PARTICULA. 1. Utrum diabolus intrat in cor hominis ?

Ad primum proceditur sic :

1. Dicit Augustinus, quod daemones immiscent se sanguinibus hominum ad excitandam tentationem in concupiscentia. Ergo videtur, quod daemones intrent in corpora.

2. Item, In Evangelio praecepit Dominus immundis spiritibus, ut exirent ab hominibus . Et hoc nihil esset, nisi fuissent in eis. Ergo videtur, quod possint intrare corpora.

3. Praeterea, Daemones incorporei sunt, et ita nihil obstat quin possint esse in corpore.

4. Item, Ibi. est virtus operans, ubi est operatio : et ubi est virtus, ibi est substantia quae est subjectum virtutis illius : ergo ubi est operatio, ibi est substantia : sed operatio daemonum sentitur interius in corpore : ergo et ipsi secundum substantiam interius erunt.

5. Item, Dicitur in Evangelio de Juda, quod post bucellam introivit in eum Satanas .

6. Item, In alio loco : Cum diabolus jam misisset in cor ut traderet eum Judas Simonis Iscariotae .

7. Item, In Actibus Apostolorum dixit Petrus Ananiae : Cur tentavit Satanas cor tuum ? Ex quibus omnibus habetur, quod diaboli operatio sentitur interius in corde. Cum autem inter operans et id circa quod operatur, non sit medium, videtur quod secundum substantiam in corde et opere sit daemon.

8. Item, Inter movens et motum non est medium, ut dicit Philosophus : diabolus est movens interiora : ergo est in interioribus,

9. Item, Si non tangit, non agit, et non sequitur alteratio : ergo a destructione consequentis, si sequitur alteratio, interius tangit et agit : sed alteratio sequitur intrinsecus : ergo daemon interius tangit et agit.

Sed contra :

1. Dicit Augustinus : " Daemones per energicam operationem non credimus substantialiter cordi illabi, sed applicatione et oppressione uniri . " Quod autem applicatur alicui, non est in ipso : et quod opprimit aliquid, est supra ip-

sum : et ita non videtur intrare corpora, sed applicari eis.

2. Item, Beda : " Satanas cor Ananiae implevit, non intrando, sed malitiae suae vires inserendo. "

Juxta quod quaeritur, Quis sit modus applicationis eorum ad animas, et quis modus oppressionis, et utrum applicari et opprimere sint diversa vel idem ?

Solutio. Concedimus cum Evangelio et Augustino, quod daemones intrant in corpus hominis immiscendo se sanguini ad incendendum ad libidinem, et gravando corpus quandoque ad acediam, et bulliendo sanguinem ad iram, et sic de aliis peccatis. Sed in animas substantialiter intrare non habent : et hujus causa est, quia unus spiritus creatus non potest esse locus alterius.

Et quod dicunt Augustinus et Beda, quod non intrat in cor, non intelligunt de parte carnea quae cor dicitur, sed. de corde quod est principium vitae, et hoc est anima : de quo corde etiam in Psalmo dicitur : Qui finxit sigillatim corda eorum : qui intelligit omnia opera eorum . Cor enim quod sigillatim fingitur, est anima quae sigillatim creatur et non simul, sicut corpora simul creata sunt in materia.

Ad id autem quod quaeritur de applicatione, dicendum quod daemon dicitur applicari animae propter similitudinem actionis in ipsam cum actione naturae. Agit enim in sensus et in phantasiam in apprehensione, ita quod non potest discerni de facili inter immutationem sensuum et phantasiam quae est a daemone, et quae est secundum naturam : et hoc est quod dicit Glossa super primam epistolam Petri, v, 8, super illud : Circuit, quaerens quem devoret : " Tanquam ho- stis obsidens muros clausos, explorat an sit pars aliqua murorum minus stabilis, cujus aditu ad interiora penetret : offert oculis formas illicitas, ut visu destruat castitatem : aures per canora tentat, ut molliat christianum vigorem : linguam convicio provocat, manum injuriis lacessentibus ad caedem instigat. : honores terrenos promittit, ut coelestes adimat : et cum latenter non potest fallere, apertos addit terrores : in pace subdolus, et in persecutione violentus. " Oppressio autem dicitur quando impedit regimen rectae rationis. Et qualiter hoc contingat, infra patebit.

ARTICULI TERTII