Sectio XVIII

Utrum voluntas hominis differt specie a voluntate Angeli

Nota Scot. 1. d. 7. n. 8. et 3. d. 15. num. 8. potentiam varie sumi, nunc pro fundamento relationis activi vel passivi ;nunc pro ipsa relatione ;nunc pro utroque simul.

Dico primo, intellectus Angeli, et intellectus hominis in entitate absoluta differunt specie. Ita Scot. 2. d. 1. q. 5. D. Thom. cum suis 1. p. q. 79. art. 2. et 8. Ratio est secundum Scotum, quia intellectus Angeli non distinguitur re ab Angelo, nec animae ab anima.Quod fuse probat 2.d. 16.de quo actum est supra,disp. l.sect.pen. Quod vero Angelus et anima specie differant, tenent omnes, de quo Doct. d. q. 5. ubi rejicit rationem, qua D. Thom. id probat, nempe quod anima sit discursiva, Angelus non, tum quia hoc falsum est, tum quia eo dato ens absolutum prius constituitur et distinguitur secundum se, et in actu primo, quam in comparatione ad actum secundum vel aliquid aliud.

Dico secundo, probabile est quod hi intellectus,ut fundant relationem intellectivi, non differant specie. Ita tenet ut probabile Scotus citatus 1. loco, ubi nihil resolvit. Albertl. de Anim. cap. pen. Cajet. 1. p. q. 77. art. 3. Feriar 2. contra Gent. cap. 94. Thienen. 2. de Anim. text. 9. Ratio est, quia esto secundum entitatem suam absolutam, ut sunt idem subjectis,specifice distinguuntur,in hac formalitate potentiae respiciendi intelligibile conveniunt,quia idem habent objectum, et eodem modo per se tendunt in illud. Quod vero objectum sit idem, patet ex dictis q. 21. et in commentario ejus, ubi fuse ostensum est, ens in sua latitudine esse objectum intellectus nostri secundum se, esto pro hoc statu, non possit moveri, nisi per phantasmata sensibilium accidentium. Quod etiam Angelus discurrat, probat Scot. q. 3. Prol a n. 2. Quare non est ponenda distinctio harum potentiarum ratione discursus, ut facit D. Thom. supra, et 1.p. q.75. art. 2. et 2. contra Gent. cap. 94. et Suar. q. de Anim. cap. 1.

Confirmatur, quia sensus hominis et brutorum hac ratione sunt ejusdem speciei, ut tenent cum Scoto citato Conimbr. 3. de Anim. c. 1. q. unio. art. 2. Cajet. 2. de Anim. c. de Tactu, et alii, ibi, Apollinar. q. 4. art. 1. Victoria 1. p. relect. de perveniente ad usum rationis, n. 4. et ut probabilem admittit Suar.citatus. Probatur secundo,quia potentia specie distincta ab alia, potest aliquos actus specie distinctos elicere ab omnibus actibus alterius potentiae , sed intellectus Angeli nullos elicere potest, quin intellectus animae similes in specie elicere valeat ; ergo. Major patet, quia si visus eliceret omnes actus ejusdem speciei cum auditu, vel e contra, non esset distinctio specifica inter has potentias.

Objicitur, quorum essentiae sunt diversae et proprietates, sed intellectus est proprietas Angeli et animae ; ergo. Respondetur, si sit proprietas,hoc ei non convenire secundum illum respectum, sed secundum absolutum, neque arguit aliqua esse diversa specie, quod dimanent a sic diversis, alioquin calor ab igne esset diversus specie a calore, a Sole, et ignis, quia calefactivus differret specie a Sole. Praeterea, quantitas profluit ab omni composito Physico in veriori opinione, de quo Scot. 2. d. 3. q. 4 tamen est ejusdem rationis in omnibus. Item, unitas hominis et unitas lapidis, non differunt specie, etsi subjecta sic differant. Confirmatur secundo,in eodem continentur identice quaedam distincta formaliter, ut ratio intellectiva et sensitiva in anima ; ergo et in diversis, quae sunt indistincta formaliter, ut in casu.

Objicitur secundo, ex Suar. lib. 3. de Angelis, c. 3. potentia habet unam differentiam specificam essentialem ; ergo si aliqua alia ratio specifica conveniat, erit accidentalis ; sed ordo ab objecta nequit esse accidentalis intellectui, quia per se ei convenit ; ergo erit essentialis, et omnis alia specificatio accidentalis, et per consequens si ullo modo differunt hi intellectus essentialiter, id.erit per ordinem ad sua objecta. Respondetur, nullum respectivum est essentiale absoluto. De quo Doct. 4. d. 13. q. 1. et Quodl. 11. art. 1. et in text. 4. 7. Met. et per consequens ratio constituens essentialiter speciem intellectus, est absolutum. Contra, non potest intelligi intellectus vel ulla potentia, quin apprehendatur respectus ; ergo hic est de essentia ejus. Respondetur, ex Scot. Quodl. 13. ad. 1. quod bene posset, si nomen impositum esset ad significandum absolutum ejus praecise , sed de facto nomen significat respectum, saltem connotative, et idem est de operatione, de qua ibi egit Doctor.

Objicitur tertio, quia Scot. 1. d. 3. q. 3.-videtur velle idem esse objectum voluntatis et intellectus ; ergo si valet ratio ^hujus conclusionis, erunt ejusdem speciei. Respondetur, rationem esse bonam, quando potentiae non sunt subordinalae,nec una alteram supponit, sicut voluntas supponit ac^ tum intellectus, quia tunc si objectum est idem, non est unde colligatur specifica distinctio, ut in casu , quia duo illi intellectus Angeli et hominis non sunt subordinali, nec alter alterius actum supponit, et ideo cum unum sit objectum, idemque modus, quo tenditur in illud, erunt ejusdem rationis ; et idem est de visu hominis et aquilae, eadem ratione. Vide Scotum loco citato.

Dico tertio, idem dicendum est de Voluntate nostra comparata ad Angelicam, sicut de utroque intellectu dictum est. Haec de se patet et ex rationibus allatis.

Objicies, quaelibet voluntas Angelica est nobilior qualibet voluntate humana ; ergo distinguuntur specie, quia inter individua ejusdem speciei non est ordo, et unum potest perfici, ut excedat alia, vel sunt omnia aequalia. Respondetur primo, ratione identitatis cum perfectiori natura, esse nobiliorem voluntatem Angeli, non formaliter. Secundo, probabile est etiam ipsas animas rationales esse nobilitate impares, de quo supra dispul. 1. sect. 10. quamvis ejusdem speciei, et sic non est inconveniens, quamlibet voluntatem Angeli esse nobiliorem omni voluntate humana, licet ambae sint ejusdem speciei.