PARTICULA I.

Utrum sonus generetur in omni parte aeris usque ad auditum ?

Ad primum proceditur sic:

1. Cuicumque sensibili determinantur duo media, unum facile divisibile, alterum difficile divisibile, si ipsum siue multiplicatione sui in materia diversa potest transire ad secundum dividendo tantum medium mirius divisibile, etiam transibit medium, dividendo tantum ma- gis divisibile. Tale sensibile est sonus: quia habet media aerem ei aquam, et transit ad auditum per aquam dividendo aquam tantum. Prima patet. Secunda. probabitur infra. Sonus igitur non videtur generari nisi, in prima materia, quae percutitur, et non in omni aere per quern transit.

2. Item, Alia sensibilia quae sunt per medium extra transeunt per aerem non mutando ea a sua figura: ergo a simili videtur, quod etiam sonus aerem a sua figura non debeat mutare: sed non venerat se in seipso nisi transmutet figuram suam: ergo videtur, quod non generetur nisi in primo aere percusso.

3. Praeterea, Si sic est, sicut supra, dictum est, quod esse soni est cum motu violento fractivo aeris, tunc videtur si sonus semper generetur in alia et alia materia, quod semper debilitatur secundum quod magis et magis removetur a materia in qua primo generatus est, sicut debilitatur motus violentus secundum quod magis et magis distat a primo faciente violentiam: et secundum hoc numquam perveniret aliquis sonus ad auditura secundum quod primo generatus est, nisi in ipso auditu generaretur, quod falsum est: ergo videtur, quod generatus in una materia sive generatione sui. in medio transeat per medium.

Sed contra.:

1. Ponamus multos a se invicem distare, ad quos numquam possit venire sonus unius sonantis. Si igitur sonus non generatur nisi in una parte numero, oportebit quod ilia eadem pars numero erit in diversis, quod est impossibile.

2. Item, Si tantum est in una materia dividente medium, oportet quod illa una in eodem tempore in diversis locis dividat medium: et hoc ideo, quia contingit auditum lieri per circumferentiam: et sic oportet, quod omnes lineae quae possunt egredi a centro per circumferentiam, simul et semel dividant medium, quod est impossibile.

Solutio. Dicimus, quod sonus non generatur in una parte aeris tantum, sed in omni parte usque ad auditum, sicut ultimo probatum est. Unaquaeque enim res sensibilis non habet esse nisi in materia sua, et tanta est, quatita, et materia sua. Unde quantum aerem percutit primum percutiens a quo egreditur sonus, tantum aerem percutit aer percussus et generat in eo sonum, et ille aer alium aerem, et sic de aliis, quamdiu durat violentia percutientis, et secundum debilitatem illius violentiae debilitatur etiam sonus,

A. D primum ergo dicendum, quod sonus habet duplex medium, scilicet medium quod est medium et materia, et medium quod est medium tantum. Aer autem est medium et materia, aqua vero medium tantum: et ideo cum unumquodque generetur in materia sibi convenienti praeter divisionem ejus, generatur sonus in omni parte aeris moti, et non oportet, quod in una parte generatus dividat ipsum. Aqua vero quae non est materia, non suscipit generationem soni in partibus suis: et cum sonus non habeat esse nisi in materia quae est corpus, et corpus non potest transire per corpus nisi dividendo ipsum: inde est, quod sonus non venit ad auditum per aquam nisi dividendo aquam: et ideo non est simile de aere et aqua.

Ad aliud dicendum, quod non est simile de sono et aliis sensibilibus. Alia enim sensibilia habent materiam in qua sunt praeter naturam medii: sonus autem non hahet materiam in qua habeat esse naturale, nisi aerem tantum.

Ad aliud dicendum, quod sic est, sicut probat objectio: sed tamen in principio quando violentia est in decremento, tunc non percipitur decrementum soni, sicut et non percipitur decrementum violentiae.

ARTICULI QUINTI.