Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale660

tatum operariorum. Sociales simul et oeconomicae mutationes tales sunt ut

consilia syndicalia maiores patiantur angustias ad exsequendum proprium mu-

nus procurandi utilitates opificum, quoniam gubernia quoque, oeconomicae

commoditatis causa, saepe coartant libertates syndicales vel capacitatem mer-

catoriam ipsorum syndicatuum. Retia traditae solidarietatis ita maiora in dies

impedimenta superanda reperiunt. Adhortatio doctrinae socialis Ecclesiae, inde

a Litteris encyclicis Rerum novarum,60 ad vitam ferendam societatibus opificum

pro tutela propriorum iurium, hodie vel maiore honore est amplectenda quam

heri, ut in primis prompta et longe praevidens responsio detur ad urgentiam

instaurandi novatas synergias sive in internationali sive in locali ambitu.

Mobilitas operaria, diffusae deregulationi sociata, eventus exstitit magni pon-

deris, haud destitutus a positivis aspectibus quatenus capax fit promovendi

productionem novarum divitiarum et permutationem inter diversas culturas.

Attamen, cum haesitatio de condicionibus operis, quae oritur ex processibus

mobilitatis et ex deregulatione, efficitur endemica, generantur formae psycholo-

gicae mutabilitatis, difficultatis ad proprias vias exstruendas aptas ad vitam,

addita quoque ea quae duxit ad matrimonium. Unde sequitur effectus infrahu-

manarum condicionum, praeter virium socialium dissipationem. Si respicimus

ad ea quae apud veterem societatem industrialem eveniebant, hodie operis pau-

citas novas affert formas subaestimationis oeconomicae, et praesens discrimen

rerum condicionem in peius mutari potest. Remotio ab opere diu protracta aut

diutina servitus publicorum privatorumve subsidiorum frangunt libertatem et

creativitatem personae necnon eius necessitudines familiares et sociales, et qui-

dem cum acerbis tribulationibus in psychologico et spiritali ambitu. Optamus ut

omnes, maxime gubernatores qui dant operam ad novatam tribuendam imagi-

nem dispositionibus oeconomicis et socialibus mundi, memoria teneant prima-

rium valorem capitalem tuendum et existimandum hominem esse integre sumptum:

«Homo enim totius vitae oeconomicae-socialis auctor, centrum et finis est ».61

26. Quod attinet ad rem culturalem, si respicitur aetas Pauli VI, eviden-

tior fit etiam dissimilitudo. Tunc temporis culturae bene circumscribebantur ac

facilius sese eripere poterant a conatibus culturam conformandi. Hodie modi

reciprocae actionis inter culturas notabiliter increscunt, ansam praebentes ad

novas formas colloquii interculturalis, colloquii quod, ut sit efficax, incipiendum

est ab intima conscientia specificae identitatis varios apud sermocinantes. Mi-

60 Cfr l.m., 135. 61 Conc. Oecum. Vat. II, Const. past. de Ecclesia in mundo huius temporis Gaudium et spes, 63.