ARTICULUS II.

Secundum quem modum differunt ab invicem personae angelicae ?

Secundo quaeritur, Secundum quem modum differunt ab invicem personae angelicae?

Et videtur, quod numero solo differunt.

i. Quaecumque enim plura recipiunt praedicationem alicujus ejusdem rationis non distincti secundum differentias substantiales, illa sub illo solo numero differunt : sed personae angelicae sic sunt : ergo solo numero differunt. Probatio mediae est, quod intellectualis natura non invenitur distingui per differentias nisi per creatum et increatum, et corporeum et incorporeum : et angelica natura est creata incorporea praedicata de omnibus Angelis : igitur videtur, quod multitudo Angelorum sub ipsa non differt nisi numero.

2. Hoc idem habetur per hoc quod Sancti dicunt, quod tantum est triplex natura intellectualis. Si autem differunt Angeli specie inter se, tunc esset quadruplex natura intellectualis, et quadruplex est sub alio numero.

Contra :

i. Dicit Philosophus , quod ea quae differunt solo numero, differunt sola materia : sed Angeli non habent materiam : ergo non differunt numero tantum, sed specie et genere.

2. Item, Quaecumque differunt solo numero, differunt per divisionem materiae, et exeunt ab uno, sicut homines ab homine, equi ab equo, et sic de aliis : sed in Angelis non est sic : ergo non differunt numero solo. Probatio primae. Dicit Philosophus in III Physicorum , quod discretum causatur a divisione continui : ergo videtur similitudo discreta etiam in natura angelica vel unius naturae, quod illa sit per divisionem ab aliquo uno in natura illa.

3. Item, Multiplicatio individuorum in natura una est per actum unum illi naturae convenientem, sicut est multitudo hominum per generationem humanam, et similiter multiplicatio equorum, et similiter multiplicatio ignis : ergo videtur, quod si Angelorum est multiplicatio in una natura, est per actum unum, et per aliquem actum illi naturae convenientem : sed ille non est creatio : quia non actus est Angeli, sed Dei.

Praeterea, Si propter creationem essent ejusdem naturae, tunc omnino essent unius naturae, quod falsum est. Cum igitur per unum actum non multiplicentur ex uno, non essent unius naturae in specie.

Juxta hoc quaeritur, Quid causet multitudinem Angelorum ?

1. Non enim causatur a divisione alicujus continui sicut est in aliis, nec etiam causatur a nihilo. Si dicatur, quod a Deo creante, hoc non videtur : quia unum in quantum unum non est causa multorum.

2. Praeterea, Si concedatur, quod unum sit causa multorum, cum non causat multa vane, ergo oportet, quod aliquid sit ex parte naturae quod exigit multitudinem illam : sed duo sunt tantum in natura propter quae est multitudo eorum quae sunt in natura eadem, scilicet corruptio, et potentia materiae. Corruptio, quia forma naturalis non poterit salvari in uno semper : et propter hoc multiplicat se in simili in quo per successionem salvetur. Potentia autem materiae : quia, sicut dicit Philosophus , materia desiderat formam sicut foemina masculum et turpe bonum : et non tantum desiderat formam unam : quia aliter habita illa quiesceret a transmutatione : et potentia non est perfectibilis secundum omnes partes suas ab una forma numero, et d?o desiderat multas propter diversas sui partes. Neutrum autem horum est in angelica natura. Ergo videtur, quod ibi non sit multiplicatio solo numero.

Solutio. Sine praejudicio dicimus cum ultimis rationibus, quod Angeli non differunt solo numero, sed etiam quilibet ab alio differt forma et specie : sunt tamen sub eadem natura generis.

Dicimus ergo ad primum, quod non idem praedicatur de Angelis nisi praedicatum generis : specificae autem differentiae quibus contrahitur genus illud, sunt occultae nobis.

Ad aliud dicendum, quod quando dividitur natura intellectualis per tria, non est divisio generis in species : quia natura divina non est in eodem genere cum angelica et humana, et angelica non est in eodem genere cum humana : sed est divisio ejus quod per prius et poste- rius attribuitur illis tribus : natura enim divina intellectualis est primo et per seipsam, et angelica natura et humana dicuntur intellectuales per analogiam sive proportionem ad ipsam.

Ad ?oe autem quod quaeritur, Quid sit Ad causa multitudinis, alias, multiplicitatis? Dicimus, quod Deus creans. Et si objiciatur, quod ut unum non est causa multitudinis. Dicendum, quod hoc verum est : sed Deus creans licet unum ut unum sit in substantia et in se, tamen quodammodo est ut multa in ideis et rationibus creatorum : quia sicut dicit Augustinus in libro LXXXIII Quaestionum , alia ratione creat hominem, et asinum, et sic de aliis. Sic ergo Deus potest esse causa multorum per creationem.

Siquis tamen vellet sustinere, quod differrent solo numero, diceret quod causa multiplicationis vel multitudinis numeri eorum est multitudo officiorum et operationum.

Secundum quem autem modum differant animae rationales, inferius disputabitur in quaestione de anima hominis.

Si autem quaeratur, Quot numero sint. Angeli ? Solvendum est per auctoritatem Dionysii in libro de Caelesti hierarchia, ubi sic dicit : " Eloquiorum de Angelis traditio millies millia esse ait, et decem millia decies millia secundum nos sublimissimos numerorum in seipsam revolvens et multiplicans, et per hos aperte significans innumerabiles caelestium essentiarum ordinationes. Multae enim sunt beatae militiae super mund alium intellectuum infirmam et coarctatam superantes materialium secundum nos numerorum commensurationem . "