PARTICULA I.

De partibus quas enumerat Augustinus dicensy quod est imago creationis, et recreationis, et similitudinis .

Ad. primum proceditur sic :

Dicit Augustinus, quod imago creationis est ratio.

Quaeratur, Utrum ratio supponat ibi pro speciali potentia animae quae dicitur ratio, vel pro rationali natura? Si primo modo, tunc non videtur esse imago :

1. Imago enim est quae imitatur et ha" bet similitudinem : ratio autem illa non habet similitudinem cum Deo : ergo non est imago. Prima probatur per diffinitionem imaginis. Secunda probatur per supra dicta, ubi probatum est, quod ratio inquirit verum, quod non convenit Deo : quia nihii inquirit, eo quod de nullo dubitat.

2. Item, Ratio imperfectior est quam intellectus : ergo magis deberet esse iniago creationis intellectus quam ratio.

3. Item, Imago, ut habitum est in verbis Augustini, concernit tria, scilicet similitudinem, aequalitatem, et convenientiam in lineamentis exterioribus : convenientiam autem illam non importat sola ratio, sed tria in uno aliquo, quae tria non sunt in ratione sola : ergo ratio non est imago creationis. Si dicatur, quod tria sunt ibi, scilicet potentia., actus, et objectum, ut videtur dicere Augustinus in libro de Trinitate. Hoc non videtur : quia haec tria non uniuntur in aliquo uno per essentiam : actus enim et objectum non sunt unum cum potentia : ergo videtur secundum hoc non esse imago,

4. Praeterea, Secundum hoc in qualibet potentia animae esset imago Trinitatis, quod non dicitur a Sanctis.

Si propter hoc dicatur, quod rationalis natura dicitur ibi imago creationis.

Contra :

1. Angelus est rationalis : ergo Angelus est ad imaginem Trinitatis. Et hoc etiam videtur per auctoritatem Gregorii, qui dicit super illud, Tu signaculum similitudinis , in quadam homilia , quod Angelus etiam expressior imago est quam homo. Hoc etiam vult dicere Damascenus et Isidorus. Dicit enim Damascenus in libro II de Fide orthodoxa : " Deus Angelorum est factor et conditor, ex non ente ad esse eos deducens, se- cundum propriam imaginem creans eos, naturam incorpoream. . "

2. Praeterea, Dicit Augustinus, quod imago est in homine secundum mentem : et mens est in Angelis : ergo Angeli ad imaginem sunt.

3. Item, Memoria, intelligentia, voluntas, in natura una spiritus ita perfecte suntin Angelo, vel perfectius sicut in homine : ergo videtur, quod Angelus magis sit ad imaginem quam homo.

4, Praeterea, A Dionysio habetur, quod sunt divina agalmata : algamata autem idem sunt quod imagines vel similitudines.

5. Item, In Ezechiele dicitur, Tu signaculum similitudinis . Ibi dicit Glossa, quod rex Tyri imaginem Dei ad quam factus est, resignavit, id est, destruxit: et rex Tyri est diabolus secundum Glossam. Cum igitur sit naturae angelicae, videtur quod factus sit ad imaginem. Sed contra : 1. Imago creationis ordinatur ad imaginem recreationis : sed recreationis imago non est in Angelo : cadentes enim Angeli non sunt recreati. : non cadentes vero quamvis habeant gratiam informantem, tamen recreantem non habent : et ita videtur imago non esse in Angelis.

2. Praeterea, Filius est imago Patris, ut habitum est : illud autem quod est ad imaginem specialem, videtur habere ordinem ad imaginem principalem : sed homo solus propter congruitatem unibilis est imagini quae est Filius : ergo solus videtur esse ad imaginem, et non Angelus.

3. Item, Dicit Augustinus in sermone quodam de Imagine, quod homo per hoc est imago Dei, quia sicut Deus est in suo universo movens et generans illud, ita anima est in suo, hoc est, in corpore. Cum ergo Angelus non habeat talem or- dinem ad aliquod universum, non videbitur esse ad imaginem.

4. Item, In Patre est principium totius deitatis, ut dicit Augustinus : eo quod ab ipso est Filius per generationem et Spiritus sanctus per processionem : et si etiam est a Filio, hoc habet Filius a Patre : et sic habetur, quod personae existentes in eadem natura cum Patre, per processionem sunt ex una personarum. Similiter invenitur in homine : quia quotquot sunt in humana natura, processerunt ab uno, hoc est, ab Adam. Talis autem convenientia non est in Angelo. Ergo non est ad imaginem.

Ulterius etiam quaeritur de imagine quam vocat Augustinus recreationis imaginem, et dicit Augustinus, quod hoc est gratia.

Quaeratur ergo, Utrum hoc sit gratia non intellecta in virtutibus, vel in virtutibus intellecta ?

Et videtur, quod.

1. Gratia secundum se sit imago recreationis.

2. Item, Nihil deturpat imaginem nisi peccatum : peccato autem opponitur gratia in se, et vitio virtus : ergo videtur, quod gratia sit imago recreationis.

Contra :

1. Ponit imago quamdam distinctionem personarum : sed indistinctum non est plena imitatio distincti secundum quod distinctum est : cum igitur gratia non dicat distinctionem aliquam sine virtutibus, non erit gratia imago recreationis sine virtutibus.

2. Item, Imago dicitur ab imitando : imitatio vero actualis non est eisi in actibus potentiarum animae, sicut etiam dicit Augustinus, quod meminit se, et intelligit se, et diligit se. Cum ergo actus non perficiant nisi virtutes, actualem imaginem magis faciunt virtutes quam gratia : ergo potius deberent dici imago recreationis quam gratia.

Si ergo hoc concedatur, tunc quaeritur, Secundum quas virtutes dicitur imago recreationis ?

Et videtur, quod secundum prudentiam et caeteras cardinales virtutes. Prudentia enim dividitur in memoriam, intelligentiam, et providentiam a Tullio : sed memoria videtur esse perfectio memoriae, et intelligentia intelligentiae, caeterae autem virtutes sunt perfectiones voluntatis : ergo secundum has videtur dici imago recreationis.

Contra hoc est, quod

1. Virtutes cardinales pro materia non habent Deum, sive pro objecto, quod idem est : cum ergo imago dicitur ad imitationem Dei, non videntur illae virtutes esse imago recreationis.

2. Praeterea, Bernardus videtur dicere, quod secundum Iidem, spem et charitatem sit imago : et hoc videtur non esse verum : quia spes non est in memoria, sed in irascibili, ut dicunt Magistri.

3. Item, Bernardus alibi dicit, quod Deus futurus sit rationi plenitudo lucis, voluntati multitudo pacis, memoriae geminatio aeternitatis : ergo videtur, quod imago recreationis sit lux et pax et indeficiens aeternitas, quae non nominant virtutes speciales, sed potius effectus.

4. Praeterea, Videtur quod gratia sacramentalis sit imago recreationis. Glossa enim super Ezechielem super illud, Tu signaculum , dicit : Notandum, quod imago in creatione tantum fa cta sit, similitudo vero in Christi baptismate compleatur : ergo gratia assimilans imaginem erit sacramentalis.

5. Praeterea, Gratia sacramentalis delet morbum peccati : ergo proprie reformat : ergo ipsa proprie est imago recreationis.

Ulterius quaeritur de tertio membro Augustini, quod dicit imaginem similitudinis. Et quaeritur, Quid sit illud?

Videtur autem, quod gratia.

1. Super illud Genesis, ii, 26 : Faciamus hominem ad imaginem et similitudinem noslram, Glossa dicit, quod homo in naturalibus factus est ad imaginem Dei-, in gratuitis autem ad similitudinem.

2. Praeterea, Similitudo attenditur in qualitatibus consequentibus naturam.

3. Item, Super illud Lucae de filio prodigo : Qui peregre profectus est in regionem j dicit Glossa, quod illa regio fuit dissimilis in gratuitis.

Sed contra :

Augustinus dicit, quod imago similitudinis est memoria, intelligentia, et voluntas.

Solutio. Dicimus, quod imago creationis proprie est, in qua creatus est homo etiam, sicut dicit Augustinus. Et haec est ratio vel mens humana. Cum enim mens humana tripliciter accipiatur, scilicet pro memoria, secundum quod dividitur contra notitiam et amorem ab Augustino in libro de Trinitate. Et pro intellectu, sicut dicit Damascenus in libro II de Fide orthodoxa , quod mens est sequens opinionem : et dijudicans eam, sive vera est, sive falsa, dijudicat veritatem : unde mens dicitur a metiendo et diiudicando et excogitando. Tertio modo dicitur mens pro illa superiori parte, quae continet memoriam, intelligentiam, et voluntatem : et haec mens dicitur ratio et imago creationis, eo quod in eo homo ad imaginem sit creatus, sicut dicitur in Psalmo xxxviii, 7 : Verumtamen in imagine pertransit homo. Et alibi, Homo cum in honore esset, non intellexit .

Dicendum ergo ad primum, quod ratio supponit ibi superiorem partem animae, quae convertitur ad Deum, quam Paulus vocat spiritum mentis, ubi dicit: Renova- ponit potentiam illam quae inquisitiva est de vero et falso, bono et malo.

Et per hoc patet solutio ad quatuor sequentia.

Ad aliud dicendum, quod ratio, ut dictum est,, supponit ibi pro superiori parte animae rationalis, quae etiam est in Angelo.

Ad hoc vero quod quaeritur, Utrum Angelus sit ad imaginem Dei creatus, vel non?

Dicendum, quod imago duobus modis consideratur, scilicet secundum convenientiam interiorem tantum, hoc est, eorum quae ponuntur in imagine, scilicet memoriae, intelligentiae, et voluntatis : et sic Angelus est ad imaginem Dei sicut homo : et tanto expressius, sicut dicit Gregorius, quanto ipse actu irium potentiarum mentis sive rationis expressius imitatur unitatem essentiae divinae in tr"bus personis. Si vero consideratur imago non tantum secundum interiora, sed etiam, secundum quod in exterioribus specialem convenientiam ponit ad Deum : tunc homo solus est ad imaginem propter triplicem convenientiam quam in exterioribus habet ad ipsum : et horum prima est unibilitas ad imaginem increatam, quae in quaestionibus de incarnatione determinata est. Secunda convenientia quam in relatione habet ad corpus suum, scilicet quod anima est in suo universo sicut Deus.in suo essentialiter, potentialiter, et praesentialiter, gubernando et movendo. Et hanc tangit Augustinus in sermone de Imagine. Tertia est convenientia quam habet in relatione ad Patrem, secundum quod est principium totius divinitatis : a Patre enim est Filius per generationem, et Spiritus sanctus per processionem : et si est a Filio, hoc habet Filius a Patre : et similiter ab mini spiritu meniis nostrae : et non up-

Adam sunt homines omnes : et si aliquis est ab alio,, hoc ille habet ab Adanr

Et per hoc patet solutio ad omnia illa quae quaeruntur, Utrum Angelus sit ad imaginem, vel non ? Et, Utrum plus sit ad imaginem quam homo, vel minus?

Ad id quod ulterius quaeritur de imagine recreationis, dicendum quod imago dicitur ab imitando distincte : et quia gratia in se.distinctionem non habet, propter hoc gratia non est per se imago recreationis, sed intellecta in virtutibus.

Ad primum autem quod contra hoc est, dicendum quod remissio peccatorum secundum quod hujusmodi, non sufficit ad recreationem imaginis secundum quod imago, licet sufficiat ad recreationem simpliciter.

Ad aliud dicendum, quod omne peccatum in actu aliquo est actus alicujus potentiae : et propter hoc peccatum opponitur gratiae consideratae in virtute, eo quod virtus est perfectio potentiae ad actum.

Ad illud quod quaeritur, Secundum quas virtutes attendatur imago recreationis ?

Dicendum, quod secundum fidem, spem, et charitatem, quae perficiunt potentias imaginis in comparatione ad Deum : eo quod Deum habent pro materia et fine : fides enim credit summum verum propter summum verum : spes autem exspectat indeficientiam beatitudinis divinae propter ipsam beatitudinem : charitas autem diligit summum bonum propter summum bonum.

Ad aliud quod contra objicitur, dicendum quod prudentia dividitur per inemoriam, providentiam, et intelligentiam in agendo, et non habet Deum pro materia et fine,, et ideo non determinat potentias imaginis.

Ad aliud dicendum, quod spes simpli- citer est in irascibili, sed ad quemdam actum convenit memoriae quae est indeficientia, eo quod memoria quae est pars imaginis, ut dicit Augustinus, non tantum est praeteritorum, sed etiam praesentium et futurorum.

Ad aliud dicendum, quod lux est illud quod succedit fidei in intellectu. Pax vero secundum quod dicit quietationem fruitionis, quae est fruentis et fruibilis, est illud quod succedit charitati in voluntate : quia, ut dicit Augustinus , frui est amore inhaerere alicui rei propter se. Et alibi dicit, quod fruimur cognitis in quibus voluntas delectata quiescit . Sed continuatio aeternitatis in comprehensione aeterni indeficientis succedit memoriae, quae est ad omne tempus secundum quod est potentia imaginis.

Ad aliud dicendum, quod gratia sacramenti ad reformationem imaginis operatur ut causa remota : eo enim quod est contra morbum peccati, removet impedimentum mutationis, sed non immediate conjungit imaginem cum exemplari.

Ad id quod quaeritur, Quid vocetur imago similitudinis ?

Dicendum, quod similitudo in duobus attenditur, scilicet repraesentando unitatem essentiae in tribus personis : et illa est in memoria, intelligentia, et voluntate. Attenditur etiam in hoc quod imagini superducitur sicut color : et hoc est gratia : et hoc attendunt alii Sancti qui dicunt, quod similitudo attenditur in gratuitis.

ARTICULI SECUNDI