Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale694

ta prodessent tantummodo ad gignendos mercatus marginales fructuum ha-

rum Nationum. Hoc crebro evenit propter nullam harum rerum petitionem:

necesse ideo est ut hae Nationes iuventur ut earum fructus meliores

reddantur aptioresque petentibus. Praeterea quidam saepe aemulationem

reformidabant mercatoriam invectionum proventuum, plerumque rustico-

rum, qui ex Nationibus oeconomice pauperioribus proveniebant. Memoran-

dum tamen est his Nationibus copiam hos fructus vendibiles reddendi

saepissime earum exsistentiam praestare velle ad breve vel ad diuturnum

tempus. Commercium internationale iustum et aequum in campo agricultu-

rae beneficia potest omnibus afferre, tum ex parte largitionis, tum ex parte

petitionis. Hanc ob rem, non solum necessarium est commerciali modo hos

proventus dirigere, sed internationalia commercii principia etiam instituere

quae eos sustineant, atque roborare pecuniae suppeditationem ad progressio-

nem ut hae oeconomiae feliciores evadant.

59. Cooperatio ad progressionem non debet tantummodo ad oeconomicam

referri rationem; magna fiat oportet ad culturalem et humanum occursum occasio.

Si oeconomicae altioris progressionis Nationes cooperantes, sicut interdum usu

venit, non considerant propriam aliorumque culturalem indolem, factam ex

humanis valoribus, cum civibus Nationum egentium nullum verum dialogum

instituere possunt. Sin autem hae indifferentes se praebent et sine discrimine ad

mne culturale propositum, promptae non sunt ad sumendam verae progressio-

nis responsalitatem.139 Societates technica arte praestantiores commiscere non

debent propriam technologicam progressionem cum praesumpta praestantia

culturali, sed in se ipsae oportet virtutes retegant nonnumquam neglectas, quae

eas in historia florere fecerunt. Societates crescentes fideles maneant humanis

elementis earum traditionis, vitando ne iis superponantur machinamenta civi-

tatis technologicae globalizatae. Omnibus in culturis singulae exstant et multi-

plices concursiones ethicae, quae ipsam naturam humanam manifestant, quam

ipse Creator voluit, quamque humanitatis ethica sapientia legem naturalem

appellat.140 Eiusmodi lex moralis universalis firmum constituit fundamentum

cuiusque dialogi culturalis, religiosi et politici atque multiplici consentit plura-

lismo variarum culturarum ne a communi veritatis, boni et Dei inquisitione

139 Cfr Paulus VI, Litt. enc. Populorum progressio, 10. 41: l.m., 262. 277-278. 140 Cfr Benedictus XVI, Allocutio ad sodales Commissionis Theologicae Internationalis (5 Oc-

tobris 2007): Insegnamenti III, 2 (2007), 418-421; Id., Allocutio ad participes Congressus Interna-

tionalis de « Lege morali naturali » promoti a Pontificia Universitate Lateranensi (12 Februarii

2007): Insegnamenti III, 1 (2007), 209-212.