IN CAPUT IX AMOS

ENARRATIO.

" Vidi Dominum stantem. " Hic inducit duarum tribuum destructionem, et habet partes duas. Primo enim dicit, qualiter destruentur. Secundo, falsam removet consolationem, qua sibi blandiebantur, ibi, v. 7 : " Numquid non ut filii aethiopum ? "

Primum dividitur in tres. Primo enim ponit destructionem : secundo, fugae impossibilitatem, ibi, " Non erit fuga ejus. " Tertio, ne se putent posse resistere, percutientis Dei scribit majestatem, ibi, " Qui tangit terram. "

Dicit ergo :" Vidi Dominum stantem, " vel Angelum in specie Domini, assumpta specie corporali. Stantem autem dicit " super altare, " quasi paratum ad recessum, sicut describitur, Ezechiel. x, 18 : Egressa est gloria Domini a limine templi: et stetit super cherubim. Super altare autem stat, quasi dissipaturus cultum et religionem propter idololatriam. Isaiae, iii, 13 : Stat ad judicandum Dominus, et stat ad judicandos populos. " Et dixit, " supple, Dominus Angelo, vel Prophetae : " Percute, " id est, percutiendum nuntia, " cardinem, " supple, templi, hoc est, Sacerdotes, in quorum potestate est introitus et exitus in templum. " Et commoveantur superliminaria, " hoc est, superaedificata. Isaiae, VI, 4 : Commota sunt superliminaria cardinum a voce clamantis, et domus repleta est fumo. Quod proximum significabat templi incendium.

Et subdit causam :

" Avaritia enim. " Glossa, " cupidi-" tas rerum temporalium, " supple, est " in capite omnium, " supple, et singulorum. Summus enim princeps et inferiores non studebant nisi avaritiae; similiter etiam mens singulorum (quae caput animae est) nihil nisi avaritiam meditabatur. Quod magis verum est de principibus Ecclesiae, quam synagogae. Jeremiae, VI, 12 et 13 : Extendam manum meam super habitantes terram, dicit Dominus. A minore quippe usque ad majorem, omnes avaritiae student, et a propheta usque ad sacerdotem cuncti faciunt dolum. Isaiae, lvi, 11 : Ipsi pastores ignoraverunt intelligentiam : omnes in viam suam declinaverunt, unusquisque ad avaritiam suam, a summo usque ad novissimum. Contra quod dicitur, Isaiae, xxxiii, 15 et 16 : Qui projicit avaritiam ex calumnia, et excutit manus suas ab omni munere, qui obturat aures suas ne audiat sanguinem, et claudit oculos suos ne videat malum. Iste in excelsis habitabit. " Et novissimum eorum, " hoc est, minimum qui etiam avarus est, " in gladio interficiam, " Chaldaeorum scilicet, vel judicii mei. Isaiae, i, 20 : Quod si nolueritis, et me ad iracundiam provocaveritis, gladius devorabit vos. Job, XIX, 29 : Fugite ergo a facie gladii, quoniam ultor iniquitatum gladius est. Novissimum etiam avarorum mors est. quando finiuntur gladio aeternae condemnationis. Matthaei, xii, 45 : Fiunt novissima hominis illius pejora prioribus, Jeremiae, xvii, 11 : In novissimo suo erit insipiens. Propter hoc dicitur, Deuteronom. XXXII, 29 : Utinam saperent, et intelligerent, ac novissima providerent !

Et subdit de impossibilitate fugae : " Non erit fuga eis. " Manum enim Dei omnipotentis nemo effugere potest. Amos, ii, 14 : Peribit fuga a veloce. II Machab, VI, 26 : Manum Omnipotentis nec vivus, nec defunctus effugiam.

" Fugient, et, qui fugerit ex eis, hoc est, fugere voluerit, " non salvabitur, " sicut dicitur, Jerem, lii, 7 et seq., Sedecias et sui fugere voluerunt, et non potuerunt,comprehensi in campis Jericho, et adducti in Reblatha, ubi exoculatus est Sedecias et filii ejus, et principes interfecti. Et, Jerem. xliii, 8 et seq., ubi fugientes in aegyptum, ibidem interficiendi prophetantur.

Quod autem in universali dixit, exsequitur per singula, subdens :

" Si descenderint usque ad infernum. " Hyperbole est, hoc est, si possibile esset quod in infernum se mergerent, " inde manus mea educet eos, " ad judicium scilicet, et ad vindictam. Job, xxxiv, 22 : Non sunt tenebrae, et non est umbra mortis, ut abscondantur ibi, qui oper utitur iniquitatem. " Et si ascenderint usque ad caelum, " supple, si hoc possibile esset, " inde detraham eos. " Simile, Abdiae, v. 4 : Si exaltatus fueris ut aquila, et si inter sidera posueris nidum tuum : inde detraham te, dicit Dominus.

" Et si absconditi fuerint, " si hoc possibile esset, " in vertice Carmeli. " Carmeli montis est valde condensa silva, ubi multi absconduntur, sicut et David cum viris suis ibidem absconditus fuit . " Inde scrutans, " supple, eos, sicut feras, " auferam eos. " Jerem, XVI, 16 et 17 : Mittam eis multos venatores, et venabuntur eos de omni monte, et de omni colle, et de cavernis petrarum. Quia oculi mei super omnes vias eorum : non sunt absconditae a facie mea, et non fuit occultata iniquitas eorum ab oculis meis,

" Et si celaverint se, " hoc est, celare voluerint, " ab oculis meis, " qui tamen intuentur in abyssum , " in profundo maris, " si hoc possibile esset, " ibi mandabo serpenti, " Leviathan scilicet, " et mordebit eos, " hoc est, absorbebit. Jerem. LI, 34 : Absorbuit me quasi draco, replevit ventrem suum teneritudine mea.''

"Et si abierint in captivitatem, " vel litteraliter, vel spiritualiter, " coram inimicis suis, " Chaldaeis scilicet, vel daemonibus, " ibi mandabo gladio, et occidet eos. " Ezech. v, 2 : Gladium nudabo post eos. Deuter. XXXII, 41 : Si acuero ut fulgur gladium meum, et arripuerit judicium manus mea : reddam ultionem hostibus meis.

Et subjungit generaliter: " Et ponam, " hoc est, figam " oculos meos, " quibus scilicet se subducere non possunt, " super eos in malum " inducendum super eos, " et non in bonum, " ut scilicet aliquid boni fiat. Deuter. XXVIII, 48 : Servies inimico tuo, quem immittet tibi Dominus, in fame, et siti, ei nuditar te, et omni penuria : et ponet jugum ferreum super cervicem tuam, donec te conterat.

Secundum sensum spiritualem, in infernum fugiunt, qui ad desperationem vel praesumptionem confugiunt. In caelum autem ascendunt qui fortitudine superbiae contra Deum tument, et resistere se posse Deo putant. In Carmelo latitant, qui in dignitate et in condenso familiae et parentum subducere se judicio putant: in profundo maris, qui fluctuant in amaritudinibus saeculi. Psal. CXXXVIII, 7 et seq. : Quo ibo a spiritu tuo, et quo a facie tua fugiam ? Si ascendero in caelum, tu illic es : si descendero ad infernum, ades. Si sumpsero pennas meas diluculo, et habitavero in extremis maris, etenim illuc manus tua deducet me, et tenebit ma dextera tua. Job, XI, 8 et 9 : Excelsiorcaelo est, et quid facies ? profundior inferno, et unde cognosces ? longior terra mensura ejus, et latior mari.

Et subdit de majestate percutientis : " Et Dominus Deus exercituum, " supple, ait. Confirmatio est omnium inductorum." Qui tangit terram, " hoc est, terrenos, " et tabescet, " hoc est, in tabem resolvetur. Tabes enim est lues, vel putredo sanguinis mortui. I Machab. II, G2 et 63 : A verbis viri peccatoris ne timueritis, quia gloria ejus stercus, et vermis est: hodie extollitur, et cras non invenietur. " Et lugebunt omnes habitantes in ea. " Isa.XXIV, 4 : Luxit, et defluxit terra, et infirmata est. " Et ascendet sicut rivus omnis. " Dominus dicitur sicut rivus aegypti ascendere, quando majestate omnes opprimit, sicut Nilus egrediens ripas, tegit aegyptum. Isa. VIII, 8 : Ibit per Judam, inundans, et transiens usque ad collum veniet. Et intelligitur de transitu fluvii judicialis, de quo dicitur, Daniel. VII, 10 : Fluvius igneus, rapidusque egrediebatur a facie ejus. Hic rivus dicitur consummationis, quia judicium illud omnia ad summam justitiae deducet. " Et defluet " involvens, et trahens omnes malos, " sicut fluvius aegypti " defluit in amaritudinem maris : ita defluent isti in amaritudinem aeternae mortis, Job, XXI, 33 : Dulcis fuit glareis Cocyti, et post se omnem hominem trahet, et ante se innumerabiles. Cocytus fluvius infernalis est, qui antea in vita ista, in paena et peccato trahit omnes, et post vitam istam in infernum trahit innumerabiles. Eccle. I, 15 : Stultorum infinitus est numerus.

" Qui aedificat in caelo ascensionem suam, " hoc est, in caelestibus, qui virtutibus in caelum ascendunt, in quibus continuo exaltatur Deus. Psal. VIII, 2 : Elevata est magnificentia tua super caelos. Ad Ephes.IV, 10 : Qui descendit, ip-se est et qui ascendit super omnes caelos, ut impleret omnia. " Et fasciculum suum, " hoc est, parvulum gregem credentium bonorum, " super terram fundavit, " fide scilicet et religione, ne pereat. Glossa : " Iste fasciculus una Dei re-" ligione collectus est. " Unde et ipsa religio a religando, ac velut in fasce Deo vinciente colligando nomen accepit. Cant. I\, 13 : Fasciculus myrrhae dilectus meus mihi. Isa. xlv, 1 4 : Post te ambulabunt, vincti manicis pergent: et te adorabunt, teque deprecabuntur.

" Qui vocat, " Glossa, " in aera per nubes, " " aquas maris, " Glossa, " dulcoratas calore solis, " " et effundit eas, " per pluvias, " super faciem terrae. " Job, XXXVIII, 34 : Numquid elevabis in nebula vocem tuam, et impetus aquarum operiet te ? Istae aquae vel significant doctrinam quam pluunt Doctores, vel significant tribulationem quam pro tempore immitit Deus peccatoribus in paenitentiam. " Dominus nomen ejus. " Psal. LXVII, 5 : Dominus nomen illi. Exod. XV, 3 : Omnipotens nomen ejus.

" Numquid non. " Excludit hic falsam praesumptionem. Dicebant enim populum cui Deus tot beneficia impendit in eductione de aegypto, et in templi sanctificatione, et in aliis, non debere a Deo derelinqui. Et hoc elidit hic. " Numquid non ut filii aethiopum, " quibus scilicet similia beneficia impendi, creando scilicet, et ab hostibus liberando, et de servitute educendo, " vos estis mihi, filii Israel, ait Dominus ? " Ac si dicat: filii similia beneficia impendi, sicut vobis, et creando, et de diversis periculis ac servitute educendo. Sap. XI 25 : Diligis omnia quae sunt, et nihil odisti eorum quae fecisti. Psal. XVIII, 7 : Nec est qui se abscondat a calore ejus. Et specificat subdens : Numquid non Israel ascendere feci de terra aegypti ? " Michaeae, VI, 4 : Quia eduxi te de terra aegypti, et de domo serveintium liberavi te. " Et Palae-

stinos, " hoc est, Philistaeos, supple, eduxi " de Cappadocia. " Unde et Cappadocia manus tortoris interpretatur, et in hoc, supple, sunt similes vobis, " et Syrios, " Glossa, " qui modo habitant in " Damasco, " supple, eduxi " de Cyrene, " quae est civitas Lybiae ultra aegyptum. Sap. VI, 8 : Pusillum et magnum ipse fecit, et aequaliter cura est illi de omnibus. aethiopes a consuetudine significant peccatores, qui aliquando ad Deum adducuntur. Psal. LXVII, 32 : aethiopia praeveniet manus ejus Deo. Palaestini dicuntur potione cadentes, et significant in delectatione mundi submersos, quos de Cappadocia, hoc est, de manu tortoris, aliquando adducit Deus. Psal. XLIII, 8 : Salvasti nos de affligentibus nos, Syri sublimes vel altos significant in gratia, quos de Cyrene, hoc est, de semine maledicto, aliquando adducit Deus. Sap. XII, 11 : Semen erat maledictum ab initio.

" Ecce, " hoc est, per hoc in evidenti patet, " oculi Domini super regnum peccans, " ad puniendum scilicet: et regnum dicitur, quando in potestate peccati regnat. Ad Romam.VI, 12 : Non ergo regnet peccatum in vestro mortali corpore. Eccli. x, 8 : Regnum a gente in gentem transfertur propter injustitias, et injurias, et contumelias, et diversos dolos. " Et conteram illud, " scilicet regnum, " a facie terrae. " Psal. II, 9 : Reges eos in virga ferrea, et tamquam vas figuli confringes eos.

Ab hac tamen contritione finali excipit electos, subdens : " Verumtamen conterens, " supple, in praesenti, " non conteram, " in aeterna scilicet damnatione, " domum Jacob, " hoc est, familiam Jacob, " dicit Dominus, " Isa. I, 9 : Nisi Dominus exercituum reliquisset nobis semen, quasi Sodoma fuissemus. III Reg. XIX, 18 : Et derelinquam mihi in Israel septem millia virorum, quorum genua non sunt incurvata ante Baal, Permittit enim Dominus suos tri- bulari, sed non destruit. I ad Cor. x,13 : Fidelis Deus est, qui non patietur vos tentari supra id, quod potestis.

Qualiter autem fiat, hoc subdit: " Ecce enim, " quasi in evidenti est quod " mandabo ego, " per occultum instinctum, Glossa, ((ministris meis," Antiocho scilicet Epiphane et successoribus Alexandri, et regi Assyriorum et Chaldaeorum, et etiam ipsi daemoni licentiam dando tentandi, " et concutiam, " hoc est, simul quatiam, sive quassabo, " in omnibus gentibus, " malis scilicet, " domum Israel, " hoc est, familiam Israel. II ad Timotheum, III, 12 : Omnes, qui pie volunt vivere in Christo Jesu persecutionem patientur. " Sicut concutitur, " hoc est, sicut concussio fit, " triticum in cribro. " Concussio enim in cribro fit, apprehenso cribro ambabus manibus, et quassando ad omnem partem granum, donec palea et pulvis exeant. Lucae, XXII, 31 : Simon, Simon, ecce Satanas expetivit vos ut cribraret sicut triticum. Eccli.XXVII., 5 : In percussura cribri remanebit pulvis, cadens scilicet de cribro, " et non cadet lapillus super terram, " sed pulvis scilicet, et palea. Lapillum dicit granum solidum per charitatem, et grave per maturitatem virtutis, quod vento tentationum exsufflari non potest. Septuaginta habent, " Ventilabro. " Lucae, III, 17 : Cujus ventilabrum in manu ejus, et purgabit aream suam.

Quid autem fiat de paleis, subdit: " In gladio morientur, " sententia scilicet divini judicii, " omnes peccatores, " Glossa, " usque ad mortem in peccatis " perseverantes, " populi mei, " numero. scilicet, et non merito immixti populo meo. Psal. VII, 13: Nisi conversi fueritis, gladium suum vibrabit, " Qui, " hoc est, quia illi contradicentes, supple, Prophetis, " dicunt : Non appropinquabit, " supple, nobis malum. Et hoc est quod subdit: " Et, " id est, " non veniet super nos malum : " et sic promittebant impunitatem peccatoribus, quod esset contra divinam justitiam. Jerem.VII, 8 et 9 : Ecce vos confiditis vobis in sermonibus mendacii, qui non proderunt vobis : furari, occidere, adulterari, jurare mendaciter, libare Baalim, et ire post deos alienos, supple, sperando impunitatem in istis, cum scriptum sit in Psal. LVIII, 6 : Non miserearis omnibus, qui operantur iniquitatem.

" In die illa. " Tangit hic consolationem duarum tribuum in tribus, scilicet regni restitutione, terrae fertilitate, ibi, " Ecce dies veniunt : " et civitatum reaedificatione, ibi, " Et aedificabunt civitates desertas. "

" In die illa, " claritatis scilicet, et laetitiae. Psal. CXVII, 24 : Haec est dies, quam fecit Dominus : exsultemus, et laetemur in ea. " Suscitabo, " quasi de mortuis, Ad Rom.IV 17 : Vocat ea quae non sunt, tamquam ea quae sunt. " Tabernaculum David, " hoc est, regnum, quod non legitur esse factum nisi per Christum. Per Zorobabel enim qui reversus est de captivitate, regnum suscitatum non est, sed destructum et translatum ad Sacerdotes. Per Christum autem natum de semine David, spiritualiter est suscitatum. Jerem. XXIII, 5 : Suscitabo David germen justum : et regnabit rex. Lucae, I, 32: Dabit illi Dominus Deus sedem David patris ejus. Ezech. XXX VII, 33 et 34: Ego ero eis Deus. Et servus meus David rex super eos, et pastor unus erit omnium eorum. Apocal. XXI, 3 : Ecce tabernaculum Dei cum hominibus, et habitabit cum eis. " Quod cecidit, " per peccatum scilicet, et idololatriam, et negationem, qua Christum regem esse negaverunt. Daniel. IX, 26 : Non erit ejus populus, qui eum negaturus est. Isa. IX, 8 : Verbum misit Dominus in Jacob, et cecidit in Israel,

Qualiter autem hoc fiat, subdit: " Et, " id est, " reaedificabo aperturas, " hoc est, scissuras et ruinas, " murorum ejus, " de vivis scilicet lapidibus. Isa. LVIII, 12 : Edificabuntur in te deserta saeculorum : fundamenta generationis et generationis suscitabis. Ad Ephes. II, 22 : In quo et vos coaedificamini in habitaculum Dei in Spiritum, 1 Petr. II, 5 : Tamquam lapides vivi superaedificamini , domus spiritualis. " Ei ea, " loca scilicet, vel aedificia " quae corruerant " propter causas prius dictas, " instaurabo, " de Judaeis scilicet, et Gentibus, restituendo ruinam Synagogae. Isa. LI, 3 : Consolabitur Dominus Sion, et consolabitur omnes ruinas ejus : et ponet desertum ejus quasi delicias, " Et reaedificabo illud, " tabernaculum scilicet, " sicut in diebus antiquis, " tempore scilicet Salomonis et patrum, ad eamdem scilicet gloriam et fidem. Aggaei, II, 10: Magna erit gloria domus istius novissimae plus quam primae. Malach. III, 4 : Placebit Domino sacrificium Juda, et Jerusalem, sicut dies saeculi, et sicut anni antiqui. In una enim fide et patres sunt et successores.

" Ut possideant reliquias Idumaeae, " quod litteraliter numquam accidit , quamvis Judaei fabulentur, quod hoc in aurea Jerusalem futurum sit. Unde, reliquiae Idumaeae sunt carnales secundum carnem et sanguinem viventes, qui ab Ecclesia possidentur, quando ad vitam ecclesiasticam formantur. 1 Petr. II, 11 : Obsecro vos tamquam advenas ei peregrinos abstinere vos a carnalibus desideriis, quae militant adversus animam. Ad Rom. XII, 1 : Exhibeatis corpora vestra hostiam viventem, sanctam, Deo placentem. Ad Rom. VII, 13 : Si spiritu facta carnis mortificaveritis, vivetis. Et omnes nationes, " supple, possideant. Act. II, 5 : Erant autem in Jerusalem habitantes Judaei, viri religiosi ex omni natione, quae sub caelo est, hoc est, in

Ecclesia. Isa. lx, 12 : Gens et regnum, quod non servierit tibi, peribit : et gentes solitudine vastabuntur. " Eo quod invocatum sit, " in sanctificatione scilicet sacramentorum, " nomen meum super eos. Jeremiae, XIV, 9 : Tu autem in nobis es, Domine, et nomen tuum invocatum est super nos, ne derelinquas nos. Est autem invocatum, id est, intus vocatum quantum ad intellectum et affectum, sicut dicit Augustinus. Numer. VI, 27: Invocabunt nomen meum super filios Israel, et ego benedicam eis. " Dicit Dominus faciens haec. " Dictum enim Dei factivum est. Psal. CXLVIII, 5 : Dixit, et facta sunt.

" Ecce dies veniunt. " Tangit de terrae fertilitate, quam diem vocat. Ad Roman. XIII, 12 : Nox praecessit, dies autem appropinquavit. "Dicit Dominus, " qui lux est faciens diem. Joan. i, 9 : Erat lux vera, quae illuminat omnem hominem venientem in hanc mundum. " Et comprehendet, " opere scilicet, " arator messorem, " ita scilicet quod non interveniet raptor qui messem auferat. Jacob. v, 7 : Ecce agricola exspectat pretiosum fructum terrae, patienter ferens donec accipiat temporaneum et serotinum. Arator autem est, qui vomere praedicationis scindit corda auditorum : messor autem qui fractum boni operis colligit in vitam aeternam. " Et calcator uvae, " supple, comprehendet " mittentem semen, " raptore non interveniente. Calcator uvae est qui comprimit ad. vinum compunctionis : mittens autem semen, qui semina virtutum concipit ad initium bonae conversationis. Isaiam LXII, 8 et 9 : Juravit Dominus in dextera sua, et in brachio fortitudinis suae: Si dedero triticum tuum ultra cibum inimicis tuis : et si biberint filii alieni vinum tuum, in quo laborasti. Quia qui congregant illud, comedent, et laudabunt Dominum : ei qui comportant illud, bibent in atriis sanctis meis.

" Et stillabunt montes, " hoc est, terra montuosa, " dulcedinem: " per quos significantur Doctores, dulcedinem verborum in alios distillantes " Et omnes colles, " inferiores in partem sollicitudinis vocati, " culti erunt, " cultu scilicet justitiae. Isaiae, XXXII, 17 : Erit cultus justitiae silentium, et securitas usque in sempiternum. Joel, III, 18 : In die illa stillabunt montes dulcedinem, et colles fluent lacte.

" Et, " supple, in his et taliter, " convertam, " supple, ad me, " captivitatem populi mei Israel. " III Reg. XVIII, 37 : Discat populus iste, quia tu es Dominus Deus, et tu convertisti cor eorum iterum. Isaiae, xlv, 22 : Convertimini ad me, et salvi eritis, omnes fines terrae.

" Et aedificabunt, " Tangit hic de civitatum spiritualium reaedificatione.

" Et aedificabunt civitates desertas, " vel litteraliter, vel Ecclesias in aedificIIs virtutum. Isa. LVIII, 12 : Vocaberis aedificator sepium, avertens semitas in quietem. " Et inhabitabunt, " supple, in eis, hoste scilicet eos non ejici ente. Psal. LXXXVI, 7 : Sicut laetantium omnium habitatio est in te. Ezechielis, XLVIII, 35 : Nomen civitatis ex illa die : Dominus ibidem. Isa. LXII, 4 : Non vocaberis ultra Derelicta, et terra tua non vocabitur amplius Desolata : sed vocaberis Voluntas mea in ea, et terra tua inhabitata, quia complacuit Domino in te. " Et plantabunt vineas, " litteraliter, vel spiritualiter Ecclesias de viris germinantibus gaudium Spiritus sancti, " et bibent, " per consolationem de profectu. subditorum, " vinum earum. " Psal. cvi, 37 : Seminaverunt agros, et plantaverunt vineas : et fecerunt fructum nativitatis. Cantic.VII, 9 : Guttur tuum sicut vinum optimum, dignum dilecto meo ad potandum, labiisque et dentibus illius adruminandum , " Et facient hortos, " ab oriendo dictos, eo quod omnes stirpes oriuntur in eis: qui significant Ecclesias collegiatas, et religiones. Cantic.VI, 1 : Dilectus meus descendit in hortum suum ad areolam aromatum, ut ibi pascatur in hortis.,et lilia colligat.

Et hoc est quod sequitur : " Et comedent fructus eorum, " hoc est, in profectibus virtutum reficientur. Cantic. v, 1 : Veniat dilectus meus in hortum suum, ei comedat fructus pomorum suorum. Isaiae, LVIII, 11 : Eris quasi hortus irriguus, et sicut fons aquarum, cujus non deficient aquae. Cantic.IV, 12 : Hortus conclusus, fons signatus.

" Et, " supple, taliter " plantabo eos super humum suam, " quae stabilem et pretiosum fundum Ecclesiae significat. Jeremiae, XII, 2 : Plantasti eos, et radicem miserunt: proficiunt, et faciunt fructum. Exodi, XV, 17 : Introduces eos, et plantabis in monte haereditatis tuae, firmissimo habitaculo tuo quod operatus es, Domine. " Et non evellam eos ultra, " scilicet sicut feci antea per captivitatem : quod significat Ecclesiam non esse evellendum. Jeremiae, XXXI, 40 : Sanctum Domini non evelletur, et non destruetur ultra in perpetuum. " De terra sua, quam dedi eis, " in promissionibus scilicet patrum. Isaiae, LVIII, 14 : Sustollam te super altitudines terrae, et cibabo te haereditate Jacob, patris tui. " Dicit Dominus Deus tuus. Confirmatio est omnium praedictorum. Ad Tit.I , 2 : Quam promisit qui non mentitur, Deus.