SUMMA DE CREATURIS.

 Prima pars de quatuor cooequoevis, scilicet materia prima,tempore, coelo, et Angelo.

 TRACTATUS I. DE PRIMO COAEQUAEVO.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I. An creatio sit ?

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV.

 ACTICULUS V.

 ARTICULUS VI.

 ARTICULUS VII.

 ARTICULUS VIII.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS 1. An materia sit ?

 ARTICULUS II. Quid sit materia ?

 ARTICULUS III. Utrum materia creata sit, vel non ?

 ARTICULUS IV.

 ARTICULUS V.

 ARTICULUS VI.

 ARTICULUS VII.

 TRACTATUS II. DE SECUNDO COAEQUAEVO QUOD EST TEMPUS.

 QUAESTIO III.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV. Quae sunt in aeternitate, et quae aeterna ?

 ARTICULUS V. De quando et nunc aeternitatis.

 QUAESTIO IV.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO V.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS IV.

 ARTICULUS V.

 ARTICULUS VI.

 ARTICULUS VII.

 ARTICULUS VIII. Quomodo tempus exiverit in esse

 ARTICULUS IX.

 ARTICULUS X. Utrum sit unum tempus vel plura

 ARTICULUS XI. De quando temporis.

 PARTICULA 1.

 PARTICULA II.

 PARTICULA III. Utrum sit unum quando vel plura ?

 PARTICULA IV. Utrum quando habeat contrarium ?

 PARTICULA V.

 QUAESTIO VI

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV.

 TRACTATUS III. DE TERTIO COAEQUAEVA, SCILICET DE COELO EMPYREO, ET ALIIS COELIS, ET STELLIS.

 QUAESTIO VII.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV.

 QUAESTIO VIII.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II. De ante et retro caeli .

 ARTICULUS III. De sursum et deorsum coeli

 QUAESTIO IX.

 ARTICULUS UNICUS Utrum figura caeli sit circularis ?

 QUAESTIO X.

 ARTICULUS I. Utrum caelum Trinitatis sit corpus.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV.

 QUAESTIO XI. De coelo empyreo.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II. Utrum caelum empyreum sit uniforme, ?

 ARTICULUS III. Utrum caelum empyreum sit mobile

 QUAESTIO XII.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO XIII.

 QUAESTIO XIV.

 ARTICULUS UNICUS. Qui sunt isti caeli ?

 QUAESTIO XV.

 ARTICULUS I. De lumine et figura stellarum .

 ARTICULUS II. De motu stellarum .

 ARTICULUS III. ''De qualitatibus stellarum .

 QUAESTIO XVI.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO XVII.

 ARTICULUS I. An motus caelorum sit simplex ?

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO XVIII.

 ARTICULUS I. Quis sit effectus motus caeli

 ARTICULUS II. De fine motus caeli.

 TRACTATUS IV. DE QUARTO COAEQUAEVO QUOD EST ANGELUS

 QUAESTIO XIX. De cognoscibilitate Angeli.

 ARTICULUS I. Utrum Angelus sit cognoscibilis ?

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO XX.

 QUAESTIO XXI.

 ARTICULUS I. An Angelus sit simplex ?

 ARTICULUS II. Quis sit modus simplicitatis Angeli ?

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO XXII.

 ARTICULUS 1.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO XXIII.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO XXIV.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 PARTICULA 1.

 PARTICULA II. De visione vespertina

 PARTICULA III.

 QUAESTIO XXV.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO XXVI.

 QUAESTIO XXVII.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO XXIX,

 QUAESTIO XXX.

 ARTICULUS I. ''De convenientia, Angeli et animae .

 ARTICULUS II. De differentia Angeli et animae

 QUAESTIO XXXI.

 ARTICULUS I. Utrum Angelus in gratia creatus sit ?

 ARTICULUS II. Quis fuerit actus illius gratiae ?

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO XXXII.

 ARTICULUS I. De theophania quid sit ?

 ARTICULUS II. Unde theophania descendat in Angelos ?

 QUAESTIO XXXIII.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV.

 QUAESTIO XXXIV.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO XXXV.

 ARTICULUS I. ''Deprima definitione hierarchiae .

 ARTICULUS II. De secunda definitione hierarchiae

 ARTICULUS III. ''De tertia diffinitione .

 QUAESTIO XXXVI.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 PARTICULA I.

 PARTICULA II.

 PARTICULA III.

 QUAESTIO XXXVII.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II. ''De proprietatibus Seraphim .

 QUAESTIO XXXVIII.

 ARTICULUS 1. Quid sint Cherubim ?

 ARTICULUS II. De proprietatibus Cherubim .

 ARTICULUS I. De Thronis, quid sint ?

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO XL.

 QUAESTIO XLI.

 QUAESTIO XLII.

 ARTICULUS I. De Dominationibus, quid sint ?

 ARTICULUS II. De proprietatibus Dominationum

 QUAESTIO XLIII.

 ARTICULUS 1.

 ARTICULUS II. De proprietatibus Virtutum

 QUAESTIO XLIV.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II. De proprietatibus Potestatum .

 QUAESTIO XLV.

 QUAESTIO XLVI..

 QUAESTIO XLVII.

 ARTICULUS 1.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO XLVIII.

 ARTICULUS I. Quid sint Archangeli

 ARTICULUS II. De proprietatibus Archangelorum .

 QUAESTIO XLIX.

 ARTICULUS I. Quid sint Angeli ?

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO L.

 QUAESTIO LI.

 QUAESTIO LII.

 QUAESTIO LIII.

 QUAESTIO LIV.

 QUAESTIO LV.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 1T. Quid sit opus assistentium ?

 QUAESTIO LVI.

 QUAESTIO LVII.

 QUAESTIO LVIII.

 ARTICULUS I. Qua necessitate Angeli custodiant ?

 ARTICULUS II. De effectibus custodiae Angelorum

 ARTICULUS III. De modo custodiendi

 ARTICULUS IV. Utrum omnis homo custodiatur ?

 ARTICULUS V.

 ARTICULUS VI.

 PARTICULA I.

 PARTICULA II.

 PARTICULA III.

 PARTICULA IV.

 ARTICULUS VII.

 QUAESTIO LIX.

 ARTICULUS I. Utrum Angeli moveantur ?

 ARTICULUS II..

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO LX.

 ARTICULUS I. An loquantur Angeli ?

 ARTICULUS II. Quo sermone loquantur Angeli

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV.

 ARTICULUS V.

 ARTICULUS VI.

 QUAESTIO LXI.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV.

 ARTICULUS V.

 ARTICULUS VI.

 ARTICULUS VII.

 QUAESTIO LXII.

 ARTICULUS L

 ARTICULUS II

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO LXIII.

 ARTICULUS I. Quid appetiit malus Angelus

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III. . Quae primi peccati causa fuit

 QUAESTIO LXIV.

 QUAESTIO LXV.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO LXVI.

 QUAESTIO LXVII.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV.

 ARTICULUS V.

 ARTICULUS VI.

 QUAESTIO LXVIII.

 ARTICULUS I. A. quo ordo sit in daemonibus ?

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO LXIX.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 PARTICULA. 1. Utrum diabolus intrat in cor hominis ?

 PARTICULA II.

 PARTICULA III.

 ARTICULI TERTII PARTICULA III

 ARTICULI TERTII PARTICULA III

 PARTICULA Ii

 ARTICULUS IV. Qui et quot sunt modi tentandi ?

 QUAESTIO LXX.

 QUAESTIO LXXI.

 ARTICULUS I. De opere distinctionis.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO LXXII.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 PARTICULA I. Quid vocatur

 PARTICULA II.

 PARTICULA III.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV. De opere secundae diei.

 ARTICULUS V. De opere tertiae diei.

 ARTICULUS VI. De opere quartae diei,

 ARTICULUS VIT. De opere quintae diei.

 ARTICULUS VIII. De opere sextae diei.

 ARTICULUS IX. De operibus sex dierum,

 ARTICULUS X. De quiete sabbati.

 SECUNDA PARS QUAE

 TRACTATUS I

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS IL Utrum anima sit

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS III. Utrum, anima regat corpus, et quomodo ?

 ARTICULUS IV.

 ARTICULUS V.

 QUAESTIO III.

 ARTICULUS I. Quomodo anima movet corpus ?

 QUAESTIO IV.

 ARTICULUS I. Utrum anima sit actus corporis ?

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV.

 ARTICULUS V.

 ARTICULUS VII.

 QUAESTIO V,

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV.

 QUAESTIO VI.

 QUAESTIO VII.

 ARTICULUS I .

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 quaestio viii.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO IX.

 ARTICULUS I. Quid sit potentia nutritiva ?

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO X.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV. Quid sit mobile in motu nutritivae?

 ARTICULUS V.

 QUAESTIO XI.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II .

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV.

 QUAESTIO XII.

 QUAESTIO XIII.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II. Quid sit vis augmentativa ?

 QUAESTIO XIV.

 ARTICULUS I. Quae sunt principia motus augmenti ?

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV. Utrum stet motus augmenti ?

 QUAESTIO XV,

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO XVI.

 QUAESTIO XVII.

 ARTICULUS 1.

 ARTICULUS II. Quis est actus potentiae generativae ?

 ARTICULUS III. Quid generatur ?

 ARTICULUS IV.

 ARTICULUS V. Utrum generativa est finis vegetativae?

 QUAESTIO XVIII.

 QUAESTIO XIX.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO XXI.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 PARTICULA I. Quid sit color ?

 PARTICULA II Quae est gener alio cularis ?

 PARTICULA III .

 ARTICULUS IV.

 ARTICULUS V.

 QUAESTIO XXII.

 QUAESTIO XXIII.

 QUAESTIO XXIV.

 ARTICULUS I. Quid sit sonus ?

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV. Quid per se sonat ?

 ARTICULUS V.

 PARTICULA I.

 PARTICULA II.

 ARTICULUS VI.

 QUAESTIO XXV.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV.

 QUAESTIO XXVI.

 QUAESTIO XXVII.

 QUAESTIO XXVIII.

 ARTICULUS 1.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO XXIX.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV.

 ARTICULUS V .

 ARTICULUS VI.

 QUAESTIO XXX,

 QUAESTIO XXXI.

 QUAESTIO XXXII.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 PARTICULA I.

 PARTICULA II.

 PARTICULA III.

 PARTICULA IV.

 PARTICULA V.

 ARTICULUS IV.

 QUAESTIO XXXIII.

 ARTICULUS 1. Quid sit tactus ?

 ARTICULUS II. Utrum tactus est unus sensus ?

 ARTICULUS III. Quid est medium et organum tactus ?

 ARTICULUS IV.

 QUAESTIO XXXIV.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS IV.

 QUAESTIO XXXV.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II. Quid sit sensus communis ?

 ARTICULUS III. Quid est organum sensus communis ?

 ARTICULUS IV.

 QUAESTIO XXXVI.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III. Utrum sensus communis est verus ?

 QUAESTIO XXXVII.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II. Quid est objectum imaginationis ?

 ARTICULUS III. Quid sit organum imaginationis ?

 ARTICULUS IV.

 quaestio xxxvm.

 ARTICULUS I. Quid sit phantasia ?

 ARTICULUS II. Utrum phantasiae est aliquod objectum ?

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV.

 ARTICULUS V. Qualiter phantasia corrumpitur ?

 QUAESTIO XXXIX.

 ARTICULUS I. Quid sit virius aestimativa ?

 ARTICULUS II. Quid sit objectum aestimativae ?

 ARTICULUS III. Quid sit organum aestimativae ?

 ARTICULUS IV.

 QUAESTIO XL.

 ARTICULUS 1.

 ARTICULUS II. Quid sit objectum memoriae ?

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV. Quis sit actus memoriae ?

 Quaestio XLI

 ARTICULUS I. Quid sit reminiscentia ?

 ARTICULUS 11. Cui parti animae inest reminiscenda ?

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO XLII.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ACTICULUS II

 ARTICULUS III.

 PARTICULA. I.

 PARTICULA. 11.

 PARTICULA III.

 PARTICULA IV.

 PARTICULA V.

 ARTICULUS IV.

 ARTI C ULUS V.

 PARTICULA I.

 PARTICULA Ivi.

 PARTICULA IV.

 QUAESTIO XLIV.

 ARTICULUS 1. Utrum somnium sit passio interiectus ?

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS IV.

 QUAESTIO XLV.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV.

 QUAESTIO XLVI.

 QUAESTIO XLVir.

 QUAESTIO XLVIII.

 ARTICULUS I. De latentibus somniis ex vi dormitionis.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO XLIX.

 QUAESTIO L,

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II. Utrum somnia de necessitate eveniant ?

 QUAESTIO LI.

 QUAESTIO LII.

 ARTICULUS I, Quid est opinio ?

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO LIV.

 ARTICULUS I. An sit intellectus agens ?

 ARTICULUS II

 ARTICULUS IV.

 PARTICULA I.

 PARTICULA II.

 ARTICULUS VI.

 QUAESTIO LVI

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV.

 ARTICULUS V.

 QUAESTIO LVII.

 ARTICULUS 1, Quid sit intellectus speculativus ?

 ARTICULUS II,

 ARTICULUS IV. .

 ARTICULUS V.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS 111.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO IX

 ARTICULUS 1.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO LXII.

 ARTICULUS I

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO LXIII.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV.

 QUAESTIO LXIV,

 ARTICULUS I. Quid sit phantasia ?

 QUAESTIO LXV.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO LXVI.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO LXVIL

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO I,X.Vili.

 ARTICULUS T.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO LXX.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II. Quid sit liberum arbitrium

 ARTICULUS III. De actibus liberi arbitrii.

 ARTICULUS IV. De libertate ejus.

 PARTICULA I.

 PARTICULA II.

 PARTICULA UT.

 ARTICULUS V. De statibus liberi arbitrii .

 ARTICULUS VI.

 QUAESTIO LXXI.

 ARTICULUS 1.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO LXXII.

 ARTICULUS I. Quid sit conscientia ?

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO LXXIII.

 ARTICULUS I.

 PARTICULA I.

 PARTICULA II.

 PARTICULA II

 ET QUAESITUM PRIMUM.

 PARTICULA. II

 ET QUAESITUM SECUNDUM, De ordine istarum trium potentiarum, memoriae, intellectus, et voluntatis .

 PARTICULA II.

 ET QUAESITUM TERTIUM.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV.

 QUAESTIO LXXIV.

 QUAESTIO LXXV.

 QUAESTIO LXXVI.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO LXXVII.

 QUAESTIO LXXVIII.

 QUAESTIO LXXIX.

 ARTICULUS 1. An sit paradisus?

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV. De lignis paradisi.

 QUAESTIO LXXX.

 ARTICULUS 1.

 ARTICULUS II. Virum mundus sit unus vel plures ?

 ARTICULUS T.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III. Utrum omnia sint ordinata ?

ARTICULUS I.

Utrum augens sit corporeum vel incorporeum ?

Ad primum sumantur rationes Aristotelis in primo de Generatione et Corruptione .

1. Si id quod auget, est incorporeum, sequeretur quod ex non corpore fieret corpus, et ex non quanto quantum. Si autem corporeum est, aut hoc est potentia tantum, aut actu. Si potentia tantum, ergo cum ipsum sit materia aucti, erit aliqua materia vacua sine forma, quod falsum est. Si autem est corporeum actu, aut recipitur in toto crescente, aut in parte crescentis. Si in tolo, necesse erit duo corpora esse in eodem loco I si in parte, tunc non fieret augmentum aequaliter secundum omnem partem, quod, est contra Philosophum, qui dicit,

quod advenit cuilibet parti secundum speciem.

2. Item, Aut manet corporeum, aut non manet. Si manet, tunc videtur expresse sequi, quod duo corpora erunt in eodem loco. Si non manet, ergo cum non corpus non facit corpus constitutum, non erit auctum per illud.

Propter istas rationes et similes dixerunt quidam, quod de substantia augentis non transit in id quod augetur, sed tantum per ipsum refocillatur calor naturalis, qui confortatus dilatat substantiam in qua est.

Sed contra hoc est:

1. Dictum Augustini, qui expresse dicit, quod nutrimentum transit in substantiam nutriti,

2. Praeterea, Secundum hoc non esset generatio; quia generatio non est nisi de superfluo nutrimenti quarta digestione digesti, quod virtutem generativam in vasis seminariis accepit.

3. Praeterea, Hoc est expresse contra Philosophum in primo de Generatione etCorruptione, cap. de augmento, ubi sic dicit, quod adveniente aliquo oportet augeri; recedente autem diminui.

4. Praeterea, in Deuteronomio, viii, 3, et Matth. iii, 4, dicitur: Non in solo pane vivit horno, sed in omni verbo quod procedit de ore Dei. Per hoc enim quod dicit, Non in solo pane, innuit quod corpus vivit ex pane. Hoc etiam patet ex Glossa super eumdem locum Deuteronomii, quae dicit sic: " Significat geminam humanae naturae substantiam. Homo enim ex anima constat et corpore: quod ex terra est, et terreno alitur cibo: anima vero vivit de verbo Dei. "

5. Praeterea, Id quod augetur per calorem tantum, nullo addito augetur per rarefactionem. Si igitur augetur sic corpus humanum, tunc oporteret, quod corpus tanto esset rarius et subtilius, quanto est senius, cujus contrarium videmus ad oculum.

Solutio.. Dicimus, quod augmentum fit ex adveniente aliquo augente quod transmutatur in substantiam aucti. Sed. sicut habitum est supra, virtus augmentativa est in aucto, non in augente: augmentativae autem virtutis est extendere substantiam radicalium membrorum, et in ipsis transmutare ad se cibum advenientem, Item notandum, quod cibus adveniens secundum totam substantiam suam transmutatur in id quod augetur: et propter hoc oportet ipsum, corrumpi secundum formam quam prius habuit. Unde Philosophus dicit: " Ingrediens generatur species, sed corrumpitur haec patiens . " Probatum autem est supra in quaestione de materia, quod corrupta forma subtantiali in aliqua materia, nullum de accidentibus et consequentibus manet idem numero, neque quantitas, neque qualitas, Aliter enim oporteret materiam quandoque esse actu inlinitum: non enim finitur per formas accidentales, sed per substantialem tantum. Et dico infinitam prout infinitum est determinatum inesse: et si finiretur per formas accidentales, oporteret tot species esse in aliquo, quot sunt accidentia: et multa alia inconvenientia sequerentur quae supra posita sunt. Unde relinquitur materiam solam esse subjectam transmutationi substantiali et ipsam solam manere eamdem numero in utroque term suorum transmutationis, diversam tamen per esse.

Dicimus igitur ad primum, quod augens secundum quod est augens, est potentia pars aucti, quae est earo, vel os, vel utrumque: et non tantum potentia pars sed potentia quanta, neutrum tamen actu.

Et ad hoc quod objicitur, quod cum ipsum sit materia aucti, videtur aliqua materia esse vacua, a forma substantiali. et quantitate. Dicendum, quod hoc non sequitur, nisi posset probari, quod inter non carnem quantam quae potentia est: caro quanta, et carnem quantam esset aliquod medium: sed cum illa sint contradictoria quantum ad terminos, patet quod inter ea nullum est medium. Et sic patet, quod inter amissionem formae substantialis et quantitatis cibi, et acceptionem formae substantialis et quantitatis cibati nullum est medium. Et sic patet, quod materia numquam est sine forma substantiali et quantitate cibi vel cibati,

Et si objicitur, quod secundum hoc augmentum non erit motus: quia est de non subjecto ad subjectum, hoc est, de non, quanto ad quantum. Dicendum, quod motus cibi non est augmentum, sed transmutatio substantialis. Nec tamen est generatio: quia non est in speciem quae non est, sed potius in speciem augmentati, quae praeexistit. Augmentum autem est in augmentato, quod de minori quantitate movetur ad majorem.

Ad illud autem quod objicitur, quod non quantum non est quantum continue, dicendum quod hoc est falsum: non quantum enim actu, potentia tamen quantum, constitutive facit quantum: et talis est materia cibi. Unde licet non ferat quantitatem actualem, cum tamen additur substantialiter ad cibatum, efficitur quantitas major in cibato: quantitas enim est mensura substantiae secundum partes materiae: et ideo necesse est ipsam extendi multiplicatis partibus materiae, et decrescere deperditis partibus materiae. Et hoc dico materiae partibus eodem modo se habentibus in situ, scilicet quod per rarefactionem una non distet ab alia, nec per inspissationem contrahatur.

Ad aliud dicendum, quod non manet corpus nisi potentia, et efficitur actu, quando accipit corporeitatem ejus quod augetur. Idem autem quod est potentia corpus, non autem actu, bene potest esse pars constitutiva corporis materialis.

Ad ea quae objiciuntur contra hoc quod nihil transeat de substantia cibi ad cibatum, concedimus de plano.