CAPUT XIII. De effectu peccati venialis.

Effectus peccati venialis multiplex est.

Primus, quia ad paenam obligat: non autem determinate, neque praecise obligat ad paenam aeternam, vel purgatoriam, vel praesentis satisfactionis, sed ad aliquam illarum paenarum : quoniam. secundum forum Ecclesiae praesentis sa- tisfacit homo leniter, sed secundum lorum purgatorii punietur gravius, secundum vero forum inferni punietur gravissime pro veniali : quia aeternaliter, si cum mortali et veniali decesserit. Exemplum habemus de hoc : quia mensura viiii quae in uno loco valet sex denarios, si ducatur ulterius, valet solidum unum : et si ducatur adhuc ulterius, valet duos solidos. Paena tamen illata pro veniali in inferno, incomparabiliter minor est quam illata pro mortali. Unde solet dici, quod paena illata in inferno pro mortali, est sicut soliditas, illata vero pro veniali est sicut superficies. Illata pro veniali in purgatorio est sicut linea. Illata pro veniali in praesenti est sicut punctum. Unde sicut ista quatuor sunt improportionabilia, ita inter praedictas paenas magna est differentia.

Secundus effectus est, quod peccatum veniale animam maculat, et ponitur tale exemplum. Aliquando enim denigratur aliqua imago depicta, in tantum ut videri non possit. Aliquando vero sic obscuratur, ut videri quidem possit, sed non plane discerni : et ideo propter talem differentiam dicit Gregorius, quod " veniale obscurat, mortale vero obtene-" brat. " De macula autem ista dicitur, quod in salvandis omne peccatum veniale deletur in praesenti a gratia finali, et hoc quantum ad culpam, et non quantum ad paenam : imo illa solvetur in purgatorio. Delet autem gratia finalis peccatum veniale in ipsa dissolutione corporis et animae ex virtute suae complexionis et sui status, quamvis non sit motus contritionis ad illud directus, secundum quod intelligitur verbum Augustini, qui dicit, quod " in purgatorio " potest esse absolutio a paena, et non " a culpa. " Hoc ab antiquis dictem est, sed nunc communiter tenetur, quod peccatum veniale cum hinc deferatur, a multis etiam quantum ad culpam in purgatorio purgatur : quia etiam hoc quod Dominus dicit de quibusdam pec-

caiis, quod non remittentur, neque in hoc saeculo, neque in futuro , exponit Gregorius quod " venialia remittentur in " futuro. " Quod si intelligatur quantum ad paenam tantum, tunc expositio Gregorii nulla est : quia etiam mortalia quantum ad paenam purgantur, quae hic soluta non est.

Tertius effectus est, quod minuit fervorem charitatis, sicut aqua in ignem projecta, licet ignem non exstinguat, fervorem tamen illius temperat.

Quartus est, quod potentias animae in bonis operibus lassat, sicut quando ponitur pondus super equum, minus erit promptus ad ambulandum.

Quintus est, quod retardat a gloria, quia homo qui deberet et posset statim evolare ad caelum post mortem, cogitur propter venialia ad tempus in purgatorio exspectare. Numquam enim ab aliquo facies Dei videbitur, donec solvat minimum quadrantem venialium peccatorum , scilicet per paenam. Oportet enim quemlibet ita mundum esse ante introitum paradisi, sicut fuerat in innocentia baptismali.

Sextus est, quod bona gloriae caelestis diminuit, non quidem illa, quae jam debentur, et quae jam habemus ibi per meritum reposita, sed quae deberentur si venialia non fierent, quia in eo tempore possent aliqua bona fieri quando illa fiunt. Propterea post perpetrationem venialium oportet nos opera quaedam convertere ad solutionem hujusmodi debitorum, per quae nobis deberet crescere cumulus aeterni praemii.

Septimus effectus est, quod venialia saepe sunt occasio mortalium peccatorum, et hoc quatuor modis, sicut habes supra capite proximo, ubi dicitur, quod actus qui ex se venialis est, potest fieri mortalis quatuor modis. Hoc est etiam singulariter advertendum, quod sicut ad remissionem peccati mortalis exigitur desertio actus peccandi cum voluntate in posterum abstinendi, sic quoque peccatum veniale in praesenti non dimittitur, nisi actu et proposito deseratur.