ARTICULUS 11. Cui parti animae inest reminiscenda ?

Secundo quaeritur, Cui parti, animae insit reminiscentia ?

Et videtur, quod sensibili.

1.. Supra enim probatu ni est ex rationibus Philosophi, quod ejusdem partis animae est accipere (empus, cujus est accipere figuram et magnitudinem et caeteras partes quantitatis: sed illa accipere est sensibilis animae : ergo et tempus : sed reminiscentia, considerat tempus praeteritum determin a tum metro, id est, mensura, vel indeterminatum, ut dicit Philosophus : ergo reminiscentia est sensi h ilis p a rs a ii i in ae.

2, Item, Dieit Aristoteles, quod reminiscentia est corporea, virtus, id est, virtus sita in organo : nulla autem virtus albinae rationalis sita est in organo : ergo reminiscentia non est virtus animae rationalis : et cum non sit virtus animae vegetabilis, relinquitur quod sit sensibilis.

3. Item, Avicenna in VI de Natur alibus dicit, quod memoria et reminiscentia sunt virtutes sitae in posteriori concavitate cerebri : sed rememoratio idem est quod reminiscentia : ergo reminiscentia est virtus operans in organo, et virtus animae sensibilis.

4. flem, Alpharabius dicit, quod memoria et reminiscentia sunt una virtus subjecto, sed duae secundum modum. Cum ergo memoria sit virtus animae sensibilis, reminiscentia erit virtus ejusdem.

Contua :

1. Dicit Augustinus in libro XI de Trinitate, et habetur in distinctione XXIV secundi libri Sententiarum, quod ascendentibus nobis introrsus per. partes ani- mae, ubi occurrit quod non est aliquid commune cum bestiis, ibi incipit ratio. Sed. reminiscentia, ut dicit Philosophus, non est nobis commune cum bestiis, quia inest solis hominibus. Ergo in reminiscentia incipit ratio : et sic reminiscentia, erit vis animae rationalis.

2. Item, Cujuscumque est actus syllogismus, illius est actus rationis : actus reminiscentiae est actus sjdlogisticus i ergo actus reminiscentiae erit actus rationis. Prima probatur per hoc quod syllogismus est species ratiocinationis, Secunda scribitur in cap. de reminiscentia a Philosopho.

3. Item procedatur sic : Actus sunt praevii potentiis secundum rationem sua , diffinitionis: ergo actus rationis praevius erit reminiscentiae secundum rationem suae diffinitionis : ergo reminiscentia erit v i s r a t i o ii a i i s a. n i i u ae.

i. Praeterea, Algazel numerando vires animae sensibilis non ponit nisi quinque seusus exteriores, et quinque interiores. Exteriores, tactum, gustum, olfactum, audi turn, visum. Interiores autem, sensum communem, imaginationem, et phantasiam, aestima tionem, et memoriam. CunTautcm nullam faciat memo-TiaiTi de reminiscentia, videtur reminiscentia non esse virtus sensibilis animae,

Solutio. Dicendum, quod reminiscentia est virtus sensibilis animae, et est in subjecio eodem cum memoria, sed di (Ferunt in ratione. Et ideo dicit Philosophus, quod reminisci plurium principium est quam ex quo addiscunt vel inem orantur : quatuor enim supra scripta exiguntur ad reminisci, quae non omnia exiguntur ad memoriam, ut patet ex differentiis quie positae sunt.

Ad primum autem quod objicitur, dicendum quod vires animae sensibilis ex ordine ad rationem efficiuntur majoris potentiae. Et hoc patet maxime in viribus motivis sensibilis animae, quae sunt concupiscibilis et Irascibilis, quae in homine persuasibiles sunt a ratione et scientia . virtutis et vitii : in brutis autem non. Unde dictum Augustini intelligitur de viribus illis quae nec potestate nec subjecto communes sunt nobis et bestiis : in illis enim incipit ratio. Aliae autem in subjecto sunt nobis communes cum bestiis, licct non potestate, quia in hominibus majoris potestatis efficiuntur ex ordine ad rationem.

Ad alici) dicendum, quod syllogizare habet reminisci ex conjunctione sui ad rationem, et ex natura proprii, subjecti.

Ad objectum autem ulterius dicendum, quod per actus illos diffiniuntur potentiae apprehensivae, quibus praevia sunt objecta, propria potentiarum. Unde cum objectum proprium reminiscentiae sit praeteritum, et hoc sit particulare sicut et objectum memoriae, ab illo habet diffiniri reminiscentia, et trahi in partem animae sensibilem : et ideo etiam ratio quae est in reminiscentia, est immixta imaginibus particularium.

Ad ultimum dicendum, quod Algazel non ponit reminiscentiam : quia supponit eam unam esse virtutem cum rememorativa.