Acta Benedicti Pp. XVI 671

agebatur tantummodo de emendandis erroneis functionibus per assistentiam.

Pauperes enim minime reputandi sunt uti « sarcinae »,91 sed uti subsidium quo-

que sub aspectu stricte oeconomico. Attamen, erratum iudicandum est iudi-

cium eorum qui censent oeconomiam mercatus quadam indigere portione pau-

pertatis et exiguae progressionis quo melius effici possit. Ad mercatum interest

ut emancipationem promoveat, ad cuius finem vere exsequendum soli sibi con-

fidere nequit, quoniam nequit ex se gignere ea quae superant eius capacitatem.

Ipse vires morales haurire debet ex aliis subiectis, quae eas generare valeant.

36. Actio oeconomica omnes quaestiones sociales solvere nequit per meram

extensionem logicae mercatoriae. Haec enim destinanda est ad assequendum bonum

commune, de quo respondere quoque tenetur ac peculiari modo communitas

politica. Qua de re, pro comperto est habendum causam gravis inaequalitatis

esse actionem oeconomicam, quod munus habeat divitias tantummodo parere, ab

actione politica seiungere, cuius sit quaerere iustitiam per bonorum partitionem.

Ecclesia constanter docet actionem oeconomicam minime iudicandam esse

antisocialem. Et ita cogitare pergit. Mercatus non est, et ideo constitui non

debet, ex se, sedes ubi fortis opprimit inopem. Societas mercatu protegi non

debet ac si huius progressio ipso facto suppressionem relationum vere humana-

rum implicaret. Verum est enim quod mercatus dirigi potest modo negativo,

non quia haec sit eius natura, sed quia ideologia quaedam ad hunc sensum

potest eum dirigere. Minime enim obliviscendum est meracum mercatum non

exsistere. Eius forma provenit ex culturalibus conformationibus quae definiunt

et dirigunt eum. Etenim oeconomia et aerarium, quatenus instrumenta, haud

recte adhiberi possunt si eorum curator rationibus propriae commoditatis niti-

tur. Ita obtineri potest ut instrumenta ex se bona in funesta mutentur. Non

vero instrumentum ex seipso, sed occaecata mens hominis haec consectaria

generat. Quapropter instrumentum non est vocandum in iudicium, sed homo,

eius conscientia moralis eiusque responsalitas personalis et socialis.

Doctrina socialis Ecclesiae asserit relationes vere humanas amicitiae et so-

cialitatis, solidarietatis et reciprocitatis geri quoque posse intra ipsam actionem

oeconomicam et non tantum extra eam vel « post » eam. Oeconomicus orbis

ethice aequabilis non est, nec ex natura inhumanus nec societati infensus. Ille

enim pertinet ad operam hominis et, humanus cum sit, conformari et ad ethi-

cam normam institui debet.

91 Ioannes Paulus II, Litt. enc. Centesimus annus, 28: l.m., 827-828.