Caput XIII. De temperatis Jejuniis.

Tantum tibi jejuniorum assume, quantum ferre potes: diversus est enim hominum stomachus. Alii amaris, alii dulcibus, alii austerioribus, alii levibus (( Al. lenibus)) delectantur cibis. Ideo non tibi immoderata imperamus jenunia, et enormem ciborum abstinentiam, quibus statim corpora delicata franguntur. Philosophorum quoque sententia est, moderatas esse virtutes, excedentes modum atque 0351D mensuram inter vitii deputari. Unde et unus de septem sapientibus: Ne quid, ait, nimis. Novi enim ego in utroque sexu propter nimiam abstinentiam cerebri sanitatem quibusdam fuisse vexatam, praesertim qui in humidis, et frigidis habitavere cellulis: ita ut nescirent quid agerent, quove se verterent, quid loqui, quid tacere deberent.

Sic ergo debes jejunare, non ut palpites, et respirare vix possis: sed ut fracto corporis appetitu, nec in lectione, nec in psalmis, nec in vigiliis solito quid minus facias. Jejunium non perfecta virtus, sed 0352A caeterarum virtutum fundamentum est, et sanctificatio atque pudicitia: et sine qua nemo videbit Deum. Nam Christus pro animi voluntate omnia in acceptum refert. Displicent namque in teneris maxime aetatibus longa et immoderata jejunia, quibus junguntur hebdomades, et oleum in cibo ac poma vetantur. Experimento didici, asellum in via cum lassus fuerit, diverticula quaerere. Hoc enim in perpetuo jejunio praeceptum est, ut longo itineri vires perpetes suppetant, ne in prima mansione currentes, corruamus in mediis.

Caeterum in Quadragesima continentiae vela pandenda sunt, et tora aurigae retinacula equis laxanda properantibus: quamquam alia sit conditio saecularium, alia monachorum. Saecularis homo in Quadragesima 0352B ventris ingluviem decoquit, et in cohlearum morem, succo victitans suo, futuris dapibus ac saginae aqualiculum parat. Monachus in Quadragesima suos dimittat equos: ut sibi meminerit semper esse currendum. Finitus labor major, infinitus moderatior est. Ibi enim respiramus: hic perpetuo incedimus. Sic tamen comedas, ut statim post cibum possis legere, orare, et psallere. Ideo sint tibi casta, simplicia, moderata, et non superstitiosa jejunia.

Sed quid prodest oleo non vesci, et molestias quasdam difficultatesque ciborum quaerere, carycas, piper, nuces, palmarum fructus, similam, et mel? Tota hortorum cultura vexatur, ut cibario pane non vescamur: et dum delicias sectamur, a regno coelorum 0352C retrahimur. Nec si biduo aut triduo jejunaveris, putes te jejunantibus esse meliorem. Tu jejunas et irasceris: ille comedit, et forte (( Al. fronte)) blanditur. Tu vexationem mentis et ventris esuriem jejunando (( Al. rixando)) digeris, ille moderatius alitur, et gratias agit Deo. Unde quotidie clamat Isaias: Non tale jejunium elegi, dicit Dominus. Et iterum: In diebus jejuniorum vestrorum inveniuntur voluntates vestrae: et omnes qui sub potestate vestra sunt, stimulatis. In judiciis et litibus jejunatis, et percutitis pugnis humilem: ut quid mihi jejunatis (Isai. LVIII) ? Quale illud potest esse jejunium, cujus iram non dicam nox occupat: sed luna integram derelinquit?

Teipsum considerans noli in alterius ruina, sed in tuo opere gloriari: nec illorum tibi exempla proponas, 0352D qui carnis curam facientes, possessionum redditus et quotidianas domus impensas supputant. Nec enim undecim Christi apostoli Judae proditione sunt fracti: nec Phileto et Alexandro naufragium faciente, caeteri a cursu fidei substiterunt (II Timoth. II) . Convivia quoque tibi sunt vitanda saecularium: maxime eorum qui honoribus tument. Nam pinguis venter non giguit sensum tenuem.

Docet Aesopi fabula, plenum muris ventrem per angustum foramen egredi non valere. Quoscumque namque formosos, calamistratos, crine compositos, 0353A vel buccis rubentibus videris, de armento Joviniani sunt: inter quos grunniunt sues. De nostro grege, tristes, pallidi, sordidi (( Al. sordidati)), et quasi peregrini hujus saeculi, licet sermone careant (( Al. taceant)), habitu loquuntur et gestu: Heu mihi! quia peregrinatio mea prolongata est. Unde saccus et jejunium arma sunt poenitentiae, et auxilia peccatorum. Et si e duobus necessariis unum est subtrahendum: magis eligam jejunium absque sacco, quam saccum absque jejunio. At vero hi quibus poenitentia praecipitur, consequenter ad jejunium saccum copulant. Non quidem sanat oculum, quod calcaneo adhibetur. Jejunio passiones corporis, oratione pestes sanandae sunt mentis. Igitur per jejunium ostenditur nos ire in paradisum, unde per saturitatem fueramus 0353B ejecti. Nam jejunium curat vulnera delinquentis, curatosque sanctificat.