Acta Benedicti Pp. XVI 703

spectum, ad quem pertinemus, nullo umquam reperto sensu, quem nos non

effecimus. Rerum hic prospectus his temporibus sic technicisticam mentem

roborat, ut verum idem sit quod factibile. Sed cum unum veritatis iudicium

est efficientia utilitasque, progressioni ipsi interdicitur. Etenim vera progres-

sio non ex faciendo potissimum oritur. Profectus principium est intellectus,

technicam artem cogitandi percipiendique plane humanum sensum humanae

actionis capax, in conspectu significationis personae, quae tota in sua essen-

tia suscipitur. Cum quoque per satellitem vel electronicum impulsum procul

operatur, eiusdem actio usque humana manet, responsalis libertatis manifes-

tatio. Technica ars vehementer hominem allicit, quandoquidem ipsi physicas

limitationes adimit atque rerum prospectum laxat. At humana libertas se ipsa

efficit, solum cum ad technicae artis fascinationem deliberationibus illis se

confert, quae ex morali responsalitate oriuntur. Ex hac re cuiusdam institutio-

nis de responsalitate ethica technicae artis adhibendae necessitas exstat.

Ex fascinatione sumendo initium, quam in homines technica ars vertit, ger-

manae libertatis significatio recuperanda est, quae non in quadam totius

autonomiae ebrietate innititur, verum in responsione « entis » appellantis,

principio capto ab « ente » quod ipsi sumus.

71. Eo quod fieri potest ut technica mens de suo primigenio humanitatis

curriculo deflectat, hodiernis temporibus ex technicizationis actis patet sive

quod ad provectum sive quod ad pacem attinet. Populorum progressus saepe

putatur machinalis nummariaeque disciplinae, mercatuum patentium, vectiga-

lium auferendorum, pecuniae collocatae frugiferae, institutionum reformata-

rum quaestio: quaestio scilicet tantum technica habetur. Partes hae cunctae

summi sunt ponderis, sed quaerendum est cur technicae optiones hucusque

partim tantummodo efficaces evaserint. Ratio altius est vestiganda. Progres-

sionem numquam plane praestabunt vires quadamtenus automaticae, quae

dicuntur, et impersonales, seu quod ad mercatum seu quod inter Nationes ad

politicam rem spectant. Progressio non datur, cum probi homines, oeconomici

operatores atque politici homines absunt, qui suis in conscientiis boni communis

invocationem plane percipiant. Necesse est cum professionalis institutio tum

moralis probitas adsint. Cum potissimum technica ars absolute extollitur, inter

proposita et instrumenta perturbatio quaedam oritur, ergolabus summum pro-

ventum putabit unam agendi rationem; politicus homo potestatis confirmatio-

nem; rerum naturae inquisitor sua inventa obtenta. Sic accidit quod in oeco-

nomicis, nummariis politicisve necessitudinibus, inter se implicatis, crebro

manent simultates, incommoda et iniquitates; technicarum cognitionum motus

multiplicantur, quae in dominos recidunt, dum certa populorum condicio, qui