ARTICULUS V.

Utrum nutritio semper sit dum animal vivit , vel non

Quinto et ultimo quaeritur, Utrum nutritio semper sit dum animal vivit?

Et videtur, quod sic:

1. Per Philosophum dicentem sic in primo de Generatione et Corruptione: " Nutritur quidem quousque solvitur et corrumpitur, augmentatur autem non semper , "

2. Item, In secundo de Anima: " Secundum quod cibus, supple, est, hoc aliquid et substantia alimentum est: salva: enim substantiam et usque ad hoc est quousque animat. "

3. item, Avicenna in sexto de Naturalibus: " Virtus nutritiva ex viribus animae vegetabilis operatur cum tempore vitae singularis, hoc est, individui, quae dum permansit exercens suas operationes, vegetabilia et animalia erunt viva: cum autem fuerit destructa, vegetabilia et animalia non erunt viva. "

Sed hoc videtur falsum:

1. Dieit enim Philosophus in libro VII de Animalibus, quod quaedam animalia et quidam serpentes possunt diu vivere sine cibo: et ideo latent in cavernis quandoque. Et Avicenna dicit in suo libro VII de Animalibus, quod sunt quaedam squamosa sicut serpentes et conchea, quae sunt in suis locis quatuor mensibus in hieme, et nihil comedunt. Similiter erucus et ursus quandoque abscondunt se, et ursa quandoque abscondit se per quadraginta dies, et aliquando per multos menses, et ursa tunc parit: et hujusmodi experimentum est, quod non bene cognoscitur de partu ursae, et quod filii sui macilenti sunt valde quando sunt parvi.

2. Item, Videtur posse probari per rationem: dicit enim Philosophus animam esse sicut somnum et sicut vigiliam: et ita videtur, quod omnes virtutes debent quandoque esse sicut somnus. Somnus autem est quies virtutum. Ergo virtutes quandoque debent quiescere.

3. Item, Sicut ostendit Philosophus in libro primo de Somno et Vigilia, quorumcumque est aliquod opus secundum naturam quandoque excesserit tempus vel aliquod eorum quod possit tempore facere, necesse est ea languescere, ut oculos videntes, et quiescere hoc non facientes, supple, necesse est. Similiter et manum et aliud esse cujus est opus aliquod. Quare si alicujus est opus sentire continue, languebit, et hoc non faciet, Ergo a simili cum nutritiva sit in membris habentibus aliquod opus, necesse est ipsam languescere tempore et quiescere.

Solutio. Dicimus, quod semper agit in. vigilantibus, et dormientibus etiam ningis, sicut dicit Philosophus in primo de Somno et Vigilia sic: " Opus suum

facit nutritiva particula in dormiendo magis quam in vigilando: nutriuntur enim magis tunc et augentur tamquam vel agentia. "

Ad objectum dicendum, quod animalia cum abscondunt se, non quiescit in eis nutritiva nisi secundum acceptionem nutrimenti exterius: sunt enim talia animalia frigida debilis caloris non habentia multam famem: causa enim famis est dissolutio nutrimenti vehemens: et causa dissolutionis est paucitas materiae, et ejusdem subtilitas, et raritas pellis, et calor naturalis fortis, et calor aeris extrinsecus adjuvans, et similiter motus: et idcirco quando aliquid istorum deest vel plura quibusdam animalibus, et sunt gulosa, propter appetitum contrahunt multas superfluitates grossas, quas calor naturalis debilis dissolvere non potest, praecipue cum non juvatur calore exteriori, nec motu: talia enim animalia propter multam superfluitatem frigidam contractam, et calorem naturalem debilem, tempore frigido efficiuntur pigra valde, et desiderantia quietem et immutabilitatem sui corporis, et ideo abscondunt se. Et si in quibusdam eorum fuerit calor adeo fortis, quod superfluitates illas potest consumere et dissolvere toto tempore absconsionis, tunc illa animalia attenuabuntur et de- bilitabuntur: si vero adeo debilis sit, quod non possit natura decoquere, tunc indecocta superfluitas frigiditate intestinorum coagulatur in arvinam, et efficiuntur magis pinguia tempore absconsionis: et secundum quod calor potest hoc facere vel tardius vel citius, secundum hoc est longius vel brevius tempus absconsionis eorum. Et non est inconveniens, quod hoc accidat in quibusdam hominibus, et praecipue in mulieribus si fiunt immobiles secundum locum, quemadmodum in civitate Paduana abstinuit quaedam quadraginta diebus.

Ad aluid dicendum, quod quaedam virtutes animae movent organa sua proprio motu animae, et non naturae, ut virtus motiva secundum locum et virtus sensitiva: et quia talis motus non est de natura organorum secundum compositionem ex elementis, inducit paenam et laborem organis: et ex hoc nascitur desiderium quietis etiam immobilitatis, sicut in somno et vigilia. Sed quaedam virtutes movent secundum naturam organorum, et ille motus semper est organis delectabilis: et sic movent omnes virtutes vegetabilis potentiae, et praecipue nutritiva: et ideo dixit Dionysius Philosophus, quod motus gravis generationis, nutribilis est naturam assequens in movendo.