ARTICULUS IV.

Utram omnes animae immediate creatae fuerunt a Deo, aut ab intelligentiis ?

Deinde quaeritur, Utrum animae rationales immediate creentur a Deo, aut ab intelligentiis angelicis ? ut videntur dicere quidam Philosophorum, quorum rationes primo ponendae sunt.

i. Ostendit ergo Collectamus sic: Causa nunc agens et non prius, necesse est quod agat per aliquam dispositionem novam sibi advenientem: causa animae qua fit, est eausa nunc agens et non prius: ergo necesse est, quod agat per dispositionem novam sibi advenientem: primae causae sive Deo nulla nova dispositio advenit: ergo non erit causans immediate hanc animam. Prima probantur per hanc propositionem scriptam in secundo de Generatione et Corruptione: Idem eodem modo se habens facit semper idem. Hoc enim tenet tam in causis naturalibus, quam in causis voluntariis. De causis naturalibus est planum. In causis autem voluntariis quae agunt per electionem, patet etiam: illa enim causa nihil agit nisi quod eligit et vult: ergo ad hoc quod agat nunc et non prius, oportet quod eligat aliquid et agat nunc, quod non prius elegit et voluit. Secunda patet per se,

2. Amplius, Immediate recipere ab optimo nobilius est quam recipere per medium ab illo. Si ergo anima recipit immediate esse a Deo, recipit ipsum nobilissimo modo. Sed ad nobilissimum modum recipiendi sequitur nobilissimum esse receptum. Ergo videtur, quod anima secundum hoc deberet habere nobilissimum esse: hoc autem est esse intelligentiae angelicae: ergo anima deberet esse Angelus, quod non est verum: ergo nec recipit immediate esse a Deo, sed ab Angelis, a quibus esse ignobilius habet.

3. Amplius, Ab infinito agente secundum potentiam agendi actus est infinitus: sed Deus est agens infinitum: ergo actus ejus immediatus erit infinitus: anima non habet esse infinitum; ergo non erit a Deo immediate sed mediantibus Angelis,

Istae sunt rationes Collectarii fortiores, et quasdam alias ponit debiles, quas subticemus. 4. Ad idem videtur facere Commentator in libro de Causis super prima propositione, qui dicit sic: Causa prima creavit esse animae mediante intelligentia.

5. Item, Ibidem, Anima quia suscipit impressionem intelligentiae facta est inferioris operationis quam ipsa intelligentia: sed non recipit impressionem ab aliquo nisi creatum ab illo: ergo anima creata erit ab intelligentiis.

6. Item, Supra propositionem decimam quartam: Anima facta est causa corporum, et facta est causata ab intelligentia quae est ante ipsam. Intelligentias autem vocat Commentator substantias separatas a corpore omnino: et iliae sunt substantiae angelicae: ergo videtur, quod animae creentur ab Angelis.

7. Hoc idem videtur velle Isaac in libro de Diffinitionibus, qui ponit animam rationalem creari in umbra intelligentiae, et sensibilem in umbra rationalis, et vegetabilem in umbra sensibilis.

Gratia cujus etiam quaeritur, Quid sit dictum, animam unam creari in umbra alterius ?

Sed contra:

1. Dicit Damascenus in libro II de Fide orthodoxa: Quicumque aiunt Angelos conditores esse cujuscumque substantiae, ipsi os diaboli sunt, eorum quidem patris: creaturae enim existentes non sunt conditores. Omnium autem factor et provisor et contentor Deus est, solus increatus, qui in Patre et Filio et Spiritu sancto hymnis laudatur et glorificatur. "

2. item, Augustinus dicit in libro II super Genesim ad litteram, quod " Angeli nullo modo dicendi sunt creatores alicujus rei . "

3. Item, Isa. lvii, 16: Fialas ego faciam. Flatus autem est anima.

4. Item, In Genesi, ii, 7, dicitnr quod Dominus Deus inspiravit in faciem ejus, scilicet hominis, spiraculum vitae.

5. Item, Nihil et aliquid distant in infinitum: ergo educere aliquid ex nihilo erit potentiae infinitae: hoc autem non est creare: ergo infinitae potentiae erit creare animas et omnes res.

Solutio. Collectanus excusat se et a dictis Sanctorum, dicens quod licet consentiat animas creari ab Angelis, non tamen dicit Angelos esse creatores: quia creator est ille, qui propria auctoritate et virtute aliquid de nihilo facit: sed Angeli faciunt hoc ministrantes Deo et auctoritate Dei. Sed indubitata fide tenendum est, quod Angeli non creant etiam ministerio: honor enim creatoris singularis est, qui exhiberi habet ei ab omni creatura: et ideo non debuit transponi honor ille in creatura aliqua. Creatura etiam non fuit possibilis suscipere potentiam creandi duplici ratione. Quarum una est, quia cum nulla materia praejaceat creationi, oportet quod creatio sit opus causae quae secundum se est causa causae: nihil autem creatum in esse per se est causa causae: et ideo creatio non potest esse opus creati. Alia est, quia cujuslibet potentiae non convenit opus aliquid secundum genus suum, impossibile est illi potentiae convenire speciem operis. Sed creatae potentiae non convenit creare secundum genus suum, cum ipsa sit terminus suae creationis et non principium. Ergo eidem non convenit creare hoc vel illud. Plures autem rationes sunt assignatae supra in quaestione de creatione.

Dicendum ergo ad primum, quod Deus est causa nunc agens propter hoc quod advenit sibi nova dispositio: elegit enim et voluit ab aeterno, ut anima haec nunc crearetur: voluntas enim sua et scientia sua ab aeterno sunt, et non temporaliter nunc et tunc esse ab ipso accipiant.

Ad aliud dicendum, quod multa immediate esse recipiunt a Deo, scilicet caelum, et terra, et materia prima, et haec tamen non nobilissimum recipiunt esse. Et hujusmodi causa est, quia illud quod recipitur, non est tantum secundum potestatem ejus a quo recipitur, sed et secundum naturam et potestatem recipientis. Uncie non sequitur ex illa ratione amplius, nisi quod unumquodque immediate recipiens esse a primo, recipiat esse nobilius quod potest habere secundum sui naturam, congruentiam, et potestatem.

Ad aliud dicendum, quod primum est infinitae virtutis quodammodo, id est, si ly infinitum negative exponatur, hoc est, primum potentiam habet, quae non terminatur loco, vel tempore, vel intellectu. Ex tali autem virtute non sequitur, quod semper sit effectus infinitus, sed quod sit tantus, quod natum est recipere illud quod creatur a potentia tali. Dicendum autem ad argumentum est, quod si ab infinita potentia semper esset effectus infinitus, oporteret quod intelligentia angelica esset infinita: quia illa immediate exit a prima causa.

Ad id vero quod objicitur de commento libri Causarum, dicendum quod duobus modis intelligentia est causa

animae. Quorum unus est, quod est per impressionem illuminationum in ipsa, sicut supra est in quaestione de Angelis est expeditum. Alius est, quia cum intelligentiae sint motores sphaerarum secundum Philosophos, per motum illum aliquo modo causant quare anima existit in corpore, eo quod movent ad generationem corporum.

Ad illud quod objicitur de Isaac, dicendum quod ipse vocat umbram occasum luminis superioris ex defectu naturae inferioris, quae non potest recipere illud: unde cum intelligentia intellectum semper habeat in actu et agentem, ipsa est in pleno lumine intelligentiae. Sed rationalis anima habet intellectum cum triplici potentia, ut supra diximus, et indiget inquisitione et studio ad hoc ut fiat actu, ideo est umbra intelligentiae, non habens plenum lumen secundum actum. Sensibilis vero non est cognitio nisi particularium, et non cognoscit quidditates et veritates rerum quas inquirit et percipit ratio: et ideo ipsa etiam est in umbra respectu rationalis. Cum autem iterum sensibilis apprehensivam et motivam habeat virtutem in quibusdam animalibus, in omnibus autem habeat apprehensionem per sensum ad minus, et insuper opera vegetabilis, vegetabilis dicitur esse in umbra ejus, eo quod occidit in ipsa lumen cognitionis sensibilis.