IN CAPUT II JONAE

ENARRATIO,

" Et praeparavit Dominus. " Tangitur hic de salute Jonae ad praedicandum, et dividitur in duplicem causam salutis, et effectum. Prima causa est instrumentalis. Secunda,meritoria, ibi, " Et oravit Jonas ad Do?ninum. "

Effectus autem est, ibi, v. 11 : " Et dixit Dominus pisci "

" Et praeparavit Dominus, " vel tunc scilicet creando, vel creatum de pelago ad navem adducendo, " piscem grandem, " cetum scilicet. Unde, Job, III,8 : ubi nos habemus, qui parati sunt suscitare Leviathan, Septuaginta habent, " qui parati sunt suscitare magnum cetum. " " Ut deglutiret Jonam. " Simile,Tob. VI 2 et 3 : Ecce piscis immanis exivit ad devorandum eum. Quem expauescens Tobias, clamavit voce magna, dicens : Domine,invadit me.

" Et erat Jonas in venire piscis tribus diebus, et tribus noctibus. " Hoc esse potuit per Dei miraculum : per naturam enim, quidquid descendit in ventrem animalis, statim calore digestivo decoquitur, dissolvitur, exsugitur, et subtile a grosso in diversa loca separatur : quae quatuor opera caloris naturalis (ut dicit Avicenna) in sedecim horis complentur, et in octo residuis nutrimentum depuratum per venas membris influitur. Mysterio autem congruit istud, quia piscis grandis infernum significat, quem Deus praeparavit, ut multos propter peccatum absorberet. Isa. XXX, 33 : Praeparata est ab heri Topheth, a rege praeparata, profundata,et dilatata : ut tandem etiam Christum significatum per Jonam degluttiret, quem cum revomeret, omnes Sanctos revomere cogeretur. Jerem. li, 34 : Absorbuit me quasi draco,replevit ventrem suum teneritudine mea. Job, XX, 15 : Divitias, quas devoravit, evomet, de venire illius extrahet eas Deus. Hic tribus diebus et tribus noctibus incorde terrae fuit , qui qualiter per synecdochen computentur, super Osee dictum est et super Evangelium. Hic autem Hieronymus satis rationabilem inducit computum, dicens, quod " prima nox fuit subductio lucis in " meridie, quando sol obscuratus fuit, " Prima autem dies succedens lux post " nonam usque ad noctem. Secunda nox " fuit inter Parasceven et Sabbatum, et

" secunda dies Sabbatum, Tertia nox " fuit inter Sabbatum et Dominicam. " Tertia dies aurora Dominicae quae ter-" minata est in plenam lucem, cui nox "nulla succedit. " Osee, VI, 3: Vivificabit nos post duos dies : in die tertia suscitabit nos. Luc. XXIV , 21: Tertia dies est hodie quod haec facta sunt .

Et subdit de causa meritoria salutis, quae est oratio Jonae, et habet duo, scilicet, modum orantis, et orationem.

In modo dicit quid oravit, quis, ad quem, unde, et qualiter.

" Et oravit,)) hoc est, totum affectum mentis in Deum direxit. I ad Corinth, XIV, 15 : Orabo spiritu, orabo et mente : psallam spiritu, psallam et mente. " Jonas, " columba scilicet, quae exaudienda erat: quia gemitum pro cantu habet. Cant, ii, 12 : Vox turturis audita est. " Ad Dominum Deum suum, " qui solus juvare poterat. Esther, xiii, 9: Domine,... si decreveris salvare Israel, continuo liberabimur. " De ventre piscis, " ubi necessarium fuit adjutorium. Tunc enim delectabile est adjutorium, quando necessarium est. Eccli. XXXIV, 19 : Oculi Domini super timentes eum, protector potentiae, firmamentum virtutis, tegimen ardoris, " Et dixit , " hoc est, taliter oravit: " Clamavi de tribulatione. "

In ista oratione primo ostendit spem, secundo fidem, tertio veritatis confessionem, quarto fortitudinem spei contra desperationem, quinto desperationis rationem, sexto spem omnia vincentem, septimo causam spei ex conscientia boni operis.

" Clamavi ad Dominum. " Clamor notat intentionem devotionis : " de tribulatione mea. " Psal. CXIX, 1 : Ad Dominum cum tribularer clamavi. Baruch, III, 1 : Animam angustIIs,et spiritus anxius clamat ad te, Domine, " Et exaudivit me. " Ecce spes. Joan. VI, 41 et 42 :

Pater, gratias ago tibi,quoniam audisti me. Ego autem sciebam quia semper me audis.

Et subdit de fide : " De ventre inferi, " supple, qui me gluttivit, " clamavi. " Ps,al. CXXIX, 1 : De profundis clamavi ad te, Domine. Psal. XXIX, 4 : Eduxisti ab inferno animam meam: salvasti me a descendentibus in lacum. " Et exaudisti vocem meam. " Ecce fides. Isa. LXV, 24 : Antequam clament, ego exaudiam.

Et subdit de confessione veritatis : " Et projecisti me, " supple, sicut vilem et mandata contemnentem. Isa. II, 6 : Projecisti populum tuum,domum Jacob. " In profundum in corde maris, " ubi scilicet mare est in virtute submersionis et amaritudinis. Psal. xlv, 3: Transferuntur montes in cor maris, hoc est, qui montes videntur : illi enim ad amaritudinem deducuntur, ut gemant. M arc. xi, 23 : Quicumque dixerit monti huic: Tollere, et mittere in mare. " Et flumen circumdedit me, " hoc est, aqua undique affluens, quod mortalitatem hujus vitae significat. Matth. VII, 27 : Venerunt flumina, et flaverunt venti, et irruerunt in domum illam. " Omnes gurgites tui. " Gurgites sunt ortus tentationum et tribulationum, " et fluctus tui, " hoc est, persecutionum inundationes, " super me " supple, opprimendum, " transierunt. " II abac. III, 9 et 10 : Fluvios scindes terrae: viderunt te, et doluerunt montes : gurges aquarum transiit.

Et subdit de spei magnitudine : primo ponens causam desperationis, ut major spes videatur.

" Et ego dixi, " supple, considerans inferiores causas : " Abjectus sum a conspectu oculorum tuorum. " Job, VII, 16 : Desperavi, nequaquam ultra jam vivam. Intelligit enim de abjectione ab oculis, quantum ad lumen gratiae praesentis. Isa. XXXVIII, 11 : Non adspiciant hominemultra, et habitatorem quietis. " Verumtamen rursus videbo templum sanctum tuum. " Ad Roman. IV, 18 : Qui contra spem in spem credidit. Glossa, " contra " spem naturae in spem gratiae. " Templum autem maxime illud est, in quo habitat omnis plenitudo divinitatis corporaliter . Psal. CXXXVII, 2: Adorabo ad templum sanctum tuum. Hoc vidit omnis sanctus per gratiam redemptionis. Joan. VIII, 56 : Abraham, pater vester, exsultavit ut videret diem meum : vidit, et gavisus est.''

Et subdit sex causas confortantes rationem desperationis. Prima est:

" Circumdederunt me aquae, " supple, multae, quae tribulationem significant, " usque ad animam, " supple, pervenientes. Psal. lxviii, 2 : Salvum me fac, Deus, quoniam intraverunt aquae usque ad animam meam.

Secunda est: " Abyssus vallavit me. " Abyssus dicitur ab quod est sine, et AdminBookmark quod est candor luminis , et significat tenebrositatem inferni et mortuorum. Genes. I, 2 : Tenebrae erant super faciem abyssi. Thren, iii, 2 : Me minavit, et adduxit in tenebras, et non in lucem. Ad haec enim loca descendit Christus in Jona significatus. Job, XXXVIII, 16 et 17 : Numquid ingressus es profunda maris, et in novissimis abyssi deambulasti ? Numquid apertae sunt tibi portae mortis, et ostia tenebrosa vidisti? Quasi dicat: No tu , sed ego.

Tertia est: " Pelagus operuit caput meum. " Pelagus dicitur profundum maris, et significat generalem et profundam tribulationem. Thren. III, 54 : Inundaverunt aquae super caput meum : dixi : Perii, scilicet periit finis meus, et spes mea a Domino.

Quarta est: " Ad extrema montium descendi. " Extremum montium vocat litteraliter concavitates in radicibus montium, in quibus aqua recipitur ad principia fluminum et fontium. Eccli.XXIV, 45 : Penetrabo omnes inferiores partes terrae, et inspiciam omnes dormientes.

Quinta est: " Terrae vectes concluserunt me. " Vectes terrae vocat inferiora retinacula terrae, ne ab infimo loco decidat. Job, XXX V I0II , 10 et 11 : Posui vectem, et ostia : et dixi: Usque huc venies, et non procedes amplius. Hi vectes clausuros inferni significant, ad quas Christus descendit et fregit. Psal. CVI,16 et 17 : Contrivit portas aereas, et vectes ferreos confregit. Suscepit eos de via iniquitatis eorum.

Sexta est : " In aeternum. " Non enim erat remedium subventionis ex parte hominis. Mich. I, 9 : Desperata est plaga ejus. Jerem. XV, 18 : Quare factus est dolor meus perpetuus, et plaga mea desperabilis renuit curari ?

Et subdit de Amictoria spei omnia devincentis :

" Ei sublevabis de corruptione vitam meam, Domine Deus meus. " Psal. XV, 10 : Non dabis sanctum tuum videre corruptionem. Notas mihi fecisti vias vitae. Isa. XXXVIII, 17 : Tu autem eruisti animam meam ut non periret.

Et subjungit tantam spei causam esse memoriam divinae liberalitatis:

" Cum angustiaretur in me anima mea, "et viderem me scilicet undique destitui, " Domini recordatus sum. " Isa.XXVI, 8 : Nomen tuum, et memoriale tuumin desiderio animae. Psal. LXXVI, 4 : Memor fui Dei,et delectatus sum. " Ut, " scilicet ex beneficientia liberalitatis tuae, " veniat ad te, " per exauditionem, " oratio mea. " Psal. CI, 2 : Domine, exaudi orationem meam, et clamor meus ad te veniat.

" Ad templum sanctum tuum, " oblata scilicet oratio, quod templum humanitas est suscepta a Filio. Psal.XVII, 7 : Exaudivit de templo sancto suo vocem meam. Daniel. III, 53 : Benedictus es in templo sancto gloriae tuae.

Et quia spes non innititur tantum liberalitati , sed etiam conscientiae meritorum, ideo subdit :

" Qui custodiunt vanitates. " Glossa innuit distinctionem, quod omnes quidem sunt vani, Eccle. 1, 2 : Vanitas vanitatum, et omnia vanitas. Sed quidam faciunt vanitates, et quidam custodiunt: faciunt, qui opera vana sectantur, in quibus nullum est lucrum, sicut peccatorum opera. Psal. IV, 3 : Ut quid diligitis vanitatem, et quaeritis mendacium ? Custodiunt autem vanitatem, qui thesau- izant eam. Psal. XXXIX, 5 : Non respexit in vanitates et insanias falsas. Ad Roman. I, 5 : Thesaurizas tibi iram in die irae. " Frustra, " hoc est, sine fructu. Ad Romam VI, 21 : Quem ergo fructum habuistis tunc initiis, in quibus nunc erubescitis ? " Misericordiam tuam, " sibi paratam, a Deo scilicet, "derelinquunt: " gratia enim

Dei nullum derelinquit. Ad Hebr. XII, 15 : Contemplantes ne quis desit gratiae Dei.

" Ego autem. " Quasi dicat : Illi sic, sed ego non sic, quinimo, " in voce laudis immolabo tibi. " Vox enim laudis sacrificium est, quod placet Deo. Psal. XLIX, 14: Immola Deo sacrificium laudis. Item, ibidem, v. 23 : Sacrificium laudis honorificabit me. " Quaecumque vovi, " spontanea scilicet promissione, " reddam, " solutione scilicet per effectum, " pro salute, pro qua scilicet consequenda vovi " Domino. " Psal. LXV, 13 et 1-4 : Reddam vota mea, quae distinxerunt labia mea. Augustinus : " Vovere voluntatis est, reddere necessitatis. "

" Et dixit Dominus pisci, " per instinctum scilicet, et est effectus orationis : " et evomuit Jonam in aridam. " Accessit enim ita prope ad littus, quod salvus de mari exire poterat, sicut infernus et mors evomuerunt Christum. Osee, XIII, 14 : Ero mors tua, o mors, morsus tuus ero, inferne.