Caput XXI. De patientia, reconciliatione et mortuis non lugendis.

Nunc jam nobis de patientia et ejus bonis loquendum est. Est igitur patientia omnium injuriarum et passionum tolerantia, et exspectationum omnium sine praecipitatione sufficientia; quam si quis intellexerit et habuerit, contraria vitae gravia bajulat, bona omnia continet. Sororem habet spem, et affines ejus sunt res bonae omnes, patitur enim libenter, quia sperat, sperando tolerat. Impatienter enim fertur quod non speratur. Omni autem virtute patientia perfert, quod spe praeeunte dignoscitur; aut 0370B si spes fructus patientiae subsequitur. Haec matre gaudet fide, et gubernaculum habet Deum, conscientiam, genus, et propinquitatem. Inde gloriosi testes efficiuntur, dum fide pleni, dum Dei timore solliciti, dum continentiae discipuli, dum filii spei, duce patientia, reperiuntur. Deinde cohaeredes Christi, dum illum usque ad mortem patientiae virtutibus imitantur.

Unde tu passus injuriam taceas, iram vince patientia. Sanctus enim amor impatientiam non habet. Mansuetudo namque nulla passione turbatur, et specialiter ira et furore non rumpitur. Quam qui habuerit, beatitudinem consequetur voce Domini promissam, ut terram possideat, id est, imperet et dominetur corpori suo. Nulla enim res ita inebriat, 0370C ut animi perturbatio. Est tristitia quae ducit ad mortem: est quaedam ira quae justitiam Dei non operatur, et furori proxima mentis suae impotem facit, intantum ut labia tremant, dentes concrepent, vultus quoque pallore mutetur. Animi vera laetitia interdum dolores corporis mitigat. Quod si ad aegrotationem corporis accedat aegritudo animi, duplicatur infirmitas. Dicit quoque Apostolus: Sol non occidat super iracundiam vestram.

Quid agemus in die judicii, super quorum iram non unius diei, sed tantorum annorum sol testis occubuit? Igitur mitescat saevitia, mansuescat iracundia, remittant sibi invicem culpas suas, nec sit exactor vindictae, qui petitor est veniae. Grandis offensa est, nolle placare offensum, quamquam affectus 0370D et perturbationes, quamdiu in tabernaculo hujus corporis habitamus, et fragili carne circumdamur, moderari et regere possumus, amputare non possumus. Ideo Psalmista dicit: Irascimini et nolite peccare (Psalm. IV) . Quia irasci hominis est, et finem irae ponere, Christiani. Unde quidam ( Architas ad villicum) ait: Jam te verberibus enecassem, nisi iratus essem. Inde enim justi dicuntur, dum omnia opera patienter operantur.

Multo quoque melius est stomachum te dolere, quam mentem; gressu vacillare, quam pudicitia. Nec statim nobis poenitentiae remedia blandiantur; quae sunt infelicium remedia. Cavendum est vulnus quod dolore curatur; nec scire possumus aegrotationis 0371A mala, nisi cum fuerit sanitas subsecuta, et quantum boni virtus habeat, vitia demonstrant: clariusque fit lumen comparatione tenebrarum. Sed consideremus quid ethicus ille psalmus sonet: Justus es, Domine, et rectum judicium tuum (Psalm. CXVIII) . Hoc (( Al. Hodie)) non potest dicere, nisi ille, qui ad universa quae patitur, magnificat Dominum, et suo merito imputans, in adversis de ejus clementia gloriatur. Necesse est enim, ut qui se credere dicit in Christo, in omnibus Christi judiciis gaudeat, dicens: Sanus sum, gratias refero Creatori. Langueo, et in hoc laudo Domini voluntatem. Quando enim infirmor, tunc fortior sum (II Cor. XII) ; et virtus spiritus in carnis infirmitate perficitur. Nam fortitudo corporis, imbecillitas animae est. Patitur et Apostolus 0371B aliquid quod non vult, pro quo ter Dominum deprecatur, sed dicitur ei: Sufficit tibi gratia mea: nam virtus in infirmitate perficitur: Cur igitur durum sit quod aliquando patiendum est?

Dolemus autem quemquam mortuum? Ad hoc enim nati non sumus, ut maneamus aeterni. Lugeatur mortuus, sed ille quem tartarus devorat, in cujus poena aeternus ignis exaestuat: nam mors nostra peccatum est. Nos vero quorum exitum angelorum turba comitatur, quibus Christus occurrit obviam, gravemur magis si in tabernaculo isto mortis habitemus. Caeterum nonne vereris, ne tibi Salvator dicat: Irasceris quia frater tuus, meus factus est filius? Indignaris de judicio meo, et rebellibus lacrymis, facis injuriam possidenti? Cibum tibi negas, non jejuniorum 0371C studio, sed doloris. Non amo frugalitatem istam. Jejunia ista adversarii mei sunt. Nullam animam recipio, quae, me nolente, separatur a corpore. Tales stulta philosophia habeat martyres, habeat Zenonem, Cleombrotum, et Catonem. Si viventem crederes fratrem, numquam plangeres ad meliora migrasse. Nam sicut praeter hanc vitam, est vita alia beatorum, ita praeter hanc mortem, est mors alia impiorum.

Adversum mortis ergo duritiam et crudelissimam necessitatem, hoc solatio erigimur, quod in brevi visuri sumus eos quos dolemus absentes: neque enim mors, sed dormitio et somnus appellatur. Nos dolendi magis, qui quotidie stamus in praelio, et peccatorum vitiis sordidamur, et accipimus vulnera. 0371D Absit tamen a fide nostra ut aliquam plagam dicam esse, quae non habeat consolationem, cum Propheta proclamet: Numquid medicus non est in Galaad (Jerem. VIII) ? Deus enim permisit te istius saeculi fluctibus ventisque jactari, ut expertus naufragium, de caetero (( Al. aeterno)) similiter periclitari caveas. Ita cuncta quae passus es, sicut intelligis vulnera corporis tui: sic animae remedia sunt. Brevis enim vitae spatium aeterna memoria compensat.