Caput XXV.De confessione.

Confessio est, ut ait Augustinus, per quam morbus latens spe veniae aperitur. Confessio sacramentalis, quae est pars paenitentiae, convenienter describitur per materiam quae est peccatum : et per actum, qui est aperire : et per finem, qui est spes veniae.

Duplex est confessio, quaedam est

mentalis, quae fit Deo, et haec est de jure naturali, Quaedam est vocalis, quae fit homini, et haec non est de jure naturali, sed Evangelico . Igitur ante incarnationem Christi sufficiebat confessio mentalis : quia Deus nondum erat homo : sed postquam factus est homo, debet confessio fieri homini vicario Christi. In hoc enim quod ministris sacramentorum Christus dedit potestatem ligandi atque solvendi , insinuavit confessionem eis tamquam judicibus fieri debere. Sic ergo Christus instituit confessionem tacite, sed Apostoli promulgaverunt eam expresse, Jacob. V, 16 : Confitemini alter utrum peccata vestra.

Quamvis igitur in contritione remittatur peccatum communiter, tamen confessio vocalis est necessaria, vel in re, quando habetur opportunitas, vel in proposito, quando articulus necessitatis eam excludit, et non contemptus religionis. Et ista necessitas confitendi post contritionem, non est in tali casu propter necessitatem remedii, cum peccatum jam sit dimissum, sed propter obligationem praecepti. Confessio et satisfactio necessaria est non solum propter reconciliationem in judicio Dei, sed. etiam in judicio Ecclesiae.

Quas etiam circumstantias tenemur confiteri. Nota, quod circumstantiarum quaedam sunt trahentes in aliud genus peccati, ut coire cum muliere conjugata, et has tenetur homo confiteri. Quaedam sunt aggravantes in eadem specie, et harum quaedam sunt non aggravantes notabiliter, sicut scientia et hujusmodi : has non tenetur quis confiteri, quia sunt quasi venialia peccata. Quaedam sunt aggravantes notabiliter, et has secundum quosdam tenetur homo confiteri. Non enim sufficit illi qui accepitcentum marchas de alieno, dicere : Ego accepi alienum, cum hoc posset verificari si solum accepisset unum denarium. Secundum

alios communius, sed non tutius opinantes, non oportet. Circumstantiae aggravantes peccatum, notantur his versibus :

Aggravat ordo, locus, mora, causa, scientia,tempus,

Lucta pusilla, modus, culpa, genus, et status (altus,

Conditio, numerus, fetas, et scandala, sexus.

Quamvis peccata alicujus nota sint sacerdoti, tamen oportet ea confiteri, quia non sunt ei nota ut judici.

Quamdiu possit quis differre confessionem, duae sunt opiniones. Quidam enim dicunt, quod peccator debet statim confiteri habita opportunitate sufficienti. Alii communius dicunt, quod cum confessio sit inter praecepta affirmativa, non obligat nisi pro loco et tempore. Ecclesia autem determinat in Decretis, quod omnis homo confiteatur semel in anno, quia tunc quilibet de necessitate communicare tenetur . In casibus tamen quatuor tenetur quis ante hoc tempus confiteri. Unus est ratione sacramenti, quando quis vult communicare, vel celebrare. Alius est ratione periculi, ut si est in periculo mortis. Tertius est ratione conscientiae, ut si dictat sibi conscientia, quod statim teneatur. Quartus est ratione dubii, ut si non sperat illo anno amplius habere confessorem, quem modo habet, vel si habet casum de quo potest solus Papa absolvere, et modo habet copiam paenitentiam domini Papae.

Si quaeratur, utrum confessio facta in peccato mortali valeat, dicendum est quod confessio est in remedium, et in praeceptum. In quantum est in remedium, non valet in mortali facta : tamen absolvitur homo a praecepto, sicut ficte baptismum suscipiens non recipit nisi sacramentum, et non rem sacramenti. Utrum confessio sit iteranda? Nota,quod regulariter nullus tenetur confessionem bona fide factam amplius iterare. Sunt

tamen quatuor casus, in quibus tenetur quis iterare confessionem : quorum duo sunt propter confessorem, et duo propter confitentem. Primus, si deficit confessori clavis potentiae, eo quod non habet potestatem ab illo peccato absolvere. Secundus est, si deficit ei clavis scientiae, quia nescit discernere. Tertius est, si confitens dimidiavit confessionem : oportet enim quod uni fiat confessio integre omnium quae habentur in memoria. Si vero aliqua exciderint a memoria, non ideo debet reputari confessio dimidiata. Quartus est, si contempsit seu. neglexit, et oblitus est satisfactionem, nam si sciret, et adimplere vellet, non oporteret confessionem iterare.

Si vero aliquis cadat in peccatum postquam bona fide fecit confessionem, questio est utram teneatur confessionem prius factam iterare? et est opinio, quod non in specie, sed in genere, licet aliter dicant quidam.

Nota, quod confessio facta per nuntium vel per epistolam, licet sit quoddam opus bonum, et meritorium, tamen in quantum est pars sacramenti paenitentiae, non potest sic fieri : quia determinatam habet materiam, scilicet actum sermonis, quo conscientia hominis manifestari consuevit. Unde sine necessitate non licet aliter confiteri. In necessitate potest defectus per aequi pollentem actum suppleri,