ARTICULUS I.

Quid sit assistere ?

Ad primum proceditur sic :

1. Dicit Gregorius, quod " assistunt qui sic contemplatione intima perfruuntur, ut ad explenda foras opera minime mittantur . "

Et ex hoc videtur accipi, quod assistere est contemplatione intima perfrui, et ad exteriora non mitti.

Et tunc quaeritur, Quae dicatur intima contemplatio ? Est enim contemplatio Dei in vestigio et imagine : ergo intima erit illa quae est in specie, quae est per hoc quod est in Deo, et Deus ipse, alia vero per exteriora quae non sunt Deus : sed in contemplatione per speciem non est distinctio Angelorum, quia omnium beatitudo est ita quod viderit per speciem. Cum ergo in virtute assistrice distinguantur ab inferioribus superiores secundum Gregorium, videtur quod assistere non debeat existere per intimam contemplationem.

Si forte dicatur, quod intima contemplatio non dicitur quaelibet visio per speciem, sed ea quae est per immediatam receptionem theophaniarum. Contra : Dominationes non recipiunt immediate theophanias, quae tamen a Sanctis dicuntur assistere et non mitti.

2. Praeterea, Videtur quod virtus assistrix non distinguat inter Angelos : quia dicit Gregorius : " Hoc quoque de ipsis agminibus quae mittuntur, certum tenemus : quia et cum ad nos veniunt, sic exterius implent ministerium, ut tamen numquam desint interius per contemplationem. Et mittuntur igitur et assistunt : quia etsi circumscriptus est angelicus spiritus, summus tamen spiritus ipse qui Deus est, circumscriptus non est. Angeli itaque et missi et ante ipsum sunt : quia quolibet missi veniant, intra ipsum currunt. "

3. Item, Videtur per Augustinum in libro IV super Genesim ad litteram sic dicentem : " In patria semper dies est in contemplatione incommutabilis veritatis, semper vespera in cognitione creaturae in seipsa, semper mane ex assurrectione ex hac cognitione in laudem creatoris. Quia non ibi abscessu lucis superioris, sed inferioris cognitionis distinctione fit vespera : nec mane tamquam nocti ignorantiae scientia matutina succedat, sed quod vespertinam etiam cognitionem in gloriam conditoris attollat . " Cum igitur cognitionem sequatur opus, et indifferenter omnibus Angelis simul conveniat cognitio de superioribus et inferioribus, videtur, quod male distinguantur superiores ab inferioribus per assistere.

4. Item quaeritur, Utrum hoc quod dicitur contemplatio intima secundum quod ponitur in diffinitione ejus quod est assistere, sit respectu cujuslibet cognitionis in Deo, vel respectu alicujus de-

terminatae? Et si dicatur primo modo, tunc sequitur primum inconveniens, scilicet quod si distinguerentur contemplatione intima pertinente ad beatitudinem, sic inferiores non immediate contemplarentur, quod falsum est. Si secundo modo, tunc quaeratur, Quid sit illud cognoscibile ? Et si dicatur, quod est id quod pertinet ad distinctionem officiorum, tunc sequitur iterum, quod Dominationes non. assistunt.

5. Praeterea quaeritur, Utrum virtus assistrix intelligatur ex nominibus ordinum assistentium? Et videtur, quod sic : quia dicit Gregorius et Dionysius, quod virtutes et opera eorum intelligimus ex nominibus eorum. Et si sic est, cum tantum tres ordines superioris hierarchiae dicant actus conversionis in Deum, videtur quod tantum tres ordines superiores assistant. Et hoc videtur per Dionysium, qui dicit, quod " tantum hi tres ordinantur in vestibulis circa virtutem. "

Solutio. Dicendum, quod assistere dicitur tribus modis, scilicet quoad statum beatitudinis, et quoad statum hierarchiae, et quoad statum ordinationis quae est pars hierarchiae. Et secundum primum modum dicitur assistere contemplari facie ad faciem : et non distant per contemplationem speculi et aenigmatis : et hoc assistere convenit omnibus beatis. Secundo modo dicitur assistere, immediate circa Trinitatem ordinari non quoad quamcumque contemplationem, sed quantum ad modum recipiendi illuminationes pertinentes ad officia angelica : et sic tantum assistunt tres ordines primae hierarchiae : et distant duae hierarchiae inferiores, eo quod non immediate illuminationes a Deo recipiunt. Tertio modo dicitur assistere, secundum proprietatem actus ordinis Deo appropinquare repugnantem missioni ad exterius : et sic quatuor ordines assistunt, scilicet tres primae hierarchiae et Domi- nationes. Cujus ratio supra explanata est : Dominationes enim per hoc quod dicunt elevationem ab omni subjectione, repugnant officio ministerii et missionis ad exteriora. Et hoc ultimo modo sumitur assistere, quando dividitur contra ministrare. Dicendum ergo ad primum, quod si vis fiat in assistere, ut tantum in tertia significatione sumatur, tunc intima contemplatio erit receptio illuminationis ad actum ducentem ordinem in Deum, et per rationem nominis repugnantem missioni ad exterius. Si autem communiter sumatur assistere, tunc non est inconveniens id. quod concluditur in objectione. Ad id quod objicitur de Gregorio et Augustino, dicendum quod ipsi determinant assistere quod est in statu patriae in communi.

Ad illud quod quaeritur, Respectu cujus cognoscibilis est contemplatio intima? patet solutio per distinctionem de assistere. In prima enim significatione est respectu cujuscumque cognoscibilis pertinentis ad beatitudinem : in secunda autem et tertia non.

Ad aliud dicendum, quod ex nominibus ordinum intelligitur quibus convenit virtus assistrix : nomina enim quatuor supremorum ordinum (ut prius diximus) determinant actum in Deum : cujus ratio repugnat ministerio circa exteriora.