Sectio IV

Definitio animae exponitur, et forma cprporeitatis asseritur.

Aristoteles 2. de Anima, cap. 1. et 2. ponit duas animae definitiones. Una : Anima est actus primus corporis organici potentia vitam habentis. Altera : Anima est id quo vivimus, sentimus, loco movemur, et intelligimus. Quoad primam definitionem ostensum est sect. 1. de Anima, ut sic, quod sit actus, seu forma; et idem ostensum est de anima rationali, sed. 2. Pro majori explicatione, notandum primo, actum primum hic sumi pro eo, quo nullus datur prior, forma enim, potentia, et habitus sunt actus primi, quibus correspondent actus secundi. Sed forma prior est caeteris, estque eorum radix,et origo. Nota secundo,in hoe differre viventia a non viventibus, quod illa per se non se movent, vel saltem in se non operantur ad acquirendam suam perfectionem ; haec vero sic, ut constat in plantis, animalibus, et hominibus ; actus ergo primus, qui dat hanc perfectionem, anima est, seu substantia vitalis.

Controversia autem est, quid per corpus intelligatur in hac definitione, an sola materia prima, vel substantia composita ex ipsa, et forma substantiali. D. Thom. 2. de An. text. 4. et 1. p. q. 76. art. 4. ad 1. ubi Cajet. et alii. Suar. in Met, d. 13. sect. 3. num. 4. et disp. 15. sect. 10, n. 8. et Thomistae communiter tenent, per corpus intelligi materiam primam , quia negant plures formas substantiales in eodem composito, de quoBannes de Gener. c. 4. q. 8. art. 2. Alii tenent sumi pro composito ex materia, et forma dante esse corporeum praecise, non quod talis sit distincta ab ipsa anima ; ita fuse Suar. 3. p. 3. tom. d. 51. sect. 4. Capr. 2. d. 15. q. 1. art. 3. sumitur ex D. Thom. 1. p. q. 76. art. 6. Cajetanus ibi art. 4. et in 1. sentent. disput. 25. quaest. 1. art. 1. ad 2.

Dicendum, per corpus hic intelligi compositum ex materia prima, et forma substantiali corporeitatis. Ita Scot. 4. d. 11. q. 3. n. 29. ubi agit de termino conversionis panis in consecratione. Idem tenent Henr. quodl. 2. q. 2. Rich. 2. d. 17. art. 1. q. 5. Argent. 4. d. 13art. 1. dicens esse omnium Anglorum. Bacon. 3. d. 19. q. unic. Avicen. 1. Suffic. c. 2. Bassol. 2. d. 17. q. 1. art. 2. Major. 2. d. 16. q. unic. Anton. Andr. 7. Metaph. q. 17. et omnes Scolistae. Henr. quodl. 3. q. 6 8. et15. admittit in homine plures formas, non in tamen aliis animatis.

Probatur prima conclusio. Primo, quia Aristoteles 2. de An. text. 4. ait corpus poi-tum in hac definitione esse subjectum animae ; sed nec compositum ex materia prima, et anima, ut dante esse corporeum; nec materia prima solitarie sumpta, est subjectum animae ; ergo. Respondet Suarez lib. 1. de An. c. 2. licet corpus includat gradum corporeitatis ab anima, quae forma est, comparari tamen ad animam, ut anima est, tanquam potentia, et subjectum, non inhaesionis, sed compositionis. Contra, nullum esse dat anima corpori, antequam informet illud,sed tunc quam primum animat: ergo non prius facit corpus, quam vivens.

Si dicas prius ratione constituere materiam in esse corporis , hoc nihil facit ad rem, quia agitur de compositione Physica reali, ad quam praecisiones rationis impertinentes sunt. Peto an detur aliqua mutatio substantialis circa materiam, antequam anima eam informet, vel non ? Si secundum, immediate informat materiam nudam, quae tamen non est corpus. Si primum, alia forma substantialis praecedit animam, quae constituit corpus.

Secundo, alia est mutatio substantialis ad corpus, et alia ad animam , quia illa est a generante, vel semen effundente; haec a Deo, vel ab universali agente secundum Phil. de quo postea ; ergo corpus habet formam substantialem aliam ab anima. Tertio, esse corporeum non dat anima intellectiva, quia inextensa ; neque vegetativa, vel sensitiva in homine , quia modo inextenso continentur in intellectiva , neque distinguuntur ab ea ; ergo ab alia forma datur, Respondet Javell. 7. Met. q. 19. Primo corpus esse quantum a materia, quae est ratio, receptiva dimensionum, etsi non sit earum subjectum. Secundo, intellectivam dare esse quanLum, quia aequipollet formae extensae, Desumpsit ex Cajet. 1. p. q. 76, art. 4. et 2. de Anima cap. 1.

Contra primam solutionem, limitatio quantitatis non est a materia, sed a forma, quia haec est, quae determinat, et requirit tantam, vel tantam materiam, non enim forma bovis potest informare corpus formicae, neque forma hujus corpus illius ; ergo cum limitatio quantitatis praerequiraturad animam, et non fiat a materia, fit a forma praecedente animam.

Contra secundam solutionem, nulla forma dat virtualiter effectum sibi repugnantem, alioquin posset ignis dare frigus: sed extendi repugnat intellectivae ; ergo. Item, forma dans esse per informationem, dat illud esse quod in se habet secundum substantiam ; ergo sicut corporalis semper dat esse corporale,ita spiritualis spirituale.

Quarto, corpus mortuum habet formam substantialem ;ergo et vivum, quia est idem corpus. Respondent, in morte produci formam cadaveris. Contra, non potest idem effectus produci a quantumcumque diyersis agentibus ; sed sive igne, sive gladio, sive aqua, sive fulmine, etc. intereat animatum, manet idem corpus, vel cadaver ; ergo non est ibi aliqua forma de novo producta.

Respondent Javell. et Cajet, negando antecedens, quando tenditur ad definitionem, et ad effectum vilem. Addit Cajetanus dubium esse, an cadaver sit ejusdem rationis, necne, et utrumque dici posse. Contra primo, sequeretur quod musca, vel culex, vel alia vilia possent a variis specie causis gigni. Secundo, alterationes interimentium sunt diversae, ut morbi, ignis, nivis, gladii, etc. licet oppositum falso dicat Cajetanus ; ergo si producunt aliquam formam substantialem, illa non erit una, sed diversae.

Tertio, si generatur forma cadaveris, falso dicunt, quod tenditur ad desitionem, quia materia in generando non intendit corruptionem, nec a perfecto ad imperfectum procedit. Qu rto, ad omnem generationem substantialem requiritur dispositio praevia, et successiva ; ergo ictu gladii, vel fulminis nulla forma talis gignitur.

Si dicas cadavera hominis esse specie diversa cum Cajetano, id chimaericum est; cum experientia discerni nequeat inter mortuos, quis hoc, vel illo instrumento, vel morbo periit.

Quinto, enecato animali manent caro, venae, nervi, ossa, etc. omnia eadem ; ergo et eadem forma corporis, quae forte non distinguitur ab ipsis. Dicere autem, quod ista habeant novas formas, chimaericum est, quia per concoctiones, et alterationes multas fiunt hujusmodi formae ; ergo uno ictu interimentis fieri nequeunt.

Dices cum Cajet. supra, et Bannes lib. 1. de Gener. q. 6. art. 2. formam cadaveris sequi naturam elementi praedominantis tempore interitus ; unde si intereat animal per ignem, vel choleram, cadaver erit alterius rationis ab intereunte per phlegma, vel aquam ^ nec refert an gladio, vel laqueo pereat, quia ista tantum sunt conditiones sine quibus non, et dominium elementi, seu humor praedominans causa per se formae cadaveris. Sic defendunt cadavera esse specie diversa, quod, inquit Bannes, probabilius est.

Contra primo, forma carnis, ossis, etc. ut dictum est, non fiunt sine coctione, et multis alterationibus , quae in subitaneis motibus gladii, vel fulminis intervenire nequeunt ; ergo manent antiquae formae. Secundo, humor praedominans, non aliter gignere potest formam cadaveris, quam pugnando, et agendo in alios humores, et reducendo eos ad certam qualitatum temperiem, quam sequatur talis forma; sed ad hoc requiritur spatium temporis, (quia singuli humores pro virili se defenderent, et in se mutuo agerent) quod non intervenit, dum animal globo, vel fulmine perit. Antecedens patet, quia sic fieret cadaver ex humoribus, sicut mixtum ex elementis. Sed secundum Philos. 1. de Ge ier. c. 8. text. 90. Mixtio rst mixtibilium alteratorum unio , ad quam requiritur conventio elementorum in unum locum, et mutua eorumdem in se actio, qua alterentur, ut fiat temperies primarum qualitatum, quam sequetur forma aliqua mixti (vide Scot. 2. d. 15. ad 1. ubi explicat mixtionis definitionem) sed in iis, qui subito intereunt, non potest talis alteratio, vel qualitatum ad temperiem reductio, fieri ; ergo, etc.

Praeterea, illi humores compatiebanlur in uno ante mortem ; ergo et post. Si dicas per mortem aliquem eorum augeri, id in illis subitaneis motibus est manifeste falsum ; ergo. Sed detur gratis, non poterit tamen agere nisi per motum, maxime secundum eos, qui negant substantiam esse immediate activam ; ergo in uno instanti separationis animae non poterit materiam disponere ad formam cadaveris, et ipsam producere ; nam in hac sententia, quam impugnamus, primum non esse animae est primum esse cadaveris.

Tertio contra eamdem solutionem, humores ipsi sunt corpora mixta. Peto ergo utrum separata anima, servent suas formas necne ? Si primum, est contra eos, qui negant plures formas substantiales, etiam partiales in eodem composito. D. Thom. 4. p. q. 75. art. 5. ad 3. et 2, contra Gent. c. 64. qui art. 5. docet quatuor humores informari anima ; et probat ex D. Thom. Cajet. et Sylv. et praeterea consequenter idem debent admittere de carne, et nervo, etc. et non erunt fingendae formae cadaverum. Si secundum; ergo non possunt concurrere ad formam cadaveris, cum ipsi forma careant.

Sexto probatur conclusio : in animali mortuo manent eadem accidentia, ut longitudo, latitudo,color, etc. ergo et idem subjectum , quia accidentia non migrant de uno subjecto in aliud ; sed subjectum est compositum non sola materia, quia prius est compositum substantiale, quam accidentale ; ergo manet subjectum accidentium, nempe compositum ex materia, et forma corporeitatis.

Confirmatur, quia si omnia accidentia pereant mortuo animali, et sola maneat materia, non est ratio, quare haec forma plusquam illa introducatur , quia materia indifferenter omnes respicit ; ergo dicendum, manere accidentia, et compositum substantiale, in quo subjectantur ante, et post mortem.

. Respondetur cum Bannes supra art. 2, accidentia viventis non manere in mortuo, sed in corruptione fieri resolutionem in materiam primam, quod videtur D. Thom. dicere 4. d. 11. q. 1. art. 2. et tract. de formis, q. 7. et 1. de Gener. c. 4. lect. 9. Ad . confirmationem propter dispositiones, quae praeerant in materia, vel composito, eam determinari ad hanc formam potius, quam ad illam, esto forma immediate materiam nudam informet.

Contra, in cadavere ad oculum manet idem color, eadem figura, eadem lineamenta, et dispositio partium, quae fuerunt in vivo. Item, ramus abscissus habet eamdem viriditatem, quam antea, et pomum ab arbore decerptum, eumdem saporem. Dicere autem quod omnia ista sunt de novo producta, paradoxum, ei incredibile videtur, cum sit contra sensum , neque assignari possit, a quo producatur de novo. . Respondet Bannes q. 10. art. 1. ad 3. quod sensus hic fallitur, quodque accidet tia sunt eadem tantum secundum apparentiam, in re autem nova sunt, et producuntur consecutive ad productionem formae cadaveris, et materia est ita disposita per dispositiones praecedentes, quod non potest carere accidentibus similibus iis, quae habuit. Sed haec tam incredibilia videntur, ut si inter credenda fide divina ponerentur, inter difficiliora creditu locum haberent; paradoxum certe videtur, quod coram ocu^ Iis meis elephas, verbi gratia, fulmine percussus intereat, ita quod omnia sensibilia, quae antea in eo fuerunt, vere evanescant, et in ictu oculi, imo in instanti similia sensibilia per omnia, ita ut a nullo sensu, haec ab illis discerni possint, producantur. Dicendum ergo est, seclusis his figmentis, eadem accidentia vere manere in mortuo, quae fuerunt in vivo, et consequenter eamdem substantialem formam corporeitatis manere, qua constituitur compositum, quo ista subjectantur, ut habet Scotus 2. distinct. 3. quaest. 4. num. 17.

Si dicas, haec etiam contra Scotum objici posse, quia 4. dist. 12. q. g. ad 2. dico, num. 23. et seq. docet gradus qualitatum incompatibiles cum forma corrumpenda effici a forma genita, et gradus oppositos ad eadem corrumpi, et q. 4. n. 21. ideo ait quantitatem in Eucharistia non posse a creatura corrumpi, quia ibi non habet subjectum, cujus corruptione desineret esse , ubi supponit ejus subjectum esse compositum, et non materiam , quia haec est in corruptibilis ; ergo secundum ipsum, dum subito fit ignis ex aqua, vel e contra, omnia antiqua accidentia pereunt, et succedunt nova. Respondetur, ita est dicendum, quando non remanet aliqua forma substantialis, sed tunc ad sensum patet e se accidentia nova, quia specie diversa, ut in exemplo , at in proposito sunt omnia accidentia secundum sensum eadem.

Ad id quod ait, accidentia omnia similia accidentibus viventis consequi ad formam cadaveris, quia habent istae formae affinitatem, quia una sequitur ad aliam, falsum est. Ad comprobationem falsi, quia formae diversae specie nunquam habent accidentia per cmnia similia, ut patet inductive ; neque forma cadaveris, si daretur, esset affinis formae viventis, cum inter se maxime repugnent; neque sufficit ad hanc affinitatem, vel similia accidentia habenda, quod una sequatur ad aliam, alioquin acetum haberet eadem accidentia cum vino ; quia se habet ad illud sicut mortuum ad vivum ; et eodem modo ex illo fit sicut mortuum ex vivo, ut docet Aristot. 8. Metaph. text. 14. vide Scot. 4. d. 43. q. 3.

Quod dicitur, materiam exigere accidentia similia iis. quae praecesserunt, propter dispositiones praecedentes, non minus falsum est, quia ex praeteritis dispositionibus nihil in ea remanet, nisi respectus quidam rationis, per quem non potest determinari ad aliquid reale. Sed hoc parum valet, quia etiam facit contra novitatem accidentium in genito, ubi corruptum habet tantum unam formam. Vide Scotum 2. dist. 3. quaest. 4.

Ultimo, probatur ex Arist. in allata definitione , cum enim dicit, quod anima est actus corporis organici; ergo supponit corpus esse organicum, alioquin non esset actus formalis, sed efficiens organici. Pro quo nola corpus organicum dici illud, quod habet partes dissimilares , ex Arist. 2. de Part. an. c. 1. cujusmodi sunt oculi, manus, nares,etc. anima ergo talis naturae est, ut non informet nisi corpus tales partes habens. Per particulam Phystie i,positam in definitione, discernitur a corpore Mathematico, quod est accidens, et ab artificiali: vel forte melius dicitur quod anima, qua forma respicit corpus Physicum, qua talis forma vivens organicum.

Nota secundo, quod organizatio alia est accidentalis, ut quod hoc membrum sit durum, illud molle ; hoc frigidum, illud calidum ; hoc hujus figurae, illud alterius ; alia vero est substantialis consistens in variis formis substantialibus partium corpoporis organici. Et de hac intelligitur dictio organici, in definitione animae, ut ex dictis abunde probatum est. Pro explicatione alterius particulae, In potentia vitam habentis, in definitione positae.

Nota tertio, quod vita est duplex ; alia est substantialis, et est ipsum informari corporis ab anima, quod est effectus formalis animae, et non ipsa anima ; unde in Scriptura vocatur spiraculum vitae,Gen. 2. In intelligentiis non videtur distingui ab ipsa natura, ut se agit, et movet, quia non est pars quae dat vitam, distincta ab ea cui datur, ut in homine. Alia est accidentalis, quae est propria operatio viventis, quo sensu Arist. 7. Polit. c. 2. dividit vitam in activam, et contemplativam, et 1. Ethic. ad Eudem. in civilem, Philosophicam, et volupluariam. Unde et beatitudo, quae consistit in operatione, dicitur vita aeterna juxta id Joan.17. Haec est vita aeterna, ut cognoscant te, etc. Itaque particula illa potentia vitam habentis, potest accipi utroque modo , quia corpus est in potentia ad vitam utramque; sed quoad vitam primo modo sumptam, idem est esse organicum, et vitam in potentia habere , et differentia est tantum in nomine. Quoad vitam secundo modo sumptam, non est idem, quia haec est effectus animae et efficientis. Vel die: quod ista particula, supra corpus organicum addit dispositiones accidentales, per quas est in proxima potentia ad receptionem animae,et sic non erit superfluitas in definitione.

Probatur Theologice, corpus organicum habere aliam formam distinctam ab anima.

Scot. 4. d. 11. q. 3. num. 29. fuse rem hanc tractat, ex quo potiora sumemus,quibus addemus nostra. Probatur, quia sine forma corporeitatis non salvatur veritas Eucharistiae : primo, quia corpus in quod fit conversio, vel est Mathematicum, vel naturale, quia Aristoteles non ponit alia ; sed .Mathematicum non est, quia hoc est accidens, neque naturale per te, quia hoc forma constat; ergo sine forma non vere dicitur, Hoc est corpus meum, etc. Secundo, quando dicitur, Hic est sanguis, non potest fingi ibi tantum esse materiam solam sanguinis, vel materiam cum modo quantitative ; ergo idem hic dicendum. Tertio, cum dicitur : Hoc est corpus meum, non ponitur distrahens a veritate carnis, ossis, etc, ergo sicut fictio esset, per carnem,vel os intelligi materiam,ita et hic.Dicetur forte cum.Suar. initio citato, et ex D. Thom. 1. p. q. 76.art. 6. et q. un. de Anim. art. 9. corp. et ad 5. terminum conversionis esse corpus, id est, ipsam materiam, quatenus accipit esse corporeum ab anima.

Contra, ostensum est esse impossibile, quod forma inextensa det esse extensum formaliter. Praeterea, si consecratio fieret in triduo mortis, poneretur idem terminus, qui modo per formam corporis, sed tunc non poneretur anima, quia separata erat ; neque ullum esse daret materiae : ergo neque nunc ponitur, neque aliquod esse ab ea datum. Minor probatur, quia ex vi verborum, ut docet Trid. sess. 13. c. 3. non ponitur anima sub specie panis, vel vini ex vi verborum, sed tantum ex vi naturalis connexionis cum corpore, et sanguine; ergo quando soluta esset naturalis connexio, nullo modo poneretur anima sub istis speciebus ; neque aliquod esse ab ea datum, quia nullum dat non conjuncta: ergo ex vi verborum nunc, sicut et tunc ponitur verum corpus sub speciebus panis, et per consequens vera forma corporeitatis ab anima distincta.

Quarto, sequeretur quod corpus Christi non esset idem, vivum et mortuum ; consequens est contra Sanctos. Sequela patet, quia haberet aliam formam specie, vel genere distinctam post mortem. Falsitas consequentis patet ex Ambr. et habetur de consecr. d. 2. c. omnia : Idem est de virgine sumptum, et quod est passum, sepultum, etc. Leo serm. de Ascens. ait eamdem naturam consedere in Patris throno, quae jacuit in sepulchro. Idem dicunt Greg. Aug. Damasc. Hieronym, quorum verba vide apud Scot. supra.

Respondet Cajet. supra, corpus Christi vivum et mortuum esse idem suppositaliter, materialiter, et quoad esse existentiae actualis, non autem formaliter. Suar. supra dist. 15. sect. 10. fin. respondet esse idem sensibiliter propter identitatem materiae, et quantitatis, et sensibilium accidentium,vel suppositaliter propter idem suppositum, et addit propter locutiones Theologicas, quae commodum sensum habent, non esse fingendas novas formas in homine.

Contra Cajetanum, non dicunt Sancti idem suppositum, nec eamdem materiam, sed idem corpus manere ; at non est idem corpus manens, si mutatum est in aliam formam substantialem alioquin, dicas manere eumdem ignem postquam conversus est in aerem, et eumdem panem postquam conversus est in naturam aliti. Quod vero maneat eadem materia eidem supposito unita, nihil facit ad permanentiam corporis, alioquin si sola manus sic permansisset unita, (quod non repugnat,) diceres idem corpus humanum permanere unitum. Quod dicitur eamdem existentiam actualem permanere, falsum omnino est ; quia cum sit novum compositum substantiale, et corrumpatur antiquum, perit antiqua existentia, et succedit nova. Non me latet secundum Cajetan. 3. part. quaest. 17. art. 2. humanitatem assumptam existere existentia Verbi; sed id falsum est, ut bene probat Scotus cum communi, 3. d. 6. quaest. 1.

Contra Suarem eaedem rationes valent, quia identitas suppositi nihil facit ad rem, neque est verum manere idem corpus: quod expresse aiunt Sancti, si non est idem compositum substantiale, esto maneat materia, et aliquot accidentia eadem, quia secundum ipsum Suar. disp. 14. sect. 3. n. 37. omnia accidentia corrupti manent in genito, si non repugnant ejus formae,et tamen falsum esse corruptum esse genitum, licet ambo habeant eamdem materiam, et multa, licet non omnia accidentia eadem ; ergo glossa illa omnino rejicienda tanquam aperte contra Sanctos. Praeterea, ipse dicit ibin. 21. ideo manere eadem accidentia,maxime qualitates in genito, quae fuerunt in corrupto , quia non habent causam, a qua fiant nova, quia non fiunt a forma cadaveris, cum non sint ei connaturalia, nam si essent, non ita cito evanesceret. Neque fiunt ab extrinseco, quia saepe nullum adest a quo talis calor, vel temperamentum produci posset, qualia in cadavere, maxime quando mors contigit per jugulationem,suffocalionem, vel Dictum apparent ; neque fiunt a spiritibus vitalibus, vel humoribus, quia forte hi omnes anima informantur,et sic cum ipsa pereunt ; et esto alias formas habeant, non possunt causare illas qualitates, quia citissime corrumpuntur, et qualitates illae diutius durant.

Totus ille discursus aeque bene probat manere eamdem formam corporis, et nullam substantialem de novo in interitu animalis produci, quia non est assignare causam ejus ; et cum maneant eadem accidentia, secundum eum, et bene, quia nihil est quod cogit in hoc,corrigere sensum, tenendum est manere eamdem substantiam, qua ratione, quia eadem accidentia in hostia consecrata manent, quae fuerunt in non consecrata, teneremus certo substantiam panis manere, si fides non cogeret ad oppositum. Quod subjungit Suarez contra Scotum propter locutiones Theologicas, quae congruum habere possunt sensum, non esse fingenda s novas formas, minus recte dictum est ; tum quia ipse fingit Scotum fingere novas formas, cum tamen eas neget Scotus, asserens antiquas formas manere ; tum etiam, quia congruum sensum non assignat dictis Sanctorum dicentium absolute manere idem Christi corpus mortuum, quod fuit vivum, qui absolute negat idem corpus manere, esto asserat eamdem materiam,etaliquotaccidentia perseverare. Non fingit ergo Scotus propter locutiones Sanctorum novas formas, sed ex eis infert expresse manere antiquam corporis formam. Suarez autem propter locutiones Philosophicas, et maxime propter illud,Generatio unius est corruptio alterius, et e contra ; quae maxime congruum possunt habere sensum, ut postea patebit, fingit novas cadaverum formas, ut videtur, contra Sanctorum locutiones.

Solvuntur argumenta contra formam corporeitatis

Arguitur primo contra resolutionem hujus quaestionis, ex D. Thom. dicto art. 4. unius entis est unicum esse ; ergo unica forma , quia forma dat esse ; ergo in eodem composito non sunt plures formae.Respondetur ex Scot. 4. d. 11. q. 3. n. 46. non obstare unitati eritis, pluralitatem formarum, modo una sit ultima, et completa, ad quam caeterae ordinentur ; quia compositum integrale est unum, et tamen singulae ejus partes habent suas partiales formas in veriore opinione , quidquid teneatur de forma corporeitatis, quae sit ab his distincta. Haec solutio est ad mentem Phil. 4. Met. in fine. ubi dicit solam ultimam formam esse absolute formam, et actum; intermedias autem esse etiam materias. Contra ex 7. Mel. c. de unitate definitionis, ibi: In substantiis non est ordo ; ergo una forma substantialis non ordinatur ad aliam. Respondetur, ibi ait, si est nugatio addere priorem differentiam posteriori, idem erit si e converso fiat, quia quantum ad hoc, non est ordo in substantiis harum differentiarum , quod nihil est ad rem. Alia ex eodem capite adducuntur contra pluralitatem formarum, quae Scotus optime explicat loco citato, ubi etiam se remittit ad explicationem, quam fecit in Metaphysica.

Cajeldicto a. 4. pro suamodeslia replicat contra hanc, quod Scotus, et alii caecitate tenentur , quia sequitur hinc,quod una res absolute, et simpliciter est, et fit ; est per primam formam, et fit per advenientem, Quod (inquit) quantae sit stultitiae eis relinquo judicandum. Respondetur, est incomplete per formas praecedentes, et fit per ultimam complete,et si per absolute,et simplici ler,intelligit ultimam esse,falsum subsumit. Si sufficit ad hoc, quodcumque esse formale substantiale , verificatur de eodem simul, quod absolute est, et fit, sensu jam explicato ; et ex tam futili argumento redarguere Doctorem Subtilem caecitatis et stultitiae, minus prudentem, et humilem sapit spiritum.

Sed contra, quia abutitur Scotus terminis, sumens eos, non sicut Philosophi,apud quos simpliciter significat sine addito;unde quod simpliciter est, habet suum complementum substantiale. Respondetur ex Scoto supra n. 43 et 50. apud Phil. 1. de gener. text. 11 sumi ens simpliciter, pro omni entitate, cujus oppositum, scilicet non esse simpliciter, est purum nihil. Sumitur etiam prout opponitur enti secundum quid , et sic omnis forma substantialis est ens simpliciter, et idem est de materia, et hoc sensu plura esse simpliciter sunt in eodem composito, sed non plura completa.

Arguitur secundo, ex eodem sequeretur quod secunda forma substantialis daret esse accidentale , quia adveniret enti in actu, et sic non distingueretur a forma accidentali. Respondetur ex Scoto supra, quod advenit enti in actu completo per utimam formam, est accidentale, .non aliter. Contra ex 5. Phys. text.8. quod movetur est,quod generatur non est. Sed adductio ultimae formae est generatio ; ergo id ex quo deducitur, non est simpliciter,alioquin haberet esse,sicut et illud quod mpvelur, vel alteratur. Respondetur ex Doctore n. 50. sensus est, quod subjectum generationis caret esse simpliciter, esto habeat aliud esse simpliciter, sed incompletum. Quod autem movetur, vel alteratur, non petit carentiam esse simpliciter, sed potest ^ullo esse simpliciter carere.

Tertio, arguitur ex eodem a. 3. praedicatio sumpta a diversis formis non subordinatis, est accidentalis, ut album est dulce; si a subordinatis, est in secundo modo per se, ut superficiatum est coloratum: ergo si ponamus plures formas in homine, genus sumptum ab una forma, non praedicabitur primo modo de specie sumpta ab alia , et sic, haec non erit per se primo modo, homo est animal, quod est falsum.

Respondetur, tantum probat praedicatum sumptum a forma posteriori, non praedicari per se de praedicato sumpto a forma priori, ut hic, animal est homo, quia una harum non includit aliam , negatur; ergo etsi praedicata sumantur a formis subordinatis, ideo praedicationem eorum de se invicem esse per se secundo modo; sed erit potius per accidens, ut haec, homo est albus, animal est rationale. Intellige de praedicatis, quando sumuntur a priori, et posteriori forma, et ponendo genus sumi a priori, et differentiam a posteriori, nec praedicatur hoc de illo per se, nec e contra. Sed non sequitur hinc, quod genus non praedicetur de specie, quia haec etsi importet praedicatum sumptum a posteriori forma, scilicet differentiam, non tamen praecise illud, sed etiam genus includit, per quod evanescit quaedam objectio Cajetani dicto art. 3. quod sequitur ex solutione Scoli, hanc non esse per se, homo est animal. Vide Scot. 2. Poster. quaest. 18, ubi disputat an haec sit per se, animal est homo.

Contra hanc solutionem objicit Cajetanus primo, quia istae sunt per se, Terra est gravis, ignis est calidus, tamen extrema sumuntur a diversis formis.Respondet PhiI Fab. Iheorem. 73. c. 3. quod terra et gravitas non sunt duae formae distinctae, constituentes eamdem rem, sed gravitas est propria passio terrae, cui ut subjecto inest. Haec solutio non est rejicienda, quia hic tantum agitur de variis formis constituentibus unum per se ; et dicitur non inde sequi, extrema praedicationis sumpta ab his formis, de se invicem dici per se ; sed non puto illud praedicatum esse per se, nisi tantum reductive ad secundum modum, quia est quarti modi, quo praedicatur effectus de necessaria causa ; et iste modus non proprie dicendus est per se, quod puto secundum Sco tum dicendum, quil. post. q. 16. cum Linconiensi, videtur tantum ponere duos modos praedicandi per se, nempe primum et secundum.

Arguitur quarto, quia generatio unius est corruptio alterius, et e contra, 1. de Gen. text. 17. et 20. et 3. Phys. text. 73. et

27. ergo cum corrumpitur animal, generatur cadaver. et per consequens non datur forma corporis, alioquin haec esset simul cum forma cadaveris. Respondetur, utrobique adducit Aristoteles hanc maximam, ad probandum aeternitatem generationum sine infinita materia, ad cujus intentum sufficit, quod ad quamcumque corruptionem substantialem sequitur mediate generatio ; et hoc habetur, etiamsi non generetur cadaver, quia statim corpus mortuum tendit ad aliam formam, et sic non cessabit generatio, quod solum intendit-Philosophus ; eatenus autem generans unum compositum, corrumpit aliud, quatenus forma unius est incompatibilis cum forma alterius ; et quando plures formae sunt in eodem, bene stat quoad unam ipsarum corrumpi compositum, sine ulla generatione alterius compositi, de quo vide Scot.2.d. l.q. 3. ad 3.princ. etd.2. q.7.etd. 12. q. 1. n. 4. et 5. Quod vero illud axioma non sit universaliter verum, patet in accidentibus multis, quorum generationem nulla comitatur corruptio, cujusmodi sunt lumen in aere, species in medio, scientia quando non praecedit error positive oppositus, et alia.

Arguitur quinto, aut plures formae educuntur de una potentia materiae, aut de pluribus ; non primum, quia secundum Comment. 12. Mel. numerus potentiarum est secundum numerum specierum, et sic illae formae essent unius speciei, quod est falsum ; neque secundum, quia, cum illae potentiae inessent materiae sine ordine, formae eis correspondentes sic inessent, et per consequens non facerent unum per se. Respondetur cum Scot. supra n. 41. id est, esse unam potentiam. Ad auctoritatem, non procedit de potentia receptiva, sed de potentia et actu, ut sunt differentiae entis. Quod patet in exemplo ibi adducto, de posse sanari, et sanare; quomodo etiam intelligitur quod dicitur 3. Phys. potentias distingui sicut actus. Secundo, dando esse plures potentias, negatur non esse inter se ordinatas, quia potentia ad formam incompletam praecedit aliam.

Arguitur sexto, quia generatio est mutatio totius in totum, nullo sensibili manente, in quo differt ab alteratione, ex 1. de Gen. text. 14. ergo cum generatur animatum, nullum sensibile, quod praefuit, manet, et idem est quando corrumpitur. Respondetur cum Tartareto, ibi loqui de sensibili completo. Vel dico loqui de generatione inanimatorum, quia ibi exempla ex his adducit, ut quando aqua convertitur in ignem, vel hic in aerem. Tertio, dici potest, quod loquitur de generatione compositi animati, sed totali, ut comprehendit tam ultimam formam, quam praecedentem formam corporeitatis, quia utriusque eductio ad generationem animati requiritur, neque esset adaequate generans, qui solam ultimam introduceret.

Arguitur septimo, quia sequitur quod caro viva, et mortua essent univoca, quod est absurdum. Praeterea, caro haberet duas formas ultimas, quia ultra propriam haberet animam. Respondetur quoad formam carnis, ibi est univocatio, quatenus altera caret anima, non est. Ad secundam partem, forma carnis quatenus ordinatur ad animam, non est ultima.

Arguitur octavo, si anima immediate cum quantitate uniretur materiae, (quod secundum Scotum probabile est, quia ponit materiam posse esse sine forma, 2. d. 12. q. 2.) esset animal, sed repugnat animal esse sine corpore; ergo per ipsam animam tunc fieret corpus. Respondetur casum esse impossibilem, quia anima nequit per ullam potentiam informare quod corpus non est, cum ipsa essentialiter sit actus corporis ; et si per impossibile informaret materiam nulla praecedente forma corporis, animal non esset, quia nullam animalem functionem exercere possel,quia careret organis.

Arguitur nono, potest forma prior esse sine posteriori, et per Scotum sic semper est forma corporis, quando interit animal ergo manet genus sine ulla specie, quia corpus est genus. Respondetur hoc nihil esse, nam licet corpus posset manere sine ulla anima, non ideo esset genus, sed individuum , quia genus per abstractionem, vel collationem fit i et si abstrahatur, corpus non potest contrahi sine speciebus corporis , bene tamen sine speciebus animatorum, quae corpori superveniunt. Unde corpus ut hic sumitur, pro altera parte compositi animati, non est illud quod in serie Praedicamentali substantiae dicitur corpus, quia hoc praedicatur de animali, a quo et abstrahitur: illud autem non, quia pars Physica animalis non dicitur de toto.