Caput II. De tribus generibus monachorum in Aegypto commorantium.

Et quoniam monachorum fecimus mentionem, et te scio libenter audire, quae sancta sunt, aurem paulisper accommoda. Tria sunt in Aegypto genera monachorum. Primum coenobitae, quod illi Sauses gentili lingua vocant, nos, in communi viventes, possumus appellare. Secundum anachoritae, qui soli habitant per deserta, et ab eo, quod procul ab hominibus recesserunt, nuncupantur. Tertium genus est, quod Remoboth, dicunt deterrimum (( Al. teterrimum)), atque neglectum, et quod in nostra provincia, 0324B aut solum, aut primum est. Hi bini, vel terni, nec multo plures simul habitant, suo arbitrio ac ditione viventes: et de eo, quod laboraverint in medium partes conferunt, ut habeant alimenta communia. Habitant autem quamplurimi (( Al. quamplurimum)) in urbibus et castellis: et quasi ars sit sancta, non vita, quidquid vendiderint, majoris est pretii. Inter hos saepe sunt jurgia: quia suo viventes cibo, non patiuntur se alicui esse subjectos. Revera solent certare jejuniis, et rem secreti, victoriae faciunt. Apud hos affectata sunt omnia, laxae manicae, caligae follicantes, vestis crassior, crebra suspiria, visitatio virginum, detractio clericorum. Et si quando dies festus advenerit, saturantur ad vomitum.

His igitur quasi quibusdam pestibus exterminatis, 0324C veniamus ad eos qui plures sunt, et in commune habitant, id est, quos vocari coenobitas diximus. Prima apud eos confoederatio, est obedire majoribus, et quidquid jusserint facere. Divisi sunt per decurias atque centurias: ita ut novem hominibus praesit decimus: et rursum decem praepositos sub se centesimus habeat. Manent separati, et sejunctis cellulis: usque ad horam nonam, ut institutum est, nemo pergit ad alium, exceptis his decanis quos diximus: ut, si cogitationibus forte quis fluctuet, illius consoletur alloquiis.

Post horam nonam in commune concurritur, psalmi resonant, Scripturae recitantur ex more: et completis orationibus, cunctisque residentibus, medius quem Patrem vocant, incipit disputare. Quo 0324D loquente, tantum silentium fit, ut nemo alium respicere, nemo audeat exscreare. Dicentis laus est in fletu audientium. Tacite volvuntur per ora lacrymae: et ne in singultus quidem erumpit dolor. Cum vero de regno Christi, et de futura beatitudine, et de gloria coeperit annuntiare ventura, videas cunctos moderato suspirio et oculos ad coelum levantes inter se dicere: Quis dabit mihi pennas sicut columbae, et volabo et requiescam (Psal. LIV, 7) ? Post haec concilium solvitur, et unaquaeque decuria cum suo parente 0325A pergit ad mensam: quibus per singulas hebdomadas vicissim ministrant. Nullus in cibo strepitus est: nemo comedens loquitur: Vivitur pane et leguminibus, et oleribus quae solo sale condiuntur. Vinum tantum senes accipiunt, quibus cum parvulis saepe fit prandium, ut aliorum aetas fessa sustentetur: aliorum non frangatur incipiens. Dehinc consurgunt pariter, et hymno dicto, ad praesepia redeunt, ubi usque ad vesperum cum suis unusquisque loquitur et dicit: Vidistis illum et illum? quanta in ipso gratia sit? quantum silentium? quam moderatus incessus?

Si infirmum viderint, consolantur. Si in Dei amore ferventem, cohortantur ad studium. Et quia nocte extra orationes publicas in suo cubili unusquisque 0325B vigilat, circumeunt cellulas singulorum, et aure apposita, quid faciant, diligenter explorant. Quem tardiorem deprehenderint, non increpant, sed dissimulato quod norunt, eum saepius visitant; et prius incipientes provocant magis orare, quam cogant. Opus diei statum est, quod decano reditum fertur ad oeconomum, qui et ipse per singulos menses patri omnium cum magno reddit timore rationem: a quo etiam cibi eum facti fuerint, degustantur (( Al. praegustantur)). Jejunium totius anni aequale est, excepta Quadragesima: in qua sola conceditur districtius vivere. A Pentecoste coenae mutantur in prandia, quo et traditioni ecclesiasticae satisfaciant, et ventrem cibo non onerent duplicato.

Ad tertium veniam genus, quos Anachoritas vocant, 0325C qui et de coenobiis exeuntes, excepto pane et sale, amplius ad deserta nil deferunt. Hujus vitae auctor Paulus, illustrator Antonius, et, ut ad superiora conscendam, princeps Joannes Baptista fuit. Talem vero virum Jeremias quoque propheta describit dicens: Bonum est viro cum portaverit jugum Domini ((Al. tacet Domini)) ab adolescentia sua: sedebit solitarius et tacebit, quia sustulit super se jugum, et dabit percutienti se maxillam: saturabitur opprobriis, quia non in sempiternum abjecit Dominus (Thren. III, 27, seqq.) . Horum laborem et conversationem in carne non carnis, alio tempore si volueris explicabo. Nunc ad propositum redeam. Bonum est obedire majoribus, parere praefectis: et post regulas Scripturarum vitae tuae (( Al. suae)) tramitem ab aliis discere, 0325D nec praeceptore uti pessimo, scilicet praesumptione tua.