Epistola II. De Auctoritate Judicis Sedis Apostolicae, Et De Episcopis Accusatis .

Felix episcopus universis episcopis per Galliae provincias constitutis, in Domino salutem.

Bonorum operum et spiritualium studiorum Deum auctorem esse (S. Leo. ep. 32) non dubium est, qui eorum incitat mentes et adjuvat actiones. Unde laetari me fecerunt scripta vestra, ex bono studio et ex integritate fidei devotionis vestrae: sed ex afflictione et contritione vestra magna ex parte tristavere. Tristis enim, tristes ( Petri Chrysologi, ep. ad Eutychem) 0148C legi litteras vestras, et scripta moesta moerore debito percurri: quia sicut nos Ecclesiarum pax, sacerdotumque ejus concordia et tranquillitas plebis audire facit gaudium , ita nos affligit et dejicit fraterna afflictio. Vos tamen nolite multum tristari (S. Greg. ep. 45, lib. VIII) , quia sicut ipsa per se Veritas ait: Si de hoc mundo fuissetis, mundus quod suum erat, diligeret: sed quia de hoc mundo non estis, sed ego elegi vos de mundo, propterea odit vos mundus (S. Joan., XV) , id est, mundi amatores. Quidquid tamen hi loquantur, aut adversum vos agant, vos tamen semper integram servate fidem, et puram habetote conscientiam, ut integer spiritus et anima servetur in die Domini (I Thes., V) . Nos vero ad supplementum vestrum fratres et coepiscopos nostros 0148D vocavimus amplius quam septuaginta, cum quibus haec quae subter habentur inserta, regulariter tractanda decrevimus. Vestris enim epistolis in omnium audientia perlectis, quae multas (ut nostis) querimonias et oppressiones in se continebant vestras, decretisque, quae sunt de accusationibus episcoporum, sancta synodus 0149A dixit: Haec sunt, quae deinceps propter malorum hominum insidias, qui in Ecclesiam et in ecclesiasticos saeviunt viros indifferenter, et conservare firmissime volumus in saeculo: Si quis episcopus ab illis accusatoribus, qui recipiendi sunt, fuerit accusatus, postquam ipse ab eis caritative conventus fuerit, ut ipsam causam emendare debeat, et eam corrigere noluerit, non olim, sed tunc ad summos primates causa ejus canonice deferatur, qui in congruo loco, intra ipsam provinciam, tempore congruo , id est, autumnali vel aestivo, concilium regulariter convocare debebunt, ita ut ab omnibus ejusdem provinciae episcopis inibi audiatur. Quo et ipse regulariter convocatus; si eum aut infirmitas (cod. The. lib. IX, tit. I, const. 10, 3, q. 2, si episcopus 0149B suis fuerit) aut alia gravis necessitas non detinuerit, adesse debebit: quia ultra provinciae terminos accusandi ante licentia non est, qua audientia rogetur. Nam si suis fuerit, aut Ecclesiae sibi commissae rebus expoliatus, aut (quod absit, quod alienum ab omnibus esse debet fidelibus) a sede propria ejectus, aut in detentione aliqua a suis ovibus fuerit sequestratus: tunc canonice antequam in pristino statu restituatur cum omni privilegio sui honoris, et sua omnia, quae insidiis inimicorum suorum ei ablata fuerant, legibus redintegrentur: nec convocari, nec judicari poterit, nisi ipse pro sua necessitate (minime tamen judicandus) advenire sponte elegerit. Nullatenus ergo a quoquam respondere rogetur , antequam integerrime omnia quae per suggestiones inimicorum 0149C suorum amiserat, potestati ejus ab honorabili concilio legali ordine redintegrentur ; praesul vero cum omni honore statui pristino reddatur, et ipse dispositis ordinatisque libere atque secure diu suis, tunc regulariter infra quatuor vel quinque, aut septem menses, juxta quod possibilitas ei fuerit, et non ante, convocatus ad tempus, concilio in legitimo et canonico, veniat ad causam: et si ita juste videtur, accusantium propositionibus respondeat. Nam hoc summopere providendum est, ne antequam haec fiant, coactus respondeat, quia contentio semper vitanda est. Adimi namque episcopo episcopatum (Conc. Afr., c. 87) , antequam causae ejus exitus appareat, nulli christiano videri jure potest, quia talis 0149D praesumptio sacrilegium est, et auctor talium, sacrilegus. Quod si aegrotans fuerit episcopus (3 q. 3, si aegrotans) , aut aliqua eum gravis necessitas detinuerit, pro se legatum ad synodum mittat. Nec a 0150A communione suspendatur, cui crimen intenditur (Concil. Carth. III, can. 7) ; nisi ad causam suam dicendam electorum judicum die statuta litteris evocatus, minime occurrerit: hoc est, nisi eum aliqua praeoccupaverit necessitas infra spatium praedictorum mensium, et eo amplius, prout causa dictaverit. Quod si ex utraque parte ad causam dicendam venerint; quia unus absque altero audiri non debet, quaerendum est in judicio, cujus sint conversationis et fidei atque suspicionis accusatores aut qua intentione hoc faciant: quia ad hoc admitti non debent, nisi bonae conversationis et rectae fidei viri, hi videlicet qui omni suspicione careant, et bona vita clareant, neque infames existant. Quod si accusatorum personae in judicio (3, q. 10. Si accusatorum personae) 0150B episcoporum culpabiles apparuerint ( idem, Conc. Carth.), ad arguendum non admittantur, nisi proprias causas asserere (non tamen criminales) vel ecclesiasticas voluerint. Infamis enim persona (3, q. 7, Infamis persona) , nec procurator potest esse, nec cognitor. Absente vero adversario (3, q. 9, Absente adversario) , non audiatur accusator: nec sententia, absente parte alia, a judice dicta, ullam obtinebit firmitatem (Vide Anianum in sent. Pauli, lib. V, tit. 2 et 5) : neque absens per alium accusari (3, q. 9, Absens per alium) , aut accusare potest, nec affinis illis admittatur. Neminem ergo exhiberi de provincia ad provinciam (Vide novellam tertiam libri tertii et Anianum et cod. Theod. const. 4, lib. II, tit. I) , vel ad comitatum oportet, nisi ad relationem judicis, ad quem fuerit 0150C appellatum, id est, ut auctor semper rei forum sequatur. Si quis autem judicem sibi adversum senserit, vocem appellationis exhibeat quam nulli oportet negari ( Huc usque caput 5, coll. Hadr., quibusdam subinde insertis). Peregrina vero judicia (3, q. 6, Peregrina judicia) generali sanctione prohibemus: quia indignum est, ut ab externis judicetur qui comprovinciales (Hadr. coll. 17, ex const. 10, tit. 1, lib. IX, cod. The.) et a se electos debet habere judices. Haec, fratres, ad vestram et omnium coepiscoporum opem et defensionem in synodo unanimiter sunt decreta, ut si forte aliqui (Concil. Hisp. II, c. 13) stultorum vos accusare, qui diabolicae deceptionis errore decepti sunt, voluerint, dum ista legerint vel audierint, 0150D resipiscant et ad unitatis concordiam revertantur: et quod prius erat in ultionem, transibit in gloriam. Nam procul dubio multi sunt, qui (secundum apostoli vocem) prurientes auribus, a veritate auditum avertunt, ad fabulas autem convertuntur (I Tim., IV) et ad nocumenta honorum transeunt. Ait ( idem conc. cit.) autem idem apostolus de infidelium ignorantia: Si cognovissent, numquam Dominum gloriae crucifixissent (I Cor. II) . Similiter si hi Dominum perfecte agnovissent et amassent, numquam servos ejus perturbassent, nec verbis aut factis persecuti essent. Quod 0151A mus, reconciliati sumus Deo per mortem Filii ejus (Rom. V) , cur insequimur fratres? Cur perturbamus statum Ecclesiae Dei, et eos qui ei servire debent, affligimus? Martyres enim passi sunt ( idem Conc. cit.), non tamen animae eorum occisae sunt in corporis passione, ore Veritatis attestante: Nolite timere eos qui occidunt corpus, animam autem non possunt occidere (I Matth. X) . Ubi agnosci oportet, quod si animae martyrum, corpore perempto, suppliciis extingui non possunt, nec animae praedicatorum et doctorum persequi debuissent, aut perturbari, et a Dei famulatu averti, quia cum corporibus non deficiunt. Tales autem perturbatores Ecclesiae non solum praedicta agunt mala, sed et memorias (Conc. Gangrense, cap. 20, interp. Dion.) martyrum execrantur. 0151B Quapropter in praefata constituimus synodo, vobisque et omnibus Ecclesiis tenendum et agendum mandamus, ut super memorias martyrum missae celebrentur, ne memoriae eorum a talibus extingui, aut veneratio possit prohiberi. Vos vero, fratres, nolite multum turbari, nolite vexari, sed confortamini in Domino, et in potentia claritatis ejus (Ephes., VI) . Habetote interim ista ad suffragium vestrum, apostolica auctoritate decreta: et scitote nos semper paratos habere etiam (si necesse fuerit) usque ad mortem, ad quaecumque vobis necessaria fuerint (Domino opem ferente) perficienda. Illi tamen, auctore Deo, peribunt, et vos stabitis, si tamen labor vester non fuerit inanis, sed plenus fide et charitate. Vae, inquit propheta, qui potum dat amico suo, mittens 0151C fel suum (Habac., II) . Et iterum sapientissimus Salomon ait (Haec eodem in ep. Felicis II, ad Aegyptios) : Qui loquitur iniqua non potest latere, nec praeteriet illum corripiens judicium. In cogitationibus ergo impii interrogatio erit. Sermonum autem illius auditio ad Dominum perveniet, et ad correptionem iniquitatum illius. Quoniam auris zeli audit omnia, et tumultus murmurationum non abscondetur. (Sap., I) . Haec enim si amplecti voluissent proprio et sano sensu, ad reprobum sensum minime laberentur: sed per Dei timorem sermonum suorum praecaventes custodiam, piam sanctorum patrum diffinitionem sine quadam nocumenti praesumptione, utique conservassent. Quoniam dicit sacrum eloquium: Consilium bonum conservabit te, et mens bona custodiet te (Prov., II) . Non enim 0151D de fontibus salutiferis spiritualiter ad acquisitionem aeternae vitae procedunt tales accusationes et detractiones, atque ideo competenter nos beatus Paulus apostolus praemuniens ait: Non debere plus sapere quam oportet sapere, sed sapere ad sobrietatem (Rom., XII) , in definitione pietatis perdurantes. Qui enim haec praetereunt, non tantum laesi sunt, decidentes a corroboratione sua, sed insipientiae suae dereliquerunt domibus memoriam, ut in his, in quibus peccaverunt, minime latere potuissent. Gloria 0152A enim et contumelia in loquela (Eccles., V) , et in loquela linguae hominis casus illius est. Ideoque conveniens est, hanc quidem ostensionem reprehensionum illorum nostris actibus inseri, ne ulterius jam talia patiamini, seminantibus eis zizania et scandala, sed laetari in officiis et dogmatibus vestris mereamini. Igitur erubescant, ac talia et hujusmodi blasphemiam subtrahere testinent, si noluerint a sacerdotali nostro collegio segregati, et a totius christiani populi societate divelli. Licet namque de his plura et per necessaria, quae in decretis sedis apostolicae et ab apostolis eorumque successoribus, nostris videlicet praedecessoribus, statuta inveniuntur, dicere et conscribere potuissemus, tamen melius nobis visum est, ut epistolam oratione claudamus. Deus omnipotens et hujus unigenitus Filius, et salvator 0152B noster Christus hoc vobis tribuat incitamentum, ut omnibus fratribus et coepiscopis nostris, quibuscumque tribulationibus laborantibus, totis succurratis viribus, et cum eis compatientes, crucem ejusdem Domini Salvatoris portetis, ut veri ipsius discipuli coram omnibus appareatis, ut et vos, et qui vobiscum sunt, hic et in futuro meliora possideatis, quae oculus non vidit, nec auris audivit, nec in cor hominis ascendit, quae preparavit Deus diligentibus se (I Cor., II) . Per Dominum nostrum Jesum Christum, per quem et cum quo omnipotenti Deo gloria in saecula saeculorum. Amen. Valere vos opto, charissimi fratres. Data quinto idus augusti, Claudio et Paterno viris clarissimis consularibus (an. Christi 269, nondum mortuo Dionysio).