ARTICULUS III.

Per quem modum Angeli possint nos perficere in affectu ?

Tertio quaeritur, Per quem modum possunt nos perficere in affectu ?

1. Quod enim hoc possunt, videtur per hoc quod triplex est actus eorum, scilicet purgare, perficere, illuminare : et licet se invicem non purgent a peccatis, quia non habent, tamen nos indigemus purgatione illa. Purgatio autem illa a peccato non fit nisi per gratiam, et ita perficiunt affectum nostrum secundum gratiam, ut videtur.

2. Item, Hoc expresse videtur in Isaia, ubi dicitur : Volavit ad me unus de Seraphim, et in manu ejus calculus, quem forcipe tulerat de altari : et tetigit os meum, et dixit : Ecce tetigit hoc labia tua, et auferetur iniquitas tua, et peccatum tuum mundabitur .

3. Item, Dicit Beda, quod incendunt nostras cogitationes : et non possunt accendere nisi apponant ignem in affectum : ignis autem affectus non est nisi charitas.

4. Praeterea, Daemones possunt movere concupiscentiam in malum : ergo multo fortius Angeli boni possunt movere affectum in bonum.

Sed contra :

1. Isaiae, xliii, 25 : Ego sum, ego sum ipse qui deleo iniquitates tuas propter me, et peccatorum tuorum non recordabor. Ergo videtur, quod nemo delet iniquitates nisi solus Deus.

2. Similiter, Sic crearent gratiam : creare autem non convenit Angelis.

3. Praeterea, Gratia non est ab homine Christo secundum quod homo est : igitur multo minus ab Angelis : quia etiam Angeli ab humanitate Christi recipiunt illuminationem.

Quod autem gratia non sit ab homine Christo secundum quod est homo, dicit beatus Bernardus in sermone 10 super Cantica, sic : " Procul dubio caput ungit qui gratias agit, quoniam Deum tangit, non hominem. Non quia non sit homo qui Deus est, siquidem Deus et homo unus est Christus : sed quia omne bonum a Deo, non ab homine est, etiam ipsum quod per hominem ministratur. Profecto enim spiritus est qui vivificat, caro autem non prodest quidquam. "

Praeterea, Maledictus qui ponit spem suam In homine : quoniam etsi spes nostra tota pendet ex homine Deo, non tamen quia homo, sed quia Deus est.

Item, Jacobi, i, 17 : Omne datum op-

limum, et omne donum perfectum desursum est, descendens a Patre luminum.

Solutio. Concedimus, quod gratia non est ab Angelis, nec etiam remissio peccati, sed. a solo Deo. Unde purgare Angelorum inest ex parte intellectus, non ex parte affectus. Purgant autem a tribus animae intellectum, scilicet ab ignorantia, et a nubilo phantasiarum, et a falsis opinionibus prohibitarum rationum quae contrariantur revelationi.

Ad hoc autem quod objicitur de Isaia, dicendum quod Angelus missus ad eum quicumque fuerit, purgationem illam operabatur in ministerio, sicut sacerdotes homines habent operationem gratiae in exhibitione sacramentorum. Et hoc notatur expresse in modo loquendi. Innuens enim Angelus ministerium suum, dixit : Ecce tetigit hoc labia tua. Operationem autem gratiae retorquens ad alterum, dicit : Ei auferetur iniquitas tua, etc.

Ad aliud dicendum, quod incendunt per modum admonitionis, non quod faciunt ignem : Angeli enim (ut prius habitum est) operantur in intellectu illuminationem : et intellectus illuminatus per modum admonentis et consulentis se habet ad affectum.

An aliud dicendum, quod causa prima duplicem habet comparationem : unam ad voluntatem imperantem, et sic in ea non potest ludificare daemon : alteram comparationem habet ad carnem, et sic in ea ludificabilia facit. Unde daemon immediate super voluntatem et affectum non operatur, sed ex parte carnis trahit eum.