Patrologiae Cursus Completus.

 Patrologiae Cursus Completus.

 Elenchus Operum Quae In Hoc Decimo Tomo Continentur.

 Elenchus Operum Quae In Hoc Decimo Tomo Continentur.

 Admonitio In Librum De Dono Perseverantiae.

 Admonitio In Librum De Dono Perseverantiae.

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Dono Perseverantiae Liber Ad Prosperum Et Hilarium Secundus .

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Dono Perseverantiae Liber Ad Prosperum Et Hilarium Secundus .

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 Caput V.

 Caput VI.

 Caput VII.

 Caput VIII.

 Caput IX.

 Caput X.

 Caput XI.

 Caput XII.

 Caput XIII.

 Caput XIV.

 Caput XV.

 Caput XVI.

 Caput XVII.

 Caput XVIII.

 Caput XIX.

 Caput XX.

 Caput XXI.

 Caput XXII.

 Caput XXIII.

 Caput XXIV.

 Fulgentius in fine libri de Incarnatione et Gratia D. N. J.

 Admonitio In Opus Imperfectum Contra Secundam Juliani Responsionem.

 Admonitio In Opus Imperfectum Contra Secundam Juliani Responsionem.

 De Juliano Et Ejus Scriptis.

 De Subsequente Opere.

 Ex Epistola CCXXIV Ad Quodvultdeum.

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Contra Secundam Juliani Responsionem Imperfectum Opus , Sex Libros Complectens.

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Contra Secundam Juliani Responsionem Imperfectum Opus , Sex Libros Complectens.

 Liber Primus.

 I. Julianus. Magnis licet impeditus angoribus

 II. Jul. Verum, ut primum respirare licuit, consilium erat, quantum maxime tulisset ipsius rei natura, breviter promissa complere, nisi me actuosiorem

 III. Jul. Testimonia tamen Scripturarum, quibus contra nos agi aliquid posse existimant, nonnulla praeterieram, quae me explanatum ire pollicitus eram

 IV. Jul. Nam si lex Dei fons est ac magistra justitiae auxiliis quoque ejus, Dei aequitas adjuvari potest, impugnari non potest. Nullum ergo adminicu

 V. Jul. Nihil ergo per legem Dei agi potest contra Deum legis auctorem. Quo uno compendio excluditur quidem quidquid ab errantibus consuevit objici: s

 VI. Jul. Hoc ergo ex nostro more adhuc solum exsequi cogitabam, id est, ut a Traducianorum interpretationibus membra divinae legis, quae subjacebant c

 VII. Jul. Verum quia id impendio poposcisti, imo indixisti auctoritate patria, ut libro tractatoris Poeni, quem ad Valerium comitem vernula peccatorum

 VIII. Jul. Dedit enim ingenii sui denuo fideique monumenta, quae intelligantur aegerrime, exponantur difficillime, vix sine horrore audiantur convinc

 IX. Jul. Primus igitur ejus liber, qui ante hunc solus est editus, novos nos esse haereticos criminatur (De Nuptiis et Concupiscentia, lib. 1, n. 1) :

 X. Jul. Laudat etiam potentem hominem , quod nostris petitionibus, qui nihil aliud quam dari tanto negotio judices vociferabamur, ut ea quae subreptio

 XI. Jul. Quibus gestis inter voluminis primas partes, progressus est ad distinctionem

 XII. Jul. Priori ergo operi quatuor libellis ea, quam suppeditavit veritas, facultate respondi: praefatus sane praeteriturum me, quae et pro dogmate i

 XIII. Jul. Testatus utique, ut dixi, fueram, nec contra omnes me species defendendae traducis in primo disserturum opere, nec cuncta, quae ille liber

 XIV. Jul. Scripturarum sane testimonia quaedam atius exposui, quaedam brevius: quia me plene id secuturo opere facturum spopondi. Nihil itaque ibi de

 XV. Jul. Qua professione non est nobis arrogantiae fama metuenda: quia non ingenio meo veritatem defensam, sed imbecillitatem nostri ingenii veritatis

 XVI. Jul. Cum haec itaque haud aliter quam dixi, constet impleta mirari satis nequeo hominis impudentiam, qui in hoc recenti opere suo libros meos fa

 XVII. Jul. Nam scribens ad eum, quem miratur studiosum esse librorum suorum, cum sit militiae sudoribus occupatus, indicat ab Alypio chartulas ad se f

 XVIII. Jul. Facit quoque epistolae mentionem, quam a me ait Romam fuisse directam sed per verba quae posuit, nequivimus quo de scripto loqueretur, ag

 XIX. Jul. Porro utatur indicio epistolae, qua aut accepit, aut finxit me responsionem contra novos Manichaeos (quia vetus dedignatur videri) quatuor v

 XX. Jul. Admoneo tamen hic quoque, sicut priore a nobis opere factum est, non me omnia examussim ejus verba positurum sed ea capita, quibus destructi

 XXI. Jul. Quod licet plene primo opere constet effectum: tamen quoniam nunc nonnulla de uno duntaxat libro meo sibi refellenda proposuit, meque, ut pr

 XXII. Jul. Attoniti ergo, quid contra me scripserit, audiamus. «Verba,» inquit, «de libro meo tibi a me misso tibique notissimo ista posuit, quae refu

 XXIII. Jul. Apostoli me testimonium praetermisisse confingis, quod nec tibi opitulari potest, et a me praetermissum non est sed eo insertum ordine, q

 XXIV. Jul. Hoc semper fuit maximum inter Manichaeos Catholicosque discrimen, et limes quidam latissimus, quo a se mutuo piorum et impiorum dogmata sep

 XXV. Jul. Numquid non idem, Adimantus et Faustus (quem in libris Confessionis tuae praeceptorem tuum loqueris) , haeresiarchae sui traditione fecerunt

 XXVI. Jul. Num igitur ideo aut Libri sacri auctores probabuntur errorum, aut crimina pereuntium, Scripturarum dignitas expiabit?

 XXVII. Jul. Exstinguatur itaque indisciplinatarum expositionum libido: nihil agere contra manifestam Dei justitiam verba credantur: quae si ejus perso

 XXVIII. Jul. Ita enim omnibus generaliter, edocente natura , inculcatum est, Deum justum esse, ut manifestum sit, Deum non esse quem constiterit justu

 XXIX. Jul. Qui cum est hic unus verus cui credimus, et quem in Trinitate veneramur, dubio procul in omnes judicii est ratione justissimus

 XXX. Jul. De hujus itaque legibus ita probari et vindicari non potest, quod esse constat injustum: ut si hoc fieri posset, illius divinitas tota viles

 XXXI. Jul. Quod quoniam nec ratio sustinet ulla, nec pietas: aut doce, vel posse esse, vel justum esse, imputari cuiquam naturale peccatum aut a Scri

 XXXII. Jul. Quod si neutrum horum quae diximus, facies et huic Deo te asseris credere, cujus institutis injustitiam communiri aestimas: cognosce, mul

 XXXIII. Jul. Quas mihi ergo tu hic ambages, quae cervicalia mendaciorum et ineptiarum, quae Jerusalem fornicanti Ezechiel propheta imputat (Ezech. XII

 XXXIV. Jul. Ne ergo in infinita volumina extendatur oratio, hic, hic harum de quibus agimus

 XXXV. Jul. Creatoris hic igitur et creaturae ratio vertitur, id est Dei et hominis judicat ille, judicatur iste: itaque justitiae et culpae quae sit

 XXXVI. Jul. Quod si eam maximam dici Zeno non siverit, qui tantam virtutum copulam unitatemque confirmat, ut ubi fuerit una, omnes dicat adesse virtut

 XXXVII. Jul. Haec igitur augusta virtus, expunctrix uniuscujusque meritorum, in operibus quidem imaginis Dei, id est humanae animae, pro creaturae ips

 XXXVIII. Jul. Differentiam vero ejus non absurde intelligere possumus, variam

 XXXIX. Jul. Testimonium vero, ut ab auctore suo, ita etiam vel a probis, vel ab improbis meretur, quod et illos jure provexerit, et istos jure damnave

 XL. Jul. Quos enim fecit quia voluit, nec condemnat nisi spretus: si cum non spernitur, faciat consecratione meliores nec detrimentum justitiae patit

 XLI. Jul. His igitur justitiae, quas praemisimus, divisionibus explicatis, discutiamus quae sit definitio peccati. Equidem affatim mihi tam philosopha

 XLII. Jul. Vociferans cum feminis, cunctisque calonibus, et tribunis, quibus octoginta aut amplius equos tota Africa saginatos collega tuus nuper addu

 XLIII. Jul. Nequaquam te acquiescere eruditorum sententiis, ut addas, secundum quod intellectui tuo congruit dixisse Apostolum, quia stultam fecit Deu

 XLIV. Jul. Quid ergo? Acquiescam prorsus tibi, faciamque in hoc loco jacturam omnium quorum adminiculo uti possem, contentusque ero definitione quae a

 XLV. Jul. O lucens aurum in stercore! Quid verius, quid plenius dici a quoquam vel orthodoxo potuisset? «Peccatum est,» inquis, «voluntas admittendi v

 XLVI. Jul. Voluntas itaque motus est animi, in jure suo habentis utrum sinisterior ad prava decurrat, an dexterior ad celsa contendat.

 XLVII. Jul. Motus autem animi ejus, qui jam per aetatem judicio rationis uti potest cui cum poena monstratur et gloria, aut contra commodum vel volup

 XLVIII. Jul. Meretur autem et ab honestis exsecrationem, et ab illa justitia, cujus hic tota causa vertitur, legitimam condemnationem. Omnibus itaque

 XLIX. Jul. Pugnasse quidem cum principe tenebrarum deum lucis, Manichaeus finxit, et credidit addiditque, ejus captivam teneri in hoc orbe substantia

 L. Jul. Amolire te itaque cum tali Deo tuo de Ecclesiarum medio: non est ipse, cui Patriarchae, cui Prophetae, cui Apostoli crediderunt, in quo sperav

 LI. Jul. Pro hoc igitur Deo meo, quem mihi qualem credo omnis creatura et sancta Scriptura denuntiat, rectius dixi facerem , si nec librorum te concer

 LII. Jul. Nunc vero consequenter inspiciam, quibus hoc, quod expugnat fides piorum, testimoniis affirmare coneris. Sed quoniam institui libro tuo secu

 LIII. Jul. Ibi namque hic est a me collatus ordo verborum, cum dixissem auctorem Deum coeli et terrae, omniumque quae in eis sunt, ac per hoc et homin

 LIV. Jul. Quae quoniam, ut locus interim hic patiebatur, munivi, revertamur illo unde digressi sumus de hoc ipso, ubicumque opportunum fuerit, pleniu

 LV. Jul. Aetas igitur illa sicut misericordiam Christi praedicat innovata, id est, innovantis mysterii virtute provecta ita iniquitatem judicis, infa

 LVI. Jul. Non ergo unitate Sacramenti rea monstratur infantia, sed veritate judicii nihil aliud quam innocens approbatur.

 LVII. Jul. Quanquam mihi, ut de statu explicando immorer parvulorum, consequentia rationis indicit, quae res sua lege conjunctas dividi non sinit. Cae

 LVIII. Jul. Nihil itaque in verbis tuis, coactus, ut dicis, timore praeterii. Quid enim in tam elegantis ingenii possem pavere monumentis, nisi forte

 LIX. Jul. Audi igitur, contra ea quae dixisti, breviter: non sunt Ecclesiae catholicae pectora, quae sermo tuus convenit, si a pietate et ratione disc

 LX. Jul. Nihil est peccati in homine, si nihil est propriae voluntatis, vel assensionis: hoc mihi hominum genus, quod vel leviter sapit, sine dubitati

 LXI. Jul. Originale autem peccatum si generatione primae nativitatis attrahitur, nuptias quidem a Deo institutas damnare potest, caeterum auferri a pa

 LXII. Jul. Nullam itaque tibi calumniam commovemus, quasi damnes nuptias, et quasi hominem, qui ex illis nascitur, opus diaboli esse dicas nec infide

 LXIII. Jul. Dicis trahi naturae conditione peccatum, qui vis hoc malum a voluntate primi hominis accidisse. Differo hic responsionem, qua convincendus

 LXIV. Jul. Si igitur legas opus meum, desines mirari, cur ad verba tua, quae supra posueram, reverterim. Promiseram quippe me de scriptis tuis probatu

 LXV. Jul. Argui ergo, et jure argui, dejectam et debilem varietatem, qua fuerat effectum ut et nuptias te non damnare praemitteres

 LXVI. Jul. Quam commixtionem ita exsecrabilem persuadere conatus es, ut velis intelligi Christum, non propter signi splendorem, sed propter damnandam

 LXVII. Jul. Sed jam pergamus ad caetera. De me itaque scribens, post illa quae supra texui verba tua, haec quae sequuntur adjungis: «Post haec illud n

 LXVIII. Jul. In primo enim opere latius disputata sunt. Quamvis nec tu dilucide loquaris, quam mortem intelligi velis, cujus corpus dicis in paradiso

 LXIX. Jul. Ut autem ad istam commemorationem humanae miseriae et divinae gratiae veniret Apostolus, supra dixerat: Video aliam legem in membris meis,

 LXX. Jul. Ut igitur quod egimus colligatur, nec ego dictis tuis fraudem intuli, nec tu attulisti aliquid, quod vel dilutiore

 LXXI. Jul. Sed de hoc satis sit, nunc quae sequuntur arripiam. «In corpore igitur mortis hujus, quale in paradiso ante peccatum, profecto non erat, al

 LXXII. Jul. Vel quid prodest ejus rei modestia, cujus accusat se ipsa praesentia? Vide ergo quo tua acumina provehantur. Primo, quia peccat natura sin

 LXXIII. Jul. Verum jam pergamus et ad verba mea, quae de praefatione sublata, sibi impugnanda proposuit: «Satis igitur admonuerim, sic istum verba mea

 LXXIV. Jul. Contra haec ergo verba mea, quae rescripseris audiamus: «Non est ita ut loqueris, quicumque ista dixisti non est ita: multum falleris, ve

 LXXV. Jul. Tam enim scelestum est, quod suscepit praevaricatio pudenda Babylonis, ut cum a nobis objicitur, a vobis negetur: et tam sanctum est, quod

 LXXVI. Jul. Nam cum proponerent Ariani, qui rerum ea tempestate potiebantur, Homousion sequi vultis, aut Christum? Responderunt continuo, quasi in nom

 LXXVII. Jul. Impleveras enim hoc sermone aliquid, contra quod si fuisses locutus ulterius, nimium impudens sin autem omnia concinenter , vel tarde po

 LXXVIII. Jul. Omnis quippe, ut ait ille, quae ratione suscipitur de aliqua re disputatio, debet a definitione proficisci, ut intelligatur quid sit id

 LXXIX. Jul. Factum est enim animal rationale, mortale, capax virtutis et vitii, quod posset ex concessa sibi possibilitate vel servare Dei mandata, ve

 LXXX. Jul. Sic et cum e diverso statuens prave agere in aliorum injuriam, vel iniquus quis fuerit, vel crudelis operatio qua nocet aliis, a nequitia

 LXXXI. Jul. Et boni igitur possibilitas, et mali, bona est: quoniam posse bonum facere, aula virtutis est posse malum facere, testimonium libertatis

 LXXXII. Jul. Per hoc igitur suppetit homini habere proprium bonum, per quod ei subest posse facere malum. Tota ergo divini plenitudo judicii tam junct

 LXXXIII. Jul. Quod ut breviter absolvatur, possibilitas est ad hoc solum excubans, ne homo vel in peccatum a quoquam impellatur, vel a peccato abstrah

 LXXXIV. Jul. Si ergo est, ut ratio prodidit, arbitrii libertas propulsatrix necessitatum, ut nemo sit vel bonus vel malus, cui non sit liberum esse co

 LXXXV. Jul. Tu utrumvis hic simpliciter confitere, et cavillari desine: aut dic nobiscum liberum esse arbitrium: et remove testimonium, quod suo tempo

 LXXXVI. Jul. Caeterum duo ista quae jungis, liberum et non liberum, id est liberum et captivum, illi quidem rei de qua agitur, convenire non possunt:

 LXXXVII. Jul. Sed jam tempus est, ut de Evangelii sententia disseratur. Dicebat, inquit evangelista Joannes, Jesus ad Judaeos eos qui crediderunt ei:

 LXXXVIII. Jul. Aperuit, de qua hic servitute loqueretur. Omnis, inquit, qui facit peccatum, servus est peccati.

 LXXXIX. Jul. Denique ut intelligas, non eum naturae eorum exprobrare, sed vitae sequitur, Scio quia filii Abrahae estis. Ecce de qua illi se liberos

 XC. Jul. Vide quam diversa sit naturae ratio et voluntatis. Non negavit Jesus, carnem eorum pertinere ad semen Abrahae: sed inculcat eis, quod ad diab

 XCI. Jul. Hic ergo ubi dixit Dominus, Si vos Filius liberaverit, vere liberi eritis promisit indulgentiam reis, qui peccantes non arbitrii libertatem

 XCII. Jul. Desine itaque impiare te (si tamen ullum tibi fas aut nefas restat), Christi verba sic exponendo, ut ille arbitrium negasse liberum videatu

 XCIII. Jul. Audi sane ubi vim humanae libertatis Ego veni in nomine Patris mei, et non suscepistis me si alius venerit in nomine suo, illum accipieti

 XCIV. Jul. Nam in illo opere, quod te supra dixi nuper Romam misisse, audacius quid sentires aperuisti. In primo enim libro, cum tibi similiter propos

 XCV. Jul. Haec ergo gratia, quae in Baptismate non solum peccata condonat, sed cum hoc indulgentiae beneficio, et provehit, et adoptat , et consecrat:

 XCVI. Jul. Hoc ergo arbitrium liberum, propter quod solum nos manifestari ante tribunal Christi, Magister Gentium scribit, ut reportet unusquisque pro

 XCVII. Jul. Manichaeus dicit, voluntatem malam ab ea inspirari natura, quae bonum velle non potest voluntatem vero bonam ab ea infundi natura, quae m

 XCVIII. Jul. Joviniano autem in una parte conjungeris: nam dicit in secundo operis sui libro, Baptizatum hominem non posse peccare ante Baptisma aute

 XCIX. Jul. Nunc autem omnibus perfidus, dicis factam in natura carnis, peccati necessitatem.

 C. Jul. Ut possessione aeternitatis amissa (quam quidem nunquam eam per exortum sui constat habuisse), voluntas appetendae jugiter pravitatis incumber

 CI. Jul. Sed licet nulla ex parte constes , tamen quid attuleris prudens lector attendat. Consentiamus voluntatem liberam dici posse, quae bonum velle

 CII. Jul. Sin autem liberum ante ad bonum non fuit, et factum est post Baptisma ita liberum, ut malum facere non possit: nunquam quidem ei adfuit arbi

 CIII. Jul. Quo collecto convinceris inficiari prorsus dogmati tuo ut promittas te liberum arbitrium non negare, quod antea mali, postea boni necessi

 CIV. Jul. Verumtamen, ad destructionem totam dogmatis tui proficit, ut etiam

 CV. Jul. Nam si non imputat justitia , nisi unde liberum est abstinere et ante Baptisma necessitas mali est, quoniam voluntas, sicut dixisti, ad faci

 CVI. Jul. Verum consignata hac disputationis summa prudentis animo lectoris, excutiamus quid Baptisma tuum, quod propter solam genitalium commotionem

 CVII. Jul. Expositio sane, quam Pauli apostoli sermonibus admovisti, cum risu esset praetereunda, nisi Scripturarum terreret ignaros. Cum essetis, inq

 CVIII. Jul. Denique statim addit, ita eos servos esse justitiae, sicut fuerant servi ante peccati. Per quod potes eos jam tu, si placet, liberos dicer

 CIX. Jul. Denique quid exhortatio ipsius teneret, ostendit, praemittens: Humanum est quod dico, propter infirmitatem carnis vestrae: sicut enim exhibu

 CX. Jul. Verum suppleamus breviter responsionem, quae capiti tuo, quod supra posuimus (Cap. 74) , debetur. Constanter itaque fideliterque respondeo, q

 CXI. Jul. Sed currant ad eum qui clamat, Jugum meum suave est, et onus meum leve est (Matth. XI, 30) : qui et malae voluntati

 CXII. Jul. Demiror itaque ausum te fuisse ponere testimonium, quo dicitur, A quo enim quis devictus est, huic et servus addictus est (II Petr. II, 19)

 CXIII. Jul. Quod quidem videns contra te valere plurimum, quasi ipso testimonio interrogatus, Per quid ergo parvuli in regno sunt adversariae potestat

 CXIV. Jul. Hic autem breviter admonuerim, quoniam suffragari tibi non potest ad ejus sententiae confirmationem, quam omnis eruditio, omnis ratio, et l

 CXV. Jul. Ac ne nesciremus de quo tempore loquereris

 CXVI. Jul. Enimvero credens malos esse homines conditione nascendi, illum eis deputavit auctorem, per quem mali operis crimen a Deo bono separaretur:

 CXVII. Jul. Non timuisti, scelestissime, hoc applicare Deo, quod ne ei admoveret Manichaeus, commentus est alium conditorem: ambo quidem estis veritat

 CXVIII. Jul. Tu vero justificasti, ut propheta ait, sororem tuam Sodomam (Ezech. XVI, 51) : absolvi putabitur Manichaeus, si tuis blasphemiis comparet

 CXIX. Jul. Unde mihi accidit tantae contumeliae dignitas? Nihil in me tale conferre laudando potuisses. Sensa mea dicis esse reprobanda sed Dei opera

 CXX. Jul. Inter te igitur et Manichaeum prosatorem sensuum tuorum, video per profectum eruditionis tuae magnam factam esse distantiam. Ille enim licet

 CXXI. Jul. Non est enim qui subveniat reis, quando ipse qui est unus, desiderio creandarum miseriarum etiam eos punit, in quibus nihil aliud quam hoc

 CXXII. Jul. Perspecta igitur abysso impietatis tuae, licet nunquam quidquam possit profanius inveniri tamen quam hoc nihil habeat virium, et quid de

 CXXIII. Jul. Nec malum itaque naturale est, nec Deus creare reos potest, nec in regno diaboli collocare. Quibus collectis et tu Manichaeus, imo Manich

 CXXIV. Jul. Hoc igitur consignato, quid processum tuum consequatur attende. Prophetas, et Patriarchas, omnesque sanctos Veteris Testamenti constat Bap

 CXXV. Jul. Quod si dixeris, quam sis aperte Manichaeus, etiam patroni tui poterunt confiteri. Si vero intellexeris tantum veri Regis exercitum contra

 CXXVI. Jul. Quod autem Deus dictus est, Figulus ex eadem massa faciens aliud vas in honorem, aliud in contumeliam (Id. IX, 21) a te commemorari omni

 CXXVII. Jul. Tu autem qui supra dixeras, omnes ire in condemnationem, qua testimonium fronte posuisti, quo pronuntiatur ire alius in honorem, alius in

 CXXVIII. Jul. Nihil enim ita pugnat, quam dicere, omnes, et non omnes. Tu dicis, a figulo Deo omnes fieri in condemnationem: Apostolus dicit, non omne

 CXXIX. Jul. Et haec quidem dixerim, ut statim appareret, te esse aut imperitiae aut impudentiae singularis, qui tuorum vice, contrariis utereris: caet

 CXXX. Jul. Sed imaginem suam, id est, omnes homines bonos condere, qui etiam demolitos studiorum pravitate, reformare remediorum desiderat largitate.

 CXXXI. Jul. Sed jam apostolicae sententiae dignitas asseratur, ne putetur vel de aliquibus hoc sensisse, quod tu de omnibus aestimasti. Apostolus itaq

 CXXXII. Jul. Esau enim profanus et fornicator, propter unam escam vendens primitiva sua (Hebr. XII, 16) , quaesivit benedictionem quam spreverat , nec

 CXXXIII. Jul. Ut illis in cerimoniarum et hostiarum observatione gloriantibus, perque hoc aestimantibus alias nationes nullis legis ritibus consecrata

 CXXXIV. Jul. Ergo superbia illa quae volebat otiari, et desidiam suam ob id colore necessitatis obnubere, ut in susceptione Gentium reclamaret Evangel

 CXXXV. Jul. Ecce officium liberae voluntatis: Si, inquit, mundaverit quis semetipsum erit vas in honorem sanctificatum, utile Domino, ad omne opus bon

 CXXXVI. Jul. Ac per hoc et tibi vehementer obnixa est, dicens, non omnes fingi in condemnationem, in quam tu omnes ire pronuntias. Absurdissime autem

 CXXXVII. Jul. Quod ut claruit Apostolum dixisse de moribus, ita apparet quanta testimoniorum Legis inopia labores, qui ab his sententiis contra fulmin

 CXXXVIII. Jul. Et haec quidem quantum spectat ad testimonium Apostoli disputata sunt. Caeterum in Isaia, unde ipsam sententiam Paulus assumpsit, in ta

 CXXXIX. Jul. In hoc igitur loco hic sensus, quantum spectat ad historiam, continetur, ut Deus loquatur ad populum: Quia nec odio vos in captivitatem t

 CXL. Jul. Et a Propheta ergo, et ab Apostolo, in exemplum adductus est figulus, nihil aliud praebiturus, quam comparationis officium non tamen ut tam

 CXLI. Jul. Ante terra aperitur in germen, quam opera colentis semen accipiat: quod in puerperio virginis approbatur, quae munere matris officium praev

 Liber Secundus.

 I. Julianus. Commode nobiscum ageretur, si aut apud eruditos judices negotium veritatis tueri daretur facultas aut quia hoc interim negatur, vel null

 II. Jul. Et quia obtollendi in Ecclesiarum salutem tropaei damna perpetimur, quod bonae causae prudentia cognitorum miris erat delatura suffragiis ve

 III. Jul. Ita cum prudentibus parum licet, vilibus autem quodlibet etiam licet seditionum decreto exclusa est de Ecclesiis censura virtutum: nobisqu

 IV. Jul. Quodque ait in Epicurum Tullius, manifesto argumento non dici illa subtiliter, quod cujuscemodi homines passim sibi ea profitentur placere.

 V. Jul. Delectat enim prorsus subantes animas, infamare quidquid unquam et usquam sanctorum fuit, ne clarorum operum castigentur exemplis.

 VI. Jul. Delectat prorsus et penitus afficit, causari imbecillitatem naturae, dicere carnem congenitis obnoxiam esse peccatis, nec in voluntate homini

 VII. Jul. Vanos vero hominum haereticosque sermones, qui asserant Deum justum ad bonum opus liberum hominem condidisse, et esse in uniuscujusque potes

 VIII. Jul. Postremo, in Ecclesiis quae magnum honorem et magnum populum possideant, praedicari tantam vim esse peccati, ut ante membrorum formam, ante

 IX. Jul. Haec ergo Manichaeorum scorta dogmatum impurissimorum lenocinantur auribus .

 X. Jul. Haec in utroque sexu positos inimicos nostros urtica commovit, quae olim quidem vitio malae consuetudinis mordax , tamen exhortationum salutar

 XI. Jul. At nunc postquam pro medicamine coepit offerri, et delectationi accessit auctoritas, ut consensu

 XII. Jul. Hac igitur fidei consolatione gaudentes immineamus coepto operi, et disputationum promissa reddamus: non ambigentes hoc ipsum maximam esse p

 XIII. Jul. Nam si, ut et superior sermo patefecit, et secuturus docebit, quidquid ratio est, quidquid eruditio, quidquid justitia, quidquid pietas, qu

 XIV. Jul. Et quidem quam nihil habeant Traduciani, quod vi qua proteruntur, rationis opponant, ut alia eorum scripta, ita hi contra quos agimus testan

 XV. Jul. illud tamen nequaquam inficiari possumus, quod plurimum, ut dixi, turbis placeat, luteis tamen delicta voluntatis imputare naturae, et infama

 XVI. Jul. Verum imbecillum caecae opinionis patrocinium multiplicat peccata, non minuit. Hic igitur miserorum pruritus et sponte aegrescentium

 XVII. Jul. Sed ut de definitione justitiae, ita etiam de peccati conditione dissertum est, quod peccatum apparuit nihil esse aliud quam malam voluntat

 XVIII. Jul. Ac per hoc illustrissimo testimonio perdoctum est, in nascentibus non esse peccatum, quod in his usus voluntatis non poterat inveniri.

 XIX. Jul. Liberum autem arbitrium negari ab his qui dicunt peccata esse naturalia, lucida est disputatione monstratum. Quod quidem Poenus, non suo ser

 XX. Jul. His igitur maxime actis in primo libro, quorum unum aliquod abunde sufficit ad victoriam veritatis ex abundanti quidem, superest tamen, ut M

 XXI. Jul. Manichaeos autem et pietati et rationi rebelles, qui putent et ante tempus voluntatis esse peccatum, quod rerum natura non sinit et Deum es

 XXII. Jul. Haereat igitur hoc maxime prudentis animo lectoris, omnibus Scripturis sacris solum illud, quod in honorem Dei Catholici sapiunt, contineri

 XXIII. Jul. Retractans igitur in primo opere meo sententiam ejus, qua dixerat: «Nam sicut peccatum, sive hinc, sive inde trahatur a parvulis, opus est

 XXIV. Jul. Respondi ergo ibi: «Tu quidem (pace magisterii tui dixerim ) tergiversaris: sed intellige quod ademerit tibi veritas licentiam pervagandi.

 XXV. Jul. Hunc ergo de opere meo priore contextum, in hoc secundo libro suo sibi, licet cum interpolatione , proposuit (De Nuptiis et Concupiscentia,

 XXVI. Jul. Jam reliqua, licet aliquibus sermonibus variata, contexuit. Contra has ergo objectiones meas nihil quo repercuterer excogitavit: sed verum

 XXVII. Jul. Quaesivi ergo consequentissime, ut omnis mecum eruditio recognoscat , peccatum quod opus est malae voluntatis, et opus diaboli dicitur, pe

 XXVIII. Jul. Jam igitur ad eum convertamur. Dederas mihi, peccatum opus esse voluntatis: potui statim dicere consequenter, Voluntas autem quae peccet,

 XXIX. Jul. Quatuor hic personarum causa vertitur Dei opificis, duorum parentum de quibus materia praestatur operanti, et parvuli qui nascitur. Dicis

 XXX. Jul. Ad quid ergo persuadendum aut Scripturas releges, aut conscios nominabis, qui adhuc quod sentis non potes definire? Quid te juvat, ut Adam d

 XXXI. Jul. Si per commixtionem parentum: damna nuptias professione, quas argumentatione condemnas et deme nobis laborem, quo te convicimus esse Manic

 XXXII. Jul. Nam cum pronuntias, concupiscentiam carnis a principe tenebrarum in homine fuisse plantatam, eamque esse diaboli fruticem, ex se humanum g

 XXXIII. Jul. Cum vero post hoc sacrilegium adjungis, et dicis, profiteri te diabolicam quidem esse gignentium conjugum voluptatem, diabolicam genitali

 XXXIV. Jul. Lege et de hoc quartum operis mei librum: et quantum diabolo, quem patrem tuum dicis, ac libidini matri tuae

 XXXV. Jul. Verum jam Apostoli verba videamus, quem mihi ad omnia, quem supra posui, respondere dixisti: Ad omnia ista huic respondit Apostolus, qui ne

 XXXVI. Jul. Abuti te imperitia faventium tibi, et delitescere sub ambiguitate verborum, quicumque ille fuerit operum nostrorum eruditus lector, intell

 XXXVII. Jul. Et hoc est propter quod maxime, miserantes Ecclesiarum ruinas, ad virorum prudentia illustrium provocamus examen, ut non quid dicatur, se

 XXXVIII. Jul. Denique sine cunctatione tribuens quae poposci, quidque ex his confectum esset aspiciens, profiteris te ad hoc quod exstruximus, imbecil

 XXXIX. Jul. Ergo si Apostolus non arguit in illo propriam voluntatem, quam intelligit nec esse potuisse pronuntiat utique, nec signum in eo criminis

 XL. Jul. Consideremus et tertium, quo benignitas tua in acquiescendi facilitate cernatur. «Neque parentes, in quantum parentes sunt invicem licite atq

 XLI. Jul. Igitur ad nascentes generantium, non flagitia, sed semina pervehuntur: vim autem seminum Deus instituit, et sicut confiteri cogeris, benedix

 XLII. Jul. Filii igitur nec tunc rei sunt, quando in eorum generatione peccant parentes: quia in tantum ad liberos suos pertinent, in quantum parentes

 XLIII. Jul. Eant nunc, et omnia quidquid possunt Manichaeae rationis moliantur ingenia , quam volunt longas patiantur cogitationum aerumnas: non arrog

 XLIV. Jul. Qua igitur fronte subjungis: «Sed, Per unum hominem peccatum in mundum intravit, et per peccatum mors et ita in omnes homines pertransiit,

 XLV. Jul. Non ergo argui meretur ab Apostolo, et a diabolo possidetur a Deo instituitur, et criminum fons est a Deo postremo, ut confiteris, benedic

 XLVI. Jul. Quam mecum nihil egeris, litterarum omnium testatur eruditio: quam vero contra Apostolum nitaris, et contra Deum insanias, sententiarum tua

 XLVII. Jul. Audio itaque Paulum pronuntiantem, quia, Per unum hominem peccatum intravit in mundum, et per peccatum mors et ita in omnes homines pertr

 XLVIII. Jul. Denique id quod ipsa verba non indicaverant, tu colligere argumentatione conatus, subdis, quia si de imitatione loqueretur, diabolum comm

 XLIX. Jul. Quia ergo claret, imitationem malorum hominum non solum consequenter, sed et necessario dici hoc interim argumentum tuum jacere perspicuum

 L. Jul. Nam cum utrumque ex more dicatur, aliquando quod diabolum quis imitatus, invideat aliquando quod hominem aemulatus, aut invidia, aut flagitio

 LI. Jul. Ad reliqua festinat oratio: sed premendus adhuc locus est, ut divisionibus quam possumus brevibus, lectori et intelligentia rei et memoria su

 LII. Jul. Sed ut nunc nobis sermo de praesentibus sit, generatio proprie sexibus imputatur, imitatio autem semper animorum est. Hic ergo affectus anim

 LIII. Jul. Sed ut imitationis vocabulum rebus diversis manifestum est communiter convenire ita generatio vere et proprie generantem substantiam indic

 LIV. Jul. Nunc vero si colligam, quae sunt in Evangelio abusive prolata , non sustinent: multo magis apostolus Paulus nullam errori occasionem praebui

 LV. Jul. Ac per hoc bardissime argumentatus es, quod si apostolus Paulus per imitationem transisse peccatum voluisset intelligi, diabolum magis, quam

 LVI. Jul. Ostendit Apostolus non a se dictum esse, peccatum generatione transisse, quando nominans hominem, adjecit unum Per unum, hominem peccatum i

 LVII. Jul. Irrefutabiliter confectum est, peccatum illud ostendi ab Apostolo moribus ad posteros, non seminibus fuisse devectum. Quanta ergo de ore tu

 LVIII. Jul. Aut si forte (quoniam aliter dogma tuum stare non potest) Adam ex se concepisse et peperisse responderis: Apostolum quidem non hoc sensiss

 LIX. Jul. Verum haec omissa faciamus , et illud quod a vobis apparet posse in hoc loco referri, rationis viribus deteramus. Si ergo dixeris, scriptum

 LX. Jul. Ac per hoc nihil sibi vel de jucunditate ejus, vel de verecundia potest diabolus vindicare.

 LXI. Jul. Verumtamen hic Apostolus si quid tale sensisset, per unam carnem, non per unum hominem peccatum intrasse dixisset. Per generationem vero sub

 LXII. Jul. Hic jam, licet egerit partes suas veritas, tamen ut sit intentus lector, admoneo. Plurimum igitur in hoc conflictu de meo jure deposui, sec

 LXIII. Jul. Constat autem non esse apostolicorum verborum eum ordinem, quem inimicus noster putavit. Argumentatur quippe hoc modo: «Si Apostolus imita

 LXIV. Jul. Quantum igitur inter te et Paulum distet, intende. Ille dicit, per unum hominem: tu, Per duos, id est, per generationem. Ille pronuntiat, i

 LXV. Jul. Impudenter igitur sub umbra ejus nominis delitescis, cum nimis diversa contrariaque dicatis. Ille enim arguit opus hominum, tu opus Dei: ill

 LXVI. Jul. Intravit igitur, secundum Apostolum, per unum hominem peccatum in hunc mundum, et per peccatum mors quoniam illum et reum, et damnationi m

 LXVII. Jul. Quae praevaricatio, licet non sit facta naturalis fuit tamen forma peccati: atque ob hoc, licet non aggravet nascentes, tamen accusat imi

 LXVIII. Jul. Mors autem judicialis transiit in eo quo omnes,

 LXIX. Jul. Sed jam pergamus ad reliqua, ut cui dogmati Apostolus concinat, sicut ex multa parte claruit, processibus sacri sermonis ostendat. «Quid au

 LXX. Jul. Verumtamen utrum id quod praeterierat, vel nunc intimet, expendendum est. Usque ad legem, peccatum in mundo.

 LXXI. Jul. Verum ne videar hic nimis tecum agere tenaciter, acquiescamus, quod usque ad legem, usque ad Christum possit intelligi: concedis ergo pecca

 LXXII. Jul. Verum videamus et reliqua. Peccatum autem non deputabatur, cum lex non esset Per legem cognitio peccati

 LXXIII. Jul. Hic sit ergo summa certaminis: aut ostende imputatum sub lege fuisse cuiquam originale peccatum, ostende fuisse monstratum et consentiam

 LXXIV. Jul. Aut certe quia hoc in lege non potest inveniri, acquiesce, impudentissime, de eo peccato loqui Apostolum, quod imitatione trahitur, volunt

 LXXV. Jul. Caeterum quod fingitis, originale peccatum, nec per unum transmitti potest, quoniam generatio per duos agitur.

 LXXVI. Jul. Nec potuit aliquando esse, si potest aliquando non esse: quia naturalia ab initio substantiae usque ad terminum illius perseverant.

 LXXVII. Jul. Nec a lege ostensum est, vel ostendi potuit quia nunquam legislator usque ad hanc veniret amentiam, ut praeciperet cuiquam, Noli ita, ve

 LXXVIII. Jul. Et quod usque ad legem est, ostenditur non esse post legem, ostenditur postremo non esse post Christum.

 LXXIX. Jul. Ac per hoc, secundum argumentationem quoque tuam, olim non est: secundum testimonium veritatis, nunquam fuit.

 LXXX. Jul. Et ut quod egimus, inculcetur memoriae lectoris definisti quondam «peccatum,» et optime, «nihil esse aliud quam voluntatem admittendi quod

 LXXXI. Jul. Quae definitio ad intelligendam quoque justitiam Dei aperuit viam, ut censeremus aequitatem divini neutiquam stare judicii, nisi illud imp

 LXXXII. Jul. Magistrum vero Gentium rationem privilegio auctoritatis armantem, pronuntiasse, quia per unum hominem in hunc mundum culpa transierit qu

 LXXXIII. Jul. Et re vera multo ego consequentius, unum quem Apostolus dicit, unum assero, ut doceam vitium imitationis, non generationis fuisse, quam

 LXXXIV. Jul. Postea quoque ad legem ventum est, ad cujus usque tempus praescripsit Apostolus non ostensum viguisse peccatum. Quod tu tempus usque ad f

 LXXXV. Jul. Sed videamus et reliqua. Postquam ergo dixisti, «Haec forma non omni ex parte conformis est » adjungis, «Unde hic Apostolus secutus adjunx

 LXXXVI. Jul. Proba igitur, hoc quod intellexit Apostolus vestris cohaerere dogmatibus.

 LXXXVII. Jul. Si enim Adam, ut dicitis, peccato naturali generavit omnes in condemnationem, tantumque de suis visceribus in sobolem virus effudit, ut

 LXXXVIII. Jul. Ut sine dono diaboli, ad quod dicis libidinem sexuum pertinere, nuptiae quas Deus creaverat, esse non possent imo illis quas ordinaver

 LXXXIX. Jul. Ipsam postremo arbitrii libertatem unius peccati impulsione subrueret ut nemo deinceps in potestate haberet vetera crimina virtutis ele

 XC. Jul. Si haec, inquam, cuncta in Dei imaginem primi hominis invexit iniquitas manifestum est nimis esse imbecillam Christi gratiam in suis munerib

 XCI. Jul. Id est, ut in nuptiis baptizatorum neutiquam sentiretur libido nec eodem modo, quo etiam caeterarum gentium, genitalia moverentur.

 XCII. Jul. Recederet postremo post donum gratiae coeuntium pudor, nec iret per membra quietis imitatio, nec paterentur sensus onera dulcedinis: liberu

 XCIII. Jul. Si enim pugnat medicina cum vulnere, et mors peccato dicitur accidisse, ablationem mortis amotio peccati debet operari.

 XCIV. Jul. Verum cum nihil horum quae diximus, baptizatorum constet evenire corporibus non potuisse autem aliter, id est, non debuisse, quam his medi

 XCV. Jul. Sic egi hactenus, quasi vim donorum et vulnerum, in contrariis licet effectibus, aequalem tamen Apostolus aestimasset: crescit autem dubio p

 XCVI. Jul. Quid ergo etiam haec disputatio collegerit, prudens lector attendat. Apostolus dixit in plures abundasse donationem Christi ad salutem, qua

 XCVII. Jul. Qua culpa tu illas clades, quas supra enumeravimus, dicis accidisse naturae, ex quibus nec unam in his qui ad Christi perveniunt Sacrament

 XCVIII. Jul. Frivolam sane expositionem in hoc loco tuam optimo jure despicerem, et irrepercussam praeterirem, quasi nimis humo cohaerentem, nisi vere

 XCIX. Jul. Constabit autem consequentissime, mortem perpetuam, id est poenam sempiternam, ad nos non fuisse transmissam, ac per hoc peccatum traducis

 C. Jul. Sin autem dixeris, per peccatum Adae naturalem factam esse iniquitatem, duasque accidisse mortes, unam aeternam, alteram temporalem per Chris

 CI. Jul. Apostolus dixit, magis gratiam Christi, quam Adae abundasse culpam: non igitur natura ab eo, non generatio, non fecunditas, sed voluntas, ele

 CII. Jul. Ac per hoc, si quem in rebus adhuc humanis locum veritas habet, et non strepitu iniquitatis totus omnino mundus obsurduit, ratione, disputat

 CIII. Jul. « Et non, inquit, sicut per unum peccantem, ita est et donum. Nam judicium ex uno in condemnationem gratia autem ex multis delictis in jus

 CIV. Jul. Sed non tua opinio apud prudentes tantum valebit, ut cum tu sis caput horum et causa malorum, de conflictu medio Apostoli te objectione subd

 CV. Jul. Exprimatur igitur vis argumentorum tuorum. Postquam dixit Paulus, quia multo magis abundasset gratia Salvatoris ad medendum, quam praevaricat

 CVI. Jul. Ac per hoc, si est naturale peccatum tantorum auctor malorum, gratia Christi nequaquam multa delicta donando justificationem operatur: sed u

 CVII. Jul. Quid igitur hac disputatione confectum est? Sensui videlicet tuo et Apostolo non convenire. Apostolus enim ait, multa delicta gratiae liber

 CVIII. Jul. Gratia vero Domini Jesu Christi non est ita data, ut per singula peccata, quasi per singula vulnera, singula quoque indulgentiae remedia p

 CIX. Jul. Prudenter ergo, cum de Adam loqueretur, nominavit unum peccatum, quod voluit intelligi formam praevaricationis fuisse: ideo, inquam, unum et

 CX. Jul. Quae expositio, ut rationi concinit, ita vos destruit: hoc enim ipso confiteri tibi necesse est, in omnibus superioribus verbis Apostolum de

 CXI. Jul. De istorum enim peccatorum genere, quae multa esse, et dimitti omnia per gratiam commendavit, ostendit se etiam illud unum superius dixisse

 CXII. Jul. Ut intelligatur ab unoquoque motu propriae voluntatis attractum et jam non fecunditas seminum, sed studiorum pravitas arguetur. Caeterum s

 CXIII. Jul. Et quamvis quae acta sunt, ad defensionem veritatis exuberent: tamen ad ea quae inferimus, ut sit lector intentus, admoneo. Apparebit enim

 CXIV. Jul. Proba ergo, hoc in eis, quod gratiae Christi apostolus Paulus adscripsit, impleri, videlicet ut ex multis delictis justificationem operetur

 CXV. Jul. Gratia, inquit, ex multis delictis in justificationem. Gratia autem ex multis delictis in justificationem, Gratia autem ex multis delictis i

 CXVI. Jul. Verum tali expositione, qua quidem nec pervertere sensum , nec subfugere valebis, tamen non solum praestigias tuas, sed etiam illius, quam

 CXVII. Jul. Sed de bono facere meliores: atque ad unum quidem collem omnes, quos susceperit, sanctificationis evehere , sed non omnes in eadem vitioru

 CXVIII. Jul. Id ergo totum, per quod stultitia sordentes decipiebas animos, tua expositione evanuisse manifestum est.

 CXIX. Jul. Nam cum Apostolus pronuntiat, Gratia autem ex multis delictis in justificationem, et hoc tu dicis in parvulis quidem non posse constare in

 CXX. Jul. Confessus es ergo aliter operari gratiam in majoribus, aliter in minoribus. Nec quidquam putes responsioni tuae relictum loci, si inferas, m

 CXXI. Jul. Ego enim hoc contentus sum, quod mihi es tu dare compulsus, quia quod praedicavit Apostolus in liberalitate gratiae, non possit cunctis aeq

 CXXII. Jul. Quod cum receptum est a te, apparuit nullam fuisse necessitatem naturae humanae calumniam concitandi, ob hoc solum, ne Baptismatis magis g

 CXXIII. Jul. Quae autem ratio fuit, ut primo innocentiam crimine sauciares alieno, dehinc rem studiorum miscere seminibus conareris?

 CXXIV. Jul. Ut Baptismati veritatem propriae operationis auferres? ut Deo, qui totus aequitas est, qui sine justitia Deus esse non potest, perspicuae

 CXXV. Jul. Tam, inquam, perspicuae, ut ipse hanc injustitiae speciem, quam ejus mentiris adhaerere judiciis, legis suae auctoritate damnaverit.

 CXXVI. Jul. Quae ergo tot blasphemiarum necessitas fuit, si nec ista quam amplexabaris fuit? Quae quidem nihil habens momenti, tamen velut quaedam tab

 CXXVII. Jul. Igitur et secundum te, in adoptione quidem per omnes aetates gratiae est aequalis effectus: in remissione vero peccatorum non in omnibus

 CXXVIII. Jul. Praemissa scilicet disputatione probare contentus, te quoque qui nobis seditionem per hoc maximam concitabas, dicere remissionis peccato

 CXXIX. Jul. Nunc vero assero consequenter nihil Apostolum de Manichaea traduce suspicatum: ostendit quippe ad gravem injuriam pertinere mysteriorum, s

 CXXX. Jul. Inde gratiam ostendit esse laudabilem, si ei per omnia conveniret quod dixit, Judicium ex uno in condemnationem, gratia autem ex multis del

 CXXXI. Jul. Ille dixit, Gratia ex multis delictis in justificationem: ille peccati efficientiae

 CXXXII. Jul. Apostolus ergo ubi praetulit gratiam peccato, nostrum dogma communit.

 CXXXIII. Jul. Nunc tu ede, ubi aequaverit peccato gratiam ut quoniam fides tua non capit remedia praelata vulneribus, saltem capiat in angustum non e

 CXXXIV. Jul. Constat hic igitur Magistrum Gentium non de nascentibus disputasse, sed de his qui jam motu propriae voluntatis utuntur.

 CXXXV. Jul. Jam vero quod addidit Apostolus, Sicut per unius delictum in omnes ad condemnationem ita et per unius justitiam in omnes homines ad justi

 CXXXVI. Jul. Verum ut hic quoque quantum muniamur advertas: a loco medicantis locum intellige vulnerantis . Si Christus salvavit universos, Adam quoqu

 CXXXVII. Jul. Si Christus mutavit officia genitalium, Adam ea pervertisse credatur: si Christus aliquid correxit in sensibus carnis, aestimetur eos Ad

 CXXXVIII. Jul. Sin autem his omnibus in eo, quem suscipiunt a natura, ordine permanentibus, adhortationibus, signis, exemplis, promissione vel munerum

 CXXXIX. Jul. Quamvis nimis molliter egerim : etsi enim Christus ex eo quo venit tempore, universis hominibus doceretur et iter interclusisse mortis, e

 CXL. Jul. Attende igitur quid disputatio tota confecerit. Si gratia Christi et Adae culpa in diversis effectibus aequaliter censerentur, ut vel numero

 CXLI. Jul. Ostendit autem inter haec veritas, quia etsi prodesset effusa generaliter medicina motibus atque mortalibus, illis quoque qui eam nullo stu

 CXLII. Jul. Nunc autem, cum Apostolus non solum non postposuerit culpae gratiam, verum etiam praeposuerit, dicens multo in plures abundasse beneficia,

 CXLIII. Jul. Verum quia hic fui longior, pergamus ad reliqua.

 CXLIV. Jul. «Omnes autem dixit ad condemnationem per Adam, et omnes ad justificationem vitae per Jesum Christum cum utique non omnes eos qui moriuntu

 CXLV. Jul. Ac per hoc, negare quemquam pro alterius peccato posse damnari, negare ullum peccatum ad posteros naturae conditione transire: atque creder

 CXLVI. Jul. Totum denique quod egerat, enodavit dicens, Sicut enim per inobedientiam unius hominis peccatores constituti sunt multi ita et per unius

 CXLVII. Jul. Pervenire autem et ad innocentes gratiam Christi, ad quos Adae culpa non pervenit: propter quod, vigilanter inculcavit, Multo magis grati

 CXLVIII. Jul. Nam cum tu et Manichaeus dicitis, Omnes sunt naturaliter peccatores: Apostolus autem dicit, Multi sunt, non omnes, peccatores removet a

 CXLIX. Jul. Si enim quale tu, tale aliquid ille sensisset, debuit utique dicere, Per unius inobedientiam peccatores constituti sunt omnes, sed per obe

 CL. Jul. Patefacta igitur vel imperitia vel impudentia tua, quae aut non curat aut non valet quid dicatur exponere, ostensoque veritatis ipsius, quam

 CLI. Jul. Scribens itaque ad Romanos, eo jam tempore, quo Gentium coeperat esse permixtio, atque ideo tam ex Judaeis quam ex Gentibus complebantur Ecc

 CLII. Jul. Qui et crimina voluntatis ignovit, a quibus liberum fuerat abstinere et sui imitatione, qui erat virtutum forma et norma, correctis gloria

 CLIII. Jul. Non ergo per legem promissio Abrahae, ut haeres esset mundi, sed per justitiam fidei. Si enim qui sunt ex lege, haeredes sunt evacuata es

 CLIV. Jul. Qui locus quam sit opinioni vestrae totus infestus, et primo opere disputatum est, et si quid hinc recoli oportuerit, disseretur. Nunc aute

 CLV. Jul. Cum ergo ille adhuc in praeputio testis sit fidei pronuntiatus, et ob ejus stipendium dilatationem fuerit seminis consecutus qua, inquit, r

 CLVI. Jul. Cur putes, inquit, sine consecrationibus legis, ad Abrahae stemma nationes non posse perduci cum constet promissionem, quae facta est ad A

 CLVII. Jul. Si enim qui sunt ex lege, haeredes sunt evacuata est fides, destructa est repromissio (Ibid., 14) . Qui sermo, nisi intelligatur, ingerit

 CLVIII. Jul. Cum ergo superius id egisset, ut intelligeremus a consortio justitiae non potuisse excludi Gentes, sed per eamdem fidem cum filiis circum

 CLIX. Jul. Collegit itaque Apostolus argumentum hoc modo: Si nulli essent haeredes benedictionis, nisi qui ex lege sunt ut praeputium constabat exclu

 CLX. Jul. Nunc autem cum confiteamini praevaricatores in lege non esse benedictionis haeredes, quia talibus lex iram operatur constat promissionem il

 CLXI. Jul. Quod quia manifesto falsum est et sub lege quippe peccatores poenam merebantur, et ante legem justitia et fides remunerationis suae fructi

 CLXII. Jul. Approbavit ergo Apostolus, quia non sit tantummodo scriptum propter Abraham, quod reputatum est illi ad justitiam sed et propter nos, qui

 CLXIII. Jul. Quam vehementer inculcat, apud justum judicem Deum aliena peccata aliis non nocere, qui commendans mortem Christi vigilanter enuntiat, pr

 CLXIV. Jul. Qui ergo dicit multa delicta, nihil de uno Manichaeorum, id est, traducis suspicatur.

 CLXV. Jul. Justificati itaque ex fide, pacem habeamus ad Deum per Dominum nostrum Jesum Christum, per quem et accessum habemus in gratiam istam, in qu

 CLXVI. Jul. Verum ut magis exprimeretur virtus istius securitasque doctrinae, quid conferat fidelibus philosophia christiana persequitur: Non solum au

 CLXVII. Jul. Deinde cum in testamentis agi ea, quae sunt promissa, conspicimus praesentis vitae inter ludicra omnino omnia bona malaque numeramus, fi

 CLXVIII. Jul. Restituet ergo totum fideliter, quod fidelibus repromisit.

 CLXIX. Jul. Qui enim Filio suo non pepercit, sed pro nobis omnibus tradidit eum, cum illo omnia nobis donavit Ut quid enim Christus, cum adhuc infirmi

 CLXX. Jul. Vix enim pro justo quis moritur: nam pro bono forsitan quis audeat mori. Commendat autem Deus charitatem suam in nobis: quoniam si cum adhu

 CLXXI. Jul. Quippe qui rationem et legem criminum amore calcaverant, euntes post desideria sua, quae ipsa conscientia, cujus est maxima vis, castigaba

 CLXXII. Jul. Et post reconciliationem, quam cum Deo habere promeruimus, per operam videlicet

 CLXXIII. Jul. Propterea sicut per unum hominem in hunc mundum peccatum intravit, et per peccatum mors et ita in omnes homines mors pertransiit, in qu

 CLXXIV. Jul. Postquam enim dixerat, in omnes homines pertransiit subdidit statim, in quo omnes peccaverunt: in quo omnes peccaverunt, In quo corrigit

 CLXXV.—Jul. Omnes autem pro multis poni, innumera Scripturarum exempla testantur, secundum illud, Omnes declinaverunt, simul inutiles facti sunt: et p

 CLXXVI. Jul. Quid ergo egerimus appareat omnes, plurimos Apostolus dixit quos ideo ait obnoxios morti, quoniam voluntate propria peccaverunt. Non ig

 CLXXVII. Jul. Quod enim unus facit, et ad alios dirigit, non vere hoc omnes fecisse dicuntur: aut enim pertransiit ad eos, et ipsi non peccaverunt au

 CLXXVIII. Jul. Illud autem quod te opponere credidisti, vel in isto libro, cui nunc respondeo, vel in his quos ad Marcellinum scripseras, tum transiis

 CLXXIX. Jul. Deinde etiamsi hoc solum ad carnem referas nec sic potest haec intelligentiae tuae fatuitas excusari, qua dicis, «Omnes ille unus fuerun

 CLXXX. Jul. Denique Abeli filio parentum peccatum nihil nocuisse, sanctitas ejus Scripturis omnibus celebrata testatur.

 CLXXXI. Jul. E regione Cain, invidus, parricida, de eadem natura progenitus, non eadem voluntate provectus, excarnificante animum tremore vastatur. Er

 CLXXXII. Jul. His enim est ordinata verbis, quibus exemplum praecedens, et studium sequens imitantis ostenditur.

 CLXXXIII. Jul. Caeterum si generationem peccato aut infectam, aut obnoxiam voluisset ostendere non dixisset per unum hominem intrasse peccatum, sed p

 CLXXXIV. Jul. Nec dixisset, In eo transiit mors, in quo omnes peccaverunt

 CLXXXV. Jul. Usque ad legem enim peccatum in hoc mundo: peccatum autem non imputabatur, cum lex non esset sed regnavit mors ab Adam usque ad Moysen,

 CLXXXVI. Jul. Ut quibus lex data non est, intelligantur non esse praecepta trangressi rei autem convincantur, quoniam negligentes rationem, quam prop

 CLXXXVII. Jul. Quoniam ea judicante justitia, quae non imputat peccatum, nisi a quo liberum est abstinere, hi qui sine lege peccaverunt, sine lege jud

 CLXXXVIII. Jul. Qui Adam forma dicitur futuri, id est, Christi: verum forma a contrario, ut sicut ille peccati, ita hic justitiae forma credatur. Sed

 CLXXXIX. Jul. Ita etiam in parte contraria Adam dicitur forma peccati, non prima, sed maxima.

 CXC. Jul. Maximam autem dico, non quia diabolum magis reum fuisse diffitear: sed quia cum institutionis ratio peteretur, accomodatius Apostolus homini

 CXCI. Jul. Nunc intuere, quantum a tua expositione discordent, ut caetera ejusdem loci, ita illa verba, quibus Apostolus pronuntiat, etiam in eos regn

 CXCII. Jul. Regnavit, inquit, mors etiam in eos qui non peccaverunt in similitudine praevaricationis Adae:

 CXCIII. Jul. Quae divisio naturali peccato non potest convenire: quod si esset, omnes prorsus aequaliter colligaret nemo ergo esset cui malum hoc non

 CXCIV. Jul. Colligit autem Apostolus, et pronuntiat, esse alios qui peccaverint, sicut Adam alios quos nec similitudo antiquae praevaricationis asper

 CXCV. Jul. Secutus est, Et ita in omnes homines mors pertransiit.

 CXCVI. Jul. Fecit distinctionem, ne quis ita putaret transisse peccatum ut mors quae praecucurrit judicante justitia, secuta probaretur materias ulti

 CXCVII. Jul. Subjunxit, in eo regnasse mortem, in quo omnes peccaverunt: quo sermone, non nascentis ruina, sed opera agentis

 CXCVIII. Jul. Post hoc autem intulit, usque ad legem regnasse peccatum: ostendens, regnum peccati lata lege cecidisse.

 CXCIX. Jul. Generatio autem quae coepit ab Adam, et post legem permanet: quae si esset fons peccatorum et frutex diaboli, sicut tu argumentaris, non u

 CC. Jul. Peccatum autem, inquit, non imputatur, cum lex non est

 CCI. Jul. Nam si ante legem non imputata est peccati tradux, post legem autem non fuit, nunquam omnino quo noceret humano generi virus

 CCII. Jul. Ac per hoc, constat nihil eum de peccato traducis elocutum: quae quamvis copiosa essent, ad probandum nihil Apostolum de naturali (quod ess

 CCIII. Jul. Vide ergo utrum adhuc dubium vel tibi debeat esse quod dicimus, innocentes videlicet ante propriae voluntatis usum, rude opus Dei, non pec

 CCIV. Jul. Sed videamus et caetera. Sed non sicut delictum, ita gratia: si enim in unius delicto multi mortui sunt, multo magis gratia Dei et donum, i

 CCV. Jul. Si veritatem Apostoli verbis vindicas , nec eum impudenter putas fuisse mentitum doce quemadmodum de naturali peccato dicenti haec sententi

 CCVI. Jul. Hoc nempe quod dicitis, multos et paucos, ad quantitatem infinitam pertinet quoniam in comparatione mutua, aut multitudo invenitur, aut pa

 CCVII. Jul. Assere ergo hoc peccato Manichaeorum, id est, traducis convenire.

 CCVIII. Jul. Nam si universitatem, quam fecunditas humana protulit, regno diaboli peccatum naturale transcripsit, et inde in extrema aetate mundi aliq

 CCIX. Jul. Non mentitur Apostolus: ergo in plures abundavit Christi gratia, quam Adae culpa, cujus imitatione dicuntur peccasse qui sub lege peccaveru

 CCX. Jul. Exposita liberalitate gratiae, in hominum salvatorum copia, comparat donum atque peccatum: et eruditissime ad laudem doni, applicat quod mul

 CCXI. Jul. Nam judicium ex uno in condemnationem gratia autem ex multis delictis in justificationem (Rom. V, 16) : id est, peccata quidem quae gravia

 CCXII. Jul. Gratia autem non eodem confertur modo, ut peccatis aeque admota singulis crebro repetatur: sed infusa semel uno virtutis suae impetu atque

 CCXIII. Jul. Sed hoc curavit exprimere: Cum, inquit, peccata singula reos suos lethaliter vulnerassent, innumerabiliter confossos homines haec gratia

 CCXIV. Jul. Si enim ob unius delictum mors regnavit per unum multo magis qui abundantiam gratiae et donum justitiae accipiunt, in vita regnabunt per

 CCXV. Jul. Vita autem in qua regnaturi sunt sancti, aeterna monstratur: ergo et mors quae iniquitatem voluntariam sequitur, aeterna credatur. Itaque,

 CCXVI. Jul. Quod si ita intulisset, non minus docebatur impia esse, quam inepta sententia, qua et comparatio ipsa in diverso proposito personarum stol

 CCXVII. Jul. Ac per hoc, destruit opinionem peccati naturalis, et docet alias esse causas substantiae, alias voluntatis. Ac ne intelligentia haec nost

 CCXVIII. Jul. Certe in his locis Apostolum de peccato naturali disseruisse contendis. Ad hoc supra dixerat, usque ad legem fuisse, ut intelligeretur p

 CCXIX. Jul. Quid ergo additum post legem est peccato naturali, quod quidem non solum prohibitum aut condemnatum, verum etiam nec leviter vituperatum a

 CCXX. Jul. Certe ne tu quidem adeo desipis, ut dicas peccati traducem post circumcisionem factam esse majorem: quomodo ergo abundavit post legem, quae

 CCXXI. Jul. Jure igitur hoc genere dicitur abundasse delictum, quod et ante legem, et post legem, uniuscujusque committebat voluntas sed ante legem p

 CCXXII. Jul. Aperit se Apostolus clarius in processu, et docet, in perditione salutis humanae, Deum copia suae miserationis admonitum, desperatis rebu

 CCXXIII. Jul. Dicit nos mortuos esse peccato, eo jam tempore, quo ut acciperemus indulgentiae donum, renuntiare nos mundo omnibusque peccatis professi

 CCXXIV. Jul. Nempe cum viventibus loquebatur, et his dicebat justitiam per mysteria fuisse collatam. Quomodo ergo ait eum justificatum esse, quem mort

 CCXXV. Jul. Si enim mortui sumus cum Christo, credimus quia vivemus cum Christo scientes quia Christus suscitatus a mortuis jam non moritur, mors in

 CCXXVI. Jul. Ubi hic ergo accusatur natura? ubi humanae substantiae culpantur exordia? ubi motus generantis arguitur? Luce clarius est, quod sola a Ma

 CCXXVII. Jul. Neque exhibeatis membra vestra arma iniquitatis peccato: sed exhibete vos Deo, tanquam ex mortuis viventes, et membra vestra arma justit

 CCXXVIII. Jul. Verum quia ejusdem, quam supra exposuerat, quaestionis incurrebat occasio ut opponeretur videlicet, liberatos a lege, quae intentabat

 CCXXIX. Jul. Caeterum Apostolus ostendit (si tamen aliquam ab hominibus hac tempestate fidem impetrat), servos se non dicere peccati, nisi eos quos co

 CCXXX. Jul. Gratias autem Deo, quod fuistis, inquit, servi peccati sed obedistis ex corde, in eam formam doctrinae, in quam traditi estis: liberati a

 CCXXXI. Jul. Ex corde, inquit, obedientiae facta mutatio, liberavit vos a peccato, et sanctitati fecit adhaerere.

 CCXXXII. Jul. Humanum est quod dico propter infirmitatem carnis vestrae: sicut enim exhibuistis membra vestra servire immunditiae et iniquitati ad ini

 CCXXXIII. Jul. Ne quid enim arduum et inaccessum homini praecipere videretur, verbum de consuetudine usurpavit, ut humanum diceret, id est, facile, tr

 CCXXXIV. Jul. Credamus itaque Magistro Gentium, et reddamus ei testimonium veritatis suae. Vere enim, sicut dixit, humanum est quod praecepit, ut volu

 CCXXXV. Jul. Sed ut hoc humanum, sic illud aliud si putasset, non solum inhumanum, non solum ferum, verum etiam injustum non solum injustum, verum et

 CCXXXVI. Jul. Justius admoneretur ab his, quos emendare studebat, ut quantum imperaret, expenderet et sciret primum esse consilii constantis gradum,

 Liber Tertius.

 I. Julianus. Oportuerat quidem apud humanum genus reverentiam omnium vigere virtutum: oportuerat resisti sapienti semper

 II. Jul. Cum in primo volumine perspicuis definitionibus constitisset, Deum ita justum esse, ut si probari posset justus non esse, convinceretur Deus

 III. Jul. Ejus autem virtutis tunc constare rationem, si nullum subditorum puniret, nisi pro his delictis, quae constabat libera voluntate commissa.

 IV. Jul. Nec ea hominibus praeciperet, quae per naturam eorum sciret non posse servari nec pro rebus naturalibus reum quempiam judicaret.

 V. Jul. Nec aliena peccata aliis imputaret ac per hoc, nec propter parentum iniquitates innocentes eorum filios, qui per se nihil operati essent vel

 VI. Jul. Quanquam, o infelicitas erroris humani! nimio quippe, perpendens ipsam conflictus nostri rationem, dolore concutior, potuissene hoc in dubita

 VII. Jul. Sed nimis sum ipsa rerum reverentia, ejus qua de agitur contentionis oblitus. Miror enim ambigi de Dei aequitate potuisse cum constet in Tr

 VIII. Jul. Quod certe tanto pejus est, quanto gravius est studium malorum quam neglectus bonorum, quanto perniciosior intentio profanitatis quam dubit

 IX. Jul. Dixerat quidem, ut David propheta testis est , insipiens in corde suo, quia non esset Deus (Psal. XIII, 1) : non tamen dixerat, quia esset qu

 X. Jul. Insipiens ergo ille, negando Deum, stetisse in extimo criminum videbatur: at inventa est natio Manichaeorum et Traducianorum, cujus profanitat

 XI. Jul. Sed ut revertamur unde digressi sumus: liquerat ab eo quem fateremur verum Deum, nihil in judicio posse fieri, quod justitiae repugnaret ac

 XII. Jul. Quod licet in tanta luce consistat, ut nihil aut absolutius inveniatur, aut verius: tamen pollicitus eram hoc ipsum divinae me legis testimo

 XIII. Jul. Non declinabis judicium proselyti, et orphani, et viduae non accipies pignus vestimentum viduae: quia famulus eras in terra Aegypti, et li

 XIV. Jul. Instituens quippe Deus quae in examinibus deberet forma servari, praescripsit ne innocentia necessitudinis suae periculis jungeretur atque

 XV. Jul. Qui ergo contra hanc sententiam dicit traducem esse peccati, dicat quoque recursum esse peccati: ut si a parentibus ad filios peccata descend

 XVI. Jul. Ergo contra hanc nitens ire sententiam, pariter fieri asserat, quod pariter ne fieret imperatum est. Facilius quippe lex Dei negari, quam em

 XVII. Jul. Praecepta autem, quibus pietas, fides, justitia, sanctitas continetur, non solum non cessaverunt, verum etiam cumulata sunt. Et haec lex ju

 XVIII. Jul. In absoluto est igitur, si Moysi creditur magis, per quem Deus loquitur, quam Augustino, per quem Manichaeus, parentum peccatis reos per n

 XIX. Jul. Atque ita non transire ad posteros generantium crimina, quamvis ex eis nati sint sicut nec filiorum ad parentes, qui de filiis suis nequaqu

 XX. Jul. Acta quidem res est: sed tamen ut ad id quod affero sit intentus lector, admoneo. Si quispiam existeret, qui hoc profiteretur libertate verbo

 XXI. Jul. Nunc igitur ad eum quicum agimus, sermo respiciat. Acquiescis legi Dei (professione interim, caeterum quid facias argumentando novimus), an

 XXII. Jul. Nisi forte dicas, Deum quidem hoc imperasse, sed non facere quod praecepit, imo contraria agere iis quae agenda mandaverit.

 XXIII. Jul. Quod licet quantae sit profanitatis, vix indicatum jam vehementer appareat, tamen pace ipsius divinitatis, cujus aequitatem tuemur, quale

 XXIV. Jul. Si ergo nec calamitas, nec imbecillitas, nec libido ei praevaricationis incumbit qui fieri potest, ut eam justitiae formam quam commendavi

 XXV. Jul. An illud quidem justum est, quod ipse facit, id est, aliena peccata aliis imputando et nobis praecipit quod injustum est, ut unumquemque pr

 XXVI. Jul. Et unde ei aut tanta invidia, aut tanta malignitas? Invidia est enim, si ad hoc decepit praecipiendo creaturam suam, ne virtutes ejus, in q

 XXVII. Jul. An forte non punit (quod quidem facit prudenter), sed etiam remuneratur famulos, praeceptis suis licet injustitiam docentibus obsecutos? E

 XXVIII. Jul. Igitur quoniam vel a servis suis nihil tale committi Deus sinit, quale tu ab ipso asseris perpetrari manifestum est, te non minus ab hon

 XXIX. Jul. Quod tradux peccati, Manichaeorum filia, vestra mater, hac tempestate prodigialiter peperisse defletur.

 XXX. Jul. Esse igitur hoc a Deo imperatum quod asserimus, claruit. Et quamvis sententiae ipsius aperta et intellectui omnium conciliata germanitas nul

 XXXI. Jul. Duobus et tribus testibus, etiam contra sanguinem hominis, credi solet: quanto magis duobus sacris testibus, legi quae in Deuteronomio cont

 XXXII. Jul. Veniat, verbi gratia, in quaestionem Golias, quo fuerit affectus colore, et unus eum nigrum, alter candidum fuisse confirmet: diversa haec

 XXXIII. Jul. Ad causam itaque referantur exempla. Ut parentum peccata filiis imputentur, et parentum peccata filiis non imputentur, non potest hoc utr

 XXXIV. Jul. Verum ut urgeamus locum: constitit nempe injustitiam Deo adhaerere non posse, constitit etiam ab ipso esse praescriptum, ne obsint filiis

 XXXV. Jul. Si autem dixeris utrumque justum esse, et quod nos dicimus, et quod vos, id est, et quod lex sanxit , et quod Manichaeus Traducianusque con

 XXXVI. Jul. Verum hactenus mitiore sim functus eloquio: nunc autem splendor flammeae rationis ostendit, malis et bonis, profanis et sacris, piis et im

 XXXVII. Jul. Ostendi certe non nos aliud defendere, quam quod primo ratio signat aequissimum, tum etiam Deus sua lege confirmat, tertio non aliter qua

 XXXVIII. Jul. Sed ne forte existat quis usque adeo obstipus, ut perspicuis sibi velit sententiis approbari, Deum videlicet non aliter judicare, quam j

 XXXIX. Jul. Videturne assertor locupules judiciorum suorum Deus, qui tam multis capitibus de hac quaestione non solum judicavit, sed etiam disputavit?

 XL. Jul. Ad exemplandam et confirmandam judicii sui aequitatem juramento Deus utitur, et auctoritatem constituti obtestatione cumulat. Intellexit hoc

 XLI. Jul. Duobus ergo his ostendi dicit, Deum non posse mentiri, hoc ipso quia promisit, atque id quod promisit quia se testatur implere: non quod Deu

 XLII. Jul. Quid est hoc, Amplius non dicetur: cum hoc usque hodie tantis Manichaeorum conatibus asseratur? Sed hoc est quod indicat, quoniam nemo qui

 XLIII. Jul. Postquam parabolae illius vanitate reprehensa, sanxit sententiam promulgatione atque obtestatione divina, etiam justitiae suae dignatur ap

 XLIV. Jul. Cum anima, inquit, patris mea sit, et anima filii mea sit (quo testimonio, ut multis aliis, docetur, animam nihil debere seminibus, quam De

 XLV. Jul. Cui hunc statum dedi, ut ei nolenti nemo noceret externus, sed sponte capesseret vel peccatum vel justitiam, vel praemium vel reatum.

 XLVI. Jul. Indignaris itaque mihi, cur juranti magis Deo credam, quam Manichaeo somnianti, qui nulla praesertim, si non sanae fidei testimonia, vel ar

 XLVII. Jul. Asserta examinis sui libra, jam tunc opinionem vestram in his qui similia arbitrabantur, accusat. Et dixistis: Quid est, quod non accepit

 XLVIII. Jul. Verum non hoc solum explanasse contentus, aliud quoque ad confirmationem justitiae hujus, a misericordiae operibus admovet argumentum et

 XLIX. Jul. Displicuit hoc cultoribus idolorum: displicet et vobis fides nostra, quam videtis hac lege formatam. Dixerunt ergo profani: Non est recta v

 L. Jul. Sed ne forte simpliciorum auribus tali cavillo coneris illudere, ut dicas Deum hic de his qui perfectae sunt aetatis locutum, id est, ut illis

 LI. Jul. Sed ad hoc nos referimus. Et illud ergo aliud, quod paribus momentis appenditur, fieri profitere, id est, ut justitiae parentum filiis suis p

 LII. Jul. Si autem non sustinens reclamantis strepitum veritatis , alio tentaris effugere, in plagas incides fortiores. Nam si dicas, Vera quidem est

 LIII. Jul. Quis tu es, qui oestro Marcionis concitatus in excidium aequitatis irrumpas? qui sub censuram linguae tuae mysteriis adhuc Manichaeorum lub

 LIV. Jul. Iniquitas iniqui, inquit, super caput ejus: unumquemque vestrum secundum vias suas judicabo. Non morientur patres pro filiis, neque filii pr

 LV. Jul. En cui luci, cui populo sententiarum, cui dignitati judiciorum tradux tua et convicium facere non timet, et conatur inferre praejudicium. Hic

 LVI. Jul. Nec te hoc putare, quia reatu voluntatis semina omnium hominum polluantur: sed tamen hanc justitiam in Adae solius crimine non valere ipsiu

 LVII. Jul. Quis enim hoc, si quid saeculo huic superfuerit aetatis, monumentis poterit credere litterarum, exstitisse videlicet hominem, qui crederet

 LVIII. Jul. Vides quidem etiam ipse, rem dignam conflictatione non esse: tamen ut mentibus subveniatur incautis, quae crassiores quasque opiniones et

 LIX. Jul. Si autem dixeris, quia una est forma Baptismatis , qua diversae aetatis homines consecrantur fateberis, etiam me tacente, commemorationem i

 LX. Jul. Unam ergo saltem contra tantam a nobis productorum testium dignitatem, contra justitiam manifestam, contra perspicuam rationem, legis ede sen

 LXI. Jul. Nunc autem cum nec exigua opinionis hujus in Scripturis sanctis inveniatur occasio, et e regione fides quam tuemur, non minus suis rationibu

 LXII. Jul. Quid tamen in hunc sensum afferamus, attende. Etiamsi posses probare Adae peccatum filiis imputari, assentireris tamen aliorum parentum sob

 LXIII. Jul. Manifestum erat, non generationis, sed alterius cujuscumque fuisse causae, quod unius generantis peccato, apud iniquum tamen judicem, fili

 LXIV. Jul. Fiebatque, ut sicut judicis aestimatio innocentibus maculabatur addictis , ita generationis status aliorum parentum vindicaretur exemplis.

 LXV. Jul. Cum vero non diversae generationis diversus tamen appareret status relucebat prorsus, etiam in illo conjugio, cujus reatui soboles sua comm

 LXVI. Jul. Quid igitur actum est? Videlicet tam certum esse traducem non esse peccati, ut etiamsi doceres, propter Adae peccatum filios puniri, consta

 LXVII. Jul. Quaeritur ergo a nobis, cur non assentiamur naturale esse peccatum. Respondemus, Quia nullum habet verisimilitudinis, nedum veritatis, nul

 LXVIII. Jul. Quia Deo judici iniquitatis crimen affigit.

 LXIX. Jul. Quia liberum arbitrium, quo potissimum praesidio contra diversos Ecclesia Christi munitur errores, infringit et destruit:

 LXX. Jul. Dicens omnes homines adeo capaces nullius esse virtutis, ut in ipsis matrum visceribus, antiquis criminibus impleantur.

 LXXI. Jul. Quorum tamen scelerum vim, non solum expultricem innocentiae naturalis, commentaris verum etiam deinceps per totam vitam in vitia universa

 LXXII. Jul. Quam legem etiam peccati in Prophetis et Apostolis jam magno morum et signorum fulgore conspicuis , et post illam gratiam mysteriorum Chri

 LXXIII. Jul. Quoniam conatus omnimodae honestatis exstinguit quoniam morum obscenitatem, operum Dei, id est naturae humanae, consolatur et auget infa

 LXXIV. Jul. Quoniam non minus habet turpitudinis quam profanitatis, cum pro summis assertionis suae testimoniis genitalium pudorem amplexatur:

 LXXV. Jul. Et pro auctoritatibus sacris, Dei criminationibus intumescit .

 LXXVI. Jul. In cujus praeceptis immoderationem tyrannicam:

 LXXVII. Jul. In judiciis iniquitatem barbaram:

 LXXVIII. Jul. In juramentis falsitatem punicam inesse confirmat.

 LXXIX. Jul. Quoniam pro disputationibus et pro omnibus syllogismis, Manichaei innititur somniis et furori.

 LXXX. Jul. Istae sunt ergo causae, quae nos in impugnationem mali naturalis accendunt, quae dedignari et despicere faciunt consortia perditorum.

 LXXXI. Jul. Quae praestant nihilo magis nos totius mundi fragore terreri, quam si videremus tristis lupini silvam sonantem

 LXXXII. Jul. Ergo Deum et justum et pium credimus et veracem, ac per hoc nihil impossibile mandasse legem ejus tenemus, nihil falsum confirmare testim

 LXXXIII. Jul. Quibus collectis alterum teneatur necesse est ex duobus: videlicet, ut aut talis credatur Deus, qualem confingit Traducianus Manichaeus

 LXXXIV. Jul. Tempus est ut ad alia transeamus: sed reposcit a nobis causae dignitas, ut etiam ea quae superiori libro putamus praetermissa, reddamus.

 LXXXV. Jul. Igitur cum venissemus (Lib. 2, cap. 56 sq.) ad apostoli Pauli sententiam, quam Scripturarum expertibus Traducianus venditare solitus erat,

 LXXXVI. Jul. Ad Hebraeos ergo, ubi de generatione sermo est, ex uno dicuntur multi exstitisse: ad Romanos autem, ubi de peccato Apostolus loquitur, pe

 LXXXVII. Jul. Ubi autem de Christo dicitur, Qui sanctificat, et sanctificantur, ex uno omnes (Hebr. II, 11) non de Adam, sed de Deo accipi potest, c

 LXXXVIII. Jul. Caeterum cum res aliqua contra opinionem omnium eo sermone inducitur, in cujus sono habet omne praesidium graviter peccatur, si propri

 LXXXIX. Jul. Cum vero de peccato agitur, quod contra omnium opinionem et omnem rationem simulatur ingenitum.

 XC. Jul. Et hoc peccatum transisse per unum proprie dicitur, si exemplum delinquendi praebuit: inconvenientissime autem, si peccatum istud ingenuit, q

 XCI. Jul. Commendaveritque Apostolus transisse peccatum, sed non per unum ostenderitque hoc veritas ad exemplum proprie pertinere: intolerabili impud

 XCII. Jul. Nam cum inauditum monstrum sit, si dogma etiam tolerabile, novum tamen, aliquis relinquens propria, abusivis verbis condere ambiguisque con

 XCIII. Jul. Quod igitur ad Hebraeos positum est, ex uno omnes, exigit laus Qui sanctificat, et sanctificantur, ex uno omnes,

 XCIV. Jul. Sic enim Apostolus ad Corinthios, Nam sicut mulier, inquit, ex viro, ita et vir per mulierem omnia autem ex Deo

 XCV. Jul. Ac per hoc, inconcussa manet nostra responsio, quae ostendit per unum hominem, non generatione vitiatam atque corruptam, sed integra permane

 XCVI. Jul. Sed revertamur ad librum illum, quem ad Valerium destinavit, in quo discerptas de libro meo uno duntaxat sententias sibi discutiendas refel

 XCVII. Jul. Eumque esse figulum irae et perditionis vasa fingentem.

 XCVIII. Jul. Sed quae in perditionem, non processu liberae voluntatis, verum informatoris sui potestate cogantur.

 XCIX. Jul. Tantumque hoc prodigialis dogmatis nefas apostoli Pauli molitus est roborare sententiis, quas contextu totius lectionis exposui, et ostendi

 C. Jul. Secundum autem librum expositione Apostoli argumentis Augustini ex adverso positis, pro ea quam suppeditavit veritas, facultate complevi: atqu

 CI. Jul. Igitur postquam sibi unum de praefatiuncula prioris operis mei caput, quod quasi impugnaret objecit, illudque de figulo peccatorum Deo suo su

 CII. Jul. Atque ideo in primo libro nec me fuisse mentitum, quid scripseram, omnes qui fugissent nostrae societatis invidiam, in Manichaeorum praerupt

 CIII. Jul. Verum quia fidei catholicae, cujus solido nudatus es, quasi amiculum tenue, solum nomen assumis, vis nos credere, etiam a te hoc teneri quo

 CIV. Jul. Deum quoque talium hominum assere conditorem, quales manibus ejus justitiaeque conveniunt.

 CV. Jul. Quorum certe nihil a te actum est: sed postquam respondisti Catholicos liberum arbitrium confiteri, de quorum te numero esse confingis stati

 CVI. Jul. Quod enim ais, ad colendum recte Deum sine ipsius adjutorio, dici a nobis, sufficere unicuique libertatem arbitrii, omnino mentiris. Cum eni

 CVII. Jul. Non ergo sine adjutorio Dei ad cultum ejus, qualem exhibent initiati mysteriis, liberum arbitrium idoneum credimus: sed divinae aequitatis

 CVIII. Jul. Prior ergo sententia tua nihil obscuritate promovebit: secunda vero, qua repetis, quoniam liberum quidem confiteris arbitrium, non tamen u

 CIX. Jul. Ecce enim nos, sicut primo libro fecimus, ita nunc presse cogimus, ut ostendas quemadmodum liberum arbitrium non negaris . Insidat autem hoc

 CX. Jul. Et ut res absoluta paucis illuminetur exemplis ut tam liberum sit homini sacrilegium facere velle, quam nolle tam liberum sit parricidium v

 CXI. Jul. Propterea autem in superioribus voluntatem perfectam magis quam rerum effectus locavi, quoniam et parricidium, et sacrilegium, et adulterium

 CXII. Jul. Interim quod ad praesens negotium spectat, inculco liberum arbitrium nec ob aliud datum esse, nec intelligi in alio posse, quam ut nec ad j

 CXIII. Jul. Sunt quidem dulcia incitamenta vitiorum, amara etiam frequenter quae a persecutoribus excitantur tormenta poenarum: sed et illa censura ho

 CXIV. Jul. Verumtamen nec virtutum est aerumnosa possesio, quae extra regnum quoddam bonae conscientiae promissa aeternae beatitudinis sublimitate fru

 CXV. Jul. Tu ergo quomodo liberum arbitrium confiteris, cui unum tantummodo dicis esse possibile, id est, facere malum, non autem esse possibile defle

 CXVI. Jul. Taceo interim qua rabie in totam legem fremas, quam credis ea imperasse mortalibus, quorum apud eos nullam facultatem videret.

 CXVII. Jul. Sed quaero cum quibus poetis in talem incurreris Hippocrenem, ut bimembrem bestiam fingeres, non quidem carminando , sed blasphemando, cuj

 CXVIII. Jul. Sic enim et in illo opere quod Romam misisti, disputas: «Voluntas quae libera in malis est, libera in bonis non est.»

 CXIX. Jul. Et hic Coelestianum dicis, qui putat liberum esse quemquam ad agendum bonum liberum ergo dicis, quod nisi malum facere non posse contendis

 CXX. Jul. Ita ergo, ut ad causam referamus exemplum, intelligere potuisti, vel definitione non liberi, quid deberes liberum nuncupare. Nam etsi in lib

 CXXI. Jul. Quod cum ita sit, atque huic tu loco miserrime obnitaris, incertum est quid magis de te aestimari conveniat, utrum contra conscientiam tuam

 CXXII. Jul. Ut autem quae sunt acta, breviter repetamus, arbitrium liberum, quod in mali parte, vitiorum voluptatibus, vel diaboli persuasionibus in

 CXXIII. Jul. Hujus autem veritatem Catholici confitentur: Traduciani autem cum Manichaeis suis magistris negant.

 CXXIV. Jul. Nos igitur verum diximus, quoniam qui a vobis decipiuntur, ne vocentur haeretici, fiunt Manichaei, et dum falsam verentur infamiam, verum

 CXXV. Jul. Nam cum tales adscribis operi Dei, quales facere non potest ostendis nihil ad Deum, id quod ab eo dixeras fieri, pertinere.

 CXXVI. Jul. Quod licet in primo libro uberius actum sit, tamen et hic vel breviter quid sentias exprimamus. Times operi diaboli aliquam deputare subst

 CXXVII. Jul. Ut enim hic in potestate diaboli parvulos a Deo reos formari dixisti, ita in inferioribus libri tui partibus tetrius aliquid quam sunt Ma

 CXXVIII. Jul. Creat igitur malum Deus.

 CXXIX. Jul. Et puniuntur innocentes, propter quod facit Deus.

 CXXX. Jul. Et a diabolo possidentur, quia hoc facit Deus.

 CXXXI. Jul. Et imputat hominibus crimen manuum suarum Deus.

 CXXXII. Jul. Et quod persuasit diabolus tenuiter, solerter et perseveranter fingit, et protegit , et custodit, et format Deus.

 CXXXIII. Jul. Et fructum ab homine bonitatis reposcit, cui malum ingenuit Deus.

 CXXXIV. Jul. Et postea tota lege mentitur, quia justus sit Dominus .

 CXXXV. Jul. Et qui tot crimina capit, adhuc vocatur Deus?

 CXXXVI. Jul. Interibit Manichaeorum memoria cum strepitu: Dominus in aeternum permanet paravit in judicio sedem suam, et ipse judicabit orbem terraru

 CXXXVII. Jul. Sed videamus et reliqua.

 CXXXVIII. Jul. Audi ergo breviter quid ista quaestione versetur. Catholici dicunt humanam a creatore Deo bono conditam bonam, sed peccato vitiatam, me

 CXXXIX. Jul. Ostendique majorem pene partem commentorum tuorum, grandiore intelligi labore quam vinci.

 CXL. Jul. Sed si id per singula facere velim, et eadem repetendo superfluus, et cuncta persequendo longus videbor.

 CXLI. Jul. Unde quamvis omnia quae contra nos edidisti scripta, ad unum finem properent, videlicet ut naturalia mala esse persuadeas, et aut diabolum

 CXLII. Jul. In inferioribus itaque libri tui partibus postquam dixisti, Sic creat malos Deus, quomodo pascit et nutrit malos addis: Quia quod eis cre

 CXLIII. Jul. Rectius enim accipit nomen mali quam boni unde erubescunt mali et boni meliusque credimus Apostolo, qui dicit, Quia non habitat in carne

 CXLIV. Jul. Et post modicum addis: Quoniam natura humana quae nascitur vel de conjugio, vel de adulterio, Dei opus est. Quae si malum esset, non esset

 CXLV. Jul. Hanc ergo partem sententiae non solum a nostra definitione removisti sed pro hac etiam intulisti tuam: quae prima fronte aliquid haberet i

 CXLVI. Jul. Ecce enim breviter respondeo: adeo nos Christi medicinam parvulis, quos innocentes novimus, non negare, ut illos potissimum copiosiore ea

 CXLVII. Jul. Pro conditione mortalis corporis incurrunt et aegritudinum aerumnas, et dolorum poenas, et pericula morborum. Non solum ergo parvulis nec

 CXLVIII. Jul. Cujus infirmitates ut in praesenti vita diverso remediorum genere mitescunt ita etiam plene, in justorum tamen corporibus, resurrection

 CXLIX. Jul. Ecce ergo in quantis humanae naturae necessariam Christi medicinam fatemur. At scio te vociferaturum, cavillo tecum agi. Non enim hanc te

 CL. Jul. Quod cum lucida professione inculcemus, convictus es tu publicae falsitatis, qui scribis adeo a nobis bonam defendi hominum naturam, ut sanae

 CLI. Jul. Quae tamen gratia, quoniam etiam medicina dicitur, salva lege justitiae facit alios ex malis bonos parvulos autem quos creat condendo bonos

 CLII. Jul. Ecce ergo planum est, nos Christi gratiam utilem parvulis non negare: quid igitur controversiae remansit, propter quod nos Traducianus erro

 CLIII. Jul. Ille ergo dicit, a principe tenebrarum, id est, auctore mali, de duarum commixtione naturarum bonae et malae, hominem creatum fuisse. Tu q

 CLIV. Jul. Inter te et Manichaeum itaque nulla de qualitate naturae, sed de solo est auctore dissensio. Hoc enim malum tu Deo reputas, quem parvulorum

 CLV. Jul. At tu contra hoc ultimum totus insurgis et cum in unam navem cum Manichaeo ascenderis, cumque idem spiritus cursum vestrum direxerit, trans

 CLVI. Jul. Absolute igitur claret, opinionem illius consequentiae plus habere: si malum aliquid naturaliter conderetur, consimilem sui indicaret aucto

 CLVII. Jul. Praescribit autem veritas, primo malum, id est peccatum, dici non posse quod ita est ut ejus natura compulerit peccatumque nihil esse ali

 CLVIII. Jul. Quibus praesidiis innocens rerum omnium natura defenditur, quae ita manens, ut condita est, nulli crimini probatur obnoxia.

 CLIX. Jul. Malum igitur naturale esse non potest: ac per hoc nec rea ulla naturaliter creatura, nec malus auctor. Malum quippe non exstantis invenitur

 CLX. Jul. Sed tamen ille qui fulmine veritatis tam perspicuae interiit, ex parte aliqua videtur spirare, cum confertur tibi. Illi enim tota dogmatis s

 CLXI. Jul. Primae igitur definitionis eversu, culmina ejus in solum cuneus rationis effudit. Quid igitur de te speras, cujus tria ita sunt in lubrico,

 CLXII. Jul. Res clara est, et in primo opere jam sufficienter impleta. Verum quoniam tu adeo pellax esse voluisti, ut aliquam inter te et Manichaeum d

 CLXIII. Jul. Probabilitate itaque et ea mediocritate laudum quae naturis debetur, etiam in nascentibus quibusque servata, augmenta beneficiorum divino

 CLXIV. Jul. Quamvis in hoc quoque clementia Dei uberior approbetur, quoniam sanctificat parvulos nescientes: ad laudem quippe misericordiae respicit:

 CLXV. Jul. Sed de illis ego virtutibus dico, quas usu jam perfectae rationis adipiscimur: ac per hoc, quia id etiam hic, sicut frequenter, inculcari n

 CLXVI. Jul. Sed quia post editionem illorum, oratu tuo, beatissime pater Flore, apud Constantinopolim Manichaei epistola inventa est, atque ad has dir

 CLXVII. Jul. Et quamvis jam pro concupiscentia vel voluptate carnis, quae etiam libido dicitur, quae sexibus ob virilitatem propagationis inserta est,

 CLXVIII. Jul. Ideo et ego qualitatem rei, quam prioribus scriptis distinguendo a Manichaei ore defendi nunc quoque breviter criminatorum ejus, qui ta

 CLXIX. Jul. Quod igitur libris tuis, senex Augustine, retinetur: «libido exorta est post peccatum, quam coacti sunt velare confusi» (De Nuptiis et Con

 CLXX. Jul. Et item: «Pudenda libidine qui licite concumbit, malo bene utitur: qui autem illicite, malo male utitur. Rectius enim accipit nomen mali qu

 CLXXI. Jul. Audi igitur nunc atque agnosce, quid parens tuus ad quamdam filiam suam, vestram scribat sororem.

 CLXXII. Jul. «Manes apostolus Jesu Christi, filiae Menoch: Gratia tibi et salus a Deo nostro, qui est revera verus Deus, tribuatur, ipseque tuam mente

 CLXXIII. Jul. Cognoscis nempe, quomodo signatissime Manichaeus traducem confirmet animarum, et quo testimonio utatur ad vituperationem carnis, illo vi

 CLXXIV. Jul. Ideo non solum eloquendo, sed etiam repetendo inculcat, dogmatis sui esse proprium, traducem animarum putare: quod etiam per similitudine

 CLXXV. Jul. «Sive per visum, sive per tactum , sive per auditum, sive per odoratum, sive per gustum. Radix enim, omnium malorum concupiscentia Caro ad

 CLXXVI. Jul. Intelligis retectas esse Manichaei dogmatis medullas, quibus fides vestra concrescit. Jam vero nos, id est, Catholicos, pergit arguere. «

 CLXXVII. Jul. «Cum animo nolente coeunt, et secretis pudoribus gerunt, quo tempore odio habent lucem, uti ne manifestentur opera eorum. Cujus rei grat

 CLXXVIII. Jul. Hanc esse peccati filiam, atque aliorum peccatorum matrem, et de ea conqueri apostolum Paulum, cum dicit, Scio quia non habitat in carn

 CLXXIX. Jul. Tu tamen argumentando, et testimonia Scripturarum usurpando, de hac illum concupiscentia, quam legem peccati vocas, et omnes sanctos tam

 CLXXX. Jul. Quid Manichaeus dicit? «Per concupiscentiam corporum auctor diabolus est: per hanc diabolus corpora, non animas aucupatur. Tolle,» inquit,

 CLXXXI. Jul. Tu autem hebetior qui fructum concupiscentiae diabolicae hominem dicens, Dei tamen eum adscribis operibus non quasi de malo bonum factum

 CLXXXII. Jul. Tuis enim sermonibus, omnes de concupiscentia natos diabolus quasi suae arboris fructus jure decerpit . Aeque igitur blasphemas ut Manic

 CLXXXIII. Jul. Jam vero illud tuum, quod priore opere ventilavi ( Opere scripto ad Turbantium

 CLXXXIV. Jul. Quod vero tu posuisti, «concupiscentiae malum est, quod vitat ubique conspectum, et quaerit pudendo secretum» (Ibid., n. 8) : ita et Man

 CLXXXV. Jul. Quod vero ais, «quia concupiscentia qui licite commiscetur, malo bene utitur» (Id., lib. 2, cap. 21) , ut magis credi Apostolo commemores

 CLXXXVI. Jul. Quod autem multum ad distinctionem inter te et Manichaeum tenendam valere existimasti, ut diceres bonam quidem, sed primorum hominum tan

 CLXXXVII. Jul. Persistit sane invehi in nos, et adjungit: «Hi autem qui concupiscentiam istam contra evangelicos et apostolicos Libros, quos vacuo lec

 CLXXXVIII. Jul. Superest ut examinemus illam sententiam tuam, quam tu te ad unum sermonem revocare pollicitus, breviter, ut non est negandum, et acutu

 CLXXXIX. Jul. Quid igitur hinc conficiatur, adverte: non adhaerere negationem gratiae laudi humanae naturae quinimo haec quatuor ita esse conjuncta,

 CXC. Jul. Sed post haec admoves sententiam tibi charam, et dicis: Si autem naturae humanae mali nihil inesset, salvanda non esset. Qui ergo dicit eam

 CXCI. Jul. Sed intelligi non potest aliud mala natura, quam id quod malum est habere congenitum.

 CXCII. Jul. Et ut fiat brevis ac pura conclusio: si naturae inest ita malum, ut nascatur ex ea cum ipsis seminibus malum mala sine dubitatione convin

 CXCIII. Jul. Si autem vindicatur a malis, et bona defenditur, nec nasci ex ea malum, nec ei inesse potest naturaliter. Evanuit igitur conclusio tua q

 CXCIV. Jul. Natura, inquis, humana si malum esset, salvanda non esset si ei mali nihil inesset, salvanda non esset:

 CXCV. Jul. Ac per hoc, eo revolutus es, ut Manichaeum, quem professione contempseras, argumentatione reparares. Nam dicendo, Si mala esset, salvanda n

 CXCVI. Jul. Sequiturque ut nemo possit laudare gratiam Christi, nisi qui in natura bonum opus laudaverit Conditoris.

 CXCVII. Jul. Certe nulla hic de studiis adultorum hominum quaestio, sed de sola nascentium qualitate versatur, in quibus naturae examinatur status. Ha

 CXCVIII. Jul. Hanc ergo tu in parvulis, criminosam, vitiosam, et damnatam sua voluntate arguis, an conditione nascendi? Si propria voluntate, ut videl

 CXCIX. Jul. Quo ergo super naturae judicio Manichaeus tuque distatis? Quia ille, inquis, eam malam fatetur. Tu ergo si id abnuis, bonam eam esse pronu

 CC. Jul. Sed adeo mala non est, ut nisi Manichaeus eam accusare non possit.

 CCI. Jul. Ego, inquit, tamen non sum Manichaeus, qui eam absolvo verbis, et condemno judiciis.

 CCII. Jul. Quid igitur hic primum accusem, impudentiam mentientis, libidinem disputantis, an profanitatem tam prava credentis? Nobis tamen intelligo u

 CCIII. Jul. Sed invectionum officium legentium censura supplebit: nos pergamus ad reliqua. Certe nullum est in rebus aliud malum, quod vere malum sit,

 CCIV. Jul. Ex quo peccato gignitur in unoquoque, ut dicis, naturale malum: nihil est igitur aliud vere malum, quam meritum malum.

 CCV. Jul. Si ergo et Manichaeus non ob aliud dicit malam naturam, quam quod eam mali meriti arbitratur, cui putat inferenda supplicia et tu naturae h

 CCVI. Jul. Videamus ergo quomodo huc redeat etiam pars secunda sententiae tuae. Dixisti enim: Qui dicit naturam humanam bonum non esse, bonum negat co

 CCVII. Jul. Non ergo invidemus salvatorem illi, quam conditoris sui dignitate defendimus: sed malum eam negamus esse, ne efficiamur Manichaei malum e

 CCVIII. Jul. Vitiari autem in unoquoque jam suo arbitratu vel bonum agente vel malum, personae meritum dicimus, non naturae. Et ideo per gratiam Chris

 CCIX. Jul. In baptizatis autem non concupiscentia carnis, quae naturalis est, sed concupiscentiae malae aufertur reatus.

 CCX. Jul. Ac per hoc, nec aliquod peccatum esse, tam Conditoris humani generis, quam Redemptoris , testimonio comprobatur.

 CCXI. Jul. Et ut quae sunt acta repetamus: inimicam esse justitiae Dei opinionem traducis, tam praeceptorum Dei, quam judiciorum ejus attestatione mon

 CCII. Jul. Concupiscentiam autem carnis ad conciliandum sexibus fecunditatis negotium, a Deo inditam creatore corporum, non nisi a Manichaeo accusari,

 CCXIII. Jul. Nec alia apud vos argumenta esse pro traduce, quam quae Manichaeus tribuisset, ostendi.

 CCXIV. Jul. Te autem liberi arbitrii negatorem, et Dei nascentium conditoris, sententiae tuae discussione patefeci.

 CCXV. Jul. Malam autem a vobis pronuntiari naturam, ejus sententiae, quam tu uno verbo conclusurum te promiseras, explicatione convici.

 CCXVI. Jul. Atque ideo etiam tardissimis ad intelligendum vel tuo favore deceptis liquere confido, te Manichaei solum aversari nomen caeterum ex omni

 Liber Quartus.

 I. Julianus. Existimo ego sollicitum lectorem posse mirari, cur cum opusculum meum certo librorum numero, ex scribentium solemnitate distinxerim, tame

 II. Jul. Quibus duobus si creditis , id est, Dei nec opera mala esse, nec iniqua judicia totum traducis dogma conteritur: sicut e regione, traducis i

 III. Jul. Jam ergo ea quae contexuit lacerator naturalium, ponderemus: sed ut rerum, quae mutua sunt responsione perplexae, lectori nostro tam intelli

 IV. Jul. Loquitur ergo ad Valerium: Attende quibus se existimat adversum nos huic praemisso titulo consonare: Deus, inquit, qui Adam ex limo fuerat fa

 V. Jul. Postquam ergo hoc tali gravitate reprehendit, pergit ad reliqua, ac patronum suum commonet, ut his quae sequuntur attendat. Deus igitur, inqui

 VI. Jul. Tamen cum hoc ibi satiatissime constet effectum, breviter licet, in praesenti quoque disputatione repetetur. Convertamur ergo ad ipsum, cujus

 VII. Jul. Porro hinc post modicum: «Per quid igitur sunt sub diabolo parvuli, qui de corporibus nascuntur quae fecit Deus, de commixtione sexus quem d

 VIII. Jul. Nam postquam collectionem nostram, quae tanta est veritate munita, ut in te tota ferretur, nec convicio eam temerare quiveris, Deo adigente

 IX. Jul. «Si igitur,» inquio, «non nisi per sexum fetus, non nisi per corpus sexus, non nisi per Deum corpus quis ambigat fecunditatem Deo jure reput

 X. Jul. Aio enim: «Quid ergo suum diabolus cognoscit in sexibus, ut fructum eorum, sicut dicis, jure possideat? Diversitatem? Sed haec in corporibus e

 XI. Jul. Et quod laudas catholica, pavoris tui esse , non fidei.

 XII. Jul. Quod ergo laudata vituperas, non esse judicii, sed furoris.

 XIII. Jul. Quo furore quidem nunquam cariturus es, nisi prius obscenum dogma rejeceris: quia inter poenitentiae pudorem, nunquam tamen a Christianis a

 XIV. Jul. Videamus tamen quid sententiarum mearum arripueris, quod nomine erroris incessas. «Sed iste,» inquis, «in his omnibus nominare noluit concup

 XV. Jul. Sed ais me noluisse concupiscentiam carnis nominare. Qui nolui nominare, tacui et si tacui , nihil quod reprehenderes sum locutus: quis ergo

 XVI. Jul. Expendat hoc prudentia omnis, et rideat orationis invidiam nomine taciturnitatis ostensam. Confiteris igitur me nihil dixisse quod possis ar

 XVII. Jul. Tu sane nostrum vexando silentium, protulisti quod olim quidem defendi non potuit nunc vero postquam Manichaei epistola, cujus in libro te

 XVIII. Jul. «Noluit,» inquit, «nominare concupiscentiam carnis, quae non est a Patre, sed ex mundo est cujus mundi princeps dictus est diabolus: qui

 XIX. Jul. Ideo autem dixi eloquiis te usum omnino Manichaei, quia etsi in apostoli Joannis Epistola nonnulla ex his verba teneantur tamen quia certum

 XX. Jul. Apostolus quippe Joannes cum ad virtutum omnium fastigium provocaret fideles, et studium sanctitatis ad altitudinem dominicae conversationis

 XXI. Jul. Certe apostolus est, et praecipua Domino Jesu charitate dilectus: tamen nisi intentionem ejus, vel Evangelium quod scripsit, vel Epistolarum

 XXII. Jul. Praecipit ergo non diligi mundum, neque ea quae in mundo sunt et dicit quoniam dilectoribus saeculi Dei charitas inesse non possit: sed no

 XXIII. Jul. Sic enim et in Evangelio suo dixerat: Mundus per ipsum factus est, et mundus eum non cognovit (Joan. I, 10) : non utique ut elementa Chris

 XXIV. Jul. Constat itaque beatum Joannem nullam tibi erroris occasionem dedisse: te porro id quod Manichaeus protulit imbibisse. Atque ut apostoli jam

 XXV. Jul. Si dixeris, nomine concupiscentiae, etiam illum ipsum modum, quo licita rerum naturalium afficitur voluptate, ut concupiscentia carnis in un

 XXVI. Jul. Exercui hunc locum in secundo prioris operis libello, atque ostendi, prius in homine concupiscentiam carnis quae speciem irritat saporis

 XXVII. Jul. Hic tamen necessario exigo, quibus tibi somniis revelatum sit, ut nomine concupiscentiae, coeuntium libidinem indicatam putares. Salvis en

 XXVIII. Jul. Sed si hoc fingatur ambiguum, te continuo crassissima dubii nubes involvet. Hac quippe concupiscentia carnis nullum absolute genitalium t

 XXIX. Jul. Quid ergo tibi opitulari potest, quod ego inter commixtionem sexuum, fecunditatem coeuntium, nolui concupiscentiae nomine lacerare, cum eam

 XXX. Jul. Oporteret quidem nihil post primum opus, quod ad sanctum Turbantium edidi, super necessario naturalium pudore disserere quia ibi ita plene

 XXXI. Jul. Tamen cum defensor traducis ne tenui quidem possit ab eo ungue deflectere, meumque rhetorica elegantia fatiget pudorem, cur diversis homini

 XXXII. Jul. Et ideo super hoc laborandum non est: commendo tamen disputatoris acrimoniam , qui quam dicit a Deo redditam, non vult a Deo conditam pro

 XXXIII. Jul. Ergo in operibus ejus nullus pudor est in sententiis autem summa deformitas. Certum est nempe, quod poenam mereatur reatus: num ideo tam

 XXXIV. Jul. Constat tamen accusatorem nostrum in eodem, quem aversatur, luto volvi. Cum enim confinxerit juste redditam libidinis poenam, et hanc just

 XXXV. Jul. Ad quod tamen quasi corollarium peculiaris sceleris adjunxit, ut talem poenam a Deo illatam diceret, quae esset illecebra et fomes peccati,

 XXXVI. Jul. Quid ergo vis, subtilissime disputator? sacrilegam esse in Dei operibus verecundiam, quia omnia quae Deus fecerit, passim agi debeant, ne

 XXXVII. Jul. Errat etiam honestorum cautio, quae naturalibus rebus verecundiae praetendit umbracula. Tu ergo ipse reliquias ciborum, quas certe confit

 XXXVIII. Jul. Res ineptae sunt, et quae stilo nostro convicium magis faciant quam laborem: sed fidem tuam necessario consequuntur. Verumtamen adhuc, u

 XXXIX. Jul. Ut enim imaginem Dei mentis ratione suscepimus: ita communionem pecudum carnis affinitate sentimus cujus licet sit forma diversa, est tam

 XL. Jul. Qua ergo ratione indignum esset, non imagine Dei, quia animae quam carnis diversa substantia est, sed mancipio dissolubili imaginis Dei, quod

 XLI. Jul. Libidinem ut pecorum, ita hominum fecit Deus: sed in pecoribus incoercitos dimisit affectus, in homine autem rationabili modum Deus institui

 XLII. Jul. Attende sane nunc quale sit, quod de tua opinione colligitur: videlicet operiendum pudore non esse, quidquid bonum creditur. Nos autem docu

 XLIII. Jul. Sequitur ergo ut verecundiam deponas, ac manente amicitia cum magistro, Cynicis foedereris: quos tamen aliquorum, ut Cicero in Officiis re

 XLIV. Jul. Tempus admonet ut ad alia transeamus: sed quoniam certum est, nihil te habere quod vendites imperitis auribus praeter verecundiam naturaliu

 XLV. Jul. Hoc igitur in praesenti opere, quantum res acta pertulit, absoluto, venio ad illud quod dixisti, in Christo hanc naturalem concupiscentiam n

 XLVI. Jul. Tu vero nomen ipsum concupiscentiae amplexatus, vis a Christi corpore tam oculorum sensum abfuisse, quam viscerum.

 XLVII. Jul. Hic igitur ut adsit toto animo lector, admoneo: videbit enim Apollinaristarum haeresim, sed cum Manichaei per te adjectione reparari. Apol

 XLVIII. Jul. Non qui virtute judicii delicta vitasset sed qui felicitate carnis a nostris sensibus sequestratae, cupiditatem vitiorum sentire nequivi

 XLIX. Jul. Tam gravi, ut res indicat, in fidem Catholicorum adulatione , non solum nihil necessaria,

 L. Jul. Quae postremo palma tolerantiae, si dolor vulnerum et verberum, intercepto itinere sensuum, pertingere ad animum non valebat? Quo ergo profeci

 LI. Jul. Ostendi quidem in tertio libello primi operis mei, irrefutabiliter necesse esse dici etiam Christum reatum de Mariae carne traxisse, si crede

 LII. Jul. Et ideo hoc in praesentiarum relicto, illud efflagito, ubi tu legeris Christum eunuchum fuisse naturaliter.

 LIII. Jul. Qui etsi propter signum natus ex virgine est, et tamen ita aversatus non est sexum virilem, ut ejus susciperet veritatem, integer per omnia

 LIV. Jul. Praedico omnem in eo sanctitatem beneficio animi, non carnis stetisse praejudicio. Sic enim et natura tam conditione ejus quam susceptione d

 LV. Jul. Ita natura praescripsit esse quaedam, quae ut ratio, ita fides cum religione pronuntiet et tamen pudor et decentia conversationis oculis non

 LVI. Jul. Nam hoc quod ait, abstinere a cibis docendum fore, non utique apud prudentem arguit Christianorum parcitatem, aut denuntiat posse existere h

 LVII. Jul. Christus igitur non minus homo verus, quam verus Deus, nihil de naturalibus minus habuit: sed justum erat ut qui dabat perfectionis exemplu

 LVIII. Jul. Tu igitur, ut omnia, profanissime effatus es, in Christi carne non fuisse quod humanae naturae est: quod certe de nulla Scripturae rationa

 LIX. Jul. Et ut res plana aliquo confirmetur exemplo, melius est habere rationem, quam non habere: homines autem rationabiles facti sunt, pecora vero

 LX. Jul. Ac per hoc, in ea natura non potest esse peccatum, cum in illo in quo tota est, nihil iniquitatis inventum est.

 LXI. Jul. Concupiscentia itaque sexuum, sive in Christi carne fuit, sive non fuit, mala et diabolica non docetur.

 LXII. Jul. Ad alia ire festino, sed multum hic rerum admiratione defigor. Qui in alium tantus furor est, ut si Scripturas non intelligis, vel tua dict

 LXIII. Jul. Esse autem sacrilegium , pudendum aliquid quod Deus fecisse credatur, praeter hanc carnis concupiscentiam judicare: Christum vero non habu

 LXIV. Jul. Vides igitur frustra te peccatum vocasse, si in his operibus, quae Deus fecit, velamen fateamur adhibendum, quod Dominus noster et hominis

 LXV. Jul. «Sed iste,» inquis, «noluit nominare concupiscentiam carnis tacet quia pudet, ac mira, si dici potest, pudoris impudentia nominare pudet, q

 LXVI. Jul. Has tamen elocutionum diversitates, quas tu non solum non imitaris, verum etiam criminaris, quarum nos adjuvamur officiis, non linguarum om

 LXVII. Jul. Eademque securitate, qua pedes et genua, etiam genitalia utriusque sexus vocantur. Nos sane nec cum ista suffragetur auctoritas, pudentior

 LXVIII. Jul. Ac per hoc necessarie interrogavi, quid suum cognosceret diabolus in sexibus, per quod fructum eorum jure decerperet qui nec carnem comp

 LXIX. Jul. His itaque tu dissertionibus , cervino metum, et vulpino dolo obviam ire conatus, ita imposuisti patrono tuo ad quem scribis, ut referres,

 LXX. Jul. Te ergo apparet non studuisse ut objecta refelleres sed ut patrono tuo, ad quem scribebas, miserabiliter illuderes putaretque te rude quid

 LXXI. Jul. Fateor tamen, nimis te cogitasse, quid diceres et ingenium tuum apparet, et studium: solertissime prorsus quid asserendum esset pro peccat

 LXXII. Jul. Intellexisti quippe, parvulis nihil de suo merentibus, nequaquam posse sine damnatione corporum, crimen affigi: et ideo opus esse auxilio

 LXXIII. Jul. Quod ergo a veritate defunderis , quod fugaris, causae fecit deformitas quam tueris. Caeterum si ad Catholicos transire velles, quanto tu

 LXXIV. Jul. Quamvis non audeam pronuntiare, ingenio te affectum acri et vigili, cujus in electione suscipiendi negotii video tam tardum ac deforme jud

 LXXV. Jul. Si enim incolumissima fide, scholari more ad ostendendas tantummodo eruditionis tuae vires, ea tentares quae sunt invicta concutere finito

 LXXVI. Jul. Nos vero nihil habemus, quod in nostro admirandum credamus ingenio, quia intelligimus nec peccatum sine voluntate, nec sine Deo corpora, n

 LXXVII. Jul. Sed ut revertamur ad causam, postquam dixisti, me «ideo noluisse concupiscentiam nominare, quia non esset ex Patre, sed ex mundo cujus m

 LXXVIII. Jul. Postquam ergo hoc effatus es, intulisti, «Unde dicit etiam ipse Dominus, Ecce venit princeps mundi hujus, et in me nihil invenit » (Id.

 LXXIX. Jul. Quid circumscribis infelices animas, ut mentiaris indicatum esse, quod non est? Dominus dicit in Evangelio, Ecce venit princeps mundi huju

 LXXX. Jul. Invenisset ergo in eo diabolus naturale crimen, si ullum esset: teneret corpus obnoxium, si illud vel in primo parente, vel in ipsa parient

 LXXXI. Jul. Quod utrumque fecit Manichaeus, qui commentatus in carne malum esse naturaliter, dixit in Christo non fuisse carnem, ne confiteretur in eo

 LXXXII. Jul. At hunc fides catholica in utroque contrivit: malum scilicet in carne non esse naturaliter, atque ob hoc Christo nec aliquid defuisse hum

 LXXXIII. Jul. Ipsa etiam ei causa tentandi fuit Christum quoniam more artis suae volebat capere persuadendo, cum neminem posset vitiare condendo.

 LXXXIV. Jul. Proinde incarnatio Christi opus suae divinitatis tuetur, qui afferens ad me naturam meam et voluntatem suam, cujus mihi speculum offereba

 LXXXV. Jul. Petrus namque apostolus ait, Christus pro nobis mortuus est, vobis relinquens exemplum, ut sequamini vestigia ejus qui peccatum non fecit

 LXXXVI. Jul. At si esset in natura crimen, Petri erat imperita sententia, qui censuerat videlicet ad immaculatae sanctitatis testimonium posse suffice

 LXXXVII. Jul. Huc accedebat, quoniam opinio peccati naturalis non solum vim aemulationis absumeret, sed ipsius praeconii fraudem, quod ei deferebatur,

 LXXXVIII. Jul. Verum his ut res postulabat impletis, juvat te vel mediocriter convenire, qua fiducia tu, cum Hieronymi scripta collaudes, dicas in Chr

 LXXXIX. Jul. Nam Manichaeos deseris in vituperatione suum et caprarum, quos in humanae naturae criminatione comitaris cum quibus etiam in Christo non

 XC. Jul. Sed hinc ista sufficiant: veniamus nunc ad illud, in quo pars negotii magna versatur cujus potentia examinatus et exanimatus Manichaeorum le

 XCI. Jul. Qua ergo tu impudentia et approbas sententiam meam, et tuum dogma non deseris cum sententiae utriusque partis ita nullo possint foedere cop

 XCII. Jul. Quidquid enim naturale est, voluntarium non esse manifestum est.

 XCIII. Jul. Si ergo est naturale peccatum, non est voluntarium: si est voluntarium, non est ingenitum. Istae duae definitiones tam contrariae sibi sun

 XCIV. Jul. Cum ergo hoc ita inconcussum sit, ut nulla queat argumentatione convelli: tu elige utrum mavis, et vel nostram, vel tuam constanter affirma

 XCV. Jul. Quid igitur mihi responderis prudens et sollicitus auditor expendat. De parvulis certe agimus, quibus nulla propriae mentis adest voluntas,

 XCVI. Jul. Numquid de Adam operibus interrogatus eras, aut quaesitum fuerat, utrum ille voluntate peccasset? quod quidem contra te mox quaeretur. Esto

 XCVII. Jul. Deinde quia multa in propositionibus invenitur diversitas , dixeras «non esse sine voluntate delictum » et respondisti, «sed per unius vol

 XCVIII. Jul. Apparet certe furtum detestabile, quod quidem confestim ea, quae peccatis adhaeret, ultione punitum est, videlicet ut antequam in pestem

 XCIX. Jul. Falsum est ergo quod concesseras, non esse sine voluntate peccatum si licet commissum sit per voluntatem, tamen ad alios potuit sine volun

 C. Jul. Est ergo jam sine voluntate peccatum, cum invenitur in his quibus malam eripis voluntatem .

 CI. Jul. Vide ergo quo tua acumina pervehantur : persuadere conaris, rem aliquam per hoc non esse, per quod potest esse.

 CII. Jul. Id est, peccatum per hoc esse sine voluntate, per quod non potest esse sine voluntate.

 CIII. Jul. Ut conditionem suam conditione sua perdat, et sit absque hoc, sine quo non posse esse definitum est. Hoc est inficiari rebus. Quid tale Ana

 CIV. Jul. Quod vero addidisti, « Per unum hominem peccatum intravit in mundum, » ut hic ostensum est inconvenientissime collocatum, ita in secundo lib

 CV. Jul. Post hanc vero responsionem aliud ubi a me pulsatus fuerat, deluere conatur. Ego quippe postquam de parvulorum voluntate requisiveram, secutu

 CVI. Jul. Hoc ergo nunc sibi proposuit, et praemittit interrogationem meam. Dicis ergo, inquit, ideo illos esse sub diabolo, quia de sexus utriusque c

 CVII. Jul. Hunccine audere dicere se damnatorem non esse conjugii, et tanto scelere illudere auribus imperitis, ut a Manichaei se dicat recessisse con

 CVIII. Jul. Parvulos vero, quos a Deo fieri dicit, dominio addicit inimici, sicque non opus daemonis arguit, cujus ministros absolvit a culpa sed opu

 CIX. Jul. Quanto rectius diceres, Dixit hoc idem et Manichaeus in epistola ad Patricium: dixit et in epistola quam scripsit ad filiam Menoch, dixit et

 CX. Jul. Numquid legi Dei aut operi Dei scripta disputatorum praejudicant?

 CXI. Jul. Mihi interim abunde sufficit, etiam per hoc ipsum probare, nusquam te in sacris Litteris legisse quod credis, quod tu in tali causa nihil pr

 CXII. Jul. Sed bene quod nos onere talium personarum prior levasti. Nam in libro quem ad Timasium contra liberum arbitrium texuisti, cum sanctus Pelag

 CXIII. Jul. Quia videlicet et simplicius quaepiam dixerint, et quodcumque aliud speculantes, non habuerint necessitatem a latere surgentibus quaestion

 CXIV. Jul. Libere itaque conjecto et pronuntio, quoniam si eorum aliquis his superesset diebus, videretque exstinctum disciplinae christianae decus, o

 CXV. Jul. Neque enim in jure cujusquam est definita suscipere, et quae consequuntur excludere. Qui ergo dicit propter hoc parvulos ad jus diaboli pert

 CXVI. Jul. Quod aut utrumque simul negatur, aut simul utrumque suscipitur et cum sit in potestate utriusque rejectio, non est tamen in arbitrio alter

 CXVII. Jul. Ergo si audirent illi sacerdotes, quorum nunc dicta deluimus, dubitari utrum commixtio conjugalis bona esset, atque ab eis peterem corpora

 CXVIII. Jul. Huic effecto sine dubio prudentes viri catholici annuerent sacerdotes, videntesque nihil in sensibus carnis, nihil in fetibus sexuum, alt

 CXIX. Jul. Desine itaque viros sani capitis et Ecclesiarum antistites criminari: non subjiciantur judicio negligentiora commenta: neque enim iram cunc

 CXX. Jul. Verum pergamus ad reliqua. Nihil prorsus valet, quod te ais diabolo reputare, non corpora, sed delicta: inficiaris omnino, sicut frequenter

 CXXI. Jul. Quod dicis ei convicium a Joviniano factum (De Nuptiis et Concupiscentia, lib. 2, n. 15) in quo mentiri te tamen arbitror: sed annuamus v

 CXXII. Jul. Verum ut illi infensus Jovinianus arguitur, ita vobis comparatus absolvitur. Quando enim tibi tantum prudentium censura donabit, ut te cum

 CXXIII. Jul. Verum videamus et caetera. De his quae egimus satis superque lectorem instructum puto, qua virtute vel meorum dictorum aliquid oppugnet,

 CXXIV. Jul. Exspectet nunc forsitan lector, quomodo hoc testimonium debeat intelligi: quod certe non pertinere ad traducem peccati, nec ad Manichaeoru

 CXXV. Jul. Cernisne quam infesta sit opinioni vestrae gratificatio Dei laudatoris? Dicit eum condere animas, et amare: quod a vobis negatur, qui jurat

 CXXVI. Jul. Poenitentiam quoque, quam Deum affirmat dare, vestrum dogma non recipit, in quo malum naturale et nequitia mutari nesciat continetur.

 CXXVII. Jul. Quod autem commendavit admonere Deum, ut relicta malitia peccatores credant in eum, evertit omnino opinionem naturalis mali: quia certum

 CXXVIII. Jul. Hinc explicata patientia Dei, et dispensatione mitissima, qua non vult mortem morientis, nisi ut revertatur et vivat, approbare quod dix

 CXXIX. Jul. Verum et his, inquit, tanquam hominibus pepercisti, et misisti praecedentes exercitum vespas non quia impotens eras in pugna impios justi

 CXXX. Jul. Sequitur vero Sapientia: Quis tibi imputabit si perierint nationes, quas tu fecisti, cum non sit alius Deus, quam tu, cui cura est de omnib

 CXXXI. Jul. Denique post paululum sequitur: Illos enim castigando, bonae spei fecisti filios tuos, quoniam judicans, das in peccatis locum poenitentia

 CXXXII. Jul. Advertis ergo quantam distinctionem superficies verborum fecerit de naturis duarum plebium: Israelitas filios Dei vocat, et Chananaeos se

 CXXXIII. Jul. Dum constaret tamen, secundum etiam hanc vanitatem, traducem primi non esse peccati: quod interruptum multarum simul semina gentium perd

 CXXXIV. Jul. Porro, sicut illud quod de laude dicitur Judaeorum, non ad hoc valet, ut quisquam genuina credatur sanctitate fulgere: ita etiam quod nat

 CXXXV. Jul. Sicut autem hic semen maledictum, sic alibi equidem, ubi major est lectionis auctoritas, semen dicitur benedictum. Loquens enim de Israeli

 CXXXVI. Jul. Patiantur ergo pueruli de istis verborum contrarietatibus quaestionem, ut nullius majoris rei quam sonorum capaces pro alludentibus sibi

 Liber Quintus.

 I. Julianus. Compertum est omnis aevi periculis apud paucos incorrupti reverentiam vigere judicii, qui et scientiae studiis dediti, et virtutum appete

 II. Jul. Ostendit hoc etiam liber ille, qui Sapientia dicitur, cum verba exprimens impiorum, qui post umbram praesentium retecta beatorum merita contu

 III. Jul. His ita negotiis librorum meorum operam destinatam, mali naturalis assertor oppugnat: quibus sane viribus, et quam consequenti responsione,

 IV. Jul. Cum igitur id a nobis abunde constet effectum tamen quia operi nostro nascitur longitudo, sapiens lector intelligat, nobis quidem optabilem

 V. Jul. Sed jam aggrediamur ad causam. Claruit tam priore quam praesenti opere, concupiscentiam naturalem, sine qua sexuum non potest esse commixtio,

 VI. Jul. Quod quoniam a nobis ea facultate, quam veritas suppeditavit, ostensum est, prudens lector super hoc ulterius dubitare non debet ubicumque h

 VII. Jul. Istis ergo praetermissis, accusat cur non dixerim, «cum libidine:» subditque, ut dogmatis ejus acumen decebat, «Munus piorum, propagatio est

 VIII. Jul. Quod autem non fuerit aliter commiscendus Adam mulieri suae, quam eo genere quod inolevit, et forma membrorum, et Dei benedictio haud alite

 IX. Jul. Nos vero renasci omnes Baptismate debere, et opere nostro et sermone testamur: sed non ut hujus impertitione beneficii, de jure videantur dia

 X. Jul. Post haec, omnem illum contextum de Abraham et Sara, qui emortuis jam corporibus filium pro munere acceperunt, quorum exemplum quantum veritat

 XI. Jul. Illis ergo praetermissis physicus iste novus falsum esse pronuntiat, quod nos diximus: Sicut tunc limus qui assumptus est, materia, non aucto

 XII. Jul. Verum demiror ubique constantiam disputantis, qui pronuntiat semina a Deo vero condita esse, a quo conduntur et corpora, licet cum voluptate

 XIII. Jul. Libido nihil attinet, inquit, ad semina, quia facta est a diabolo: huic autem libidini serviunt conjuges semina autem et parvulos de semin

 XIV. Jul. Post haec illud conatur incessere, quod nos apostoli Pauli testimonio comprobavimus, quia Deus hominem de seminibus operetur. Argumentaturqu

 XV. Jul. Jam vero quis risum teneat prudentium, cum ad haec quae subdidisti exempla pervenerit? Ais enim: De ipsis verbis Apostoli refutaretur, non re

 XVI. Jul. Sed jam pergamus ad reliqua. Postquam ergo Abrahae, quod a me positum fuerat, vitavit exemplum conatus est asserere, Abimelech quoque, qui

 XVII. Jul. De quo quoniam satis actum est, ad illa properemus, quae super naturali malo Manichaeus olim acute, sed, ut probabo, perplexitate quaestion

 XVIII. Jul. Hoc nos intelleximus, cumque de naturae institutione loqueremur, id protulimus quod Apostolum sensisse constabat. Tu igitur quid promovist

 XIX. Jul. Et ubi est crimen tuum diabolicum, quod illi argumento pudoris nitebaris affigere? Non enim jam libido reprehenditur, quae et in prohibito e

 XX. Jul. Utque presse interrogemus et breviter: apostolum Paulum, cum naturalem usum feminae nuncuparet, possibilitatem rei et honestatem, an solam po

 XXI. Jul. Simili acumine illud quoque labefactare conaris, quod dixi, evangelico testimonio ex fructibus suis arborem debere cognosci ut ostenderem,

 XXII. Jul. Verum haec loquimur, ut fidei vestrae quis sit finis ostendam: caeterum illud inconcussum valet, quod disputationibus praecedentibus fundat

 XXIII. Jul. Verum nunc, quod locus exigit, insequamur. Apparet te, subtilissime disputator, unam eamdemque rem, naturam scilicet humanam magnis extuli

 XXIV. Jul. His igitur absolutis vel breviter ostendam, quam jaceas in profundo ignorantiae, qui hactenus subtilissimus et acutissimus habebare. Dicis

 XXV. Jul. Ad cujus nominis cavendam invidiam, frustra omnino diversarum facis haereseon mentionem. Ais enim, «Sicut Ariani Catholicos Sabellianos voca

 XXVI. Jul. Verum adversum haec ludibria satis actum est: veniamus ad eam, quam supra dixi, perplexissimam quaestionem, quae ipsum praeceptorem tuum su

 XXVII. Jul. Quaeris ergo unde sit hoc malum, quod merito malum vocatur, id est, peccatum. Respondeo, imperite nimis rogari originem rei, de cujus adhu

 XXVIII. Jul. At id esse testantur frequentata vitia et severa judicia: constitit ergo esse peccatum. Quaerimus quid sit utrum corpus aliquod sit, quo

 XXIX. Jul. Sed videamus, utrum istud quod definitio praemissa confecit, omnium assensione firmetur. Certe nec prudens hinc ullus potest, nec catholicu

 XXX. Jul. Sed ut nobis jam ista non lubricant, ita a Manichaeo et Traduciano paribus animis repelluntur. Videamus ergo quid ipsi dicant. Manichaeus sc

 XXXI. Jul. Verum vehementem objectionem putasti, ut diceres unde in ipso primo

 XXXII. Jul. Hoc enim nihil, de quo facta sunt omnia, affirmas causam fuisse peccati. Tantum igitur facit apud te nihili hujus potentia, quantum apud M

 XXXIII. Jul. Magnam, inquis, vim habuit res quae non erat, ob hoc solum, quia nunquam fuerat, verum tum posse plurimum coepit, postquam et ipsum nomen

 XXXIV. Jul. Macte virtute sapientiae, qui novae et a te inventae primum disputationis regulis, secunda primorum negatione complecteris, et corpora cap

 XXXV. Jul. O sanitatem, o elegantiam disputantis! «Non ideo,» inquit, «malum exortum est in homine, quia a Deo factum est, sed ideo quia de nihilo» (D

 XXXVI. Jul. Dedisti igitur et primi naturam mali, sed inaniorem quam Manichaeus, aeque tamen aeternam. Pugnandum super hoc non est: claret omnino quia

 XXXVII. Jul. Egi certe, ut fidem disputationis decebat illudque quod tu argumentando effeceras, id est, ideo in opere Dei ortam voluntatem malam quia

 XXXVIII. Jul. Verum ne tu detectum temet inspiciens, illo tentes erumpere, ut referas non te dixisse, Ideo malum ortum est in opere Dei, quoniam ex ni

 XXXIX. Jul. Verum non uno modo vicisse contentus, argumenti tui, cujus impietatem prodidi, coarguam falsitatem. Cum ergo scriberes, «Non ideo potuit o

 XL. Jul. Cum ergo hoc tam magnum apertum esset, quid illud fuit, quod tibi persuasit, ut crederes antiqui nihili violentiam causam malae voluntatis fu

 XLI. Jul. Quaeritis ergo necessitatem rei, quae esse non potest si patitur necessitatem. Huic motui animi libero, sine coactu originis inquieto, si ca

 XLII. Jul. Cum ergo bene definita sit voluntas, Motus animi, cogente nullo quid quaeris superius causas, quas definitio voluntatis exclusit? Expendit

 XLIII. Jul. Quid est enim malum, id est, peccatum? Voluntas sequendi quod justitia vetat, et unde liberum est abstinere. Quid est ipsa voluntas? Motus

 XLIV. Jul. Illud tamen admoneo, solere etiam te in scriptis tuis tenebras non dicere creaturam, sed absentia luminis remanere obscuritatem ut nihil a

 XLV. Jul. Verum ut ambos vos veritas detexit, et proruit: ita a nobis consideratio nostri reposcit officii, ut quid sit hoc quod obscuritatem huic qua

 XLVI. Jul. Transiit ergo in necessitatem conditi, quod venerat de possibilitate condentis. Fecit etiam diversas naturas diversasque species in naturis

 XLVII. Jul. Qui autem sentiunt in processu, non semper a necessario, sed multa a possibili capiunt. Hoc in cunctis licet videre corporibus: sed longio

 XLVIII. Jul. Et malum ergo et bonum ex propria voluntate facit: sed bonum suum etiam Deo debet, qui parti huic, non quidem praejudicium, tamen adjutor

 XLIX. Jul. Tantum ergo valet ista distinctio, ut si nescientes, quod a possibili incipit, in necessarium concludamus, omnia crimina ad Deum recurrant.

 L. Jul. Malum autem quod agit, a possibili agit.

 LI. Jul. Nisi ergo necessaria possibilitas fuisset, effectus possibilis non fuisset. Ut ergo possit malum et bonum facere, necessarium est: ut autem m

 LII. Jul. Hujus vituperatio ad necessaria non recurrit: quia quidquid ad necessarium pervenerit, ipsum pulsat auctorem.

 LIII. Jul. Quomodo ergo quod a necessario venit, possibili meo adscribi non potest: ita quod a possibili venit, necessario adscribi non potest. Id est

 LIV. Jul. Hanc ergo subtilitatem divisionum non introspiciens Manichaeus, Traducianorum nobis produxit examina. Argumentatur enim hoc modo: Unde malum

 LV. Jul. Patiuntur hanc omnes ignominiam, qui indicunt veritati bellum. Nos ergo quod egimus colligamus. Quaeritur unde illa prima voluntas mala in ho

 LVI. Jul. Ac per hoc, ut peccatum motui libero, ita naturam Deo adscribimus conditori. Est igitur natura humana bonum opus Dei: est libertas arbitrii,

 LVII. Jul. Bona ergo possibilitas mali atque boni voluntatem non cogit, sed permittit oboriri. Nemo igitur ideo bonus est, quia libero affectus arbitr

 LVIII. Jul. Et incipere, et bene incipere substantiam, a necessarii unione dirigitur. Accipit etiam arbitrii libertatem aeque adhuc necessarii linea

 LIX. Jul. Sed quantum interest inter plenum et vacuum, tantum nimirum inter possibilitatem et necessitatem. Possibilitas enim rei illius, cujus capax

 LX. Jul. Sed quid nos ad parvulos cum quaestio Manichaeorum nec perfectae aetatis hominem dicat voluntate peccare? Nam si ideo exortum est in homine

 LXI. Jul. Voluntas ergo, quae nihil est aliud quam motus animi cogente nullo, possibilitatem suam naturae debet, effectum suum sibi. In natura enim ex

 LXII. Jul. At hoc in contrarium torqueri potest, ut dicatur, Sed malo aptata natura est: nam quia malum voluntarium esse non poterat, si necessitas fu

 LXIII. Jul. Haereat ergo prudentis animo lectoris, multum interesse inter ea quae a possibili veniunt, et ea quae a necessario naturaliaque omnia nec

 LXIV. Jul. Illud itaque aliud de eadem hebetudine protulisti. Ais enim: «Sic creat Deus malos, quomodo pascit et nutrit malos» (De Nuptiis et Concupis

 Liber Sextus.

 I. Julianus. Non dubito ejusmodi opinionem hactenus super nostro fuisse certamine, ut ad quaestionem involutam magis, quam ad summam spectare fidei cr

 II. Jul. Hoc autem in praesentiarum duabus ex causis accidit: quia et sententia Manichaeorum de criminum est probata consiliis , et excitae persecutio

 III. Jul. Pars igitur et voluptati consulens et pavori, vel arenae, vel circi, vel scenae populis comitata luxuria, ambiens in omnibus flagitiis obten

 IV. Jul. Verum quia et in primo et in praesenti certamine, argumentatione Augustini claruit non esse eum Traducianorum Deum, quem Christiani justum at

 V. Jul. Credit quippe adversum nos Manichaeus, naturaliter mortales in flagitia facinoraque compelli: opinatur tenebrarum originem et corporibus mater

 VI. Jul. Jam vero in ipsum Deum, pari fine, impari exordio, accusationum tela jaculantur. Manichaeus quippe dicit, Deus bonus malum non facit: sed add

 VII. Jul. Ingerit quippe omnibus scripturis suis, Adam atque Evam bonos tantum a Deo conditos, id est, nulli naturali crimini mancipatos, eosque liber

 VIII. Jul. Illorum ergo primorum hominum, id est, tantum duorum, opitulari sibi laudem arbitratur, ad distinctionem inter Manichaeos et Traducianos te

 IX. Jul. Nobis igitur in praesenti convincenda primo est sensus vestri hebetudo tum ostendendum quod saepe jam fecimus, ne uno quidem pede a Manichae

 X. Jul. Nunc igitur approbetur quod diximus, nullo a Manichaeis vestrum dogma differre. Non est omnino dubium, factam pessimam ipsius Adae naturam, si

 XI. Jul. Durat nempe inter vos Manichaeosque foedus, ut illi professione, vos argumentatione, primi quoque hominis naturam asseratis malam fuisse: quo

 XII. Jul. Deinde, ut praerupta opinionis tuae sequamur, argumentaris tali conditione liberum arbitrium ordinatum fuisse, ut vim suam merito secutae vo

 XIII. Jul. Quid igitur confectum est? Unum esse necessarium de duobus, ut aut confitearis Adam factum bonae esse substantiae, nec naturam ejus volunta

 XIV. Jul. Sic disputavi hactenus, ut mos nostrae fidei postulabat: verum non hac solum parte contentus, agam tecum benigne, et consulto eam mihi perso

 XV. Jul. Sed ne nimis primam partem certaminis urgeamus, patiamur processu opinionis te bonam Adae probare naturam. Dicis profecto: Deus justus legem

 XVI. Jul. Nescio sane, utrum hic jam coactus inopia, tam ineptum, tam imbecillum aliquid moliaris, ut dicas, nullis te quidem rationibus docere posse

 XVII. Jul. At contra vide quam adversus te et Manichaeum, cujus te semper ruina convolvit, verus sit nobis conflictus, et de eo celer triumphus. Omnia

 XVIII. Jul. Sed proh Dei nostri atque hominum fidem ! Haeccine potuisse commentorum prodigia reperiri, ut dedita opera impensoque studio in perversum

 XIX. Jul. Hic dicat aliquis, Quid ergo? tu negas illam innocentiam, in qua fuerat conditus, spontanei peccati admissione corruptam? Nam etsi possibili

 XX. Jul. Deinde quis parasitus ita militis gloriosi vires assentationibus extulit, ut Traducianus diaboli? Quod de ponderibus affectuum

 XXI. Jul. Liquet igitur absolutissime, nullo Augustinum a praeceptore suo differre, sed disputationibus ejus non minus Adae, quam caeterorum naturam p

 XXII. Jul. Tempus admonet ut ad alia transeamus: sed in eodem loco restare aliquid indignatione compellor. Tune audeas dicere Adam voluntate peccasse?

 XXIII. Jul. «Illud ergo peccatum, quod ipsum hominem in paradiso in pejus mutavit, quia multo est grandius quam judicare nos possumus, ab omni nascent

 XXIV. Jul. Sed cur tibi de inimicitiis innocentiae commoveatur invidia, cum petulantia et rabies oris obsceni nec divinitatis honore frenetur? Accusas

 XXV. Jul. Verum quid nos tam obstipe veritatis solius rationem sequendam putamus cum inimicorum nostrorum phalanx ipsis innitatur rerum periculis, et

 XXVI. Jul. Hoc enim ipsum quam insanum est, quod dicitis, primo dolorem pariendi comitem esse peccati, cum ita perspicue ad sexuum conditionem magis,

 XXVII. Jul. Verum sufficiant ista de muliere, transeamus ad viri munia. Adae, inquit, dixit: Maledicta terra in operibus tuis in tristitia manducabis

 XXVIII. Jul. Quid postremo de ipso serpente dicetur? Diabolum maledictione illa punitum, an hoc commune reptile animal opinaris? id est, illam sentent

 XXIX. Jul. Tamen ne quid negligenter praeteriisse videamur, accipe aliud. Hunc parturitionum dolorem compertum est pro parientium corporibus viribusqu

 XXX. Jul. Haud sane impugnavero eos qui autumant Adam, si dicto audiens exstitisset, ad immortalitatem potuisse pro remuneratione transferri. Enoch qu

 XXXI. Jul. Porro jam satis multa de Genesi. Transeamus ad apostolum Paulum, quem opinionis suae Manichaeus et Traducianus opinantur. Cum ergo de mortu

 XXXII. Jul. Verum totum contextum loci ipsius ventilemus. Si, inquit, Christus praedicatur quia ex mortuis resurrexit, quomodo quidam dicunt in vobis

 XXXIII. Jul. Instruxit acerrime disputationem magister egregius, et spem nobis de consortio Mediatoris ingessit, asserens illum hominem, quantum spect

 XXXIV. Jul. Nunquam quippe diceret, Si mortui non resurgunt, nec Christus resurrexit: cui poterat referri, Sed Christus, quoniam de virgine natus est,

 XXXV. Jul. Has vires exseramus in traducem, dicamusque: Si Christus, qui homo factus est, non habuit naturale peccatum quomodo dicunt quidam in vobis

 XXXVI. Jul. Confodiuntur nempe Manichaei, et peccatum naturale credentes, et resurrectionem carnis negantes. Nunc autem, inquit, Christus resurrexit a

 XXXVII. Jul. Unusquisque autem in suo ordine: primitiae Christus, deinde hi qui sunt Christi in adventu ejus, deinde finis. Idem, et alibi: Qui est pr

 XXXVIII. Jul. Alioquin, inquit, quid facient qui baptizantur pro mortuis, si omnino mortui non resurgunt? quid et baptizantur pro illis? Quid et nos p

 XXXIX. Jul. Sed dicet aliquis: Quomodo resurgunt mortui? quo autem in corpore veniunt? Insipiens, tu quod seminas non vivificatur, nisi prius moriatur

 XL. Jul. Sed non primum, inquit, quod spirituale est sed quod animale: deinde, quod spirituale est. Primus homo de terra, terrestris secundus homo d

 XLI. Jul. In hoc sane loco Augustinus aculeum mortis, peccatum illud opinatur antiquum, non intelligens quid sequatur, id est, virtus peccati lex: qua

 Appendix Tomi Decimi Operum S. Augustini Hipponensis Episcopi In Tres Partes Divisa. Prima parte continentur subdititia opuscula, scilicet: Hypomnesti

 Appendix Tomi Decimi Operum S. Augustini Hipponensis Episcopi In Tres Partes Divisa. Prima parte continentur subdititia opuscula, scilicet: Hypomnesti

 Admonitio In Hypomnesticon.

 Admonitio In Hypomnesticon.

 Hypomnesticon Contra Pelagianos Et Coelestianos, Vulgo Libri Hypognosticon.

 Hypomnesticon Contra Pelagianos Et Coelestianos, Vulgo Libri Hypognosticon.

 Liber Primus. In quo Pelagianorum primum dogma convellitur.

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 Caput V.

 Liber Secundus. Refellitur secundum dogma Pelagianorum.

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 Liber Tertius. Adversus tertium dogma Pelagianorum.

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 Caput V.

 Caput VI.

 Caput VII.

 Caput VIII.

 Caput IX.

 Caput X.

 Caput XI.

 Caput XII.

 Caput XIII.

 Caput XIV.

 Caput XV.

 Liber Quartus. Contra quartum dogma Pelagianorum.

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 Caput V.

 Caput VI.

 Caput VII.

 Caput VIII.

 Caput IX.

 Liber Quintus. Adversus quintum dogma Pelagianorum.

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 Caput V.

 Caput VI.

 Caput VII.

 Caput VIII.

 Liber Sextus. In quo de praedestinatione contra Pelagianos disputatur.

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 Caput V.

 Caput VI.

 Caput VII.

 Caput VIII.

 Admonitio In Subsequentem Librum.

 Admonitio In Subsequentem Librum.

 De Praedestinatione Et Gratia, Suspecti Auctoris Liber.

 De Praedestinatione Et Gratia, Suspecti Auctoris Liber.

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 Caput V.

 Caput VI.

 Caput VII.

 Caput VIII.

 Caput IX.

 Caput X.

 Caput XI.

 Caput XII.

 Caput XIII.

 Caput XIV.

 Caput XV.

 Caput XVI.

 De Praedestinatione Dei, Libellus Ignoti Auctoris.

 De Praedestinatione Dei, Libellus Ignoti Auctoris.

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 Caput V.

 De Libro Cujus Inscriptio Erat, S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi, Ad Articulos Sibi Falso Impositos Responsiones.

 De Libro Cujus Inscriptio Erat, S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi, Ad Articulos Sibi Falso Impositos Responsiones.

 Appendicis Pars Secunda, Continens Varia Scripta Et Monumenta Ad Pelagianorum Historiam Pertinentia Quorum comparatione polemicae in eosdem haeretico

 Appendicis Pars Secunda, Continens Varia Scripta Et Monumenta Ad Pelagianorum Historiam Pertinentia Quorum comparatione polemicae in eosdem haeretico

 Gennadius, In Libro Scriptorum Ecclesiasticorum.

 Incipit Commonitorium Adversus Haeresim Pelagii Et Coelestii Vel Etiam Scripta Juliani A Mario Mercatore Servo Christi.

 Ex Libro De Haeresibus Vulgato Per Sirmondum Sub Titulo Praedestinati.

 Timotheus Presbyter Constantinopolitanus, In Opusculo De Receptione Haereticorum .

 Photius, In Biblioth. Cod. 54.

 Prosper, In Libro De Ingratis.

 Ex Eodem Prospero, Epitaphium Haeresis Pelagianae Et Nestorianae.

 Commonitorium Aliud Mercatoris Contra Pelagianos.

 De Pelagiana Haeresi Ejusque Auctore Ac Defensoribus.

 Pelagii Haeresis In Augustini Notitiam Venit.

 De Synodo Carthaginensi Contra Coelestium Circa Initium An. 412 Habita .

 Pelagiana Dogmata Cum Eorum Refutatione.

 De Pelagio.

 De Jerosolymitano Conventu In Causa Pelagii Per Joannem Episcopum Habito In Fine Julii, Anno Christi 415 . Ex Pauli Orosii Apologetico libro, cap.

 Pelagii Dogmata Sub Critoboli Nomine Proferuntur, Et Ab Attico Catholicorum Causam Agente Discutiuntur. Ex Hieronymi dialogo contra Pelagianos primo

 De Palaestina Synodo Apud Diospolim In Causa Pelagii Celebrata Mense Decembri, Anno Christi 415 .

 Scriptio Contra Pelagii Errores, Ex Augustini Epistola 186, Nn. 31-33, Ad Paulinum, Decerpta.

 De Catholicorum Qui Sub Cura Hieronymi Vivebant Vexatione Incredibili, A Pelagii Fautoribus, Post Illius In Judicio Palaestino Damnationem Facta.

 De Eadem, Ut Creditur, Vexatione Catholicorum A Pelagianis.

 Synodi Carthaginensis, Contra Pelagii Ac Coelestii Errores Ab Episcopis Plus Sexaginta Novem, Aurelio, Numidio, Etc., Celebratae, Epistola Ad Innocent

 Synodi Milevitanae, Contra Eamdem Pelagii Et Coelestii Haeresim Eodem Anno 416 Habitae, A Sexaginta Et Uno Episcopis, Silvano, Valentino, Etc., Episto

 Quinque Episcoporum Aurelii, Alypii, Augustini, Evodii Et Possidii, Epistola Ad Eumdem Innocentium , Scripta Eodem Tempore.

 Innocentii Epistola Aurelio Et Caeteris Episcopis Carthaginensis Concilii Rescripta Die 27 Jan. An. 417.

 Ejusdem Epistola Rescripta Silvano Seni, Valentino, Et Caeteris Episcopis Synodi Milevitanae .

 Ejusdem Epistola Rescripta Quinque Episcopis, Aurelio, Alypio, Augustino, Evodio Et Possidio .

 De Pelagianis Ab Apostolica Sede Damnatis.

 De Pelagii Litteris Cum Libello Fidei Ad Innocentium Papam Ab Ipso Missis, Sed Zosimo Redditis.

 Libellus Fidei Pelagii, Ad Innocentium Ab Ipso Missus, Zosimo Redditus .

 De Coelestii Libello, Quem Romae Zosimo Dedit,

 Zosimi Papae Epistola Ad Africanos Episcopos De Causa Coelestii.

 Zosimi Papae Epistola Ad Africanos Episcopos De Causa Pelagii.

 De Errore Palaestinorum Episcoporum Et Ipsius Zosimi Papae In Judicio Pelagii Sive Coelestii.

 De Africano Concilio Ducentorum Quatuordecim Episcoporum Contra Haeresim Pelagii Et Coelestii, Habito, Ut Creditur, Sub Finem Autumni Anni 417.

 Paulini Diaconi Libellus Zosimo Papae Oblatus Contra Coelestium .

 Zosimi Papae Epistola Ad Africanos Episcopos De Causa Coelestii.

 Sacrum Rescriptum Contra Pelagium Et Coelestium.

 Exemplar Edicti Junii Quarti Palladii.

 Concilium Africae Universale Carthagine Habitum Anno 418 Contra Haeresim Pelagii Et Coelestii.

 De Eodem Carthaginensi Concilio.

 De Zosimi Sententia Atque Tractoria Contra Pelagium Et Coelestium .

 Epistola Imperialis Ad Aurelium Carthaginensem Episcopum .

 Epistola Aurelii Carthaginensis Episcopi Ad Universos Episcopos Per Byzagenam Et Arzugitanam Provinciam Constitutos, De Damnatione Pelagii Et Coelesti

 Libellus Fidei S. J. C. Scriptus, Ut Videtur, A Juliano, Et Ad Apostolicam Sedem Missus

 De Juliano Episcopo Eclanensi, Pelagianae Haeresis Defensore.

 Mercator, In Commonitorio Subnotationum In Scripta Juliani .

 Juliani Sententiae, Expressae Ex Ejus Opusculis, Cum Illarum Refutatione.

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 Caput V.

 De Anniano Pseudodiacono Celedensi.

 Ejusdem Anniani Dicta, Ex Illius Ad Orontium Episcopum Epistola, Quae Homilis Joannis Chrysostomi In Matthaeum Praefixa Est.

 Ex Ejusdem Anniani Ad Evangelum Presbyterum Epistola, Homiliis Joannis Chrysostomi De Laudibus Pauli Praefixa.

 Decretum Constantii Imperatoris, Patris Valentiniani Augusti III, Ad Volusianum P. U. Datum Anno Christi 421 .

 Edictum Propositum A Volusiano Praefecto Urbi.

 Volusianus praefectus Urbi edixit:

 Constitutio Valentiniani III, Ad Amacium Pp. Galliarum, De Conveniendis Per Patroclum Arelatensem Episcopis Quibusdam Pelagianis.

 De Haeresi Apud Beligarum Urbem Ex Pelagiano Errore Derivata.

 De Leporio.

 De Pelagianis Italia Ejectis, Et De Britanniis Eorum Errore Liberatis, Etc., Cura Coelestini Papae.

 De Pelagianis Expostulantibus De Sua Ex Occidentali Ecclesia Ejectione.

 De Augustini Obitu,

 Coelestini Papae, Pro Prospero Et Hilario, Seu Pro Ipso Augustino, De Gratia Dei, Epistola , Ad Galliarum Episcopos.

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 Caput V.

 Caput VI.

 Caput VII.

 Caput VIII.

 Caput IX.

 Caput X.

 Caput XI.

 Caput XII.

 Caput XIII.

 De Synodi Ephesinae Sententia In Pelagianos.

 In Eosdem Haereticos Pelagianos.

 De Juliano Fraudulenter In Ecclesiae Communionem Irrepere Moliente, Prosper, in Chronico ad annum 439.

 De Pelagianis In Communionem, Nisi Facta Ab Iis Erroris Abjuratione, Non Recipiendis, Epistola Leonis Papae, Ad Aquileiensem Episcopum .

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 Caput V.

 Epistola Ejusdem, Ad Septimium Episcopum Altinum .

 Leo episcopus, Septimio episcopo, salutem.

 Contra Pelagianam Haeresim In Dalmatia Renascentem, Epistola Gelasii Papae, Ad Honorium Episcopum Dalmatiae .

 Epistola Ejusdem Altera, Ad Eumdem Honorium .

 De Sene, Nomine Seneca, In Pelagianam Haeresim Lapso, Cum Refutatione Trium Errorum Quos Ille Praesertim Susceperat A Pelagianis, Epistola Ejusdem Gel

 Gelasius episcopus, universis episcopis per Picenum, in Domino salutem.

 Scytharum Monachorum De Gratia Dei Professio Contra Pelagianos.

 Ex Epistola Petri Diaconi Et Sociorum, Qui Ob Quaestiones Fidei Ex Oriente Romam Missi Fuerunt, Scripta Ad Episcopos Africanos In Sardinia Exsules .

 Caput Primum.

 Caput VI.

 Caput VII.

 Caput VIII.

 Anathematismi Contra Pelagianos A Scythis Monachis Ad Hormisdam Papam Legatione Missis, Romae (Ut Putant) Editi Anno 520.

 De Libris Fausti Episcopi Reiensis In Gallia.

 Epistola Hormisdae Papae Ad Possessorem.

 Ex Joannis Maxentii Contra Superiorem Epistolam Scriptione.

 Episcoporum Africanorum In Sardinia Exsulum Ad Joannem, Et Venerium, Et Alios, Epistola Synodica De Gratia Dei Et Humano Arbitrio.

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 Caput V.

 Caput VI.

 Caput VII.

 Caput VIII.

 Caput IX.

 Caput X.

 Caput XI.

 Caput XII.

 Caput XIII.

 Caput XIV.

 Caput XV.

 Caput XVI.

 Caput XVII.

 Caput XVIII.

 Concilium Arausicanum II. De Gratia Et Libero Arbitrio .

 Bonifacii II Papae Epistola Ad Caesarium Arelatensem, Cujus Rogatu Confirmat Ea Quae In Synodo Arausicana II Fuerunt Definita .

 Cyprianus In Caesarii Vita, Lib. 1, N. 35.

 Appendicis Pars Tertia. Prosperi Aquitani Pro Augustino Contra Iniquos Doctrinae Illius De Gratia Et Praedestinatione Reprehensores Opuscula Apologeti

 Appendicis Pars Tertia. Prosperi Aquitani Pro Augustino Contra Iniquos Doctrinae Illius De Gratia Et Praedestinatione Reprehensores Opuscula Apologeti

 Prosperi Aquitani Ad Rufinum Epistola De Gratia Et Libero Arbitrio .

 Prosperi Aquitani Ad Rufinum Epistola De Gratia Et Libero Arbitrio .

 Prologus.

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 Caput V.

 Caput VI.

 Caput VII.

 Caput VIII.

 Caput IX.

 Caput X.

 Caput XI.

 Caput XII.

 Caput XIII.

 Caput XIV.

 Caput XV.

 Caput XVI.

 Caput XVII.

 Caput XVIII.

 Epilogus.

 Prosperi Aquitani Pro Augustino Liber Contra Collatorem .

 Prosperi Aquitani Pro Augustino Liber Contra Collatorem .

 Excutit duodecim definitiones Joannis Cassiani de gratia et libero arbitrio, contentas Collatione ipsius tertia decima, easque, una excepta prima, omn

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 Caput V.

 Caput VI.

 Caput VII.

 Caput VIII.

 Caput IX.

 Caput X.

 Caput XI.

 Caput XII.

 Caput XIII.

 Caput XIV.

 Caput XV.

 Caput XVI.

 Caput XVII.

 Caput XVIII.

 Caput XIX.

 Caput XX.

 Caput XXI.

 Caput XXII.

 Prosperi Aquitani Pro Augustino Responsiones Ad Capitula Calumniantium Gallorum. Liber unus.

 Prosperi Aquitani Pro Augustino Responsiones Ad Capitula Calumniantium Gallorum. Liber unus.

 Prosperi Aquitani Pro Augustini Doctrina Responsiones Ad Capitula Objectionum Vincentianarum. . Liber unus.

 Prosperi Aquitani Pro Augustini Doctrina Responsiones Ad Capitula Objectionum Vincentianarum. . Liber unus.

 Prosperi Aquitani Pro Augustino Responsiones Ad Excerpta Quae De Genuensi Civitate Sunt Missa. Liber unus.

 Prosperi Aquitani Pro Augustino Responsiones Ad Excerpta Quae De Genuensi Civitate Sunt Missa. Liber unus.

 Prosperi Aquitani In Augustini Obtrectatorem Epigramma.

 Prosperi Aquitani In Augustini Obtrectatorem Epigramma.

 Admonitio In Subsequentem Librum.

 Admonitio In Subsequentem Librum.

 Prosperi Aquitani Sententiae Ex Augustino Delibatae. Liber unus.

 Prosperi Aquitani Sententiae Ex Augustino Delibatae. Liber unus.

 I. Quae sit vera innocentia.

 II. De hominibus diligendis.

 III. De vera aeternitate.

 IV. De patientia Dei.

 VI. De vera Dei laudatione.

 VII. De virtute charitatis.

 VIII. De doctrina apostolica.

 IX. De quaerendo Deo.

 XI. De bonorum et malorum finibus.

 XII. De tranquillitate ultionis Dei.

 XIII. De bono intellectu.

 XIV. De requie adhuc in carne viventis.

 XV. De vovendo Deo.

 XVI. De justitia et gratia.

 XVII. De supernae patriae civibus.

 XVIII. De carnis cupiditate vincenda.

 XIX. De angusta vitae via.

 XX. De praemio christianae religionis.

 XXI. De occultis non judicandis.

 XXII. De adjutorio Dei.

 XXIII. De passionibus sanctorum.

 XXIV. De scientia boni.

 XXV. De amore legis.

 XXVI. De scrutandis mandatis Dei.

 XXVII. De proficiendo.

 XXVIII. De duplici opere Dei.

 XXIX. De observantia pacis.

 XXX. De custodia Dei.

 XXXI. De adjutorio Dei.

 XXXII. De odiis mundi in Christianos.

 XXXIII. De patientia fidelium.

 XXXIV. De obsequiis debitis.

 XXXV. De toleranda varietate mundana.

 XXXVI. De aedificatione domus Dei.

 XXXVII. De aeternis gaudiis.

 XXXVIII. De lege charitatis.

 XXXIX. De jussionibus Dei.

 XL. De temporali scientia.

 XLI. De providentia Dei.

 XLII. De impunitate peccantium.

 XLIII. De legis littera.

 XLIV. De lege et gratia.

 XLV. De promissione Dei.

 XLVI. De fidelium culpis, et infidelium bonis.

 XLVII. De malae voluntatis effectu.

 XLVIII. De superbia.

 XLIX. De impare usu fortunae.

 LI. De puritate quam non perdit invitus.

 LII. De fortitudine tolerantiae.

 LIII. De humilitate justorum.

 LIV. De oblatione votorum.

 LV. De essentia Deitatis.

 LVI. Quales nos diligat Deus.

 LVII. De temporali opere Dei.

 LVIII. De principali rerum omnium causa.

 LIX. De superbia diaboli, et Christi humilitate.

 LX. De spiritualibus augmentis.

 LXI. De ineffabili excellentia deitatis.

 LXII. De vera beatitudine.

 LXIII. Quid sit esse cum Deo.

 LXIV. De incarnatione Verbi Dei.

 LXV. Quo odio odiendi sunt mali.

 LXVI. De labore fingentium mendacia.

 LXVII. De divinis Scripturis.

 LXVIII. De oratione Domini.

 LXIX. De sacramentorum perceptione.

 LXX. De laudando Deo.

 LXXI. De acceleranda conversione.

 LXXII. De humilitate orandi.

 LXXIII. De admiratione creaturarum.

 LXXIV. De anima inordinata.

 LXXV. De poena peccati.

 LXXVI. De ratione psallentium.

 LXXVII. De timore.

 LXXVIII. De recta sollicitudine.

 LXXIX. De virginitate.

 LXXX. De modo habendi.

 LXXXI. De cogitationibus.

 LXXXII. De cantico novo.

 LXXXIII. De vera humilitate.

 LXXXIV. De desperantibus.

 LXXXV. De divitiis.

 LXXXVI. De vera bonitate.

 LXXXVII. De mali impunitate.

 LXXXVIII. De bono humilitatis.

 LXXXIX. De sepultura.

 XC. De gaudio recto.

 XCI. Quid hominem Deo jungat.

 XCII. De bono praelio.

 XCIII. De spe fidelium.

 XCIV. De temporibus.

 XCV. De charitatis augmento.

 XCVI. De defectu malorum.

 XCVII. Unde adhaereatur Deo.

 XCVIII. De justitia.

 XCIX. De tolerantia.

 CI. De confitendo peccato.

 CII. De perfectione.

 CIII. De laboribus praesentis vitae.

 CIV. Quod imago Dei homo sit nunc obnoxia vanitati.

 CV. De eruditione divina.

 CVI. Quod tota infidelium vita peccatum sit.

 CVII. De fundamento spirituali.

 CVIII. Quod recordatio vel oblivio non cadant in Deum.

 CIX. Qui Dei miracula videant.

 CX. De misericordia et veritate jungendis.

 CXI. De tentatione et imitatione Christi.

 CXII. De cupiditate et charitate.

 CXIII. De gaudio christiani.

 CXIV. De sabbato.

 CXV. Bonum cum gaudio est faciendum.

 CXVI. Quod non homines, sed hominum sit fugienda perversitas.

 CXVII. Quod sint vitanda peccata non timore poenae, sed amore justitiae.

 CXVIII. De Pharisaeo et Publicano.

 CXIX. Quod iniqui malitia prosit bonis.

 CXX. De mundana iniquitate.

 CXXI. De propria facultate.

 CXXII. De contrariis moribus.

 CXXIII. Qualiter accedatur ad Deum, vel recedatur a Deo.

 CXXIV. De vera libertate.

 CXXV. De tolerantia.

 CXXVI. De artifice summo.

 CXXVII. De Verbo Dei.

 CXXVIII. De fide et intellectu.

 CXXIX. De homine victo.

 CXXX. De perfectione desideriorum.

 CXXXI. De duobus donis gratiae.

 CXXXII. De laboris fine.

 CXXXIII. De iniquitatis laesione.

 CXXXIV. De miraculis.

 CXXXV. De fugientibus diabolum.

 CXXXVI. De pravis cupiditatibus.

 CXXXVII. De adulatione.

 CXXXVIII. De male conscio animo.

 CXXXIX. Quod prior sit natura, quam vitium.

 CXL. De angelis et hominibus.

 CXLI. De conditione creaturae.

 CXLII. De bono et malo amore.

 CXLIII. De bono creaturae.

 CXLIV. De vitio naturae.

 CXLV. Quid credi debeat.

 CXLVI. Quod Deus tantum est creator.

 CXLVII. De prima conditione mortis.

 CXLVIII. De morte piorum.

 CXLIX. De martyribus non baptizatis.

 CL. Quod omne peccatum sit mendacium.

 CLI. De diversa voluntate affectionum.

 CLII. De arbitrii libertate vera.

 CLIII. Quod cor ad Deum sit habendum.

 CLIV. De vita beata.

 CLV. Solus Deus bonus.

 CLVI. De civibus terrenis.

 CLVII. De ira Dei.

 CLVIII. De persequentibus Ecclesiam.

 CLIX. De fine boni et mali.

 CLX. De natura.

 CLXI. De animi aequitate.

 CLXII. De praecepto charitatis.

 CLXIII. De concordia et obedientia.

 CLXIV. De conditione servitutis.

 CLXV. De praelatis.

 CLXVI. De regimine populi.

 CLXVII. De vita animae.

 CLXVIII. De venia.

 CLXIX. De plena pace.

 CLXX. De prima et secunda morte.

 CLXXI. De causis incognitis.

 CLXXII. De negligentiis.

 CLXXIII. De humana societate.

 CLXXIV. De diligendo Deo.

 CLXXV. De non corrumpendis.

 CLXXVI. De incommutabili Deo.

 CLXXVII. Quod justitia iniquis odiosa sit.

 CLXXVIII. De aegritudine animi.

 CLXXIX. De homine religioso.

 CLXXX. De veritate odiosa.

 CLXXXI. De forti patientia.

 CLXXXII. De copiosa egestate.

 CLXXXIII. De aeternitate.

 CLXXXIV. De non desperandis peccatoribus.

 CLXXXV. Qualiter pax a Deo quaeratur.

 CLXXXVI. Ne juste flagellatus doleat.

 CLXXXVII. Ut peccator sibi displiceat.

 CLXXXVIII. De quaerendis praesidiis.

 CLXXXIX. De altari Dei.

 CXC. De lege.

 CXCI. De mala conscientia.

 CXCII. De aegro.

 CXCIII. De ruminante verbum Dei.

 CXCIV. De anima rationali.

 CXCV. De misericordia Dei.

 CXCVI. De bonis Ecclesiae filiis.

 CXCVII. De terreno amore.

 CXCVIII. De haereditate Christi.

 CXCIX. De felicitate.

 CC. De remediis poenitentiae.

 CCI. De bonis occultis sanctorum.

 CCII. De inimicis bonorum.

 CCIII. De vigore fidei christianae.

 CCIV. De purgandis electis.

 CCV. De bonis quae nemo amittit invitus.

 CCVI. De fine fidelium.

 CCVII. De tristitia.

 CCVIII. De peccatis praeteritis.

 CCIX. De veritate.

 CCX. De impunitate peccatorum.

 CCXI. De misero.

 CCXII. De remediis tribulationum.

 CCXIII. De provectu bonorum.

 CCXIV. De prophetiis implendis.

 CCXV. De idolis.

 CCXVI. De corporibus humanis.

 CCXVII. De siti bona.

 CCXVIII. De meditatione fidelium.

 CCXIX. De simulata innocentia.

 CCXX. De lumine.

 CCXXI. De duabus civitatibus.

 CCXXII. De praecepto Dei.

 CCXXIII. De charitate.

 CCXXIV. De operibus bonis.

 CCXXV. De lapsu Adam.

 CCXXVI. De temporalibus deliciis.

 CCXXVII. De Trinitate.

 CCXXVIII. Nullam mali esse naturam.

 CCXXIX. De iniquitate diaboli.

 CCXXX. De profunditate iniquitatis.

 CCXXXI. De auxilio Dei.

 CCXXXII. De Christianis.

 CCXXXIII. De fide Abrahae.

 CCXXXIV. De perseverantia in bono.

 CCXXXV. De Deo.

 CCXXXVI. De duabus vitis.

 CCXXXVII. De homine.

 CCXXXVIII. De obedientia.

 CCXXXIX. Quomodo erudiantur boni.

 CCXL. De confessione.

 CCXLI. De scientia.

 CCXLII. Qualiter regantur corpora.

 CCXLIII. De poena et justitia.

 CCXLIV. Quid diligatur.

 CCXLV. De corde.

 CCXLVI. De benevolentia.

 CCXLVII. De simulatione.

 CCXLVIII. De amore et timore.

 CCXLIX. De felicitate.

 CCL. De divite paupere.

 CCLI. De gradibus pietatis.

 CCLII. De petitionibus contrariis Deo.

 CCLIII. De mendacio.

 CCLIV. Item de mendacio.

 CCLV. De libero arbitrio.

 CCLVI. De lege et peccato.

 CCLVII. De mandato Dei et timore.

 CCLVIII. De lege.

 CCLIX. De gloria non habenda nisi in Deo.

 CCLX. De homine et superbia.

 CCLXI. De laude fidei.

 CCLXII. De sapientia.

 CCLXIII. De bona fama.

 CCLXIV. De cupiditate.

 CCLXV. De eloquentia insipientis.

 CCLXVI. De ingenio.

 CCLXVII. De homine peccatore.

 CCLXVIII. De incommutabili bono.

 CCLXIX. De mendacio et fallacia.

 CCLXX. De dilectione aeternorum bonorum.

 CCLXXI. De fame et inedia spirituali.

 CCLXXII. De laboribus peccatorum.

 CCLXXIII. De charitate.

 CCLXXIV. De flagello.

 CCLXXV. De passionibus fidelium.

 CCLXXVI. De originali peccato.

 CCLXXVII. De providentia Dei semper operantis.

 CCLXXVIII. De vero sabbato.

 CCLXXIX. De requie Dei.

 CCLXXX. De initio temporum.

 CCLXXXI. Omnia Dei arbitrio regi.

 CCLXXXII. De anima rationali.

 CCLXXXIII. De miraculis naturalibus.

 CCLXXXIV. De incommutabili ratione operum Dei.

 CCLXXXV. De merito voluntatis.

 CCLXXXVI. Deo obediendum.

 CCLXXXVII. De bono humanae naturae.

 CCLXXXVIII. De potestate nocendi.

 CCLXXXIX. Quale bonum sit Deus.

 CCXC. Quod nulla creatura mala sit in natura.

 CCXCI. De magnis operibus Domini.

 CCXCII. De superbia.

 CCXCIII. De plenitudine divinitatis in Christo.

 CCXCIV. De vitiis expugnandis.

 CCXCV. De fortitudine christiana et Gentilium.

 CCXCVI. Vitium nisi in aliquo bono esse non potest.

 CCXCVII. Nullis meritis gratiam praeveniri.

 CCXCVIII. De circumcisione et Baptismo.

 CCXCIX. De Adam primo et secundo.

 CCC. De judiciis Dei.

 CCCI. De nativitate justorum.

 CCCII. De naturae humanae qualitate.

 CCCIII. De morte peccatorum.

 CCCIV. De poena peccati.

 CCCV. De opere in quacumque natura.

 CCCVI. De abolitione peccati.

 CCCVII. De gratia Dei.

 CCCVIII. Neminem, nisi Deo miserante, salvari.

 CCCIX. Nihil excusationis competere peccatori.

 CCCX. De his qui Spiritu Dei aguntur.

 CCCXI. De resurrectione.

 CCCXII. Nihil hominem posse sine Deo.

 CCCXIII. De vera justitia.

 CCCXIV. De mortalitate Christi secundum carnem.

 CCCXV. De natura et gratia.

 CCCXVI. De misericordia et judicio.

 CCCXVII. De auxiliando.

 CCCXVIII. De contemnenda mundi gloria.

 CCCXIX. De temporalibus bonis relinquendis.

 CCCXX. De cohibenda ira.

 CCCXXI. De lege et gratia.

 CCCXXII. De sabbato.

 CCCXXIII. De his quae hominum propria sunt.

 CCCXXIV. De inseparabili opere Patris et Filii.

 CCCXXV. Cui prosit Baptismi sacramentum.

 CCCXXVI. De veritate.

 CCCXXVII. De charitate.

 CCCXXVIII. Quomodo Christus reliquerit Patrem et matrem.

 CCCXXIX. De comparatione primi Adam et secundi.

 CCCXXX. De incarnatione Verbi.

 CCCXXXI. De duabus nativitatibus hominum.

 CCCXXXII. De diversitate bonorum.

 CCCXXXIII. De intellectu.

 CCCXXXIV. De loco orationis.

 CCCXXXV. De homine interiore.

 CCCXXXVI. De vita Filii Dei.

 CCCXXXVII. De judicio.

 CCCXXXVIII. De voluntate Dei et hominis.

 CCCXXXIX. De doctrina Patris per Verbum.

 CCCXL. De corpore Christi.

 CCCXLI. Qui edunt corpus Christi.

 CCCXLII. De malorum felicitate.

 CCCXLIII. De mutatione cordis.

 CCCXLIV. De chrismate.

 CCCXLV. De lumine.

 CCCXLVI. De incarnatione Verbi.

 CCCXLVII. De missione Verbi.

 CCCXLVIII. De Patre et Filio.

 CCCXLIX. De Deo et homine Jesu Christo.

 CCCL. De unitate divinae Trinitatis.

 CCCLI. De doctrina Patris ad Filium.

 CCCLII. De fide et veritate.

 CCCLIII. De bono odore Christi.

 CCCLIV. De facultate credendi.

 CCCLV. De vera dilectione.

 CCCLVI. De bipartita mundi significatione.

 CCCLVII. De vitanda scientiae gloria.

 CCCLVIII. De laude qua se praedicat Deus.

 CCCLIX. De remittendis peccatis.

 CCCLX. De aeternitate sanctorum.

 CCCLXI. De confitendo homine Jesu Christo.

 CCCLXII. De aeternitate.

 CCCLXIII. De fide.

 CCCLXIV. De petitione contraria.

 CCCLXV. De dilectione.

 CCCLXVI. De palmitibus vitis.

 CCCLXVII. De humanae justitiae modo.

 CCCLXVIII. De simplicitate.

 CCCLXIX. De intemporalitate deitatis.

 CCCLXX. De dilectione qua diligimus Deum.

 CCCLXXI. De pace Christi.

 CCCLXXII. De temporibus.

 CCCLXXIII. De unitate Trinitatis.

 CCCLXXIV. Quid dedit Pater Filio.

 CCCLXXV. De custodia Dei, qua suos servat.

 CCCLXXVI. De gratia Dei, qua omne hominis meritum praevenitur.

 CCCLXXVII. De amore, quo Deum amare debemus.

 CCCLXXVIII. De indiviso Patris et Filii opere.

 CCCLXXIX. De subjectione Filii.

 CCCLXXX. Nihil in quibuscumque creaturis a Creatore inordinatum relinqui.

 CCCLXXXI. Quod praescientia Dei neminem peccare compellat.

 CCCLXXXII. De cognoscendis creaturis quae non videntur.

 CCCLXXXIII. Quo remedio vulnera humana curentur.

 CCCLXXXIV. Nullum naturae vitium ab auctore esse.

 CCCLXXXV. De poena peccati.

 CCCLXXXVI. De varietate remediorum.

 CCCLXXXVII. De prima hominis praevaricatione.

 CCCLXXXVIII. De magistra omnium artium veritate.

 CCCLXXXIX. Quo incitetur cor ad discendum.

 CCCXC. De divitiis.

 Index Rerum Quae In Hoc Decimo Volumine Continentur.

 Index Rerum Quae In Hoc Decimo Volumine Continentur.

Caput XII.

21. Dono autem gratiae Dei Patris, et Christi ejus, sanctique Spiritus, justos qui fuerunt ante legem, vel sub lege, tam electos quam gubernatos fuisse, ex multis testimoniis accipe pauca. In libro Genesis: Noe autem, ait, invenit gratiam ante Dominum Deum. Statimque sequitur: Noe homo justus et consummatus erat in genere suo, et placuit Deo (Gen. VI, 8 et 9) . Nota igitur, post inventam gratiam, Deo donante, justum et consummatum dictum esse et placuisse Deo, non ante gratiam. Salvandum ergo per electionem gratiae assumpsit eum a consortio iniquorum, quibus juste iratus inducturus erat diluvium Deus; non actu meritorum, cum in Adae praevaricatione natus sit reus. Aqua enim diluvii baptismus illi fuit, et arca Ecclesia. Non solum autem illi, sed et uxori ejus et filiis et nuribus secum in reparationem hominum conservatis. Liquet ergo hanc illi salutis fuisse fidem per gratiam habenti praeputium, quae nunc est per Christum in praeputio gentium. Quia et ille et nos gratia salvi facti sumus, ut dicit Apostolus, non ex operibus, ne quis glorietur (Ephes. II, 8, 9) .

22. Item illic Dominus ad Abraham: Noli timere, Abraham; ego protegam te, et merces tua magna erit nimis (Gen. XV, 1) . Protegam te, gratia utique mea, qua priusquam me invocares, vocavi te ut exires de terra et cognatione tua, et invocares me (Id. XII, 1) . Ideo et ipse Abraham ad Dominum, cum ei apparuisset ad ilicem Mambre: Domine, ait, si inveni gratiam ante te, ne transeas puerum tuum (Id. XVIII, 1 et 3) , etc. Per gratiam ergo quae non est ex operibus, dictum est ei, Merces tua magna erit nimis: quia nemo prior dedit Deo, et retribuetur ei (Rom. XI, 35) . Quod confirmat Apostolus dicens: Quid ergo dicemus invenisse Abraham patrem nostrum secundum carnem? Si enim Abraham ex operibus justificatus est, habet gloriam, sed non apud Deum (Id. IV, 1, 2) .

23. Item in Genesi de Joseph cum venditus esset Putiphar spadoni : Vidit autem dominus ejus, inquit, quod esset Dominus cum eo, et quia quaecumque faciebat, dominus prosperabat in manibus ejus; et invenit Joseph gratiam ante dominum suum. Non ex se habuit, sed invenit, Domino utique donante, qui erat cum eo, et prosperabat opera ejus, et somniorum interpretationem ei donaverat. Item cum missus esset in carcerem: Et erat, ait, Dominus cum Joseph, et perfudit eum misericordia, et dedit ei gratiam ante principem carceris (Gen. XXXIX, 3, 4, 21) . De qua gratia non in se gloriabatur, sed in Domino, cujus donum esse sciebat, cum dicit Pharaoni de interpretando somnio ejus: Sine Deo non respondebitur salutare Pharaoni (Id. XLI, 16) . Item in Exodo: Dominus autem, ait, dedit gratiam populo coram Aegyptiis, et accommodaverunt illis, et praedati sunt Aegyptios (Exod. XII, 36) . Quomodo enim eis dedissent, 1634A quos odio habebant, vasa sua aurea et argentea, vel vestem, nisi donum gratiae fuisset?

24. Item in eodem libro Moyses ad Dominum: Ecce tu mihi dicis, inquit, Deduc populum hunc, tu autem non demonstrasti mihi quem simul dimittas mecum: et dixisti mihi, Scio te prae omnibus, et gratiam habes apud me. Nunc ergo si inveni gratiam in conspectu tuo, ostende mihi temetipsum manifeste ut videam te, ut sim inveniens gratiam ante te, ut sciam quia populus tuus et gens haec habeat gratiam apud Deum. Sed ex Deo, non ex se. Denique cum dicit, Si inveni gratiam in conspectu tuo, invenisse se, non habuisse gloriatur. Et cum dicit, Ostende mihi temetipsum manifeste ut videam te, ut sim inveniens gratiam ante te: quid aliud indicat, nisi, Ut dum te videro manifeste, cognoscam non mei fuisse meriti, sed dono gratiae tuae? Ideo et ait, ut sim inveniens gratiam ante te. Item post pusillum ait ad Dominum: Nisi ipse exeas nobiscum, ne me educas hinc: et quomodo scietur vere quia inveni gratiam apud te ego et populus tuus, nisi tu pariter nobiscum fueris, et gloriabimur ego et populus tuus prae omnibus gentibus quae sunt super terram? Gloriabimur, quomodo? Non in nobis , sed in te, a quo accepimus gratiam gloriandi. Item Dominus ad Moysen: Et hoc verbum tibi quod dixisti faciam: invenisti enim gratiam in conspectu meo, et scio te prae omnibus (Exod. XXXIII, 12-17) . Sed ideo faciam, quia miserante me invenisti gratiam meam, non ex Adam peccante natus habuisti tuam. Nam et cum dicit Dominus Jesu filio Nave: Sicut eram cum Moyse, sic ero et tecum; et non derelinquam te, neque despiciam te (Josue I, 5) : quid aliud dicit, nisi ut ait Moysi, Invenisti gratiam in conspectu meo, et scio te prae omnibus? Non enim Moysi locum accepisset, nisi ut ille ante Deum gratiam invenisset.

25. Item in libro Judicum: Et dixit angelus Domini ad Gedeon: Quoniam Dominus erit tecum, et percuties Madian tanquam virum unum. Et dixit ad eum Gedeon: Si inveni gratiam ante oculos tuos, et facies secundum ea quae loqueris mihi, etc. Id est, quoniam me idoneum non agnosco implere quae promittis, et vidisse te, non fuit meritorum meorum, nisi esset donum Dei. Ideo et ait, Si inveni gratiam ante oculos tuos. Dono enim Dei eum vidisse angelum, vox divina confirmat, cum paventem et trementem consolatur dicens, Pax tibi sit, ne timeas, non morieris (Judic. VI, 16, 17, 23) : id est, ut videres angelum, gratiae meae fuit; quapropter in pace vives, et facies quae tibi annuntiavit. Item in Regnorum libro secundo, Et dixit rex David ad Sadoch sacerdotem: Circumage arcam Domini in civitatem; si invenero gratiam ante Dominum, reducet me, et videbo eam et decorem ejus (II Reg. XV, 25) : id est, Non enim confido in virtute mea liberari me, sed in gratia Dei, quam donare in ejus est potestate. Ideo et ait, Si invenero gratiam ante Dominum: quod confirmat in Psalmis ipse dicens, Gloriam et gratiam dabit Dominus (Psal. LXXXIII, 12) .

26. Quid enim evidentius de gratia et operibus dici potuit, vel probari, quam quod dictum est Jeremiae prophetae? Aut si nomen ejus in eodem loco tacuit, numquid non gratia sua gratuita hoc operatus est Deus in illo, cum ei dicit: Priusquam te formarem in utero, novi te; et priusquam exires de vulva, sanctificavi te, et prophetam in gentibus posui te (Jerem. 1, 5) ? Plane manifestat gratiae donum, et non ex operibus. Quae enim ejus erant opera necdum formati in utero, necdum nati ex utero? Igitur non ex operibus, sed ex vocante dictum est ei, Priusquam te formarem in utero novi te: et priusquam exires de vulva sanctificavi 1635 te, et prophetam in gentibus posui te. Ecce vere non volentis neque currentis, sed miserentis est Dei. Item in Jeremia: Et det, ait, Dominus virtutem nobis, et illuminet oculos nostros, et vivamus sub umbra Nabuchodonosor regis Babylonis, et sub umbra Balthasar filii ejus, et serviamus eis multis diebus, et inveniamus gratiam in conspectu eorum (Baruch I, 12) . Quia peccatis scilicet nostris, quibus traditi sumus in manus eorum, requiem invenire non meremur, donet gratiam per quam possintus . Ideo item subsequens dicit: Exaudi, Domine, orationem nostram et deprecationem nostram, et eripe nos propter te, et da nobis gratiam ante faciem eorum qui nos abduxerunt (Id. II, 14) . Eripe nos, ait, propter te, et da nobis gratiam: id est, quia potestas et misericordia tibi est, et juste humiliasti nos, ob hoc gratiam ut dones petimus, propter te, non propter nos, quos in captivitatem malis praecedentibus meritis tradidisti.

27. Item in Salomone, Labia, inquit, justorum distillant gratiam (Prov. X, sec. LXX) : hoc est, dono gratiae grata et justa loquuntur. Non enim distillarent gratiam, nisi fonte gratiae rigarentur. Item illic: Qui diligit disciplinam, diligit sensum; qui autem odit increpationes, insipiens est: melior qui invenit gratiam ante Dominum (Id. XII, 1, 2) . Quia videlicet diligere disciplinam, et obedire increpanti se propter Dominum, per se solum non potest, nisi dono gratiae fuerit cruditus. Ideo iterum ipse dicit: Cor viri cogitat recta, ut a Deo corrigantur gressus ejus (Id. XVI, 9) . Cogitat enim jam recta, qui invenit gratiam ante Dominum: et corrigit gressus ejus Dominus, cum in eo et non in se confidens dicit, Perfice gressus meos in semitis tuis, ut non moveantur vestigia mea (Psal. XVI, 5) . Item in libro Sapientiae: Quoniam gratia Dei est, ait, in sanctis illius (Sap. IV, 15) . Ecce generaliter dictum, neminem sanctorum sine gratia Dei fuisse vel esse: sed ut in eis sit ad confirmandos eos, acceperunt gratis per fidem quae a Deo est, non habuerunt ante fidem. Quia, ut ait David, Pro nihilo salvos facies eos (Psal. LV, 8) .

28. Item in libro Tobiae: Ego autem, ait, custodivi animam meam, ne manducarem de escis eorum. Et quoniam memor eram Dei in toto corde meo, dedit mihi summus Deus gratiam penes Salmanasar regem, et emebam illi omnia, iens in regionem Mediam, usquedum mortuus est (Tob. I, 12-14) . Quod vero praeposuit dicens, Quoniam memor eram Dei in toto corde meo: ne proprium esse videretur, et non donum, quod memor esset Dei, continuo subjungens ait, Dedit mihi summus Deus gratiam; ut confirmaret, ejus dono, non meritis se Dei memorem fuisse, et locum dilectionis ante regem Salmanasar invenisse. Praeparatur enim voluntas a Domino (Prov. VIII, 3, sec. LXX) , a quo omne datum optimum, et omne donum perfectum est (Jacobi. I, 17) , ut omne os obstruatur, et subditus fiat omnis mundus Deo; quia ex operibus non justificabitur omnis caro coram illo: quia justitia Dei praeventu misericordiae per fidem Jesu Christi apparuit super omnes qui crediderunt. Ideo et subjungens, inquit idem apostolus, Justificati gratis per gratiam ipsius, per redemptionem quae est in Christo Jesu, quem proposuit Deus propitiationem per fidem in sanguine ipsius (Rom. III, 19-25) , et caetera. Ecce audisti, Justificati gratis per gratiam Dei. Noli ei praeponere opera propria, nec ex eisdem gloriari, quia, ut jam superius dictum est, Ex operibus non justificabitur omnis caro coram illo.