Patrologiae Cursus Completus

 Patrologiae Cursus Completus

 Elenchus Operum Quae In Hoc Tomo Continentur.

 Elenchus Operum Quae In Hoc Tomo Continentur.

 Praefatio.

 Praefatio.

 S. Eusebii Hieronymi, Stridonensis Presbyteri, Operum Mantissa Continens Scripta Supposititia.

 Pars Prima.-Epistolae.

 Pars Prima.-Epistolae.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola I. Pelagii Ad Demetriadem.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola II. Ad Geruntii Filias. De contemnenda haereditate.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola III. Ad Marcellam. Exhortatur ut adversa toleret.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola IV, Seu Consolatio Ad Virginem In Exsilium Missam.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola V. Ad Amicum Aegrotum.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola VI. Ad Amicum Aegrotum. De viro Perfecto.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola VII. Instituit amicum in scientia divinae legis.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola VIII. De tribus virtutibus.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola IX. Ad Paulam Et Eustochium De assumptione beatae Mariae Virginis.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola X. De Assumptione B. Virginis Mariae.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola XI. De honorandis parentibus.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola XII. Seu Opusculum De Septem Ordinibus Ecclesiae.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola XIII. Virginitatis laus.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola XIV. De his quae Deo in Scripturis sanctis attribuuntur.

 Epistola XV. Seu Damasi Symbolum.

 Epistola XVI. Seu Explanatio Symboli Ad Damasum.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola XVII, Seu Explanatio Fidei Ad Cyrillum.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola XVIII. Ad Praesidium. De Cereo paschali.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola XIX. De vera circumcisione.

 Epistola XX, Seu In Susannam Lapsam Objurgatio.

 Epistola XXI, Seu Explanatio In Psalmum XLI.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola XXII, Seu Explanatio In Psalmum CXVII.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola XXIII. Ad Dardanum. De diversis Generibus Musicorum.

 Monitum In Sequentem Epistolam.

 Epistola XXIV, Seu Sermo De Resurrectione Domini.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola XXV, Seu Sermo De Nativitate Domini.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola XXVI, Seu Sermo De Epiphania Domini.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola XXVII, Seu Sermo De Quadragesima.

 Epistola XXVIII, Seu Sermo In Vigilia Paschae. De Esu Agni.

 Monitum In Sequentem Epistolam.

 Epistola XXIX, Seu Sermo De Resurrectione Domini.

 Monitum In Sequentem Epistolam.

 Epistola XXX. Ad Eustochium. De Vinculis beati Petri.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola XXXI, Seu Tractatus De Observatione Vigiliarum.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola XXXII. Ad Pammachium Et Oceanum Exhortatoria.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola XXXIII. Ad Quemdam Qui In Saeculo Poenitebat.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola XXXIV. De diversis generibus leprarum.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola XXXV. Seu Homilia De Duobus Filiis, Frugi Et Luxurioso.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola XXXVI. Valerius Rufino Ne Ducat Uxorem.

 Epistola XXXVII. Seu Dialogus Sub Nomine Hieronymi Et Augustini. De origine animarum.

 Monitum In Sequentem Epistolam.

 Epistola XXXVIII. Seu Homilia De Corpore Et Sanguine Christi.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola XXXIX. Seu Homilia Super Evangelium Matthaei.

 Monitum In Sequentem Epistolam.

 Epistola XL. Ad Tyrasium Super Morte Filiae Suae Consolatoria. Benedicto et dilectissimo Tyrasio Hieronymus.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola XLI. Ad Oceanum De Ferendis Opprobriis Hortatoria.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola XLII. Ad Oceanum. De Vita Clericorum.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola XLIII. Ad Damasum. De Oblationibus altaris

 Monitum In Epistolas Sequentes.

 Epistola XLIV. Beatissimo papae Damaso Hieronymus.

 Epistola XLV. Damasi Episc. Urbis Romae Ad Hieronymum Presbyterum.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola XLVI. Damasi Ad Hieronymum.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola XLVII. Hieronymi Ad Damasum.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola XLVIII. Chromatii Et Heliodori Episcoporum Ad Hieronymum.

 Epistola XLIX. Hieronymi Ad Chromatium Et Heliodorum.

 Epistola L. De Nativitate sanctae Mariae.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola LI. Ad Paulam Et Eustochium. De virtute psalmorum.

 Epistola LII. Ad Augustinum.

 Epistola LIII. Guigonis De supposititiis B. Hieronymi epistolis.

 Pars Secunda, Scripta Varii Generis.

 De Formis Hebraicarum Litterarum.

 De Formis Hebraicarum Litterarum.

 Catalogus Quorumdam Operum Quae veteres nonnulli vel auctores vel mss. codd. laudant (falso tamen) Tamquam S. Hieronymi.

 Catalogus Quorumdam Operum Quae veteres nonnulli vel auctores vel mss. codd. laudant (falso tamen) Tamquam S. Hieronymi.

 Admonitio De Subsequente Homilia.

 Admonitio De Subsequente Homilia.

 Ad Monachos.

 Ad Monachos.

 Admonitio De Subsequente Regula.

 Admonitio De Subsequente Regula.

 Regula Monachorum Ex Scriptis Hieronymi Per Lupum De Olmeto Collecta.

 Regula Monachorum Ex Scriptis Hieronymi Per Lupum De Olmeto Collecta.

 Prologus.

 Caput Primum. De Obedientia.

 Caput II. De tribus generibus monachorum in Aegypto commorantium.

 Caput III. De Castitate.

 Caput IV. De Paupertate.

 Caput V. De utilitate Paupertatis.

 Caput VI. De Correctione et Doctrina Praesidentis.

 Caput VII. De Solitudine.

 Caput VIII. De Laudibus, et Utilitate Eremi.

 Caput IX. De periculo Vitae solitariae.

 Caput X. De Periculo habitandi in urbibus.

 Caput XI. De Abstinentia, et praecipue a carnibus.

 Caput XII. De Abstinentia Philosophorum, antiquorum Sacerdotum, aliorumque Sanctorum.

 Caput XIII. De temperatis Jejuniis.

 Caput XIV. De Contemplatione, Oratione, et Lectione.

 Caput XV. De Vigiliis.

 Caput XVI. De vestibus.

 Caput XVII. De laboribus manuum.

 Caput XVIII. De laude Religionis, et de inductione ad eam.

 Caput XIX. De laude et detractione vitanda, et periculis hujus vitae.

 Caput XX. De juramento, vindicta, mendacio, stultiloquio prohibendo.

 Caput XXI. De patientia, reconciliatione et mortuis non lugendis.

 Caput XXII. De tribulationibus et opprobriis perferendis.

 Caput XXIII. De timore ultimi judicii, et defectu hujus vitae.

 Caput XXIV. De virtute humilitatis et simplicitatis, ac tumenti animo vitando.

 Caput XXV. De humilitate Christi, quem imitari debemus.

 Caput XXVI. De justitia et vitae rectitudine.

 Caput XXVII. De fide, spe, et timore.

 Caput XXVIII. De charitate, et pace.

 Caput XXIX. De infirmis et pauperibus recreandis.

 Caput XXX. De poenitentia et misericordia Dei.

 Caput XXXI. Finis concludens regulam.

 Appendix Ad Regulam Praecedentem.

 Appendix Ad Regulam Praecedentem.

 Martini V P. M. Approbatio.

 Ejusdem Martini V P. M. Bulla Altera.

 Regula Monacharum. Indigna prorsus, quae Hieronymo affigeretur, doctis probisque hominibus visa est. Sane neque est, in quo consarcinatoris diligentia

 Regula Monacharum. Indigna prorsus, quae Hieronymo affigeretur, doctis probisque hominibus visa est. Sane neque est, in quo consarcinatoris diligentia

 Prooemium.

 Caput Primum. De Charitate et Unitate servanda.

 Caput II. De non habendo aliquid proprium.

 Caput III. De eligendo sorores ad recipiendum et administrandum bona monasterii.

 Caput IV. De Communitate et Humanitate servanda.

 Caput V. De Simonia vitanda in recipiendo sorores.

 Caput VI. De Obedientia exhibenda praelatis.

 Caput VII. De regimine Abbatissae.

 Caput VIII. De reverentia et subjectione erga abbatissam.

 Caput IX. De correctione facienda et generali accusatione criminum in sexta feria.

 Caput X. De vita mirifica sanctorum Patrum, quos in eremo reperit.

 Caput XI. De vanitate scientiae mundialis.

 Caput XII. De promptitudine adimplendi mandata.

 Caput XIII. De sororum operibus faciendis.

 Caput XIV. De officio et potestate Abbatissae.

 Caput XV. De periculo praeeminentiae et dignitatis.

 Caput XVI. De ordine in operibus Abbatissae.

 Caput XVII. De jurisdictione Episcopi in sorores.

 Caput XVIII. De ordine servando inter Episcopum et sorores.

 Caput XIX. De praeposito presbytero post Episcopum sororibus adhibendo.

 Caput XX. De ordine servando per sorores erga mares, et specialiter in loquendo.

 Caput XXI. De fictitiis et nocivis sermonibus evitandis.

 Caput XXII. De silentio, et diebus et horis debitis observandis.

 Caput XXIII. De refrenatione linguae in loquendo.

 Caput XXIV. De consortio marium fugiendo.

 Caput XXV. De obsequiis servitricum quaerentium victum et necessaria sororibus.

 Caput XXVI. De dulcedine contemplationis erga divina.

 Caput XXVII. De clausura domus

 Caput XXVIII. De detestatione pretiosarum vestium.

 Caput XXIX. De periculo ambitionis vestium.

 Caput XXX. De consideratione extremi diei judicii.

 Caput XXXI. De abjectione exquirenda in vestibus.

 Caput XXXII. De austeritate exquirenda in stratu.

 Caput XXXIII. De matutino et modo dicendi divinum officium.

 Caput XXXIV. De ordine dicendarum horarum primae, tertiae, extae et nonae.

 Caput XXXV. De cibis et ordine comedendi.

 Caput XXXVI. De sobrietate et jejunio.

 Caput XXXVII. De lectionibus ad mensam.

 Caput XXXVIII. De operibus sororum post prandium.

 Caput XXXIX. De horis vespertinis, et Completorio.

 Caput XL. De charitate servanda erga infirmas sorores.

 Caput XLI. De auctoritate Episcopi et praepositi, circa observationes ordinis.

 Admonitio De Sequenti Opusculo.

 Admonitio De Sequenti Opusculo.

 Canones Poenitentiales.

 Canones Poenitentiales.

 Admonitio De Subsequente Martyrologio.

 Admonitio De Subsequente Martyrologio.

 Epistola Chromatii Et Heliodori Episcoporum Ad Beatum Hieronymum, De Opere Martyrologii Colligendo.

 Epistola Chromatii Et Heliodori Episcoporum Ad Beatum Hieronymum, De Opere Martyrologii Colligendo.

 Beati Hieronymi Super Eo Ipso Ad Eosdem Responsio.

 Beati Hieronymi Super Eo Ipso Ad Eosdem Responsio.

 Martyrologium Vetustissimum S. Hieronymi Presbyteri Nomine Insignitum.

 Martyrologium Vetustissimum S. Hieronymi Presbyteri Nomine Insignitum.

 Festa Apostolorum. In vicem Prooemii.

 Incipit Martyrologium.

 Mensis Januarius: Habet dies triginta. Littera Indictionis.

 Mensis Februarius. Habet dies XXVIII.

 Mensis Martius. Habet dies XXXI.

 Mensis Aprilis. Habet dies XXX. Litania indicenda.

 Mensis Maius. Habet dies XXXI.

 Mensis Junius. Habet dies XXX.

 Mensis Julius Habet dies XXXI.

 Mensis Augustus Habet dies XXXI.

 Mensis September. Habet dies XXX.

 Mensis Octobris. Habet Dies XXXI.

 Mensis November. Habet dies XXX.

 Mensis December. Habet dies XXXI.

 Admonitio De Subsequente Libro.

 Admonitio De Subsequente Libro.

 Incipit Liber Comitis, Sive Lectionarius Per Circulum Anni.

 Incipit Liber Comitis, Sive Lectionarius Per Circulum Anni.

 Lectiones Defunctorum.

 Pars Tertia, Commentarii In Novum Testamentum.

 Pars Tertia, Commentarii In Novum Testamentum.

 Admonitio In Expositionem Sequentem.

 Admonitio In Expositionem Sequentem.

 Expositio Quatuor Evangeliorum De brevi Proverbio edita.

 Expositio Quatuor Evangeliorum De brevi Proverbio edita.

 Prologus.

 In Evangelium Secundum Matthaeum.

 In Evangelium Secundum Matthaeum.

 In Evangelium Secundum Marcum.

 In Evangelium Secundum Marcum.

 In Evangelium Secundum Lucam.

 In Evangelium Secundum Lucam.

 In Evangelium Secundum Joannem.

 In Evangelium Secundum Joannem.

 Commentarius In Evangelium Secundum Marcum.

 Commentarius In Evangelium Secundum Marcum.

 Praefatio.

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 Caput V.

 Caput VI.

 Caput VII.

 Caput VIII.

 Caput IX.

 Caput X.

 Caput XI.

 Caput XII.

 Caput XIII.

 Caput XIV.

 Caput XV.

 Caput XVI.

 Praefatio Falso ascripta beato Hieronymo presbytero in Evangelium secundum Lucam.

 Praefatio Falso ascripta beato Hieronymo presbytero in Evangelium secundum Lucam.

 Admonitio In Subsequentes Commentarios.

 Admonitio In Subsequentes Commentarios.

 Commentarii In Epistolas Sancti Pauli. Praefatio.

 Commentarii In Epistolas Sancti Pauli. Praefatio.

 In Epistolam Ad Romanos.

 In Epistolam Ad Romanos.

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 Caput V.

 Caput VI.

 Caput VII.

 Caput VIII.

 Caput IX.

 Caput X.

 Caput XI.

 Caput XII.

 Caput XIII.

 Caput XIV.

 Caput XV.

 Caput XVI.

 In Primam Epistolam Ad Corinthios.

 In Primam Epistolam Ad Corinthios.

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 Caput V.

 Caput VI.

 Caput VII.

 Caput VIII.

 Caput IX.

 Caput X.

 Caput XI.

 Caput XII.

 Caput XIII.

 Caput XIV.

 Caput XV.

 Caput XVI.

 In Secundam Epistolam Ad Corinthios.

 In Secundam Epistolam Ad Corinthios.

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 Caput V.

 Caput VI.

 Caput VII.

 Caput VIII.

 Caput IX.

 Caput X.

 Caput XI.

 Caput XII.

 Caput XIII.

 In Epistolam Ad Galatas.

 In Epistolam Ad Galatas.

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 Caput V.

 Caput VI.

 In Epistolam Ad Ephesios.

 In Epistolam Ad Ephesios.

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 Caput V.

 Caput VI.

 In Epistolam Ad Philippenses.

 In Epistolam Ad Philippenses.

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 In Epistolam Ad Colossenses.

 In Epistolam Ad Colossenses.

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 In Primam Epistolam Ad Thessalonicenses.

 In Primam Epistolam Ad Thessalonicenses.

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 Caput V.

 In Secundam Epistolam Ad Thessalonicenses.

 In Secundam Epistolam Ad Thessalonicenses.

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 In Primam Epistolam Ad Timotheum.

 In Primam Epistolam Ad Timotheum.

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 Caput V.

 Caput VI.

 In Secundam Epistolam Ad Timotheum.

 In Secundam Epistolam Ad Timotheum.

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 In Epistolam Ad Titum.

 In Epistolam Ad Titum.

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 In Epistolam Ad Philemonem.

 In Epistolam Ad Philemonem.

 Caput Unicum.

 Omnium Operum S. Hieronymi Distributio In Decem Tomos Comparata Cum Distributione Editionum Antiquarum Et Benedictina.

 Omnium Operum S. Hieronymi Distributio In Decem Tomos Comparata Cum Distributione Editionum Antiquarum Et Benedictina.

 Index Generalis In Omnia Opera S. Hieronymi Illis, qui singulis tomis subjuncti sunt, Multo Locupletior.

 Index Generalis In Omnia Opera S. Hieronymi Illis, qui singulis tomis subjuncti sunt, Multo Locupletior.

 Ordo Rerum Quae In Hoc Tomo Continentur.

 Ordo Rerum Quae In Hoc Tomo Continentur.

Caput VI.

Quid ergo dicemus? Manebimus in peccato: ut gratia abundet? Absit. Qui enim mortui sumus peccato. Ne non intelligentes dicerent: Si gratia crescit in magnitudine delictorum, peccare debemus, ut possit magis ac magis gratia abundare. Absit. Ego de illis dico, quos ita fides invenit, non de nobis, qui jam mortui sumus peccato, ut gratia viveremus.

Quomodo adhuc vivemus in illo? Vult tam firmum 0671D esse baptizatum, tamque perfectum.

An ignoratis, fratres. Aut numquid nescitis ipsum sacramentum baptismatis.

Quia quicumque baptizati sumus in Christo Jesu. Tribus modis baptismum accipitur in Scripturis: Aquae, et Spiritus sancti, qui et ignis appellatus est, et sanguinis in martyrio, de quo Salvator dicebat: Baptismo habeo baptizari.

In morte ipsius baptizati sumus. Ut illi commoriamur in baptismo.

Consepulti enim sumus cum illo per baptismum in mortem: ut quomodo Christus surrexit a mortuis, per gloriam Patris: ita et nos in novitate vitae ambulemus. Ostendit nos propterea ita baptizari, ut per mysterium 0672A consepeliamur Christo, criminibus morientes, et renuntiantes pristinae vitae: ut quomodo Pater glorificatur in Filii resurrectione, ita et per nostrae conversationis novitatem ab omnibus honoretur: ut ne signa quidem veteris hominis agnoscantur in nobis. Nec enim aliquid velle, aut cupere debemus, quod volunt aut cupiunt, qui nondum sunt baptizati, et quicumque adhuc veteris vitae erroribus implicantur.

Si enim complantati facti sumus similitudini mortis ejus, simul et resurrectionis erimus. Si consepulti sumus nunc, et tunc resurrectionis ejus poterimus esse participes; et si fuerimus novi, et immutati in conversatione, similiter novi et immutati erimus in gloria.

0672B Hoc scientes, quia vetus homo noster. Qui veterem hominem terrenum Adam imitando peccabant.

Simul crucifixus est. Per baptismum te crucifixum intellige, qui membrum de corpore ejus effectus es. Et ille quidem innoxium corpus appendit, ut tu noxium suspendas a vitiis, in quo mysterio Moyses serpentem aereum in deserto suspendit.

Ut destruatur corpus peccati: ut ultra non serviamus peccato. Hoc est, ut omnia vitia destruantur, quia unum vitium, membrum est peccati: omnia, corpus totum. Christus non ex parte, sed integer est crucifixus. Sive ut corpus nostrum destruatur a servitute peccati, et fiat justitiae mancipium, quod solebat esse delicti. Omnis enim qui facit peccatum, servus est peccati.

0672C Qui enim mortuus est, justificatus est a peccato. Hoc est, alienatus est a peccato. Mortuus enim omnino non peccat. Ita et qui natus est de Deo, non peccat. Crucifixus enim omnibus membris dolore occupatis, peccare vix poterit.

Si autem mortui sumus cum Christo, credimus quia simul etiam vivemus cum illo. Si commortui non sumus, nec convivemus: quia ejus non sumus membra.

Scientes quod Christus resurgens ex mortuis, jam non moritur: mors illi ultra non dominabitur. Ita et nos si hic voluntate mortui fuerimus: secundam non timebimus mortem. Sive jam non potestis iterum baptizari, quia Christus non potest pro vobis iterum crucifigi: sicut dicit ad Hebraeos: Impossibile est 0672D eos, qui semel illuminati sunt, etc. Quibus non poenitentiam negat, sed iterationem baptismi diffitetur.

Quod enim mortuus est peccato, mortuus est semel. Quia ipse peccata nostra portavit, et pro nobis doluit, ne de caetero peccaremus.

Quod autem vivit, vivit Deo. Vivit in gloria deitatis.

Ita et vos existimate vos mortuos quidem esse peccato: viventes autem Deo, in Christo Jesu. Quasi membra ejus semel vos scitote commortuos debere jam semper vivere Deo in Christo, in quo vita nostra abscondita est apud Deum: quem induit: ejus sequamur exemplum.

0673A Non ergo regnet peccatum in vestro mortali corpore, ut obediatis concupiscentiis ejus. In corpore mortali, vivite, ut immortales. Et quomodo regnet peccatum in corpore, exposuit, per obedientiam scilicet, et consensum.

Sed neque exhibeatis membra vestra arma iniquitatis peccato. Unumquodque membrum, si officium suum in malos usus vertit, arma iniquitatis efficitur ad justitiam expugnandam. Simul notandum quod homo membra sua cui velit parti exhibeat per arbitrii libertatem.

Sed exhibete vos Deo, tamquam ex mortuis viventes. Tamquam qui jam resurrexistis, quia tunc nec carnaliter vivitur, nec peccato.

Et membra vestra arma justitiae Deo. Ut oculus qui 0673B ante videbat ad concupiscendum: nunc videat nudum ad vestiendum. Sic de reliquis membris adverte.

Peccatum enim vobis non dominabitur. Non vos vincet peccatum. Non enim estis parvuli, sed perfecti: quasi paedagogus puero. Noli facere vitium sermonis; non enim adhuc audis grammaticum, sed oratorem, sive non debet dominari. Item non quia impossibile sit peccare his qui gratiam acceperunt: ideo dicit, peccatum in vobis non dominabitur.

Non enim sub lege estis, sed sub gratia. Sed bene sciens, quia hi qui sub gratia sunt, alieni sunt a multis, et a diversis praeceptis legis, et ab oneribus ejus: quae data est propter duritiam cordis Judaeorum, ut est illud: Leprosam domum destruere, et 0673C longe a civitate in locum immundum projicere. Qui enim participes sunt Christi gratiae, didicerunt quemadmodum oportet vincere passiones, et Deum diligere ac proximum suum, sicut scriptum est: Non enim estis sub lege, sed sub gratia: gratiam vivendi, et doctrinae praebuit exemplum.

Quid ergo? Peccabimus: quoniam non sumus sub lege. Ne dicerent: Ergo cessante vindicta legis, impune peccamus.

Sed sub gratia? Absit. Si peccatis, sub gratia non estis.

An nescitis, quoniam cui exhibetis vos servos ad obedientiam, servi estis ejus cui obedistis, sive peccati, ad mortem: sive obeditionis, ad justitiam? Si volueritis peccatis servire, incipietis sententiae legis 0673D subjacere, quae vindicat in peccantes: si autem justitiae obedieritis, non estis sub lege, sed sub gratia.

Gratias autem Deo, quod fuistis servi peccati. Fuistis, inquit, sed non estis.

Obedistis autem ex corde in eam formam doctrinae, in qua traditi estis. Ex corde dicit, hoc est, fideliter.

Liberati autem a peccato, servi facti estis justitiae. In doctrina et exemplo Christi; qui non solum peccata, sed etiam occasiones auferre docuit delictorum.

Humanum dico, propter infirmitatem carnis vestrae. Humanum dico, quia nondum ad plenum potestis audire divinum. Cum enim multo magis debetis servire 0674A justitiae, quam peccato, cui ante servistis: ego tamen concedo infirmitati vestrae, ut tantum justitiae serviatis. Sive ita: humana jam ratione digna loquor, quod omnes mecum sentire possent, et nullus abnuere.

Sicut enim exhibuistis membra vestra servire immunditiae et iniquitati, ad iniquitatem: ita nunc exhibete membra vestra servire justitiae, in sanctificationem. Quia quidquid anima carnaliter gerit, carnaliter deputatur: si autem caro spirituale opus faciat, totus homo efficitur spiritalis: ut est illud: Corpus quod corrumpitur, aggravat animam. Nos exhibuimus membra nostra servire peccato; non sicut Manichaei dicunt: naturam corporis insertum habere peccatum.

0674B Cum enim servi essetis peccati, liberi fuistis justitiae. Hoc est in nullo ei penitus servientes: ita et nunc liberi estote ab omni peccato.

Quem ergo fructum habuistis tunc in illis, in quibus nunc erubescitis? Nam finis illorum mors est. Nullus sine dubio fructus est in ea re, quae per poenitentiam erubescitur. Omnis enim qui cognoscit bonitatem, in pristinis actibus erubescit: quicumque autem erubescit justitiam, fructum ejus ignorat. Ergo qui peccant, nec in praesenti aliquem fructum habent, et mortem perpetuam in futuro percipient. Qui vero serviunt Domino, et in praesenti fructum habent, donum Spiritus sancti: et in futuro vitam aeternam. Aliter: Quare fructum in actione illius rei habuistis: in cujus etiam recordatione verecundia est?

0674C Nunc vero liberati a peccato: servi autem facti Deo, habetis fructum vestrum in sanctificationem: finem vero, vitam aeternam. Hoc ipsum ideo fructus est, quod vivetis sanctificati per baptismum.

Stipendia enim peccati, mors. Qui peccato militat, remunerationem accipit mortem. Item praemium, quod offert ad deceptionem nostram, hoc mors est.

Gratia autem Dei vita aeterna. Non dixit similiter, stipendia justitiae: quia non est antequam remuneratur in nobis. Non enim nostro labore quaesita est, sed Dei munere condonata.