Incipit Psalmus CXIX. Canticum graduum.

Xixc Ad te, Domine, cum tribularer clamavi, et exaudisti me.

Psalmorum tituli, ut in Psalmis ostenditur, habent suas proprias significationes, rationem et argumenta scriptorum, quae subjacent, brevissime continentes: de quibus nunc non est necesse tractare. Tunc enim id fieri oportet, cum Psalmus unusquisque tractabitur: Nunc vero Canticum graduum attingimus, quorum continua et aequalis inscriptio est. In plerisque autem Psalmis multa secundum historiam, et ordinem in superscriptionibus eorum esse indita legimus: ut cum fugit David a facie filii sui Absalon, cum mutavit vultum suum coram Abimelech, cum post Bersabee a Nathan Propheta monetur, et in reliquis sicubi gestorum veritas ipsis Psalmorum titulis continetur. Sed meminisse nos oportet, ejusdem Psalmos non idcirco omnes corporaliter intelligendos; quin potius oportet nos spiritalem intelligentiam sub hac gestarum rerum commemoratione suscitari. Ergo si secundum titulos Xixd superscriptos in hoc Psalmo, aliquid de historia contineat, videndum est. In Esaiae enim libro, orante Ezechia, signum ei positum est in gradibus prorogatae salutis. Erant autem in domo ejus gradus decem, quos sol ultra temporis sui cursum lumine suo accedente conscendit, rursumque die mortis ejusdem temporis sui lumine decedente descendit. Sed nulla ad psalmos historiae similitudo est. Hoc tamen quod Ezechiae datum est signum, manifeste ostendit Dei lumen his, quibus pro meritis futurae vitae beatitudo impertitur, accedere; illis vero quibus sit negata, discedere. Esse autem in templo gradus quindecim, historia nobis locuta est, dispositosque ordines consistere, quibus quaedam quasi dignitas in antecedentibus obtineretur: ut Levitici primum consisterent, post Israelitae, tunc Proselyti, et deinceps alii. Psalmi enim non sui tantum temporis res nuntiant, quibus scripti sunt; sed universis, qui in vitam venirent, Xxa Dei sermo consuluit. Hos ergo gradus Cantici quaeramus, per quos ascendere ad loca, quae sunt Sanctorum, possimus. Arduus enim usque in ea, et angusti itineris ascensus est. Ideo ait David Propheta:

Ad te, Domine, cum tribularer clamavi, et exaudisti me. Cum enim quis deprecans juste clamet ad Dominum; audiet continuo dicentem sibi: ecce adsum. Et quia adest, iterum rogandus est:

Domine, libera animam meam a labiis iniquis et a lingua dolosa. Dolosa autem lingua opus est fallax, quod per vitae temporalis spem deducit in mortem. Haereticorum quoque ista mendacia sunt, aliter omnia tradere et docere, quam scripta sunt. Ab his igitur per Dei misericordiam orantes liberamur: et inter eorum tribulationes, clamantes ad Deum exaudiemur. Sub hoc subsequitur.

Quid detur tibi, et quid apponatur tibi ad linguam dolosam? id est quid tibi adversus falsitatem ejus praesidii afferatur? responsum est: Sagittae potentes acutae in carbonibus desolatoriis. Sagittam autem ipsum Xxb Dominum nuncupatum Esaias ostendit, hoc modo dicens: Posuit me ut sagittam electam, et in pharetra sua abscondit me, et ait, Grande tibi est hoc, vocari te puerum meum (Is. XLIX, 2) . Sint ergo hae sagittae utrumque in modum exspectatae, vel in poenam iniquorum, vel in sanctorum corporum peccatum vulnerantes: sitque vel devastans carbo, vel purgans, purgat autem ad perfectam innocentiam confitentes.

Heu me! quod incolatus meus prolongatus est. Post enim sagittas Domini, et illos carbones desolatorios beati illius regni gloriam desiderat. Neque solum desiderat, sed omnes moras odit dicendo:

Heu me! quod incolatus meus prolongatus est! Tale hoc dictum est, ut cum in Evangelio petimus: Adveniat regnum tuum, fiat voluntas tua (Matt. VI, 10) . In hoc igitur corpore positus prophetae spiritus, nimium sibi prolixum incolatum queritur hic, festinans peregrinari a terrenis, et incolare coelestia; ut derelictis praesentibus, consequatur invisibilia et aeterna: ideoque Xxc ait:

Heu me! quod incolatus meus prolongatus est: habitavi cum inhabitantibus Cedar. Cedar gens est Ismaelitarum deserta incolens, cujus fines usque Medos et Persas proferuntur. Cedar enim Ismael filius fuit, Genesi testante: Primitivus, inquit, Ismael Naveoth, et Cedar (Par. I, 29) . Hi sunt nunc Saraceni nuncupati. Qui ergo Psalmos istos terreno ingenio intelligendos putaverunt, id volunt ex persona populi captivi Prophetam conquestum fuisse, quod in habitaculis Cedar longus illi populo fuerit incolatus. Sed virtutem verbi non sic intelligere debemus: Cedar enim secundum Hebraicam linguam, ut nobiscum pronuntiatur, obscuratio est. Meminit hujus tabernaculi sponsa illa in Canticis canticorum dicens: Nigra sum, et formosa sum filia Hierusalem, sicut Tabernaculum Cedar.

Propheta ergo, quia iniquorum consortium et habitationem eorum in obscuratis odiret, ideo ait:

Multum incola fuit anima mea; cum his qui oderant pacem, eram pacificus, cum loquebar illis impugnabant Xxd me gratis.

Erat quidem propheta pacificus cum pacis inimicis; sed praedicationem ipsius oderant; et a doctrina Dei commovebantur. Hos ergo modestia sua Propheta in pace cohibebat: ideoque praedicare pacem propheta non desinit; sed pacis praedicatorem inimici pacis impugnant.