ARTICULUS II.

MOVENTUR DUBIA A. - OBJECTIONES 8 1.

Contra primam conclusionem Argumenta Aureoli.

Quantum ad secundum articulum, restat arguere. Et quidem contra primam conclusionem arguit Aureolus (dist. 23, q. 1, art. 2), probando quod prima et secunda intentio sint objectum intellectus primo et principaliter, et non conceptio facta per intellectum. Primo sic. Illud dicitur tale formaliter, in ordine ad quod omnia alia dicuntur talia; ut patet quod sanitas animalis dicitur formaliter sanitas, quia in ordine ad ipsam medicina et diaeta et omnia alia dicuntur sana. Sed species vel actus aut conceptiones, ex hoc dicuntur intentiones quod intellectus per ea tendit in aliud objective. Ergo objectum cognitum formaliter est intentio. Secundo. Quia ibi primo et formaliter reperitur intentio, ubi formaliter reperitur differentia intentionalis. Sed illa invenitur primo in objecto. Nullus enim dicit quod duae species, aut duo (") conceptus intellectus, tantum intentionaliter differunt, immo vere realiter. De duobus autem conceptibus objectivis de eadem re formatis, quales sunt conceptus hominis et animalis, consuetum est dici quod differunt intentionaliter, et sunt duae intentiones ejusdem rei, non autem duae res, aut duo distincta realiter. Ergo manifeste patet quod ratio intentionis per prius invenitur in conceptibus objectivis quam in conceptibus, vel speciebus, aut actibus formatis per intellectum. Tertio. Sicut se habet suo modo intentio, et esse intentionale, in sensu, sic se habet in intellectu. Sed quaerentes de coloribus iridis, aut de coloribus qui sunt in collo columbae, aut de imagine quae apparet in speculo, aut de candela apparente extra situm, utrum habeant (6) esse reale, aut intentionale tantum, intendunt quaerere utrum habeant esse objectivum tantum et fictitium seu apparens, aut habeant esse reale et fixum extra in rerum natura absque omni apprehensione. Per quod patet quod esse intentionale non est aliud quam visio vel apparitio objectiva. Ergo nec intentio est aliud quam conceptus objectivus, et non conceplus formalis inhaerens intellectui. Quarto. Ibi est prius et formalius secunda intentio et prima, ubi est prius et formalius fundatio secundae super primam ; est enim communis omnium loquentium acceptio, quod secunda intenlio fundatur super primam. Sed manifestum est quod hoc reperitur per prius et formalius ex parte conceptuum formatorum objective. Nani conceptus universalitatis fundatur supra conceptum animalitatis, et inest sibi formaliter tanquam subjecto proprio, ut quilibet experitur. Nullus autem actus (f) intellectus inest tanquam subjecto conceptui animalis; quamvis enim inter eos sit ordo praesupposilionis, non tamen inhaerentiae habitudo. Ergo prima et secunda inten- (C) tantum. - Ad. Pr. LIBRI 1. SEN tio per prius et formalius se tenent ex parte objecto I rura vel obiectivorum conceptuum, quam actuum vel aliorum accidentium intellectus. Quinto. Illud non est intentio primo et formaliter et in abstracto, sine quo intentio logice diffinitur; logicales enim diffinitiones formales sunt sicut et metaphysicae. Sed logicus diffiniens genus tanquam illud quod praedicatur de pluribus differentibus specie in eo quod quid, nullam mentionem facit de actu, vel specie, aut alio accidente intellectus; praedicari enim non est formaliter intelligere, alioquin actus intelligendi praedicaretur de rebus quae sunt extra. Non est igitur praedicatio in intellectu formaliter, sed objective; nec inest alicui accidenti intellectus, sed est ab actu intelligendi effective et formative. Igitur accidens nullum intellectus est formaliter intentio, sed magis conceptus objectivus. Sexto. Avicenna dicit, 1. Melaphxjsipx, quod logica est de secundis intentionibus adjunctis primis. Sed manifestum est quod logica non conjungit actum intellectus (a) actui intellectus, aut accidens accidenti, sed conceptus secundarios conceptibus primis, utpote praedicari animali et homini, et affirmari vel negari, et sic de aliis. Ergo manifestum est quod secunda intentio et prima non sunt accidentia intellectus, sed conceptus objecti vi. Septimo. Omnes concedunt quod logica est de secundis intentionibus, sive tanquam de subjecto adaequato, sive aliter, secundum quod opinantur diversimode. Sed constat quod logica est de dicibili incomplexo, de quo determinatur in libro Pvaedi-camentorum, et-de enuntiatione, de qua determinatur in libro Perihermenias, et de oratione syllo-gistica simpliciter et oratione demonstrativa et dialectica, sicut patet. Nullum autem istorum est aliquod accidens intellectus formaliter, etsi sint formata per actum intellectus. Nusquam autem reperitur tractatum aut discussum in logica de actibus intellectus formalibus, sed tantummodo de formatis per intellectum. Ergo mirum est quod in (6) imaginationem alicujus ascenderit, quod prima et secunda intentio sint accidentia intellectus, aut conceptus formales, et non potius conceptus formati. Octavo. In omnibus, juxta doctrinam Philosophi, loquendum est ut plures, et maxime secundum philosophantes. Sed Commentator vocat intentiones conceptus objectivis. Dicit enim, 3. de Anima, quod intentiones intellectae continuantur cum intentionibus imaginatis, et sunt in eis quasi forma in materia, et sicut color in pariete; hoc enim ponit commento 18. Manifestum est autem quod loquitur de intentionibus objectivis, quae sunt intellectu: et imaginatae; quia de illis experimur quod intellecta innituntur imaginatis sicut color parieti, quod non est verum de actibus aut accidentibus intellectus. Unde, commento 18, dicit quod sensationes non sunt intentiones aliae ab intentionibus rerum exsistentium extra animam in materia. Ex quo patet quod intelligit, per sensationes et intentiones, apparitiones rerum objectivas, quae sunt realiter eaedem cum his quae sunt extra. Ergo, secundum modum loquendi philosophicum , intentiones non sunt actus, nec actiones intellectus , sed aliquid objectivum. Nono. Illa quorum distinctio nullo modo est realis in quantum sunt hujusmodi, sed penitus intentionalis, illa, in quantum hujusmodi, sunt intentiones. Impossibile est enim quod aliqua distinguantur realiter, nisi alterum vel utrumque sit res : alterum quidem, ut ens et nihil, quae differunt realiter ratione alterius extremi; utrumque vero, ut lapis et homo. Similiter etiam impossibile est quod aliqua differant intentionaliter, nisi utrumque vel alterum fuerit intentio. Sed manifestum est quod homo, in quantum homo, et animal, in quantum animal, differunt, non quidem realiter, sed intentionaliter et secundum rationem. Ergo necesse est quod homo et animal sint intentiones. Decimo. Illud quod non est exsistens in rerum natura, nec habet esse fixum extra, secundum quod hujusmodi, illud, inquam, est quid intentionale. Sed manifestum est quod homo, in quantum differt a Socrate, et animal prout distinguitur ab homine, horum, inquam, rationes, ut sic acceptae, non sunt in rerum natura, habentes esse extra; alioquin redit error Platonis, et erit dare tertium hominem separatum ab omnibus singularibus, et similiter animal separatum ; quod esse non potest. Ergo necesse est quod homo et animal, secundum quod hujusmodi, sint intentiones. Constatautem quod non sunt accidentia intellectus. Igitur, etc. Undecimo. Omne fabricatum per intellectum quod non est nisi conceptus objective formatus, est vere (x) intentio ; constat enim quod intellectus non fabricat res, sed intentiones. Sed manifestum est quod ratio hominis et animalis prout distinguitur a Socrate, est fabricata per intellectum, nec est aliquid nisi conceptus objective formatus; non enim natura fecit has distinctas rationes in exsistentia actuali. Ergo necesse est quod sint intentiones. Constat autem quod non sunt accidentia intellectus. Igitur, etc. Duodecimo. Impossibile est quod una res sit plura quaedam realiter, sed tantum intentionaliter et secundum rationem : una quidem candela potest apparere plures et esse multoe in esse intentionali et apparenti, sed in esse reali non est possibile. Sed manifestum est quod homo et animal sunt una res, ut quaedam plura et distincta; rationale enim et animal important duas rationes distinctas, quarum I. - QUAESTIO I. una non est alia, et tamen sunt una res. Igitur homo et animal sunt intentiones. Igitur, ut prius. Deciinolertio. Illud quo totaliter praeeiso et amoto, aliquid remanet vere intentio, non est intentionales in abstracto, qua formaliter sit intentio quidquid est intentio in concreto, alioquin remaneret effectus formalis sine causa formali; unde illud non est formaliter albedo, quo dempto aliquid remaneret album. Sed Avicenna dicit, 5. Metaphysicae, cap. 1, quod quidditas abstrahit ab esse unum et multa, et ab esse in intellectu et extra; unde equinitas non est nisi equinitas tantum, a qua praescinditur habitudo rei intellecta; ad intellectum, ettamen constat quod, ut sic, est intentio, nec habet esse reale, immo tantum intentionale, in quantum hujusmodi, et per consequens, cessante opere intellectus, remanet equinitas intentio. Ergo non est verum quod aliquid exsistens subiective in intellectu sit intentio vel intentionalitas formaliter. Decimoquarto. Secunda? substantioe, quae sunt homo et animal, et similia, in quantum hujusmodi, sunt primae intentiones, quoniam, in quantum hujusmodi, non sunt res extra exsistentes, nec significant hoc aliquid, sed quale quid, secundum Philosophum, in Praedicamentis (cap. de Substantia). Sed manifestum est quod secundae substantia , in quantum hujusmodi, non sunt subjectivo in intellectu, nec includunt respectum ad intellectum; alioquin, non essent in praedicamento substantiae, cum essent intrinsece relativa. Ergo sine opere intellectus, adhuc remanent primae intentiones. J 2.

Contra tertiam conclusionem Argumenta Henrici et aliorum.

Contra tertiam conclusionem arguit sic Henricus, et multi alii (apud Aureolum, ibid., art. 1). Primo, per argumentum factum in principio quaestionis. Secundo sic. Illud quod opponitur secundae intentioni relative, importat secundam intentionem ; opposita enim debent esse ejusdem generis et conditionis. Sed persona opponitur universali, sicut individuum et singulare; unde nullum universale est persona. Universale autem est res secundae intentionis. Ergo persona significat intentionem secundam (ot). Tertio. Illud quod dicit rem, vel (6) primam intentionem, in divinis non potest plurificari. Sed persona plurificatur in divinis. Ergo non significat rem, aut primani intentionem, sed tantummodo secundam. Quarto. Si persona significaret primam intentionem , ejus communitas esset generis vel speciei; omnis enim prima intentio quae praedicatur in quid de pluribus, est genus vel species. Nunc autem, ad interrogationem factam per quid de Patre et Filio et Spiritu Sancto, respondetur de quolibet quod est persona; et per consequens, si persona sit nomen primae impositionis, erit genus vel species respectu trium personarum. Sed Augustinus, 7. de Triyiitate, cap. 9, negat rationem speciei aut generis a divinis. Ergo, ut prius. Quinto. Persona et suppositum idem esse videntur. Sed suppositum est secundas intentionis, a subsistendo quidditati et universali naturae. Ergo persona significat intentionem secundam. Sexto. Individuum est nomen secundae impositionis, et secundae intentionis. Sed Damascenus dicit, lib. 4 (de Fid. orth.), quod hypostasis et persona individuum demonstrat. Ergo illud quod supra. Septimo. Illud quod est commune secundum rem in divinis, est unum numero, sicut dicit Damascenus, lib. 1, c. 10 (de Fid. orth.), quod communitas in divinis est secundum rem, distinctio vero secundum rationem. Sed persona non est una numero in divinis. Ergo non est aliquid reale, sed tantum intentionale. Octavo. Illud quod dicit puram negationem, non videtur esse nisi secunda intentio; quia negationes sunt entia rationis. Sed persona significat negationem; quoniam diffinitur per incommunicabilitatem, quae negationem importat. Ergo significat tantum secundam intentionem. Nono arguit Petrus de Palude recitans quamdam opinionem. Nomina debent esse consona rebus. Res autem sunt in triplici genere. Nam quaedam habent esse tantum in re extra, et non per animam, ut singularia : Socrates, et Plato, et caetera quae non sunt nisi a natura; et quidquid est extra, est hujusmodi. Aliae vero sunt solum in intellectu et ab intellectu, sicut intentiones logicales circa singularia. Aliae vero sunt partim extra et partim intra ab intellectu, ut secundae substantioe, et species, et genera aliorum praedicamentorum; natura enim in his occulte operatur, ut dicit Auctor Sex Principiorum , seilicet praebendo fundamentum ; sed intellectus agens est qui facit universalitatem in rebus completive et formaliter, scilicet abstrahendo. Ergo omnia nomina propria individuorum, ut Socrates, et Plato, et hujusmodi, quae significant res solum secundum esse quod habent extra animam, et non per animam, sicut nomina rerum, nullo modo sunt nomina intentionis primae vel secundae. Nomina vero propria substantiarum secundarum et omnis generis universalium, ut homo, animal, et albedo, et color et hujusmodi, quae significant ea quae partim sunt intra, partim extra, sunt primae intentionis; ut per hoc designetur quod non totaliter hoc vel illud, et a intentio " referatur ad unum, a prima " vero ad aliud. Nomina autem communia, tam individuorum, quam specierum, quam generum, quae significant hujusmodi, ut species, genus, individuum, persona, etc, sunt nomina secunda intentionis; quia pure intentionalia (a). Decimo arcuit. Quia haec est differentia inter nomen primae impositionis, et secundae intentionis : quia nomen primas impositionis non transcendit determinatos limites; sed nomen intentionis secundae transcendit limites sui fundamenti, quia si tundatur super illud quod praedicatur tantum de differentibus numero, ipsum praedicabitur de differentibus specie, vel de diversis speciebus; si super praedicabile de differentibus specie, ipsum praedicabitur de differentibus genere; verbi gratia : super hanc rem quae est homo, fundatur secunda intentio quae est species, et non solum homo est species, sed brutum, et albedo, et hujusmodi; similiter genus quod est secunda intentio, est in omni genere; non tamen animal quod est res subjecta intentioni. Sed nomina communia individuorum, de quibus agimus, transcendunt ambitum rei subjecta;, sicut Socrates et Plato. Igitur, etc. Undecimo. Quia nomen commune differentibus genere secundum rem et secundum vocem, est secundae intentionis; talibus enim nec physicum, nec metaphysicum potest esse commune, sed sola ratio logica. Sed persona et omnia talia, sunt hujusmodi. Igitur, etc. B. - SOLUTIONES S 1.

Ad argumenta contra trimam CONCLUSIONEM Ad argumenta Aureoli. - Ad argumentum primum contra primam conclusionem, negatur major. Ilico enim quod aliquid dicitur aliquale, in ordine ad aliud : uno modo, sicut analogum ad coanalo-giim, sicut arguens exemplilicat de sanitate animalis in ordine ad quam urina dicitur sana, ei isto modo negatur minor, et conceditur major; alio modo, sicut relativum et correlativum, sicut imago dicitur imago in ordine ad imaginatum, ei via dicitur via in ordine ad terminum, et sic major esl falsa, et minor vera. Non enim conceptio intellectus dicitur intentio ex hoc quod esl signum intentionis qua; sit in objecto, vel quia habet aliam proportionem ad aliquam intentionem quae sit in objecto; sed dicitur intentio in ordine ad aliquid : quia per talem conceptionem intellectus tendit in rem cujus est intentio, et est ibi ordo talis conceptionis ad objectum sicut imaginis ad imaginatum et sicut viae ad terminum , quia per talem formam intellectus venit-in notitiam rei, et res venit ad intellectum, et intellectus tendit, et intellectus tenetur. Ad secundum dicitur quod minor esl falsa. Nam distinctio rationis vel intentionalis non est formaliter in objecto (et), sed tantummodo fundamentaliter; in intellectu autem est formaliter et in actu, et ibi est formaliter intenlio. Et ad probationem dicitur quod duae species vel duie conceptiones formales differunt realiter, ut sunt quaedam accidentia, et non solum ratione vel intentionaliter, sed res ut in talibus conceptionibus, distinguitur a seipsa intentionaliter et solum ratione. Verbi gratia : anima, ut in manu, distinguitur a se, ut in pede, secundum rationem ; et tamen manus et pes, per quos anima distinguitur a seipsa, secundum rationem solum, non sola ratione distinguuntur, immo realiter. Non enim oportet tantam esse diversitatem inter distincta, sicut inter distinctiva. Ad lertium dicitur quod tam in sensu quam in intellectu, esse intentionale formaliter est esse intentionis, vel rei in sua intentione, quae est accidens diminutum et similitudo rei; sicut species coloris in aere dicitur intentio coloris, et illud esse est esse reale illius intentionis, sed est esse intentionale respectu coloris. Et ad probationem dico quod querere an colores illi habeant solum esse intentionale, est quaerere an colores qui videntur vel apparent, habeant solum esse in cognoscente per suam similitudinem, et hoc est quaerere esse intentionale solum, vel, ultra illud esse, habeant esse extra cognoscentem, quod est habere esse reale, potissime si sit in subjecto disposito ad esse naturaliter conveniens formio, et non intendunt quaerere, an sit aliquid distinctum a colore reali et a specie coloris, nisi vane quierant. Ad quartum negatur minor. Non enim conceptus universalitatis inest conceptui animalis, sicut accidens suo subjecto, sed consequitur ad illum et ad sibi consimiles. Dum enim intellectus intellexit animal, abstrahendo quidditatem ab omni extraneo, et post reflectitur super conceptum illum et rem ut in tali conceptu, format aliam intentionem quam attribuit tali conceptui et rei in tali conceptu cognitae, ut dictum fuit in prima conclusione; et isto modo secunda intentio fundatur in prima, vel in re mediante prima. Illa autem fundatio non est intelligenda per illum modum quo accidens fundatur in subjecto, ut ostendii sancius Thomas, 1. Sentent., dist. 2, ubi supra (q. 1, ari. 3); sed potius illo modo quo aliquid dicitur fundari metaphorice in illo a quo firmitatem suae veritatis habet. Ad quintum dicitur quod argumentum supponit falsum, scilicet quod genus sit intentio secunda. Dico enim quod genus non est secunda intentio, sed est res substrata intentioni secundae, et fundans talem intentionem mediante prima intentione. Unde sanctus Thomas, 1. Salient., dist. 33, q. 1, art. 1, ad 3 , dicit : " In omnibus intentionibus commuta) objecto. - subjecto Pr. I. - QUAESTin I. niter verum est quod intentiones ipsae non sunt in rebus sed in anima; sed habent in re correspondens, scilicet naturam cui intellectus hujusmodi intentionem attribuit, sicut intentio generis non est in asino, sed natura animalis, cui per intellectum haec intentio attribuitur. ))

Haec ille.

Ex quo patet quod genus non est intentio, sed fundamentum intentionis, et correspondens intentioni. Si enim genus esset intentio, nulla natura realis diceretur genus.

Item, dist. 19, q. 5, art. 1 : " Quaedam, inquit, sunt quae habent fundamentum in re extra animam; sed complementum rationis eorum, quantum ad illud quod est formale, est per operationem animae, ut patet in universali. Humanitas enim est aliquid in re; non tamen habet ibi rationem universalis, cum non sit extra animam aliqua humanitas multis communis ; sed secundum quod accipitur in intellectu, adjungitur ei per operationem intellectus intentio secundum quam dicitur species. "

Haec ille. Tunc ad argumentum dico quod nulla intentio potest diffiniri quantum ad quid (i) rei, quin oporteat fieri mentionem de opere intellectus. Similiter nec res, ut subest intentioni, diffinitur nisi fiat mentio de actu intellectus. Si enim diffinitur genus, diffinietur per hoc quod est praedicari. Et si quaeratur quid est praedicari, ulterius, dicetur quod praedicari est attribui alicui per intellectum cum nota compositionis vel divisionis. Verumtamen illa diffinitio generis non est diffinitio intentionis, sed rei ut est sub intentione; illa enim intentio quam significat genus potius est diffinitio quaedam ; unde, si illa ulterius diffiniretur quantum ad quid rei, oporteret in ejus diffinitione ponere loco generis hoc quod dico, conceptio intellectus, vel similitudo in intellectu, vel aliquid operatum (6) ab intellectu et hujusmodi. Cum autem dicit arguens quod praedicari non est intelligere, etc; dico quod idem est actus quo intellectus intelligit et praedicatur aliquid de aliquo. Praedicari autem dicit relationem per modum passionis, fundatam in re mediante conceptione quam intellectus componit cum alia; piaedi-caturn autem dicit intentionem secundam. Nec sequitur quod actus intellectus vel conceptio praedicetur de re, sed solum quod praedicari non convenit rei nisi prout est sub conceptione , ita quod talis relatio non potest fundari in re nuda immediate. Ad sextum dicitur quod logica est de intentionibus, non ut sunt res, quia sic de talibus est tertius liber de Anima; sed est de intentionibus, ut sunt intentiones et viae per quas intellectus perquirit verum et falsum, sicut sunt diffinitio, enuntiatio, syllogismus, praedicatum et subjectum, praedicabile et universale, et sic de caeteris, quae significant secundas intentiones. Dicitur autem conjungere intentionem (8) operatum.

operativum. Pr, secundam primae, quia docet quomodo ea quae includunt secundas intentiones conveniunt illis quae important primas, scilicet quomodo homo est species, animal est genus; et docet quomodo talia combinanda sunt ad veritatem inquirendam, formando propositiones et syllogismos. Potest tamen dici quod intentio potest dupliciter sumi : uno modo, in vi unius abstracti, et sic non est aliud quam conceptio intellectus, ut dictum est; alio modo, in vi concreti, sicut si albedo poneretur loco hujus nominis, album, quia in proposito vocabula deficiunt, cum non habeamus nomen concretum significans concretive sicut intentio abstractive; et isto modo intentio dicit rem substratam (") conceptui animae. Et isto modo omnis res fundans primam intentionem abstractive dictam, potest dici prima intentio; et omne quod fundat secundam intentionem primo modo dictam immediate, potest dici secunda intentio ; unde homo illo modo diceretur prima intentio, sed genns diceretur secunda intentio. Et illo modo intelligo sanctum Thomam,3. Sentent., dist. 5, q. 3, art. 1 (ad l ^, ubi sic dicit : " Sicut genus est quaedam intentio quam intellectus ponit circa formam intellectam, ita et differentia; tamen huic intentioni intellectae respondet natura quaedam quae est in particularibus, licet secundum quod est in particularibus non habeat rationem generis aut speciei, j

Haec ille. -

Et intendit quod genus dicit quamdam intentionem; non quod illud quod est genus sit intentio, nisi denominative et in concreto. Homo enim, prout est in intellectu per suum conceptum immediate repraesentantem eum, potest illo modo dici prima intentio; ut autem est in intellectu per alium conceptum consequentem actum reflexum super primum conceptum, quo scilicet intelligitur homo ut habens esse universale in intellectu, dicitur secunda intentio concretive. Nec tamen conceditur quod homo sit secunda intentio quia homo dicit meram rem ; sed conceditur quod species est secunda intentio, quia hoc quod dico, species, significat rem cum conceptu, vel rem ut conceptam. Ad septimum dicitur sicut ad praecedens, quod logica est de secundis intentionibus, in quantum est de illis quae in sua ratione important secundam intentionem, puta, genus et species, subjectum et praedicatum, et hoc in quantum talia sunt includentia intentionem. Quod autem logica non agat de actibus intellectus, dictum est : quia non agit de intentionibus, ut sunt res, sed ut sunt instrumenta perquirendi verum ; et quia potius agit de substratis intentionum quam de intentionibus. Unde, licet diffinitio sit ratio formata per intellectum , logicus non habet inquirere quae res sit illa ratio, an substantia vel accidens; quamvis in omnibus suis diffinitionibus semper ponat aliquid pertinens ad intellectum, ut LIBRI I. SEN TERTIARUM hoc quod dico, praedicare, vel significare, vel aliquid hujusmodi. Ad octavum dico quod Commentator, 3. de Anima, erravit, opinatus quod intellectus possit esse aliqua forma separata ab anima nostra secundum esse. Et ideo oportuit eum multa falsa fingere. Quorum unum fuit quod species intelligibilis est subiective in phantasmatibus, et est in intellectu possibili alio modo. Et istam fictionem adinvenit, ut salvaret continuationem intellectus possibilis cum anima nostra per illam speciem. Unde intentionem intellectam vocavit speciem intelligibilem, et intentionem imaginatam vocavit phantasma. Quod, licet verum sit, tamen illa inhaerentia quam ponit hujus ad hoc, scilicet speciei intelligibilis ad phantasma, nihil est. Ad nonum dico quod quaecumque distinguuntur intentionaliter, sunt intentiones secundum esse quod habent in intellectu. Non autem oportet quod sint intentiones, simpliciter loquendo, nisi eo modo quo dictum est in solutione sexti. Unde, sicut recitatum est in probatione primae conclusionis, natura, ut est in intellectu, est quaedam species intelligibilis; et similiter dico de natura animalis. Et de hoc alias diffusius est dictum. Ad decimum dicitur quod homo et animal sunt substantioe merae, prout substantia dicit quidditatem; non autem prout dicit suppositum. Et de hoc articulo dictum fuit satis in 3 q. 2", distinctionis hujus, art. 3, in solutione 5 principalis. Ad undecimum dicitur quod si arguens, per rationem hominis, intelligat quidditatem hominis, minor est falsa. Non enim quidditas hominis est facta per intellectum, aut quidditas animalis; immo praecedit actum intellectus creati humani. Et cum dicit quod natura non fecit, etc;

dico quod natura non fecit distinctionem humanitatis et animalitatis in actu; fecit tamen animalitatem et humanitatem. Si autem arguens per rationem intelligat conceptum hominis, quem significat hoc nomen, homo, dico quod ille est intentio formata per actum intelligendi. Ad duodecimum dicitur quod, licetsit impossibile unam rem absolutam esse multa absoluta extra intellectum, seu in esse reali, tamen non est inconveniens eamdem rem, secundum esse quod habet in intellectu, esse plura quaedam, puta conceptus, eo modo quo res dicitur esse sua imago vel similitudo. Nec aliter concedo quod homo et animal sunt duo apparentia distincta ab omni accidente intellectus. Ad declinumtertlum dico quod equinitas sic abstracta non est nisi in intellectu, et in illo est quaedam intentio intellecta. Si enim nullus intellectus esset, aut si nullus intelligeret equinitatem, ipsa non esset intentio. Ad declmiimquartum dicitur quod secundae substantiae non sunt intentiones, licet eis attribuantur secundae intentiones; tamen improprie loquendo dici possunt intentiones, eo modo quo dictum est in solutione sexti. 8 2.

Ad argumenta contra tertiam conclusionem Ad argumenta Henrici et aliorum.

Ad primum contra tertiam conclusionem, dicitur quod licet in diffinitione personae ponatur aliquid pertinens ad secundam intentionem, hoc est ex defectu nominum differentiarum primae intentionis. Unde talia nomina non ponerentur in diffinitione personae, si nomina imposita sufficienter haberemus. Ideo talis diffinitio circumlocuta, Ticet implicet aliquid pertinens ad secundam intentionem, non concludit suum diffinitum includere secundam intentionem. Ad secundum dicitur quod persona non opponitur formaliter alicui dicenti secundani intentionem, sed primam; licet forte oppositum ejus non sit incomplexe nominatum; et est non subsistens in natura rationali. Sub hoc autem formali opposito personae, continetur universale, et pars, et multa alia, quae non subsistunt in natura rationali. Ad tertium negatur major. Nam res plurificatur in divinis ; et constat quod non dicit secundam intentionem. Ad quartum negatur antecedens. Nec valet probatio ; quia aliud requiritur ad rationem generis vel universalis, quam praedicari de pluribus in quid, scilicet quod habeat diversum esse in illis de quibus praedicatur. In divinis autem non est nisi unicum esse. Similiter falsum est quod persona praedicetur in quid de Patre et Filio, cum non significet quidditatem eorum. Unde sanctus Thomas, 1. Sentent., dist. 23, q. 1, art. 3, in fine, dicit : " Invenimus quatuor modos significandi in divinis. Aliquid enim significat absolutum per modum absoluti, ut Deus; aliquid, relationem per modum relationis, ut Pater; aliquid, absolutum per modum relationis, ut potentia generandi; aliquid , relationem per modum absoluti, ut persona. "

Haec ille. Ad quintum dicitur quod, licet eadem res sit suppositum et persona, tamen unum nominatur per nomen secundae intentionis, aliud per nomen primae. Unde sanctus Thomas, 1 p., q. 29, art. 2 : " Substantia, inquit, dicitur dupliciter. Uno modo dicitur substantia, quidditas rei quam significat diffinitio, secundum quod dicimus quod diffinitio significat substantiali rei; quam quidem substantiam graeci ouatav vocant, quod nos essentiam dicere possumus. Alio modo dicitur substantia, subjectum vel suppositum quod subsistit in genere substantiae. Et hoc quidem, communiter accipiendo, nominari potest nomine significante intentionem ; et sic dicitur suppositum. Nominatur etiam tribus nominibus significantibus rem; quae quidem sunt : res naturae, subsistentia, et hypostasis, secundum triplicem considelationem substantiae sic dictae. Secundum enim quod per se exsistit, et non in alio, vocatur subsistentia; illa enim subsistere dicimus, quae non in alio, sed in seipsis exsistunt. Secundum vero quod supponitur alicui naturae communi, sic dicitur res naturae; sicut hic homo est res naturae humanae. Secundum vero quod supponitur accidentibus, dicitur hypostasis vel substantia. Quod autem haec tria nomina significant in toto genere substantiarum, hoc nomen, persona, significat in genere substantiarum rationalium. "

Haec ille. Ad sextum patet responsio per idem. Nam, ut dicit sanctus Thomas, 3. Sentent., dist. 6, q. 1, art. 1, q 1" : Particulare in genere substantia; potest nominari nominibus primae impositionis, scilicet : res naturae, hypostasis, persona. Habet etiam alia nomina secundae intentionis; utpote : particulare, suppositum, individuum, singulare. Ad septimum dico quod modus arguendi nihil valet. Quia eodem modo probaretur quod relatio et res in divinis dicant secundas intentiones, cum sint ibi tres relationes, et tres res. Ideo dico quod alimentum solum probat quod persona in divinis non sit communis secundum rein ; sed non probat quin dicat rem meram. Ad octavum dicitur quod persona non dicit negationem in recto, sed tantum in obliquo. Et dato quod diceret, non propter hoc esset secunda intentio. Non enim omne ens rationis est secunda intentio; quia dextrum in columna dicit relationem rationis, nec tamen est nomen secundae intentionis. Ad nonum dicit Petrus de Palude quod primum membrum illius divisionis falsum est; quia omne illud super quod fundatur immediate secunda intentio est prima intentio, nec oportet ponere secundam intentionem sine prima; sed ista secunda intentio, quam dicit particulare, fundatur super Socratem, et Platonem, et hujusmodi; ergo ipsa possunt nominari nominibus primae intentionis. Secundum membrum concedendum est. Sed tertium est falsum; quia, sicut fundantur secundae intentiones super individua, sic et super species, et plus quanto universalia sunt plus intelligibilia et plus de realitate habent singularia. Unde, sicut inter nomina communia secundarum substantiarum, quaedam sunt secundae intentionis, ut species, genus, et hujusmodi, quaedam autem sunt primae intentionis, ut animal est nomen commune omnibus speciebus sub se contentis, et sic ascendendo ad ens; sic etiam quaedam nomina individuorum communia dicuntur primae intentionis, et non omnia secundae.

Haec ille.

Quidquid sit de hoc, ego dico quod illa divisio rerum est falsa quoad tertium membrum ; nam homo et animal sunt extra sine opere intellectus. Et ideo totum quod in illo fundatur est falsum. Unde, sicut non omne commune est per intellectum , nam natura cui attribuitur communitas praecedit actum intellectus; ita nec oportet quod omne nomen commune significet secundam intentionem. Ad decimum dico quod illa differentia quae datur, non valet; quia illud quod dicitur ibi competere nominibus secundae intentionis, competit etiam nominibus primae intentionis, puta generibus supe-riorilms et transcendentibus; homo enim praedicatur de pluribus differentibus numero, et animal praedicatur de pluribus differentibus specie. Ad undecimum dicitur quod major est falsa. Nam ens est primae impositionis, et tamen est commune differentibus genere non communitate univoci, sed analogi. Ad argumentum in pede quaestionis factum, palet solutio per praedicta. Haec de quaestione.