CAPUT LXX. De consiliis Evangelicis.

Consilia quae Christus adjecit praeceptis, sunt ista :

Primum est paupertatis, quae consistit in abdicatione proprietatis. Unde, Luc. XIV, 33 : Qui non renuntiat omnibus quae possidet, non potest meus esse discipulus. Matth. XIX, 29 : Omnis qui reliquerit domum, vel fratres, etc, propter nomen meum, centuplum accipiet, et vitam aeternam possidebit. De hoc Hieronymus : " Monachus habens obolum, non " valet obolum. "

Secundum est obedientia : unde illud Matthaei,XXIII,2 et 3 : Super cathedram Moysi sederunt Scribae et Pharisaei,omnia ergo quaecumque dixerint vobis ,servate et

facite, etc: Ibidem, XVI, 24 : Si quis vult venire post me, abneget semetipsum, et tollat crucem suam, etc.

Sciendum autem, quod duplex est obedientia, scilicet perfecta, quae se extendit ad omnia quae non sunt contra Deum, vel. contra regulam quam quis professus est, et quae dispensationi praelati non subduntur. De bac obedientia dicit Bernardus : " Perfecta obedientia " legem nescit, terminis non arctatur, " non continetur professionis angustia. " Ad hanc nullus tenetur debito necessitatis, sed solum perfectionis : sicut tenemur semper imitari, charismata meliora . Alia est obedientia imperfecta, tamen sufficiens ad salutem, qua quis obedit tantum in his quae servare promisit, vel in illis quae in his implicite continentur, sicut sunt illa sine quibus religionis perfectio non servatur, ut recipere officia, et hujusmodi : et talis obedientia necessitatis est. Cum ergo dicit beatus Benedictus in Regula, quod si praelatus praecipiat aliquid impossibile, tentandum est facere, loquitur de obedientia perfecta, quam dum observat subditus in his ad quae non obligatur ad praelati praeceptum, consilii est et magnae. perfectionis et non necessitatis. Sed si faciat ad simplicem monitionem tale quid, majoris perfectionis est.

Tertium est castitas, de qua Dominus dicit, Matth. XIX, 12 : Sunt eunuchi, qui se castraverunt propter regnum caelorum. Ad idem pertinet illud Matthaei,v, 27, 28 : Audistis, quia dictum est antiquis : Non moechaberis . Ego autem dico vobis, quia omnis qui viderit mulierem ad concupiscendum, etc. Hic ostenditur, quod non solum damnabilis est consensus ad opus moechationis, sed etiam consensus ad delectationem.

Nota autem, quod concupiscere ex subito motu veniale est : sed concupiscere ex deliberatione perficiendi, mortale est.

Praedicta tria consilia sunt spiritualia et substantialia omnis perfectae religionis : quia suos observatores elongant a malo, non solum quantum ad culpam, sed. etiam quantum ad. causam. Omne namque malum oritur ex triplici ratione, scilicet ex concupiscentia carnis, ex concupiscentia oculorum, et ex superbia vitae . Praedicta vero tria consilia perfecte nos elongant ab radice triplici.

Quartum consilium est charitatis. Diligite inimicos vestros . Istud autem quantum ad. dilectionem affectus est praeceptum, sed quantum ad dilectionem effectus est consilium : quia inimico velle gratiam et gloriam, est necessitatis : sed ostendere ei. signa benevolentiae, est perfectionis et consilii : unde ad. hoc non omnes tenentur. Sane negare homini signa familiaritatis quando veniam petit, vel necessitas exposcit, vindicta est, vel quando se ille qui hostis erat, ad familiaritatem ingerit, si habetur praesumptio quod non simulate vel irrisorie faciat, tunc diligendus est, et inter amicos computandus. Sed. quod aliquis ultro se ad familiaritatem inimico ingerat, hoc perfectionis est. Unde quod aliquis injuriam passus, reconciliationem quaerat et amicitiam, non est debituu necessitatis, sine quo non est salus, set est perfectionis et consilii, quo magnum exspectatur praemium.

Quintum est mansuetudinis. Si qui te percusserit in dexteram maxillan tuam, praebe illi et alteram . Hoc auten sic intelligitur : paratus sis aliam susti nere patienter, et istud consilium es patientiae respectu laesionis corporis. Sec ad idem pertinet aliud quod est patientiae respectu ablationis rerum, sicut es illud, ibidem : Qui vult tecum, judicii

contendere, et tunicam tuam tollere, dimitte ei et pallium .

Nota, quod contingit sua repetere coram judice fidei dupliciter : aut cum contentione et fraude, aut cum charitate. Primum nulli licet, secundum vero licet infirmis et imperfectis, perfectis autem non. Unde non repetere, consilium est infirmis, perfectis vero praeceptum. Illis autem qui renuntiaverunt proprietati, non licet repetere sua, ut sua : sed ut congregationis, non propter se, sed propter commune bonum.

Sextum est misericordiae, et supererogationis, ut illud : Omni petenti te tribue . Et illud, Si vis perfectus esse, vade, etc. .

Nota, quod dare superfluum, est necessitatis in necessitate extrema : sed dare quibus egemus, consilii. Augustinus : " Melius est minus egere, quam " plus habere.)) Quod autem dicit Dominus : Quaecumque vultis ut faciant vobis homines, et vos facite illis , sic intelligendum est : Quaecumque vultis rationabiliter, et dictante charitate, ut faciant vobis, etc. Unde si peteremus rem aliquam, et non videremus illud esse rationabile, non vellemus jam rationabiliter dari nobis.

Septimum consilium est de simplicitate verborum : ut ibi, Sit sermo vester : Est, est : Non, non . Cujus sensus est : Si. affirmatio, vel negatio est in ore, sit et in corde. Et ad hoc consilium reducitur illud Matthaei, v, 33 et 34 : Audistis quia dictum est antiquis : Non perjurabis... Ego autem dico vobis, non jurare omnino. Nota, quod jurare, quantum ad infirmitatem pertinet, permissionis est. Non jurare autem, quantum ad perfectionem pertinet, consilii est. Prohibet etiam Dominus jurare per creaturas, scilicet per caelum, vel terram, vel per capillum, propter idololatriam, ne scilicet credamus aliquid numinis esse in illis. Fiunt tamen interdum juramenta per Evangelium, et cruces, id est, per eum cui haec sunt dedicata.

Octavum est de vitanda occasione peccati. Unde dicitur: Si oculus tuus dexter scandalizat te, erue eum, et projice abs te . Secundum Augustinum, nullum membrorum erui praecipitur ad litteram, sed occasio peccandi. Potest enim occasio esse ex adspectu, et tunc oculus sinister scandalizat. Vel potest esse occasio ex contactu, et tunc manus dextera scandalizat. Potest insuper esse occasio peccandi ex alio, et hoc a consiliario, qui dicitur oculus, vel ab adjutore, qui dicitur manus : et est dextera qui est adjutor in spiritualibus, sinistra in temporalibus : hujusmodi enim si scandalizant, abjiciendi sunt, quia occasiones peccandi sunt abjiciendae .

Nonum consilium est de rectitudine intentionis ac finis. Unde dicitur, Matthaei, VI, 1 et 2 : Attendite ne justitiam vestram faciatis coram hominibus, etc. Item, illud : Nesciat sinistra tua quid faciat dextera tua. Item, Matth. V, 16 : Sic luceat lux vestra coram hominibus, ut videant opera vestra bona, et glorificent Patrem vestrum, etc. De his nota, quod contingit constituere duos fines, scilicet temporalem, et aeternum : sed si aeternus finis est ultimus, hoc bene licet. Actio autem spiritualis, vel praedicatio non potest referri ad finem temporalem, ita quod illud temporale referatur ad Deum, quia non sunt facienda mala ut veniant bona . Et hoc est quod dicit Augustinus, " Non debemus evangelizare, ut man-" ducemus : sed manducare, ut evange-

" lizemus. " Nota etiam, quod nos tenemur illos actus referre ad Deum, quorum habemus dominium ex imperio rationis, ut est manducare, cogitare, eligere, et similia : sed. non tenemur actus referre inobedientes rationi, ut est nutritiva, respirativa, et hujusmodi .

Decimum consilium est de conformitate operis ad doctrinam, ut ibi : Alligant onera gravia et importabilia : ... digito autem suo nolunt ea movere, etc. . Ad idem est illud Matthaei, VII, 5 : Hypocrita, ejice primum trabem de oculo tuo, et tunc videbis, etc.

Nota, quod aliquando in praedicatione asseritur intentio generaliter, scilicet de his quae pertinent ad statum salutis, aliquando vero asseritur secundum statum perfectionis, utpote religionis. Primo modo tenetur praedicator facere quod dicit, cum asserit ad hoc omnes teneri. Secundo modo non tenetur, nisi perfectionem illam ipse voverit. Utrum autem malus peccet praedicando, distinguitur : quia existens in peccato notorio peccat, quando praedicat, sive ex necessitate officii hoc faciat, sive exvoluntate, quia scandalizat. Existens autem in peccato occulto, si. praedicat, et non studet ex. dicto suo compungi, adhuc videtur peccare, quia videtur contemnere.

Undecimum consilium est de vitanda sollicitudine, ut ibi, Matth. VI, 31, 34: Nolite solliciti esse, etc . Et ibi, Nolite solliciti esse in crastino . Sciendum quod triplex est sollicitudo. Prima est laudabilis, ut est providentiae spiritualis. Unde Apostolus, I ad Corinth. VII, 32 : Qui sine uxore est, sollicitus est quae Domini sunt, quomodo, etc.Item,ad Roman. XII, 8, de praelatis : Qui praeest in sollicitudine. Secunda est tolerabilis, et est illa sollicitudo curae temporalis quoad corpus. Luc. x, 41. : Martha, Martha, solli-cita es, et turbaris, etc. Tertia est vituperabilis, et ista est superfluae thesaurizationis, quoad avaritiam. Peccatori autem dedit Deus afflictionem et curam perpetuam, ut addat, et congreget...: sed et hoc vanitas est, et cassa sollicitudo mentis . Sollicitudo prima praecipitur, secunda tolerator, tertia prohibetur.

Duodecimum est fraternae correctionis, ut, Matlh. XVIII, 15 : Si peccaverit in te frater tuus, etc. Nota, quod fratrem corrigere, quandoque est consilium, ut quando corripitur super venialibus. Quandoque est praeceptum, ut corripere de mortalibus: et isto secundo modo ad omnes pertinet, et obligat semper: quia pro loco et tempore, scilicet quando vacat, et licet, et videt, quod utilis sit correctio.

Sciendum est, quod triplex est correctio, scilicet amoris, timoris, et pudoris. Hunc ordinem fraternae correctionis docet Dominus in Evangelio. Primo enim innuit fratrem revocandum esse amore, cum jubet eum singulariter corripere, dicens : Corripe eum inter te, ei ipsum solum . Sed si hoc non valet, docet eum esse revocandum timore, ubi ait: Si te non audierit, adhibe tecum unum, vel duos:et si hoc non valuerit,docet eum esse revocandum pudore, ubi. dicit: Si non audierit eos, dic Ecclesiae: si autem Ecclesiam non audierit, sit tibi sicut ethnicus et publicanus, id est, excommunicari debet, et sic evitari. Sane praedictus ordo fraternae correctionis intelligitur tantum de criminalibus : quia de culpis communibus solent claustrales se in suis capitulis accusare, non praemissa admonitione. Verumtamen accusans alium, caveat diligenter ne hoc faciat ad. diffamandum, sed ad. corrigendum : quoniam si. quis ex deliberatione contrarium faceret, mortaliter peccaret.