CAPUT XXXI. Enumeratio caelestium gaudiorum.

Ultimo caelorum gaudia sub epilogo enumeremus, non quidem singula generum, sed genera singulorum. Tot enim sunt gaudia particularia, quae quilibet habet in se vel in aliis, quod ea solius Dei notitia comprehendit, et illi quos summa sapientia voluerit ea scire. Tantum namque gaudebit quisque de bono alterius, quantum de bono proprio : quod tamen non est intelligendum de intensione gaudii, sed de numero gaudiorum. Tot igitur, et tanta sunt ibi gaudia, quod omnes arithmetici hujus mundi non possent ea numerare, nec geometrici mensurare, nec grammatici, dialectici, rhetorici, aut theologi explicare : quia oculus non vidit, nec auris audivit, nec in cor, etc. . Gaudebunt enim sancti supra se de Dei visione, infra se de caeli et aliarum creaturarum corporalium pulchritudine, intra se de corporis glorificatione, extra se de angelorum et hominum associatione.

Deus enim omnes sensus spirituales ineffabili delectatione reficiet, cum ipse sit objectum omnium sensuum spiritualium futurus. Erit namque Deus specu-

lum visui, cithara auditui, mel gustui, balsamum olfactui, flos tactui. Ibi erit candor lucis aestivalis, amoenitas vernalis,abundantia autumnalis, requies hiemalis. Ibi, teste Augustino, fulget quod non capit locus, sonat quod non capit tempus, olet quod non spargit flatus, sapit quod non minuit edacitas, non erit quod divellat satietas. Ibi, sicut ait idem Augustinus, Deus sine fine videbitur, sive fastidio amabitur, sine fatigatione laudabitur. Ibi videretur stultitia sapientia Salomonis . Ibi esset deformitas pulchritudo Absalonis . Ibi esset tarditas velocitas Asaelis . Ibi judicaretur infirmitas fortitudo Samsonis . Ibi esset mortalitas longa vita Mathusalem . Ibi esset paupertas regnum Augusti. Ibi secundum Augustinum, nihil obest, nihil deest, nihil affluit, nihil defluit, nihil est extra quod appetatur, nihil intra quod fastidiatur. Ibi, secundum Bernardum, Deus erit rationi plenitudo lucis, voluntati multitudo pacis, memoriae continuatio aeternitatis.

Item, Augustinus de corporis et animae misera vita : " O caro, illam vitam am-" plecti debuisti, ubi vita sine morte, ubi " juventus sine senectute, ubi lux sine " tenebris, ubi gaudium sine tristitia, ubi " pax sine discordia, ubi voluntas sine " turbatione, ubi regnum sine muta-" tione. "

Divus Bernardus : " Merces sancto-" rum tam magna est, quod non potest " mensurari : tam multa, quod non pot" est numerari : tam copiosa, quod non " potest finiri : tam pretiosa, quod non " potest aestimari.

Item, Augustinus : " Illud quod proce mittit Deus, fide non capitur, spe non " attingitur, charitate non comprehen-" ditur. Desideria et vota transcendit, " acquiri potest, aestimari non potest. " Ibi, secundum Augustinum, " Carmina " non desunt, praemia non deficiunt : ibi " nihil quod amabitur, deerit : ibi nihil " desiderabitur, quod non adsit. " Illa beatitudo, sicut ait Augustinus, in duobus consistit, scilicet in necessaria praesentia omnis boni, et in necessaria absentia omni mali.

Item, Augustinus : " O vita vitalis, " dulcis et amabilis, et semper memora-" bilis : ubi summa securitas, secura " tranquillitas, tranquilla jucunditas, ju-" cunda felicitas, felix aeternitas, ubi " aeterna beatitudo, et beata certitudo, " ubi certa visio, et sine fine laudatio ! " Ibi affluentia divitiarum, influentia defi" ciarum, et confluentia bonorum." Denique de gaudiis caelestibus repleat nos Dei Filius, qui cum Patre et Spiritu sancto vivit et regnat Deus. Amen.