▾
John Duns Scotus, In Libros De Anima
⎗←→⎘
▾
DISPUTATIO PRIMA De Animae substantia et informatione.
Sectio VII Quomodo tres praedictae animae distinguuntur?
Sectio VIII Utrum omnes animae sint indivisibiles
SGETIO XVIII. Utrum anima sit eadem suis potentiis.
DISPUTATIO II. De potentiis corporeis animae.
SECTIO IV Appetitio a quo fit ?
SECTIO VI Utrum appetitus efficit motum localem totaliter vel partialiter.
SECTIO XIV De Speciebus sensibilibus.
SECTIO XV De potentia nutritiva, vegetativa, generativa.
DISPUTATIO III De Intellectu et Voluntate.
SECTIO I Utrum intellectus sit nobilior voluntate.
Sectio IV De intellectu practico ei speculativo
SECTIO V De synderesi et conscientia
sectio vI De evidentia et certitudine.
sectio VII De veritate cognitionis
Sectio VIII Utrum veritas distinguitur realiter ab actu
Sectio XI De scientia abstractiva et intuitiva
Sectio XII Quid sit voluntas et quod ejus objectum
Sectio XV In quo consistat libertas voluntatis
Sextio XVII Utrum voluntas dividi possit in irascibilem et concupiscibilem
DISPUTATIO IV De Anima separata
Sectio I Utrum separatio sit Animae violenta
Sectio IV Utrum anima separata recordatur eorum, quae conjuncta novit vel fecit
Sectio V Utrum anima separata cognoscere potest secreta cordis seu actus liberos internos aliorum
Dictum est disp.praeced, sect 7. appetitum inferiorem dividi in irascibilem et concupiscibilem, et hos inter se realiter distingui, quamvis oppositum non sit minus probabile. Hic quaeritur an similiter voluntas dividatur ?
Respondetur affirmative, et Scot. 3. d. 34. sig. In parte autem, n. 13. Probatur primo, omnibus illis rationibus, quibus idipsum probatum est loco citato de appetitu. Secundo, sex passiones concupiscibilis, amor, desiderium, delectatio, odium, fuga, tristitia. Item,quinque passiones irascibilis, spes, desperatio,audacia, timor,ira,de quibus dist. 2. sect 8. conveniunt cum proprietate voluntati;ergo dividitur in concupiscibilem et irascibilem. Tertio,Dionys. 4. de Div. Nomin. tribuit Angelis concupiscentiam et furorem. Quarto,in voluntate sunt virtutes morales, fortitudo quae ad irascibilem, et justitia ac temperantia quae ad concupiscibilem spectant, ut probat Scot. 3. d. 33. adducens tres rationes D. Thomae ad oppositum ;ergo in ea est concupiscibilis et irascibilis.
Objicies ex D. Thonvl. p. q. 59. art.4 ubi oppositum habet,primo, quia Phil. 3.de An. text.41.dicil,quod irascibilis et concupiscibilis sunt in parte sensitiva. Respondetur cum ibi definiret animam nostram esse id, quo vivimus,sentimus, loco movemur,et intelligimus, moveretque quaestiones dubias de virtute motrice, ut eis satisfaceret;movet dubitationem de facultatibus animae, et arguit non sufficere illam divisionem Plationis, quae eam secat in concupiscentiam, iram et rationem, neque eam, qua ipse Phil. I. Ethic.cap. ultimo, eam partitur in rationis participem et non participem. Per haec autem non ponit irascibilem et concupiscibilem in parte sensitiva ;et si poneret, intelligeret de facultatibus appetitus sensilivi,quod non est contra nos,sed potius a simili ponendae sunt in appetitu rationali.
Objicitur secundo, ex eodem : objectum voluntatis est bonum in communi ;ergo non dividitur secundum rationes particularium bonorum. Respondetur, etiam objectum appetitus sensitivi, est bonum delectabile in communi, de quo disp.praeced, sed. 3. et tamen admittit D. Thom. ibi eam dividi in irascibilem et concupiscibilem ;ergo unitas communis objecti non obstat divisioni, si aliunde constat eam ponendam esse, quia unitas objecti non infert unitatem potentiarum, de quo disp 1. sectull.
Sed utrum concedendae sint duae istae facultates re distinctae in voluntate ? Respondetur negative cum Scot. 3. d. 34. sig. . In parte autem, n. 13. ubi dicit, non ita distingui, sicut in parte sensitiva defectu organi. Si tamen contendas formaliter, vel ratione raciocinata distingui, non est quod multum altercemur, absolute tamen dicenda est voluntas una potentia, quidquid sit de illis facultatibus ejus, an formaliter distinguantur, necne.