII.

De modis ejus quod dicitur simul secundum quod spectat ad doctrinam praedicamentorum .

Eodem autem modo determinandum est de hoc quod aliqua dicantur simul secundum quod pertinent ad doctrinam praedicamentorum. Dicamus igitur, quod simul esse non est oppositum ad prius, sed disparatum est ad ipsum : prius enim opponitur ad id quod est posterius, et e converso. Et neutrum illorum est simul in praedicabilium coordinatione, aut non est simul secundum locum, nec simul secundum sensuum voluntatem, nec secundum dignitatem, ideo de talibus praetereundum est : sed est simul secundum coaevitatem, et non secundum naturam, et ideo haec duo sola tractanda sunt.

Dicimus igitur quod simul dicuntur simpliciter et proprie, quae sunt coaeva, sive quorum generatio sive generatum esse est in eodem tempore in quo simul sint genita et manentia, sicut dicimus coaequaeva eodem tempore vel periodo mensurata esse simul. Si enim uno tempore generata essent, et statim alterum periret, non dicerentur simul esse tempore, quia generatio est ad esse perfectum ordinata. Nec dicuntur illorum generationes simul, quorum esse perfectum non simul durat in tempore. Hac igitur coaequaevitate simul sunt omnia quae ab uno communi exeunt per unam et essentialem divisionem, sunt inter se coaequaeva ; sicut species specialissimae inter se sunt coaequaevae, neutrum enim nec prius nec posterius est altero : quae etiam aetanica vocantur ab antiquis, quasi unius aetatis. Haec igitur dicuntur simul secundum tempus. Naturaliter autem sunt simul dupliciter : sunt enim simul quaecumque secundum id quod sunt, ad consequentiam dicuntur sive convertentiam, et secundum hunc modum alterum non est causa alterius, sed se invicem ponunt, et se invicem perimunt. Si enim in hac consequentia alterum esset causa alterius, utrumque esset causa alterius : et tamen in esse substantiali alterum potest esse causa alterius. Taliter autem simul sunt duplum et dimidium et alia relativa quae secundum naturam relationis posita se ponunt, et perempta se perimunt : duplum enim convertitur ad dimidium, et e converso : nam cum est duplum sic est dimidium, et e converso cum est dimidium, est duplum, et secundum hanc re

lationis consequentiam neutrum est alterius causa ut sic : sed natura relationis simul facit esse utrumque, et haec simul sunt secundum quamdam naturam quae fundatur super substantiam utriusque relativorum ad invicem.

Dicuntur autem alio modo simul natura simpliciter secundum id quod substantialiter natura ipsorum est, illa quae in una et eadem divisione ex eodem genere ex diverso sive ex opposito dividuntur ad se invicem, et illa sunt quae immediata divisione idem genus dividunt : ex diverso enim sive ex opposito dicuntur dividi, quaecumque sunt sumpta secundum eamdem divisionem ex uno genere, sicut sub animali tanquam genere secundum unam divisionem gressibile, volatile, aquatile sive natatile : horum nullum ad alterum erit per alterum, sed animal participatur immediate, et sunt coaequaeva in illo : et ideo e diverso dividi dicuntur, quia sunt ex eodem genere aequa immediate : animal enim aequaliter dividitur in gressibile, et volatile, et aquatile sive natatile : et nihil horum prius et posterius est altero in animali, sed simul per naturam animalitatis haec esse videntur.

Singulum autem istorum rursus ulteriori divisione dividitur in species, gressibile simul et volatile et aquatile sic : gressibile in hominem et equum, volatile in aquilam et vespertilionem, quorum unum est habens alas membranales, alterum autem pennatas : aquatile autem in pisces natantes pennis, et in ea quae natant motu pedum sicut ranae. Erunt ergo et illa dividentia simul naturaliter in illo quod dividunt. Simul ergo natura sunt, quaecumque sub genere vel specie secundum eamdem divisionem sumpta sunt. Genera vero divisa semper priora sunt dividentibus ipsa : non enim convertuntur secundum quod est esse consequentiam ipsorum quae simul sunt natura. Quod manifestum est inductione et exemplo : cum enim sit aquatile, sequitur quod sit animal : cum autem sit animal, non necesse est esse aquatile, quia non convertitur affirmatio a superiori ad inferius.

Generaliter ergo concludendo simul secundum naturam dicuntur quaecumque convertuntur ad invicem secundum quod est esse consequentiam relationis, sed nequaquam causa est alterum alteri ut sit, sed relatio est causa utriusque. Et secundo dicuntur simul natura, quia eodem genere e diverso dividuntur ab invicem. Et simpliciter simul sunt, quorum generatio in eodem est tempore. Patet autem cuilibet qualiter praedicamenta conveniunt : simul enim tempore est individuis simul, quam etiam ad invicem relatis in quolibet genere. Simul autem natura divisio generis in speciebus coaequaevis, nec in coordinatione praedicabilium potest esse simul pluribus modis.