IN LIBROS DE ANIMA

 DISPUTATIO PRIMA De Animae substantia et informatione.

 SECTIO I.

 SECTIO II.

 SECTIO III

 Sectio IV

 sectio V

 sectio VI

 Sectio VII Quomodo tres praedictae animae distinguuntur?

 Sectio VIII Utrum omnes animae sint indivisibiles

 Sectio IX

 SECTIO X

 SECTIO XI

 SECTIO XII

 sectio XIII

 Sectio XIV

 Sectio XV

 SECTIO XVI.

 SECTIO XVII.

 SGETIO XVIII. Utrum anima sit eadem suis potentiis.

 SECTIO XIX

 DISPUTATIO II. De potentiis corporeis animae.

 SECTIO I

 SECTIO III

 SECTIO IV Appetitio a quo fit ?

 SECTIO V

 SECTIO VI Utrum appetitus efficit motum localem totaliter vel partialiter.

 SECTIO VII

 SECTIO VIII

 SECTIO IX De visu

 SECTIO X De auditu.

 SECTIO XI De Olfactu.

 SECTIO XII De Gustu et Tactu.

 SECTIO XIII De Sensu communi.

 SECTIO XIV De Speciebus sensibilibus.

 SECTIO XV De potentia nutritiva, vegetativa, generativa.

 DISPUTATIO III De Intellectu et Voluntate.

 SECTIO I Utrum intellectus sit nobilior voluntate.

 SECTIO II

 sectio III

 Sectio IV De intellectu practico ei speculativo

 SECTIO V De synderesi et conscientia

 sectio vI De evidentia et certitudine.

 sectio VII De veritate cognitionis

 Sectio VIII Utrum veritas distinguitur realiter ab actu

 Sectio ix.

 sectio x

 Sectio XI De scientia abstractiva et intuitiva

 Sectio XII Quid sit voluntas et quod ejus objectum

 Sectio xiii

 Sectio XIV

 Sectio XV In quo consistat libertas voluntatis

 Sectio XVI.

 Sextio XVII Utrum voluntas dividi possit in irascibilem et concupiscibilem

 Sectio XVIII

 DISPUTATIO IV De Anima separata

 Sectio I Utrum separatio sit Animae violenta

 Sectio II.

 Sectio III

 Sectio IV Utrum anima separata recordatur eorum, quae conjuncta novit vel fecit

 Sectio V Utrum anima separata cognoscere potest secreta cordis seu actus liberos internos aliorum

 Sectio VI De loco et motione locali animae separatae.

 Sectio VII Utrum anima separata moveat per impulsum

SECTIO III

An repugnet unam esse animam informantem omnium hominum?

Averroes posuit unam omnium hominum animam, sed assistentem, non informantem. Mirandulanus, et Archillinus idem dixerunt tenendum esse secundum Philosophum de informanli, quos citavi sect. praeced, in initio.

Dicendum, secundum veram Philosophiam, et Aristotelem, constat unam animam non posse esse formam informantem, omnium hominum. Probatur prima pars primo, quia tunc eadem esse omnium hominum voluntas, et idem intellectus, et consequenter eaedem operationes. Secundo istae eaedem potentiae haberent simul habitus, et actus virtutum, et vitiorum oppositos, essetque eadem anima simul sapiens, et stulta, misera, et beata. Tertio, eadem res esset in locis fere infinitis simul. Quarto, eadem materia non potest esse simul multarum formarum completarum ; ergo idem de forma, alioquin erit infinitae capacitatis, quia haberet inclinationem ad plures materias omni numero determinato. Ex quo sequitur, quod semper esset violentata. Quinto, eadem libertate posset dicere unam numero animam esse in omnibus equis, et idem de omni alia specie animatorum.

Secunda pars probatur, 2. Phys. dicitur quod eadem est ratio materiae, et formae, quia sunt correlativa, et 2. de An. text. 16. quod unusquisque actus est in propria materia, et non in multis, et ibidem, et 7. Metaphysic. text. 7. 24. et 49. quod unitas, et distinctio, et esse rei sumitur a forma. Ex quibus expresse constat secundum Arist. non esse unam omnium hominum animam. Quod vero plures sint animae secundum fidem, habetur definitum in Lateran. sub Leone X. sess.8. et c. firmiter, de sum. Trin. ex Lateran. sub Innoc. III. et Clem. un. desum. Trin. Et contra hunc errorem videri possunt, Nyss. lib. 2. Phil. c. 7. et 8. Epiph. lib. 2. cont. haeres. et D. Thom. 2. cont. Gent. c. 73.

Objicitur primo, multitudo secundum numerum, non convenit nisi formis pendentibus a materia, ex 12. Met. text. 49. sed anima rationalis independens est a materia ; ergo est tantum una. Respondetur, negando antecedens : et Arist. forte per materiam, sine qua non multiplicantur individua,intelligit differentias individuales, de quo vide Scot 2. d. 3. q. 7. ad primum. Si vero teneatur Aristoteles ita sensisse, in eo erravit, ut ibi docet Scotus; sed aliter, et aliter exponitur, ne id sensisse videatur.

Objicitur secundo, si eadem non est omnium anima, unus non potest alium docere scientiam, quia una scientia non generat aliam ; ergo eadem est magistri, et discipuli scientia, et consequenter idem intellectus. Respondetur, diversam esse discipuli scientiam; docetur autem, quando proponuntur ei aliqua signa ipsi nota, circa quae attente occupatur, vel quando principia ipsi nota ad particulares conclusiones a magistro applicantur, et sic ad ignotas veritates, quasi manuducitur, de quo Scot. 2. d. 11. n. 5. ubi explicat differentiam inter scientiae acquisitionem per doctrinam, et propriam adinventionem. Si argumentum valeret, probaret eamdem esse psi laci, et hominis phantasiam, quia avis illa ab homine doctrinatur.

Objicitur tertio, ex Arist. 2. de Gen. animal. c. 3. ait intellectum de foris venire; ergo non est quod multiplicetur. Item, quia in ejus sententia mundus est aeternus ; ergo si multiplicarentur animae, secundum ipsum, essent infinitae, et tamen ipse negat infinitum dabile esse 3. Physic. c. 8 Respondetur ad primum sect. praeced, ad ult. Ad secundum in hac re Arist. est valde obscurus. Quidam putant eum non negasse infinitatem rerum materia carentium. Alii nihil certum protulisse de immortali te animae, de quo Scot. 4. d. 43. q. 3. et D, Thom. 2. contra Gent. c. 81.