ARTICULUS I, Quid est opinio ?

Ad primuni proceditur sic :

Diffinitur enim opinio, quod est acceptio ejus quod contingit aliter se habero.

Et ista diffinitio colligitur ex verbis Aristotelis, qui dicit tres esse differentias acceptionis, opinionem, prudentiam, et scientiam. Et dicit etiam, quod opinio est vera et falsa. Et utrumque horum continetur in II de Anima K Et in fine libri primi Posteriorum distinguit inter scibile et scientiam, et opinabile et opinionem, dicens quod scientia est de necessario et quod non contingit aliter se habere. Item, In line primi Posteriorum dicit Aristoteles, quod opinio est acceptio propositionis immediatae et non necessariae.

Sed contra hoc objicitur :

1. Dicit enim Aristoteles in fine primi Posteriorum, quod scientia et opinio sunt circa verum : et ita videtur, quod opinio non sit circa verum et falsum.

2. Praeterea, Videtur secundum diffinitionem secundam, quod circa idem sit scientia et opinio, quia circa verum : cum tamen Aristoteles reprobat hoc in fine primi Posteriorum, dicens: " Mani- festum, quod circa opinabilia scientia non est : essent enim impossibilia aliter se habere, et possibilia aliter se habere."

3. Praeterea, Opinio ponitur una potentiarum animae rationalis in secundo de Anima . Cum igitur nulla potentia sit acceptio sive differentia acceptionis, videtur opinio non esse acceptio.

4. Praeterea quaeritur, In quo differi ab intellectu? Et si dicatur, quod intellectus est principium scientiae, ut dicit Aristoteles in Posterioribus , et est indemonstrabilis, scientia autem demonstrabilis, opinio autem est propositionis non necessariae et ejus quae per illam probabiliter concluditur: hoc nihil est ad propositum: intellectus enim habitus principiorum indemonstrabilium est, et scientia habitus conclusionum demonstratarum, opinio vero habitus probabis lium sive fuerint praemissae, sive conclusiones. Nos autem quaerimus de ipsa natura potentiae animae.

5. Item, Opinio aut accipit particulare, aut universale, Constat, quod non particulare : hoc enim non videtur omnibus, aut pluribus, vel sapientibus, et his omnibns vel pluribus vel maxime notis : ergo est de universali : sed potentia accipiens universale et intellectus : ergo opinio non differt ab intellectu.

- Praeterea quaeritur, Cum sit dubitatio et ambiguitas, ut dicit Boetius, quae non contingunt nisi animae rationali, quare non ponuntur partes animae nationalis sicut opinio ?

Quaeritur etiam, Cum opinio innixa rationibus fiat fides, ut dicit Aristoteles, in quo differt fides ab opinione et scientia?

Solutio. Dicendum, quod opinio secundum substantiam proprie est habitus ex probabilibus consistens in, potentia intellectiva : et proptor hoc etiam dicit Aristoteles esse differentiam acceptionis sicut scientiam et prudentiam : quia habitus sunt, sed variantur secundum materiam. Est enim opinio habitus probabilium, scientia autem habitus demonstrabilium, et prudentia practicorum : et cum probabile aliter potest esse, patet quod opinio est acceptio eorum quae possunt aliter esse.

Ad primum ergo dicendum, quod opinio est circa verum sicut circa falsum, sed est circa verum et falsum per proprietatem suae materia? quae est probabilis.

Ad aliud dicendum, quod scientia et opinio sunt circa idem in genere, sed non circa idem in specie. Aliud enim est verum in specie probabilis, et aliud in specie necessarii. Vel dicatur, quod nihil prohibet idem in se et in comparatione ad signa esse probabile et opinabile, sed in comparatione ad suas causas substantiales et immediatas esse demonstrabile ei seibi. e.

Ad AiiUD dicendum, quod opinio ab intellectu non differt subjecto et positione, sed differt esse et ratione.

Et per praedicta etiam patet solutio ad duo sequentia.

Ad id quod ulterius quaeritur de dubitatione et ambiguitate, dicendum quod illa dicunt actum rationis, vel id quod ulterius relinquitur ex actu illo, et non dicunt potentiam vel habitum. Est enim dubitatio indeterminatus motus rationis super utramque partem contradictionis. Ambiguitas autem est motus rationis

ambiens utramque partem contradictionis per aequalia media. Opinio vero est acceptio unius partis cum formidine alterius, ita tamen quod ad illam quam formidat, non habet rationem expressam, formidatur tamen propter debilitatem rationis alterius partis. Fides autem est perfecta persuasio unius partis per multa probabilia. Sed scientia est eorum quae cognoscuntur per causam, et quoniam impossibile est aliter se habere.