QUAESTIO LVI

De intellectu possibili.

Delinis qtiiMMilui (1h intellectu possibili.

Et quaerimini quinque.

Primo, Quid sit ?

Seminio 11trimi sit simplex vel compositus?

Teilio, De gradibus suae potentiae.

-Qucii lo, I 1nun "it corruptibilis vel incorruptibilis ?

Et quinto, Onalis remanebit post mortem, etc?

ARTICULUS T. Quid sit intellectus possibilis ?

Ad primuni sic proceditur : Dicit Aristoteles in tertio de Anima S quod intellectus possibilis est quo est omnia fieri. Et intelligitur sic, in quo ut in subjecto est fieri omnia intelligibilia.

Sed contra :

1. Dicit Averroes, quod omnis ratio subjecti reducitur ad materiam : sed intellectus possibilis non est ex materia : ergo non potest esse subjectum : et sic non est in ipso fieri omnia intelligibilia ut in subjecto.

2, Item, In Sex principiis habetur, quod forma, accidentalis contingens est compositioni. Cum ergo intelligentiae sint formae accidentales, non erunt in subjecto nisi ut in aliquo composito : sed possibilis non est compositus, ut infra probabitur : ergo intelligentia) non erunt in ipso.

3. Praeterea, Nihil est susceptibile formae accidentalis nisi quod alteratur secundum ipsam : intellectus possibilis non alteratur secundum aliquid, sicut probatur in septimo Physicorum : ergo non est susceptibilis formae accidentalis,

4. Praeterea, Non videntur omnia intelligibilia nisi per formam aliquam quae est in intellectu : ergo quod nullam habet formam, non potest intelligi : sed materia prima non habet formam : ergo non potest intelligi : et sic intellectus possibilis non est in quo est omnia fieri. 5. Item, Quod omnino est simplex, non est ex additione : Deus omnino est simplex : ergo Deus non erit ex additione. Inde ulterius : Quidquid non est ex additione, non habet formum quae abstrahitur ab ipso, per quam intelligatur i Deus non est ex additione : ergo non habet formam per quam intelligatur : et sic iterum intellectus possibilis non est in quo est omnia fieri.

Sed contea : 5

Quod non contingit intelligere, lion contingit figurare sermone et ratione : ergo a destructione consequentis, quod contingit figurari sermone et ratione, hoc contingit intelligi : sed Deum et materiam primam et omnia alia contingit significari sermone et ratione : ergo Deum et materiam primam et omnia alia contingit intelligi : et sic redit dictum Philosophi, quod intellectus possibilis est quo est omnia fieri.

Solutio. Dicendum cum Philosopho, " quod possibilis intellectus est potentia passiva, si passio large sumatur ad physicam et non physicam, secundum quod diffinitur, in quinto Metaphysicae , scilicet quod potentia passiva est principium transmutationis ex alio secundum quod est aliud : possibilis enim intellectus transmutatur ex aliry quod est intellectus agens, et sua transmutatio est exitus de potentia intelligendi ad actum intelligendi : et in hac ratione potentiae passivae diffinitur a Philosoph.o per superius datam diffinitionem.

Ad primum ergo dicendum, quod licet anima intellectiva non sit ex materia, tamen principia suae essentiae sunt quod est et quo est : et sicut in quo est fundatur intellectus agens, ita in. quod est fundatur intellectus possibilis : et habebit potentiam similem materiae. Et propter hoc Alexander in libro de Intellectu ei intellecto vocat ipsum intellectum hiflealem.

Ad aliud dicendum, quod licet possij bilis intellectus non sit compositus, tamen ipse est potentia animae intellectivae compositae : et gratia sui. anima intellectiva efficitur subjectum intelligibilium, sicut et compositum ex forma et materia substat accidentibus, non gratia formae, sed gratia materiae.

Ad aliud (licendum, quod duplex est alteratio, scilicet physica ad quam quinque exiguntur quae supra nominavimus : et haec non est in intellectu. Est etiam alteratio secundum genus, scilicet quando subjecto eodem manente, mutatio lit in qualitatibus quibuscumque : et iiii alterationi subjacet anima intellectiva secundum possibilem intellectum.

Ad aliud dicendum, quod ens non potest abstrahi a prima materia : quia ante ens nihil est. Unde posito uno intelligibilium, intelligitur materia per intellectum entis, et non specificatur sub ente per formam speciei vel generis positivam, sed per privationem sic, materia prima est illud quod non est existens aliqua formarum substantialium vel accidentalium ut compositum ex. ipsis. Et quia materia prima non specilicatur nisi per intellectum privationis, propterea dicunt Boetius et Avicenna, quod materia prima non intelligitur perfecto intellectu .

Ad aliud dicendum, quod Deus intelligitur ex causis quae faciunt phantasmata in anima : et quia ipse est causa non permixta suis causalis, ut dicit Philosophus, sed in infinitum distans ab ipsis, propterea ipse non intelligitur perfecto intellectu : et ideo dicit Philosophus, quod Deus est superior narratione : et non deficiunt linguae a narratione ejus nisi propter dignitatem ipsius, quantum ipse est supra omnem causam, et non narratur nisi per causas secundas, quae illuminantur a lumine causae primae. Et propter hoc dicit Ptolemaeus in principio Almag esti, quod theologicum genus scientiae et naturale sola

aestimatione cognoscuntur, et non scientiae veritate comprehenduntur : theologicum videlicet, quia numquam videtur nec comprehenditur : naturale vero propter motionem materiae, et levi tatem sui cursus, et velocitatem suae alterationis, et parvitatem suae morae. Ethoc dictum theologicum praecipue verificatur de Deo, in naturalibus praecipue de materia prima.