Caput V. De utilitate Paupertatis.

0335B Pauper vero ita consolandus est, ut sciat in paupertare magis bona consideranda. Et primo quidem quod a Deo illi sit utiliter provisum. Praescivit enim Deum infirmitatem ejus considerasse, et se scisse quod divitiarum sarcinam et sollicitudinem portare non posset. Deinde sciat quantas tentationes, quanta pericula transiverit nomine paupertatis, si affluentia deest, quae frequenter contraria est. Ad animi divitias quantocius sine impedimento in paupertate transitur: certe quantis malis caruit, consideret. Caret invidia, aemulatione, insidiis, dolo, superbia, contentione, et his quae hominibus in hoc saeculo divitiae solent conflare. Fluxu enim rerum, et ubertate copiarum, animus solvitur: vigor mentis infringitur, virtus corporis enervatur. At in paupertate, non 0335C lasciva convivia, non turpes potationes: omnia sobria, omnia rigida, omnia humilia, non abjecta: quoniam conscientia pura et virtute sunt plena: non est abundans extraneis facultatibus.

Non facile ad divitias animi, id est, ad virtutes hujus mundi dives accedit. Filius enim Dei difficilius dicens, divitem introire in regnum coelorum: utique intelligit pauperem facilius: ne se ob paupertatem alienum esse a cura Dei existimet, Propheta testatur, dicens: Et pauperem et divitem ego feci: pro omnibus aequalis cura mihi est. Non est enim Deus personarum acceptor; nec pro illo tantum curam gerere profitetur, qui in saeculi divitiis pollet, sed pro omnibus, et pro pauperibus curam sustinet: remuneraturus quem invenerit, aut in divitiis humilem, aut 0335D in paupertate patientem: distributi veluti totius corporis humani et ministerium quaeritur singulorum.

Consideres hominis corpus esse unum quidem corpus: sed plurima membra. Numquid omnia sunt oculus, aut pes, aut reliqua membra? Sed sicut ait Apostolus doctor gentium in fide et veritate (I Tim. II) : quae inferiora sunt membra majorem his tribuimus honorem. Et quemadmodum virtus singulorum membrorum in suo ordine atque officio demonstratur: ita in totius generis humani corpore velut minor 0336A paupertas et divitiae collocantur, ut divitiis humanitas Dei examine comprobetur. Exsultare debet pauper, Deo gratias agere, quod multis patrimonii nexibus liberatus, in die probationis non gravatur compedibus facultatum. Facilius liber sequitur discipulus Dominum nullis nexibus implicatus. Non desit etiam ab ipso inquantum potest misericordia justa in egenos, quia sicut justus efficitur de frugalitate, inferioribus et non habentibus prorogator non vereatur ne ipse deficiat, cum in usu sanctae administrationis habeat promptissimam voluntatem. Nihil enim sibi deerit, non cupiat in saeculo dives fieri: ne mala sibi plurima acquirat, dicente ac monente glorioso Paulo: Habentes victum et vestitum his contenti simus (Ibid., VI) .

0336B Immo si vera fide et propter salutem credere coelestes sibi divitias cooptet et comparet, quas unusquisque et misericordia et reliquis actibus bonis comparat et assumit. Temporalibus enim aeterna sunt praeponenda: caducis stabilia: sollicitis securiora: periculosis libera: inhonorificis clariora. Igitur cum Christus dixerit: Primum quaerite regnum Dei, et haec omnia apponentur vobis (Matth. VI) , nulli dubium fore credo, his copiam necessariam rerum in terris non defecturam, quibus coelestia praeparantur. Unde his monitis, et dives temperetur, et pauper sublevetur. Difficile potentes, et nobiles, et divites, et multo his difficilius eloquentes credunt Deo. Obcaecatur namque mens eorum divitiis, opibus atque luxuria, circumdati vitiis non possunt videre virtutes.

0336C Felix ergo qui non in divitiis, non in sapientia, non in potentia saeculari et eloquentia, sed in Christi passionibus gloriatur. Ac nihil miserius quam Deum propter nummum contemnere. Ideo quem senseris semper aut crebro de nummis loquentem, institorem habeto potius quam monachum.