ARTICULUS II.

DE VERITATE HUJUS : DEUS NON GENUIT DEUM A. - CONCLUSIO Quantum ad secundum articulum, sit Haec conclusio : quod ista est falsa, Deus non generat Deum. Istam conclusionem tenet sanctus Thomas, prima parte, q. 39, art. 4, ad tertium, ubi sic ait : (( Aliter se habet hoc nomen, Deus, ad supponendum pro persona, et aliter hoc nomen, homo. Quia enim natura significata per hoc nomen, homo, scilicet humanitas, realiter dividitur in diversis suppositis, per se supponit pro persona, etiamsi nihil addatur quod determinet ipsum ad personam, quae est suppositum distinctum. Unitas autem sive communitas humanae naturne non est secundum rem, sed solum secundum (a) considerationem. Unde iste terminus, homo, non supponit pro natura communi, nisi propter exigentiam alicujus additi, ut cum (K) dicitur : homo est species. Sed forma significata per hoc nomen, Deus, scilicet essentia divina, est una et communis secundum rem. Unde per se supponit pro natura communi; sed ex adjuncto terminatur ejus suppositio ad personam. Unde, cum dicitur : Deus non generat, nihil additur quod determinet hoc nomen ad personam Filii; unde datur intelligi quod generatio repugnet divinoe naturae. Sed si additur aliquod pertinens ad personam Filii, vera esset locutio; ut si dicatur : Deus genitus non generat. Unde etiam non sequitur : est Deus generans, et est Deus non generans, nisi ponatur aliquid pertinens ad personas; ut puta si dicamus : Pater est Deus generans, et Filius est Deus non generans. "

Haec ille.

Et intendit, ut mihi videtur, quod in ista propositione, Deus non generat, ly Deus stat pro essentia, et non pro aliqua persona determinate et distincte; verumtamen non negat quin stet pro re divinae naturae. Dicit enim, tertio Sententiarum, ubi supra allegatum est (dist. 1, q. 2, art. 4, ad 6 "), quod naturalis suppositio hujus termini, Deus, est quando supponit rem naturae divinae indistincte. Res autem divinae naturae est suppositum naturae divinae, ut patebit in sequenti quaestione. Ex quo patet quod hoc nomen, Deus, sive supponat determinate pro Patre vel Filio, sive non, semper supponit rem naturae divinae. In dicta ergo propositione stat pro essentia, et pro re naturae divinae indistincte, cum non trahatur ad standum determinate pro hac aut illa persona in speciali. Et ideo, quia negatio sequens tantum valet, respectu hujus termini, Deus, stantis pro essentia divina, vel indistincte pro re naturas divinae, quantum si praecederet, cum hic terminus Deus, quoad hoc, habeat vicem termini singularis, ut ipse dicit, primo Sententiarum, dist. 4, q. 1, art. 2, ad tertium; ideo illa negatio negat actum generandi non solum a divina essentia, quinimmo a re divinae natura? in quantum hujusmodi. Ex quo sequitur quod nulla res habens naturam divinam potest generare. Quod enim negatur ab aliquo in quantum tali, removetur ab omni tali; immo sibi repugnat. Et quia hoc est falsum, ideo illa propositio, Deus non generat, est falsa, sicut ista, res divinae natura, in quantum hujusmodi, non generat. Unde sanctus Thomas, primo Sententiarum, ubi dixi : hic terminus, Deus, in hoc convenit cum terminis communibus, quod praedicatur de pluribus suppositis; sed in hoc convenit cum discretis, quod non praedicatur in plurali, quantumcumque supposita sint multa. Non enim Pater et Filius et Spiritus sanctus sunt Dii, sed unus Deus. Et ideo dicit quod ex hoc habet quod affirmatio et negatio circa illam sunt contradictoriae. Unde, secundum sanctum Thomam, ibidem, ita contradicunt ad invicem istae, Deus generat, et, Deus non generat (a), sicut istae, Socrates currit, et Socrates non currit. B. - OBJECTIONES Sed contra praedicta arguit Aureolus (ubi supra, art. 2) in praesenti distinctione. Primo sic. Illa propositio est vera, cujus aequipollens est vera. Sed secundum te istae duae aequipollent, Deus non generat, et, essentia non general, pro eo quod Deus non supponit ibi pro persona, secundum te, sed pro essentia. Haec autem est vera : essentia non generat. Ergo ista est vera : Deus non generat. Secundo sic. Praedicatum affirmatum et negatum reducuntur ad idem genus, secundum Augustinum, 5. de Trinitate (cap. 7). Ait enim quod non homo non aliud genus praedicamenti enuntiat (6) quam homo, sed tantum illud negat. Sed generare est aliquid pertinens ad personam. Ergo et non generare. Et per consequens determinabit Deum, ut stet pro persona, dicendo : Deus non generat. Tertio sic. Deus non generat, et, omnis Deus generat, sunt contradictoriae, et per consequens affirmatio et negatio de eodem. Sed dicendo, omnis Deus generat, supponit pro persona. Ergo dicendo, Deus non generat, stabit similiter pro persona. Quarto sic. Dicendo, Deus non generat, aut ly Deus supponit pro divina essentia, et tunc est propositio verissima ; aut supponit pro determinata persona, puta pro Filio, et tunc etiam erit vera aut - QUAESTIO I. supponit pro aliqua persona indeterminate, et tunc etiam erit vera, nam indefinita verificatur pro una singulari. Ergo, pro quocumque supponat, propositio erit vera. Quinto. Quia non est verum quod, cuicumque naturae attribuitur negatio alicujus praedicati, denotetur repugnantia praedicati ad naturam. Dicendo enim : homo non est albus, non denotatur quod albedo repugnet homini. Ergo nec denotatur quod generatio repugnet divinae naturae, dicendo : Deus non generat, vel : essentia non generat. Ergo falsum est quod tu assignas pro causa negationis. C. - SOLUTIONES Ad primum istorum negatur minor. Non enim istae aequipollent, secundum sanctum Thomam, Deus non generat, et ista, essentia divina non generat; quia, licet in prima ly Deus stet pro essentia, sicut in secunda, tamen in secunda stat pro essentia praecise, nullo habito respectu ad rem naturae divinae quae in illa natura subsistit. Et ideo, solum negatur actus generandi ab essentia, et non a supposito vel re illius naturae; ac per hoc est vera. Sed in prima, ly Deus stat pro essentia, habito respectu ad supposita, sed indeterminate et indistincte; et hoc quia significat essentiam concretive. Talia autem nomina significant aliquid subsistens, quantum est ex parte modi significandi, ut dictum est in primo articulo. Subsistens autem in divina natura est suppositum, et res naturae divinae. Et ideo cum negatur actus generandi a Deo, negatur non solum ab essentia divina, sed a re naturae divinae, et ejus supposito, ut est talis naturae; et ideo est falsa, quia generatio non negatur a supposito divinae naturae, quia sic non conveniret Patri. Non ergo aequipollent dictae duae propositiones; sed istae potius aequipollent : Deus non generat, et, nihil quod subsistit in divina natura generat, quarum quaelibet est falsa. Ad secundum conceditur major; sed minor non bene subsumitur. Debebat enim subsumi quod generare pertinet ad tale genus vel tale, et concludi quod non generare pertinet ad illud idem. Et arguens subsumit quod generare est quid personale, et concludit quod ideo non generare erit quid personale. Et ideo consequentia nulla est. Non generare enim non est personale, cum axpje conveniat essentia? sicut personae; immo non convenit essentiae ratione persona . Et ideo argumentum non valet, nec concludit quod ly non generare determinet hoc nomen, Deus, ad standum pro aliqua persona determinata ; praesertim quod illa negatio tenetur ibidem neganter, et tantumdem valet ac si diceretur, non Deus generat, ubi patet quod non restringitur ly Deus ad standum pro aliqua persona determinata, quia ad illum sensum negaret solum sanctus Thomas quod ly Deus stet pro persona in hac : Deus non genuit. Ad tertium conceditur conclusio, scilicet quod in ista, Deus non generat, ly Deus stat non solum pro essentia, sed pro quocumque divino subsistente, sive sit essentia, sive persona. Cum enim dicit sanctus Thomas quod in ea nihil ponitur quod determinet ly Deus ad standum pro persona Filii, non intenditquod in illa propositione non stet pro ulla persona; sed solum vult quod non stet distincte, et in speciali, pro aliqua persona determinata, sed pro natura divina, ut et pro re naturae divinae dictum fuit. Hoc nomen enim, Deus, de sua naturali suppositione stat pro natura divina, ut in habente, vel pro subsistente in ea. Subjectum igitur dictae propositionis supponit indistincte pro re divinae naturae. Et quia negatio intelligitur praecedere totum negans, cum in singularibus non referat negationem praeponere vel postponere; ideo per eam designatur generationem nullo modo convenire rei subsistenti in natura divina. Ad quartum patet per dicta. In illa enim propositione subjectum stat non solum pro essentia, nec restringitur ad aliquam personam in speciali, sed indistincte pro quolibet in divina natura subsistente. Et cum dicitur quod tunc est vera, quia indefinita etc. dicitur quod illa propositio tantum valet ac si esset universalis negativa. Idem enim est dicere : Socrates non currit, et : nihil quod est Socrates currit; sie in proposito : Deus non general, et : nihil quod est Deus generat. Ad quintum dicitur quod quandocumque nomen naturae supponit pro ipsa natura, vel pro re talis naturae in quantum hujusmodi, et non pro aliquo supposito determinato illius naturae, tunc quidquid negatur ab illo intelligitur negari a re naturae, in quantum res talis naturae est, ac per hoc sibi repugnare. Quod enim ab aliquo removetur, in quantum tale est, ei repugnat. Cum enim dicitur : homo non est albus, si ly homo staret ibi pro natura humana praecise, vel pro subsistente in tali natura in communi, non pro isto vel illo, tunc idem esset dicere : homo non est albus, et dicere : homo, in quantum hujusmodi, non est albus. Sic autem est in proposito.

Potest etiam aliter dici, concedendo antecedens et negando consequentiam. Nam licet de forma illa consequentia non valeat : Deus non generat, ergo Deo repugnat generatio; tamen valet in ista materia. Nam in divinis ad intra, quidquid non convenit repugnat; quia quidquid potest ibi esse, jam ibi est. Ergo quidquid ibi non est non potest ibi esse, sed repugnat. Generatio autem divinae personae est ad intra; quapropter consequentia valuit in ista materia, etsi non in alia. I. - 15