Caput XIV.

Erat autem Pascha et azyma post biduum. Nunc aspergamus librum nostrum sanguine, et limina domorum, et funem coccineum circumdemus domui orationis nostrae, et coccum in manu nostra, ut Sara ligemus: ut vaccam rufam in valle occisam enarrare possimus. Pascha, transitus interpretatur: Phase vero immolatio. In immolatione agni et transitu populi 0629C per mare, vel per Aegyptum, praefiguratur passio Christi, et redemptio populi de inferno, quando nos post biduum visitat, id est, plenissima luna aetate Christi perfecta, ut nec cum aliqua parte tenebrosa, carnes agni immaculati, qui tollit peccata mundi: in una domo, quae est una electa matris suae Ecclesia catholica: calciati charitate, et armati virtute comedamus, dicentes: Etenim pascha nostrum immolatus est Christus.

Et quaerebant summi sacerdotes et scribae, quomodo eum dolo tenerent, et occiderent: dicebant autem: Non in die festo, ne forte tumultus fieret in populo. Et cum esset Bethaniae in domo Simonis leprosi, et recumberet: venit mulier habens alabastrum unguenti nardi spicati pretiosi, et fracto alabastro, effudit super caput 0629D ejus. A principibus egressa est iniquitas in Babylone. Occiso etenim capite, totum corpus enerve efficitur. Unde miseri faciunt, quod capita moliuntur. Vitant diem festum, quod convenit illis. Non est enim festivitas his qui vitam et misericordiam perdiderunt. Venit Jesus Bethaniam. Hinnulus cervorum semper ad lectum suum redit, id est, filius obediens patri usque ad mortem, obedientiam a nobis petit. Simon leprosus, mundum infidelem primo, et postea fidelem significat. Mulier cum alabastro, Ecclesiasticam fidem, quae dicit: Nardus mea dedit odorem suum. Pistica nardus dicitur, id est, mystica et pretiosa. Domus impleta odore, coelum et terra est. Fractum alabastrum, carnale est desiderium: quod 0630A frangitur ad caput, ex quo omne corpus compaginatum est. Recumbente ipso, id est, humiliante, ut eum tangeret fides peccatricis: quae de pedibus ascendit ad caput, et ad pedes a capite descendit per fidem: id est, ad Christum et ad membra ejus.

Erant autem quidam indigne ferentes intra semetipsos et dicentes: Ut quid perditio ista unguenti facta est? Poterat enim unguentum istud venundari plus quam trecentis denariis, et dari pauperibus. Et fremebant in eam. Jesus autem dixit: Sinite eam: quid illi molesti estis? Per synecdochen dicitur unus pro multis, et multi pro uno. Dicentes intra se: Ut quid perditio haec unguenti? Perditus de salute perditionem invenit, et in ficu fructifera mortis laqueum nanciscitur. Trecentis denariis poterat 0630B venundari unguentum, et dari pauperibus. Sub praetextu avaritiae, mysterium loquitur fidei. Etenim nostra fides trecentis emitur denariis, id est, decem sensibus per corpus et animam et spiritum triplicatis, ut et nos sicut Gedeon trecentorum virorum numerum assumentes, Allophylorum castra, pauperes spiritu fractis lagunculis nostris cum tubis et lucernis destruamus, et ut Abraham cum trecentis viris, spolia ad vesperum dividamus. Sequitur:

Bonum opus operata est in me; semper enim pauperes habetis vobiscum, et cum volueritis, potestis illis benefacere: me autem non semper habebitis. Quod habuit, haec fecit. Qui credit in Deum, reputatur ei in opus justitiae. Aliud est enim credere ei, aliud credere in eum, id est, totum ejicere te in illum. 0630C Quod habuit, haec fecit. Non aliunde speremus, quod in nobis habemus.

Praevenit ungere corpus meum in sepulturam. Amen dico vobis, ubicumque praedicatum fuerit Evangelium istud in universo mundo, et quod fecit haec, narrabitur in memoriam ejus. Et Judas Iscariotis, unus de duodecim, abiit ad summos sacerdotes, ut proderet eum illis. Qui audientes, gavisi sunt: et promiserunt ei pecuniam se daturos. Et quaerebat, quomodo eum opportune traderet. Et primo die azymorum, quando pascha immolabant, dicunt ei discipuli: Quo vis eamus, et paremus tibi comedere pascha? Et mittit duos ex discipulis suis, et dicit eis: Ite in civitatem, et occurret vobis homo lagenam aquae bajulans, sequimini eum: et quocumque introierit, dicite 0630D domino domus: quia magister dicit: Ubi est refectio mea, ubi pascha cum discipulis meis manducem? Et ipse vobis demonstrabit coenaculum grande stratum, et illic parate nobis. Et abierunt discipuli ejus, et venerunt in civitatem, et invenerunt sicut dixerat illis, et paraverunt pascha. Id est, antequam veniret is, qui excluderet. Judas Iscariotis, unus de duodecim. Unus numero, non unus merito: unus nomine, non unus numine: unus corpore, non unus animo. Unde sponsus ad sponsam canit: Vulnerasti cor meum, soror mea sponsa, in uno oculorum tuorum, et in uno crine colli tui. Oculus et crinis, sapientiae est virtus: quoniam Judae cum caeteris dicitur: Vobis datum est nosse mysterium regni: et dedi vobis potestatem, 0631A et reliqua. Abiit ad principes: Postquam exiit, Satanas in eum intravit. Hic nox nocti indicat scientiam. Unumquodque animal ad simile sibi jungitur. Maria currit ad apostolos, ut dies diei eructet verbum: Et Judas ad Judaeos, ut nox nocti indicet scientiam. Promittunt pecuniam, amittunt vitam; quam ipse recepit, cum vitam amisit. Quaerebat opportunitatem. Opportunitas doli numquam invenitur, ut non vindicetur hic aut illic. Promittit se tradere, ut magister ejus diabolus ante dicebat: Tibi dabo potestatem hanc universam. Et primo die azymorum, quae cum amaritudine manducantur: azyma nobis est redemptio nostra, amaritudo vero, passio Domini. Dicunt discipuli: Quo vis eamus? Ut cum voluntate Dei dirigamus gressus nostros. Dominus 0631B indicat cum quo manducet pascha: et more suo mittit duos, quod supra exposuimus. Et dicit: Ite in civitatem, et reliqua. Civitas, est Ecclesia, quae muro fidei cingitur. Homo occurrens, populus primitivus est. Amphora aquae lex litterae est. Sequimini eum, qui ducit in altum, ubi est refectio Christi? Unde Raab exploratoribus mandat, ut non irent per ima, sed per excelsa pergerent. Coenaculum grande Ecclesia magna est: in qua narratur nomen Domini, strata varietate virtutum et linguarum, ut est illud: Circumamicta varietate in qua paratur Domino pascha. Dominus domus, Petrus apostolus est. Cui Dominus domum suam credidit, ut sit una fides sub uno pastore.

Vespere autem facto, venit cum duodecim, et discumbentibus 0631C eis, et manducantibus, ait Jesus: Amen dico vobis, quia unus ex vobis tradet me, qui manducat mecum. At illi coeperunt contristari, et dicere ei sigillatim: Numquid ego? Qui ait illis: Unus ex duodecim, qui intingit mecum in catino. Et filius quidem hominis vadit sicut scriptum est de eo: Vae autem homini illi, per quem filius hominis tradetur. Bonum erat ei si natus non fuisset homo ille. Et manducantibus illis, accepit Jesus panem, et benedicens, fregit, et dedit eis, et ait: Sumite, hoc est corpus meum. Vespera diei, vesperam indicat mundi. Circa undecimam namque horam veniunt novissimi, qui primi denarium vitae accipiunt aeternae: quia ante crucem Abraham erat in inferno, et post crucem latro in paradiso. Manducantibus autem eis ait: Unus ex vobis 0631D me tradet, et qui manducat mecum panem. Quia dum falsitas arguitur, nihilominus veritas comprobatur, ut impleretur, quod dicitur: Qui edebat panes meos, magnificabat super me supplantationem. Omnes tanguntur, ut fiat harmonia in cithara: omnes nervi bene suspensi, consona voce respondent: Numquid ego sum, Domine? Unus remissus, et pecuniae amore affectus, dixit: Numquid ego sum, Rabbi? Et dicit illis: Unus de duodecim. Separat lupus seorsum ovem, quam capit. Ovis, quae de ovili egreditur, lupi patet morsibus. Filius hominis vadit: sed vae homini per quem tradetur. Multi bonum, ut Judas, faciunt, sed omnino illis non proficit. Bonum erat ei si non esset natus: intimo latens 0632A utero materno, melius est non esse, quam ad tormenta esse. Accepit Jesus panem, et benedicens fregit, transfigurans corpus suum in panem, quod est Ecclesia praesens, quae accipitur in fide, benedicitur in numero, frangitur in passionibus, datur in exemplis, sumitur in doctrinis: formans sanguinem suum in calicem, vino et aqua mixtum, ut alio purgemur a culpis, alio redimamur a poenis. Sanguine namque agni servantur domus a percussione angeli: et aqua maris Rubri exstinguuntur inimici, quae sunt mysteria Ecclesiae Christi.

Et accepto calice gratias agens, dedit eis. Gratia, non meritis salvati sumus a Deo.

Et biberunt ex illo omnes. Et ait illis: Hic est sanguis meus novi Testamenti, qui pro multis effundetur: 0632B Amen dico vobis, quod jam. Ebrietas felix, satietas salutaris: quae quanto copiosius sumitur, tanto majorem sobrietatem mentibus donare dignatur. Et Judas bibit, sed non saturatur, nec sitim exstinguit ignis aeterni, quia indigne sumit mysteria Christi. Hic macula in luna ostenditur: quae numquam deletur. Luna Ecclesiae merito comparatur, quae non habet splendorem: sed a sole certis modis suscipit lumen, id est, a Christo, qui permanet in aeternum. Sunt enim in Ecclesia quos sacrificium nullum emundat, sed eos cogitatio insipiens perducit ad culpas: qui se coenosae crudelitatis (( Fort. credulitatis)) fetoribus miscuerunt. Sanguis enim novi Testamenti, qui pro multis effundetur, non omnes emendat.

Non bibam de genimine vitis, usque in illum diem 0632C cum illud bibam novum in regno Dei. Hic mutat tantum sacrificium, sed non mutat tempus: ut nos numquam coenam Domini, ante quartam decimam lunam faciamus. Qui facit in quarta decima resurrectionem: in undecima luna coenam Domini facit: quod numquam inventum est, nec in veteri Testamento, nec in novo.

Et hymno dicto. Id est, laude Domini: ut est in psalmo: et laudabunt Dominum, qui requirunt eum, et manducaverunt eum, et adoraverunt omnes pingues terrae.

Exierunt in montem Olivarum. Et ait eis Jesus: Omnes scandalizabimini in me in nocte ista: quia scriptum est: Percutiam pastorem, et dispergentur oves. Sed postquam resurrexero, praecedam vos in 0632D Galilaeam. In monte Oliveti Jesus tenetur, et inde ad coelos ascendit: ut nos sciamus, quia inde ascendimus ad coelos, unde vigilamus, et oramus, et ligamur, nec repugnamus in terra. Omnes vos scandalum patiemini. Omnes cadunt, sed non omnes jacent. Numquid qui dormit non adjiciet, ut resurgat? Carnale est cadere? sed diabolicum jacere. Scriptum est: Percute pastorem. Propheta Zacharias postulat passionem Domini. Pater respondet: Percutiam pastorem, precibus sanctorum infernalium. Filius a patre mittitur et percutitur, id est, incarnatur, et patitur. Disperguntur oves, pastore capto: resurrectio promittitur, ut spes non exstinguatur.

Petrus autem ait illi: Etsi omnes scandalizati fuerint, 0633A sed non ego. Et ait illi Jesus: Amen dico tibi, quia tu hodie in hac nocte. Et avis sine pennis altum volare nititur: sed corpus aggravat animam: ut timore humanae mortis, timor Domini superetur, vel vincatur.

Priusquam bis gallus vocem dederit, ter me es negaturus. At ille amplius loquebatur: Et si oportuerit me commori tibi, non te negabo. Similiter autem, et omnes dicebant. Et veniunt in praedium, cui nomen Gethsemani: Et ait discipulis suis. Gallus cantat, Petrus negat ter. Gallus lucis nuntius quis est, nisi Spiritus sanctus? cujus voce in prophetis, et apostolis nos de terna abnegatione, qua Deum negavimus nosse, voce ancillarum exterriti, excitamur ad amarissimos post lapsum fletus: qui male cogitavimus 0633B de Deo, et male locuti sumus ad proximos: et male fecimus ad nosmetipsos. Et venit in praedium Gethsemani, id est, vallis pinguedinum: ubi tauri pingues obsederunt eum, et vituli multi circumdederunt eum.

Sedete hic donec orem. Et assumit Petrum, et Jacobum, et Joannem secum. Separatur in oratione, qui separatur in passione: quia ille orat, illi dormiunt pinguedine cordis oppressi.

Et coepit pavere et taedere. Et ait illis: Tristis est anima mea usque ad mortem: Sustinete hic et vigilate. Et cum processisset paululum, procidit super terram; et orabat, ut si fieri posset, transiret ab eo hora, et dixit: Abba, Pater. Pavere et tristificari docemur ante judicium mortis, qui non possumus per nos dicere 0633C nisi per illum: Venit princeps mundi hujus, et in me non habet quidquam. Et dixit: Abba, Pater. Hebraice et Graece loquitur, quia non est distinctio Judaei et Graeci.

Omnia tibi possibilia sunt, transfer calicem hunc a me: sed non quod ego volo, sed quod tu. Et venit, et invenit eos dormientes, et ait Petro: Simon, dormis, non potuisti una hora vigilare? Usque in finem non cessat nos docere patribus obedire: et voluntatem eorum voluntati nostrae praeponere. Invenit eos dormientes. Sicut dormiunt mente, sic et corpore.

Vigilate et orate, ut non intretis in tentationem. Spiritus quidem promptus est, caro autem infirma. Et iterum abiens, oravit eumdem sermonem dicens. Et reversus denuo invenit eos dormientes. Erant enim 0633D oculi eorum gravati, et ignorabant quid responderent ei. Et venit tertio, et ait illis: Dormite jam, et requiescite. Sufficit. Venit hora, ecce filius hominis tradetur in manus peccatorum. Surgite, eamus. Ecce qui me tradet prope est. Et adhuc eo loquente, venit Judas Iscariotis, unus de duodecim, et cum eo turba multa, cum gladiis et lignis, a summis sacerdotibus et scribis, et senioribus. Dederat autem traditor ejus signum eis, dicens: Quemcumque osculatus fuero, ipse est, tenete eum, et ducite caute. Et cum venisset, statim accedens ad eum, ait; Ave, Rabbi, et osculatus est eum. At illi manus injecerunt in Jesum, et tenuerunt eum. Unus autem quidam de circumstantibus educens gladium, percussit servum summi sacerdotis, et amputavit illi auriculam. 0634A Et respondens Jesus, ait illis: Tamquam ad latronem existis cum gladiis et lignis comprehendere me: quotidie eram apud vos in templo docens, et non me tenuistis. Sed ut impleantur Scripturae. In tentationem intrat, qui orare negligit. Ter discipuli dormiunt, et ter Dominus orans suscitat. Terna dormitatio, tres mortuos quos Dominus suscitavit significat. Primum, in domo: Secundum, ad sepulcrum: Tertium, de sepulcro. Terna vigilia Domini, tres personas habere nos in orando docet, et de praeteritis', et futuris, et de praesentibus veniam rogare. Venit Judas cum gladiis et lignis. Incumbit virtuti saeculi, qui desperat de adjutorio Dei. Dat signum osculi cum veneno doli: sicut Cain obtulit sacrificium subdolum et reprobatum. Unde vinum cum 0634B aceto in cruce ponunt. Et tenuerunt Jesum. Hic adest Joseph vinctus, venditus a fratribus: et ferrum pertransivit animam ejus. Unus educens gladium, amputavit auriculam servi. Praedicatio Petri auditum a Judaeis abscidit regni Dei.

Tunc discipuli ejus relinquentes eum, omnes fugerunt. Tunc adimpletum est quod dicitur: Elongasti a me amicum et proximum, et notos meos a miseria.

Adolescens autem quidam sequebatur eum, amictus sindone super nudo, et tenuerunt eum. At ille rejecta sindone, nudus profugit ab eis. Et adduxerunt Jesum ad summum sacerdotem, et convenerunt omnes sacerdotes et scribae, et seniores. Petrus autem a longe secutus est eum usque intro in atrium summi sacerdotis, 0634C et sedebat cum ministris ad ignem, et calefaciebat se. Summi vero sacerdotes, et omne concilium quaerebant adversus Jesum testimonium, ut eum morti traderent: nec inveniebant. Multi autem falsum testimonium dicebant adversus eum: et convenientia testimonia non erant. Hoc proprie Marcus. Sicut Joseph, relicto pallio, nudus de manibus impudicae dominae effugit. Qui autem vult effugere manus iniquorum, relinquens mente, quae mundi sunt, fugiat post Jesum. Et convenerunt sacerdotes et scribae. Tunc fit congregatio taurorum in vaccis populorum. Petrus a longe sequebatur. Vir duplex animo, inconstans est in omnibus viis suis. Timor retrahit, charitas trahit. In atrio cum ministris calefacit se ad ignem. Atrium sacerdotis, est saecularis circuitus: ministri, daemonia 0634D sunt. Ignis, desiderium carnale, cum quibus qui manet, flere peccata non potest. Summi sacerdotes quaerebant falsum testimonium adversus Jesum, mentita est iniquitas sibi: ut regina adversus Joseph: et sacerdotes adversus Susannam: sed ignis sine materia deficit. Et convenientia testimonia non erant. Quod variatur, incertum habetur.

Et quidam surgentes, falsum testimonium ferebant adversus eum, dicentes: Quoniam nos audivimus eum dicentem: Ego dissolvam templum hoc manufactum, et post triduum aliud non manufactum aedificabo. Et non erat conveniens testimonium illorum. Et exsurgens summus sacerdos in medium, interrogavit Jesum, dicens: Non respondes quidquam ad ea quae tibi objiciuntur 0635A ab his? Ille autem tacebat, et nihil respondit. Rursum summus sacerdos interrogabat eum, et dicit ei. Moris est haereticorum, umbram de veritate trahere. Non ille dixit, quod illi dicunt: sed simile verbum de templo corporis sui, quod post triduum resuscitavit. Exsurgens summus sacerdos interrogat Jesum: Ille autem tacebat. Ipse Deus et Salvator noster, qui mundo salutem contulit, et humano generi sua pietate subvenit: sicut ovis ad occisionem sine voce ducitur: et obmutuit et siluit a bonis. Taciturnitas Christi apologiam Adae absolvit.

Tu es Christus Filius Dei benedicti? Quem exspectabant de longe, in prope non vident. Sicut Isaac caligantibus oculis, Jacob sub manibus non agnoscit, sed longe de eo futura canit.

0635B Jesus autem dixit illi: Ego sum. Ut inexcusabiles sint.

Et videbitis filium hominis. Sacerdos interrogat filium Dei, Jesus autem respondit filium hominis: ut hic intelligamus Dei filium eumdem esse et filium hominis: et ne quaternitatem faciamus in Trinitate, sed homo in Deo, et Deus in homine necesse sit.

Sedentem a dextris virtutis, id est, in vita regnantem sempiterna, et virtute divina.

Et venientem cum nubibus coeli. In nube ascendit, cum nube veniet, id est, in corpore suo solo, quod sumpsit a virgine ascendit: et cum multiformi Ecclesia, quae est corpus ipsius, et plenitudo ejus, ad judicium venturus est: sicut dicit secundum Matthaeum: Cum autem venerit filius hominis, et omnes 0635C angeli cum eo, et reliqua.

Summus autem sacerdos scindens vestimenta sua, ait: Quid adhuc desideramus testes: audistis blasphemiam. Quid vobis videtur? Qui omnes condemnaverunt eum esse reum mortis. Et coeperunt quidam conspuere in eum, et velare faciem ejus, et colaphis eum caedere et dicere ei: Prophetiza. Et ministri alapis eum caedebant. Hoc est ephod: in quo habebant honorem, Judaei amiserunt. Hic adest Samuel scisso pallio de manibus Saul in regno. Milites gentiles non scindunt tunicam Christi: sacerdotes vero scindunt dignitatem sacerdotii sui. Et condemnat eum reum esse mortis. Quo reatu suo, reatum nostrum solveret: et velamine faciei suae, velamen cordium nostrorum auferret, et sputaminibus susceptis, faciem 0635D animae nostrae lavaret: et colaphis, quibus in caput percussus est, caput humani generis (quod est Adam) sanaret. Et alapis quibus expalmatus est, maxima laus ejus, nostris manibus et labiis plauderet: unde, Omnes gentes plaudite manibus. Et cruce sua, cruciatum nostrum solveret: et morte sua, mortem nostram necaret: cum forma serpentis serpentem necat, quia serpente de virga facto alii absorbentur serpentes. Unde per prophetam ipse dicit: Ero mors tua, o mors, et morsus tuus, o inferne. Opprobria ejus nostrum abstulere opprobrium. Vincula ejus nos liberos fecerunt. Corona spinea capitis ejus, diadema regni adepti sumus. Vulneribus ejus sumus sanati. Sepultura ejus resurgimus. 0636A Descensione ejus ad inferos, nos ascendimus ad coelos. Hic invenitur mel in ore leonis mortui. Haec omnia praevidens propheta ait: Quid retribuam Domino pro omnibus, quae retribuit mihi?

Et cum esset Petrus in atrio deorsum, venit una ex ancillis summi sacerdotis, et cum vidisset Petrum calefacientem se, aspiciens illum, ait: Et tu cum Jesu Nazareno eras? At ille negavit, dicens: Neque scio, neque novi, quid dicas. Et exiit foras ante atrium, et gallus cantavit. Rursum autem cum vidisset illum ancilla, coepit dicere circumstantibus: quia hic ex illis est. At ille iterum negavit. Et post pusillum rursus qui astabant, dicebant Petro: Vere, ex illis es: nam et Galilaeus es. Ille autem coepit anathematizare, et jurare, quia nescio hominem istum, quem dicitis: et statim 0636B gallus iterum cantavit. Et recordatus est Petrus verbi quod dixerat ei Jesus: priusquam gallus cantet bis, ter me negabis: et coepit flere. Petrus sine spiritu, voci ancillae cessit: cum spiritu, nec principibus, nec regibus cedit. Prima ancilla, titubatio est: secunda, consensio: tertius vir, actus est. Haec est trina negatio, quam abluit per fletus verbi Christi recordatio. Tunc nobis gallus cantat, quando praedicator quisque per poenitentiam corda nostra ad compunctionem excitat. Tunc incipimus flere, quando ignimur intus per scintillam scientiae: et foras eximus extra quod fuimus.