PROLOGI DIVI HIERONYMI IN SOPHONIAM PROPHETAM EXPLANATIO.

" Tradunt Hebraei. " Iste Prologus In duas partes dividitur. Prima est de commendatione Prophetae. Secunda, de tempore prophetiae ipsius et materia, ibi, " Josiam regem. "

Prima pars duas habet commendationes, scilicet a genere, et a nomine. A nomine incipit, ibi, " Nomen Sophoniae. "

" Tradunt Hebraei. " Traditio est veridica patrum relatio. " Cujuscumque Prophetae pater aut avus, " propinquus scilicet, vel remotus, " in titulo ponatur, " ipsius scilicet Prophetae, " ipsos quoque, " patres scilicet, et avos, " Prophetas fuisse. " Hujus rationem dicit Augustinus esse, " quia tunc cum propa-" gatione seminis fiebat propagatio peli" gionis. " Eccli, XLIV, 11 et 12 : Cum semine ipsorum permanent bona. Haereditas sancta nepotes eorum, et in testamentis stetit semen eorum.

Hoc autem probat per signum, subdens:

" Unde et Amos, unus de duodecim Prophetis, " tertius scilicet, " qui dixerat, " Amos, VII, 14: " Non sum Propheta, neque filius Prophetae, " hoc est, ex Prophetis genealogiam non duxi, " sed pastor caprarum, " translatio Septuaginta : nostra . habet, armentarius, vellicans sycomoros, a (picktureGraeco, quod est ficus ,; et pictur quod est fatua. Et est sensus, quod fractus ruborum in deserto vellicatos comedere cogebatur. " Patris nomen in titulo non habet, " inspirationem enim propheticam habuit, et non genealogiam.

Ex hoc arguit, subdens :

" Hoc si verum est, " imo quia verum est, " Sophonias Propheta, " quem sci- licet prae manibus habemus, " nomine (ut ita dicam) prophetico " hoc est, praesago ad gratiam prophetalem. Simile, Genes. XXVII, 36 : Juste vocatum est nomen ejus Jacob : supplantavit enim me en altera vice. " Et gloriosa majorum suorum stirpe, " patris scilicet, et avorum, " generatus est, " in paternam scilicet, et avitam gratiam et dignitatem. Et attende, ubi nos habemus, qui nomine , Hieronymus in originali ponit, quinone, intendens quod quinario nominis sui et quatuor patrum nominibus praesignatus est ad prophetandum. Quinone enim tantum valet quantum quinario. Quinonem autem hunc exponens, subdit: " Habuit enim patrem Chusi, " supple, nomine, " avum Godoliam, " patris patrem, " proavum Amasiam, " avi patrem, " atavum Ezechiam, " patrem scilicet proavi, " et talem quadrigam, " qua scilicet vecta est ad eum gratia prophetalis. Isa. XVI, 20 : Et adducent omnes fratres vestros de cunctis gentibus donum Domino in equis, et in quadrigis, et in lecticis, etc. " Ipse, " scilicet Sophonias, " velut extremus, " id est, optimus : extremum enim in bonis, optimum est. " Auriga " hoc est, sicut auriga avitam gratiam ad finem deducens, " complevit. " IV Reg. II, 12: Pater mi, pater mi, currus Israel, et auriga ejus.

Et rationem dictorum ex nominum interpretatione ostendit, subdens:

" Nomen Sophoniae, alii, " supple, Interpretes, " speculam, " supple, interpretati, " alii arcanum Domini transtulerunt " in latinum. Et utramque adaptat interpretationem, subdens : " Sive igitur specula, " supple, transferatur, " sive absconditum Domini, " hoc est, arcanum " interpretetur, utrumque Prophetae convenit, " hoc est, gratiam prophetalem designat. Et probat primum : " Dicitur enim ad Ezechielem : " Fili hominis speculatorum domui Israel te posui . Nostra littera habet, dedi te. ''Speculator enim est enuntiatione, arcanum vero Domini per inspirationem.

Et de interpretatione nominum paternorum, subdit :

" Iste ergo Propheta, " Sophonias scilicet, " qui erat in specula, et, " id est, " in sublimibus, " contemplationis scilicet, " constitutus. " Isa. XXI, 8 : Super speculam Domini ego sum, stans jugiter per diem. IV Reg. IX, 17 : Speculator qui stabat super turrim Iezrahel. Et hoc quoad primam interpretationem dictum est. " Et noverat mysteria Dei, " quoad interpretationem secundam. I ad Corinth. II, 10 : Spiritus omnia scrutatur, etiam profunda Dei. " Filius erat Chusi, " qui interpretatur humilitas. Jacob. IV, 6 : Humilibus dat gratiam. " Habebat quoque avum, " patrem patris scilicet, " Godoliam, qui dicitur magnitudo Domini. " Matth. v, 19 : Qui fecerit et docuerit, hic magnus vocabitur in regno caelorum. " Et proavum Amariam, " avi scilicet patrem, " qui et ipse vertitur, " scilicet per interpretationem, " in sermonem Domini, " Et nota quod in originali Hieronymus dicit, " Amariam " et non Amasiam, unde et in interpretationibus Hebraicorum nominum Amarias verbum Domini, Amasias vero indignans Domini dicitur interpretari. " Et atavum Ezechiam, " supple, habuit, " qui sonat, " per interpretationem scilicet, " fortitudo Domini. " Psah XXVII, 8 : Dominus fortitudo plebis suae, et protector salvationum Christi sui est.

Et haec quae dicta sunt recolligit, incipiens a primo, qui narratione ultimus fuit:

" De fortitudine itaque Domini natus est sermo Domini. " Sermonem enim Dei non pronuntiat, nisi quem spiritus confortat. Unde de Elia cujus sermo ar- debat ut facula 2, dicitur, Eccli. XLVIII, 13 : Potentia nemo vicit illum. " Et de sermone Domini nata est magnitudo Domini, " quia sermo Domini magnum facit. Unde Virgo qui Verbum Domini concepit, dixit, Lucae, I, 49 : Quia fecit mihi magna qui potens est. " Et de magnitudine Domini nata est humilitas. " Eccli. III, 20 : Quanto magnus es, humilia te in omnibus. Et quod quinonis dicti finis sit humilitas, probat, subdens : " Ut cum pervenerit aliquis ad perfectum, " magnitudinis scilicet in virtute, ((dicat " cum Apostolo, I ad Corinth. XV, 9 : Ego sum minimus Apostolorum, qui non sum dignus vocari Apostolus, " Et " supple, dicat " illud Psal. CXXX, 1 : Domine, non est exaltatum cor meum, neque elati sunt oculi mei. "

In originali Hieronymus, non ponit plus de prologo. Unde quae sequuntur ex Glossa addita sunt, et tangunt tempus prophetiae et materiam.

" Josiam, regem Judae, " hoc est, duarum tribuum, " cujus temporibus Sophonias prophetasse invenitur , Deo prae omnibus regibus Judae placuisse, " propter religionem scilicet, "historia quarti libri Regum., " ubi sic dicitur, XXII, 2 : Fecit Josias quod placitum erat coram Domino, et ambulavit per omnes vias David patris sui, " et secundi Paralipomenon demonstrat, " ubi sic dicitur XXXIV, 2 : Fecit Josias quod rectum erat in conspectu Domini, et ambulavit in viis David patris sui : non declinavit neque ad dexteram, neque ad sinistram. Quare autem Deo placuerit, subdit : " Josias simulacra, quae pater suus Amon, " de quo II Paral. XXXIII, 20 et seq., " et avus Manasses, " de quo ibidem, " in templo Dei collocaverat, " ut scilicet templum profanarent, sicut dicitur Ezech. VIII, 6 et seq., " dejecta, " supple, de aris, " comminuisse monstratur : " in quibus, " hoc est, inter quae idola, " etiam serpentem aeneum a Moyse factum confregit : " " cui, " scilicet serpenti, " errore inductus populus, " quia serpentem pro Deo venerabatur, " superstitione idolorum detentus, " facilis enim erat ad idololatriam," admiserat, " hoc est, super errorem serpentis admiserat idolorum venerationem. " Idem, " scilicet Josias, " custodisse Pascha, " et iterum, scilicet custodisse, " intermissa ab aliis " scilicet regibus de solemnitatibus et cultu, " temporibus multis, " quibus scilicet regnaverunt Arnon et Manasses " solus celebrasse fertur .

" Ideo Deus, " hoc est, merito tanti viri, " temporibus memorati regis, " hoc est, Josiae, " quae proventura erant, ostendens " per propheticam revelationem, " Gentibus quidem lectione comprehensis, " aethiopibus scilicet, Aquilonaribus, Assyriis, et Ninivitis, quos secundo capite nominat, " affuturum judicium, " supple, prophetat, hoc est, damnationem : " populo vero Israel, " decem tribuum, " salutem)) supple, promittit, " et civitati Jerusalem, " metropoli duarum tribuum., " restaurationem, " hoc est, reaedificationem, " tunc temporis, " scilicet, quando regna Gentium damnabuntur, " tribuendam textu lectionis, " in tertio scilicet capitulo, " denuntiavit, " quod non nisi prophetico spiritu cognoscere potuit.