Acta Benedicti Pp. XVI 653

haec confidentia fit infirmitas, quandoquidem hominis servitutem efficit, qui

progressionis fit instrumentum, dum suscipiendae cuiusdam vocationis humili-

tas vera fit autonomia, quoniam personam liberam reddit. Nulla fuit Paulo VI

dubitatio quin progressioni impedimenta condicionesque obessent, sed hoc

etiam pro explorato habebat: «Unusquisque, quantumcumque apud eum

valent externae sollicitationes, sortis suae prosperae vel infelicis praecipuus

artifex exstat ».39 Libertas haec ob oculos positum provectum respicit ac simul

ad tardi progressus condiciones attinet, quae non casu atque quandam propter

historiae necessitatem oriuntur, sed ex humana responsalitate pendent.

Quapropter « fame laborantes populi hodie divitiis praepollentes populos mise-

rabili quadam voce compellant ».40 Haec per verba homines liberi appellant,

scilicet invocant, homines liberos ad responsalitatem communiter sumendam.

Paulus VI plane intellexit structurarum oeconomicarum institutionumque

pondus, sed ipse pariter earum naturam instrumentorum humanae libertatis

liquido comprehendit. Solummodo si liber est, progressus integre humanus

adest; solummodo regimine vigente responsalis libertatis, progressus aequabili-

ter augescere potest.

18. Praeter quam quod libertatem postulat, humana integraque progressio,

ut vocatio, prae se fert ut veritas servetur. Ad progressum homines compellit

vocatio « ut magis operentur, discant, possideant, ut ideo pluris valeant ».41

Sed hinc quaestio oritur: quid sibi vult « pluris valere »? Ad rogationem Paulus

VI respondet, praecipuam notam ostendens « verae progressionis »: ipsa « integra

sit oportet: scilicet cuiuslibet hominis ac totius hominis profectui consulere

debet ».42 Concertatione exstante hominis variarum opinationum, quae in ho-

dierna magis quam Pauli VI societate proponuntur, christianum iudicium pe-

culiariter absolutum humanae personae bonum eiusque progressionis significa-

tionem confirmat probatque. Christiana ad profectum vocatio provectionem, in

omnium hominum totiusque hominis beneficium vertendam, adiuvat. Scripsit

Paulus VI: «Magni aestimandus est homo, quivis homo, quaevis hominum

congregatio, atque etiam universa hominum societas ».43 Christiana fides

progressioni consulit, privilegiis facultatibusve dominii neglectis atque etiam

39 Litt. enc. Populorum progressio, 15: l.m., 265. 40 Ibid., 3: l.m., 258. 41 Ibid., 6: l.m., 260. 42 Ibid., 14: l.m., 264. 43 Ibid.; cfr Ioannes Paulus II, Litt. enc. Centesimus annus, 53-62: l.m., 859-867; Id., Litt.

enc. Redemptor hominis (4 Martii 1979), 13-14: AAS 71 (1979), 282-286.