PROLOGI DIVI HIERONYMI IN JONAM PROPHETAM EXPLICATIO.

" Sanctum Jonam. " In hoc Prologo ostendit Hieronymus, quis sit iste Propheta, cui, quando, et qualiter prophetavit. Et secundum hoc dividitur prologus.

" Sanctum Jonam. " Sanctum dicit, ne propter fugam qua Dominum fugit, peccator videatur : " Hebraei affirmant, " sive asserunt, cum tamen sit opinio potius quam assertio, " filium fuisse mulieris viduae Sareptanae, " de qua III Reg. XVII, 17 et seq., ubi dicitur, quod filium illius viduae Elias suscitavit : sed non dicitur, quod filius ille Jonas fuerit, " quem Elias Propheta mortuum suscitavit, " sicut ibidem legitur, " matre postea dicente ad eum, " hoc est, ad Eliam : " Nunc in isto, " facto scilicet suscitationis, " cognovi, quoniam vir Dei es tu, " strenue scilicet te habens in obsequiis divinis. Job, 1, 3 : Erat vir ille magnus inter omnes orientales. " Et verbum Dei in ore tuo est veritas. " Littera Vulgatae, III Reg. XVIII,24,sic habet: Et verbum Domini in ore tuo verum est, " Ob hanc etiam causam ipsum puerum, " supple, suscitatum, " vocavit, " mater scilicet, " Amathi, " hoc est, filium Amathi. Et secundum hoc intelligitur de secunda nativitate, qua suscitatus est a mortuis, quod fuerit filius Amathi: et non intelligitur de prima, qua natus est ex matre.

Et hoc est quod sequitur : " Amathi

enim in nostra lingua veritatem sonat. " Et nominis subjungit rationem: " Et ex eo quod verum locutus est Elias. " Joan, XVII, 17 : Sermo tuus veritas est, "ille qui suscitatus est, " et sic quodammodo secundam nativitatem habuit, " filius dicitur esse veritatis, " formam veritatis habens in spiritu prophetico, sicut filius formam habet patris. " Ideo de veritate, " divina scilicet, " columba nascitur, " donum scilicet Spiritus sancti: quia Spiritus sanctus de Verbo quod veritas est procedit. Act. x, 44 : Adhuc loquente Petro verba haec, cecidit Spiritus sanctus super omnes qui audiebant verbum. " Quia Jonas columbam sonat : " et ideo Jonas fuit nomen proprium, sed Amathi cognomen. Et cum dicitur Jonas Amathi, Amathi genitivi casus est, et intelligitur filius Amatni secundum consuetudinem quarumdam gentium, qui filios ex patribus cognominant, ut Petrus Eliae. Haec ergo de nomine et genere dicta sunt.

Et subdit quibus praedicavit: " In condemnationem autem Isreel, " quaeae fit judicio comparationis, " Jonas ad Gentes, " hoc est, ad Gentiles, " mittitur. " Jeremiae, xlix, 14 : Legatus ad Gentes missus est. " Quod Ninive agente paenitentiam, " quae civitas est Gentilium, " illi, " hoc est, filii Israel, " in malitia perseverant. " Lucae, XI, 32 : Viri Ninivitae surgent in judicio cum generatione hac, et condemnabunt illam: quia paenitentiam egerunt ad praedicationem Jonae, ei ecce plusquam Jonas hic.

Et subdit quando prophetavit:

" Temporibus quippe Jeroboam ,gregis Israel " qui pronepos fuit Jehu, sub quo etiam Osee, Joel, et Amos prophetaverunt secundum regulam Hebraeorum, qui dicunt quod Prophetae in quorum titulis tempora prophetiae non ponuntur, eorumdem regum temporibus prophetaverunt, sub quibus illi qui ante eos in titulis reges habent, prophetaverunt. " Qui, " scilicet Jeroboam, " Deo vero derelicto cum populo suo, " decem tribuum scilicet, " in Samaria idolis sacrificabat, " hoc est, vitulis aureis in Dan et in Bethel positis, " Jonam Prophetam fuisse," hoc est, vixisse, " quartus liber Regum indicat, " octavo capitulo scilicet.

Et subdit qualiter se habuit in prophetando :

" Is, " scilicet Jonas, " cum prophetia illuminante, " hoc est, prophetica illuminatione illuminante ad scientiam scilicet futurorum, " peccatores civitatis Ninive, " qui tunc scilicet peccatores erant, " Dei misericordiam consecuturos videret, " per paenitentiam, " ne falsa videretur praedicare, " sive praedicere de futura scilicet civitatis eversione, " ad denuntiandum interitum ejusdem civitatis ire nolebat, " hoc est, volebat non ire, ne scilicet derogatio fieret veritati. Et attende quod voluntas cadit super antecedens absque consequente, et super affirmationem et negationem simul, et cadit divisim super ea, quae secundum rem dividi non possunt : et ideo possibile est, quod volebat non ire cum praejudicio veritatis, et volebat ire cum aedificatione charitatis, tamen praeelegit non ire in actu ad ostensionem humilitatis, sperans quod per alium a Deo missum, essent convertendi.

Quare autem missus sit, subdit :

" Nam sicut Deus ad Abraham, de impietate Sodomorum et Gomorrhaeorum locutus est, " haec verba scilicet : " Clamor Sodomorum et Gomorrhaeorum pervenit ad me , ita et de Ninive dicitur : Eo quod ascendit clamor malitiae ejus, " hoc est, Ninive, " ad eum, " hoc est, ad Deum . " Et quia sententia Dei, " quam scilicet " de " subvertenda dedit " Sodoma minime revocata est , " precibus Abrahae scilicet, " ita et Jonas adversus Niniven prolatam sententiam, " de subversione scilicet, " revocari nolebat, " hoc est, volebat non revocari cum praejudicio veritatis. Et ideo factum fecit, hoc est, fugit, ne veritas in ore suo labem pateretur, sperans quod peccatores aliter converterentur, " divinae dispensationis ignarus. " Dispensationem vocat rigoris per misericordiam relaxationem, qua cedens severitati justitiae misereri potius eligit quam condemnare.

Et hoc est quod sequitur : " Qui, " relatio simplex est ad intellectum, per hoc quod dicitur divinae, " salutem hominum ad se convertentium, " supple, se, " magis vult quam interitum, " Ezechielis, XVIII, 23 : Numquid voluntatis meae est mors impii, dicit Dominus Deus, et non ut convertatur a viis suis, et vivat ?

" Hoc illi acciderat, " eodem scilicet modo ignorantiae, " quod et sancto Eliseo, qui filium Sunamitidis mulieris, " cum esset in Carmelo, " mortuum, a supple, esse domi, " ignoravit . " Unde dicit, ibidem, IV Reg. IV, 27 : Dimitte illam : anima enim ejus in amaritudine est, et Dominus celavit a me, et non indicavit mihi.

Et subdit de causa fugae : " Ideo, " scilicet propter verecundiam si verum non diceret, " a conspectu Dei, " hoc est, a Judaea, in qua conspectus Dei fuerat, " Jonas fugere se putabat, " sperans quod in alia terra Dominus sibi non ap- pareret, " humanum aliquid passus. " Augustinus : " Falsa pro veris approba-" re humana tentatio est. " " Dicente David, in Psal. CXXXVIII, 7 : " Quo ibo a spiritu tuo? et quo a facie tua fugiam ? " et sic nullus potest effugere Deum. Augustinus : " Domine, ubique " es, et qui a te recedit quo it, nisi a te " placido ad te iratum ? Unde et Jonas " fugiens ex ira Dei tempestatem invenit."