ARTICULUS IV.

Quid sit caelum secundum diffinitionem?

Quarto quaeritur, Quid sit coelum? Et sumatur diffinitio Damasceni in libro II de Fide orthodoxa, ubi dicit, quod caelum est continentia visibilium et invisibilium creaturarum .''

Videtur autem, quod haec diffinitio non omni caelo conveniat : quia

1. Invisibiles creaturae dicuntur hic intelligentiae et animae sanctae : et illae non continentur in. coelis inferioribus planetarum.

Praeterea, Non videtur haec diffinitio dari de natura caeli : quia per illam non cognoscitur utrum sit ignitum vel alterius naturae : cum tamen hoc per diffinitionem realem deberet intelligi.

2. Item, Continentia respectu visibilium et invisibilium non videtur esse ejusdem rationis : quia visibilia continentur circumscriptive, invisibilia diffinitive tantum.

Si forte dicatur, quod continentia sumitur hic pro virtute salvativa et continentia in esse, patet quod falsum est : quia talem virtutem non habet caelum respectu invisibilium.

Praeterea, Hoc videtur esse contra Damascenum : quia explicans diffinitio- nem dicit : " Intra ipsum enim intellectuales Angelorum virtutes et omnia sensibilia concluduntur et circumterminantur. " Solus autem Deus incircumscriptibilis est, omnia implens, et omnia. continens, et omnia circumterrninans ut super omnia ens et omnia condens.

3. Praeterea, Videtur quod non possit dari ratio una conveniens omni naturae caelesti : quorum enim est una ratio secundum naturam, illorum est propagatio ab uno secundum naturam, sicut patet in hominibus et animalibus : sed stellarum et caelorum propagatio non est ab uno secundum naturam : ergo non est ipsorum ratio una.

4. Si forte dicatur, quod ipsorum est propagatio una ab alio per divisionem : substantia enim dividitur per corpoream et incorpoream, et corporea ulterius per generabilem et ingenerabilem, et motam circulariter et secundum rectum, et ita caelum esset substantia corporea, ingenerabilis, mota circulariter. Contra : Dicit Philosophus in X Metaphysicae , quod corruptibilia et incorruptibilia non sunt ejusdem generis. Similiter in libro de Substantia orbis dicit Philosophus, quod, corporeitas non dicitur univoce in caelo et in elementis : ergo nulla est divisio quando dicitur, corporum aliud generabile, aliud ingenerabile.

Praeterea, Dicit Philosophus in VI Topicorum, quod vita non secundum unam speciem videtur dici de animalibus et plantis : sed altera quidem animalibus, altera plantis inest : ergo similiter corporeitas non secundum unam speciem inest corruptibilibus et incorruptibilibus.

Solutio. Dicendum, quod prima diffinitio datur per actum coeli et non per naturam propriam ipsius, quemadmodum objectum est : et nomina formalia dicta, per abstractionem habent resolvi in

materialia concretive dicta sic : caelum est continentia visibilium et invisibilium creaturarum, hoc est, caelum est continens visibiles et invisibiles creaturas. Et dicit creaturas ad differentiam creatoris qui a nullo continetur, sed omnia continet, ut patet in auctoritate prius dicta.

Et sic patet solutio ad primum.

Ad aliud dicendum quod continentia non est aequivoce dicta ad circumscriptionem et diffinitionem : diffinitio enim prius est natura quam circumscriptio. Quod patet : quia ab ipsa non convertitur consequentia : quaecumque enim loco circumscribuntur, etiam loco diffiniuntur : sed non convertitur : et ita illa objectio supponit falsum.

Ad ro quod quaeritur, Utrum omnium superiorum sit ratio una? est duplex responsio. Quidam enim dicunt, quod omnia superiora penitus sunt unius naturae, nec differunt per formas substantiales, sed per proprietates, quae sunt habere plus de lumine vel minus in diversis partibus, sicut differt pars stellato. a non stellato., et sicut differt sol a caeteris stellis. Vel differunt per habere stellam unam vel plures, sicut differunt or- bes inferiores planetarum ab octava sphaera. Vel per habere lumen a se vel ab aliis, sicut differt luna ab aliis stellis. Et isti solvunt rationem objectarn per hoc quod duobus modis plura reducuntur ad. unum in natura, scilicet secundum rationem originis et propagando, vel secundum virtutem influentem esse et posse et moveri. Et haec videtur esse sententia Averrois . Melius tamen dici debet, scilicet quod non habent rationem unam in specie, cum nec :omnia habeant unum motorem, nec sint omnia ejusdem effectus, nec omnia ejusdem motus : et ideo unumquodque ab alio differt specie et circulus a circulo, et stella a stella.

Ad hoc, quod objicitur de diffinitione per divisionem collecta, concedendum est, quod corporeitas non est unius rationis secundum unam naturam in corruptibilibus et in incorruptibilibus. Si tamen abstrahatur ab utroque, et loquatur aliquis logice, tunc est unius intentionis : nihilominus tamen diffinitio potest stare, licet divisio non stet secundum naturam : quia in diffinitione non. ponitur corporeitas tantum, sed incorruptibilitas.