Caput III.

Incipimus iterum nosmetipsos commendare? Non ut commendemus nos vobis ista dicendo, laudare nos volumus: sed haec ne ab aliis seducamini, cogimur commemorare.

Aut numquid egemus sicut quidam commendatitiis 0778B epistolis ad vos, aut ex vobis? Quos non commendat gratia virtutum, illos digne commendant epistolae amicorum.

Epistola nostra vos estis. Per vestram fidem omnibus commendamur, sicut alibi dicit: Signaculum apostolatus mei vos estis.

Scripta in cordibus nostris, quae scitur et legitur ab omnibus hominibus, manifestati. In conscientiis nostris, et vos nobis praedicantibus credidisse: vel, in corde nostro est praedicatio, per quam Epistola nostra estis facti, quae cognoscitur, et quae legitur ab omnibus hominibus, et manifestatur.

Quoniam Epistola estis Christi. Omnibus manifestum est, Christo vos per nostram credidisse doctrinam, confirmante virtutem Spiritu sancto. Sive, 0778C vere hinc cognoscimini Christi esse, quod ejus spiritum accepistis.

Ministrata a nobis. Hoc est Spiritu sancto praeparata.

Et scripta, non atramento, sed spiritu Dei vivi: non in tabulis lapideis, sed in tabulis cordis carnalibus. Hic differentiam inducit legis et gratiae: Judaei in dura materia legem acceperant, significante duritiam mentis eorum: sicut et velamen faciei Moysi, cordis eorum velamen ignorantiae portendebat. Nos vero quamvis legem Christi scriptam in Evangeliis habeamus: tamen in primis non quasi absentes tabulis scriptis, sed praesentes per auditum Domini verba corde suscepimus. Evangelia vero postmodum scripta sunt, ad memoriam posterorum, si ergo inexcusabiles 0778D sunt, qui legem in lapidibus acceperunt: quanto magis nos, qui verba Christi suscepimus, si peccemus: ut ad Hebraeos scribitur: Si enim illi non effugerunt super terram loquente illis, et reliqua.

Fiduciam autem talem habemus per Christum ad Deum. Quia novimus vos per nos credidisse: vel quod nos non humana Epistola, sed gratia divina commendat.

Non quod sufficientes simus cogitare aliquid a nobis, quasi ex nobis. Vult ostendere se nihil sua prudentia facere, vel virtute: quia pauci homines rustici, numquam sine Dei gratia totum mundum salvare potuissent.

0779A Sed sufficientia nostra ex Deo est. Ideo hoc praemisit, quia dicturus erat tanto majus se, quam Moysen, ministerium suscepisse, quanto majus est novum Testamentum Lege, ut eos a falsis apostolis sibi detrahentibus revocaret.

Qui et idoneos nos fecit ministros novi Testamenti. Dum ad hoc idonei adimplendum non essemus.

Non littera, sed spiritu. Non litterae legis, sed spiritui gratiae ministrantes.

Littera enim occidit: spiritus autem vivificat. Quomodo alibi dicit legem esse spiritualem spiritualibus. Caeterum peccatores occidit: gratia autem vivificat impium convertentem. Quidam dicunt, quod historicus intellectus occidat: nescientes quo nec ubique historia, nec ubique possit allegoria servari. Nam 0779B sicut quaedam in figura dicta sunt: ut si praecepta velis allegorice intelligere, omnem virtutem eorum evacuans, omnibus aperuisti viam delinquendi. Sed ille verus spiritualis intellectus est, qui non verisimilibus coloribus pulchrum mendacium pingit, sed virtute rerum ipsam rem exprimit veritatis.

Quod si ministratio mortis, litteris deformata in lapidibus, fuit in gloria. Quae mortificat peccatores: caeterum ipse eam sanctam et justam, et bonam alibi dicit.

Ita ut non possent intendere filii Israel in faciem Moysi. Id est, contra Manichaeos. Numquam enim Apostolus posset contrario comparare: id est, majorem ministrorum novi Testamenti, quam Moysi gloriam dicere, si inter eos non videretur esse communio.

0779C Propter gloriam vultus ejus, quae evacuatur. Gloria Legis, per gloriam Evangelii evacuatur, sed ita evacuatur, ut proficiat: sicut infantem ipse dicit evacuari in viri perfecti aetatem. Semen quoque evacuatur in fructum: melior fructus semine, sed sine eo esse non potest. Fructus non perit, sed multiplicatur semen in fructu, et ita evacuatur, sicut prophetia et scientia destruentur.

Quomodo non magis ministratio spiritus erit in gloria? In gloria nostra, quae ut perfecta non potest evacuari.

Nam si ministratio damnationis in gloria est. Exposuit quod superius dixerat, litteram occidere: ministrationem esse mortis, jam damnando peccantes.

Multo magis abundat ministerium justitiae in gloria. 0779D Quod ministrat justitiam, admittendo peccata.

Nam nec glorificatum est, quod claruit in hac parte propter excellentem gloriam. In comparatione gloriae evangelicae, obumbratur gloria Legis: ut, orto sole, lumen obtunditur lunae, cum tamen suo tempore magnum habeat fulgorem. Hoc ostendit etiam Dominus, cum ascendens montem solus, splendore solis visus est radiasse: cum tamen Moyses et Elias visi in gloria, referantur: et ideo vox desuper Patris ipsum solum praecepit audiri.

Si enim quod evacuatur, per gloriam est: multo magis quod manet, in gloria est. Si evacuandum per gloriam datum est Testamentum, quanto magis erit, quod permanet gloriosum?

0780A Habentes igitur talem spem. Talem spem gloriae, quia spe salvi facti sumus.

Multa fiducia utimur. In Deo, qui fecit nos idoneos.

Et non sicut Moyses ponebat velamen super faciem suam. Non ita facimus, quia jam omnes Christiani vident gloriam Domini, sancto Spiritu revelante.

Ut non intenderent filii Israel in faciem ejus. Usque in finem ejus, id est, usque in finem vitae ejus, ita et lex non intelligitur usque dum in finem ejus, id est, dum Christo credatur.

Quod evacuatur. Velamen nunc evacuatur in Christo.

Sed obtusi sunt sensus eorum. Usque in hodiernum diem. Nisi enim crediderint, intelligere secundum Prophetam omnino non possunt.

Idipsum velamen in lectione veteris Testamenti manet 0780B non revelatum. Cujus figuram ille gestabat in facie.

Quod in Christo evacuatur. Qui finis est Legis.

Sed usque in hodiernum diem, cum legitur Moyses, velamen positum est super cor eorum. Ignorantiae, super cor eorum, quibus legitur Moyses: id est, Judaeorum.

Cum autem conversus fuerit ad Deum, auferetur velamen. Cum conversus fuerit Judaeus, sicut Moyses convertebatur ad Dominum audiendum.

Dominus autem spiritus est. Nihil in illo obscurum, vel velatum.

Ubi autem spiritus Domini, ibi libertas. Liber est spiritus, et idcirco non potest velamen accipere, cum magis ipse omnia revelet: quia qui spiritum Dei habet, omnia illi nuda sunt et aperta: quia spiritus 0780C omnia scrutatur.

Nos vero omnes revelata facie gloriam Domini speculantes. Evidenter et clare Domini gloriam contemplamur.

In eamdem imaginem transformamur. Quam Dominus ostendit in monte, sicut alibi dicit: Qui transfiguravit corpus humilitatis nostrae, conforme corpori claritatis suae. Sive transformamur quotidie, et nitimur transformari.

A claritate in claritatem, tamquam a Domini spiritu. Id est, ab hac gloria in futuram proficimus, spiritu Domini operante.