Congregatio de Institutione Catholica 219

II. « Pristina vocatio » philosophiae

3. Scholae philosophicae per saeculorum decursum multipicatae sunt,

divitias accuratae et sapientialis inquisitionis veritatis ostendentes. Si anti-

qua sapientia contemplabatur « ens » sub aspectu universi rerum naturalium,

doctrina Patrum doctorumque Medii Aevi penitus eam perspexit et pur-

gavit, detegens in mundo liberam creationem ex parte veri et boni Dei

(cfr Sap 13, 1-9; Act 17, 24-28). Philosophiae modernae praecipue aestimave-

runt libertatem hominis, alacritatem rationis, eiusque facultatem metiendi et

regendi universum. Recenter quaedam opinationes nostri temporis, maiore

sensibilitate affectae super scientiae humanitatisque nostrae infirmitate,

proprium considerationis cursum ad mediationes sermonis humani 3 et cultu-

rae perduxerunt. Quis tandem recordari non posset, praeter cogitationem

occidentalem, innumera fuisse et aliquando conspicua incepta ad hominis,

mundi et Absoluti comprehensionem expleta apud varias culturas, verbi

causa asiaticas et africanas? Haec autem ampla cogitandi et loquendi

investigatio minime oblivisci debet radicem suam in ente inveniri. Me-

taphysica constituit « necessariam ... viam ad statum discriminis superan-

dum, in quo hodie philosophia magna ex parte omnino versatur, et ad

quosdam improbos nostra in societate diffusos emendandos mores ».4

Hoc sub prospectu, philosophi invitantur ad « pristinam vocationem » strenue

recuperandam: 5 nempe ad inquirendam veritatem eiusque sapientialem et

metaphysicam amplitudinem.

4. Sapientia prima et fundamentalia principia realitatis considerat

novissimumque ac plenum sensum exsistentiae quaerit, ita ut « decretoria

quaedam et critica postulatio quae diversis scientiae partibus earum funda-

mentum ac limitem » designet et proponatur « veluti extrema facultas colli-

gandi totam scientiam actionemque hominum, dum ad unum finem eos

concurrere cogit adque sensum ultimum ».6 Haec sapientialis amplitudo

philosophiae importat eius naturam vere metaphysicam, « quae excedere

nempe valeat empirica indicia ut, veritatem conquirens, ad aliquid absolu-

tum ultimum, fundamentale pertingat »,7 etiamsi id gradatim cognitum est

3 Cfr Fides et ratio, 84. 4 Fides et ratio, 83. 5 Cfr Fides et ratio, 6. 6 Fides et ratio, 81. 7 Fides et ratio, 83.