Caput XII.

0700C

Obsecro itaque vos, fratres. Quia de sensu Domini dixerat: modo dicit, quales se exhibere debeant, ut sensum Domini habere mereantur. Huc usque de dogmatibus dicit: hinc jam moralia docet.

Per misericordiam Dei. Qua magis nihil est, per quam liberati sumus.

Ut exhibeatis corpora vestra. Quanto magis animam, non animalium, sicut in lege: quae tamen licet in figura fuerint, immaculata offerebantur, et viva.

Hostiam viventem, sanctam. Hoc est, castam, et alienam ab omni morte peccati.

Deo placentem. Domino, non hominibus tantum placete, sive talis ei placet hostia.

Rationabile obsequium vestrum. Omne opus bonum 0700D tunc placet Deo, si rationabiliter fiat. Nam mercede privatur, ut puta si quis hominum causa jejunat, bonum obsequium insipienter facit: ita et de omnibus adjacentibus sentiendum est.

Et nolite conformari huic saeculo, sed reformamini in novitate sensus vestri. Nolite similes esse filiis mundi, qui facti estis filii Dei, sed renovate sensum vestrum, per quem regitur corpus, et omnia membra diriguntur, ut etiam corporis actus novi fiant: quo possitis voluntatem Dei, et sensum ejus agnoscere. Haec enim nonnisi novo sensui revelantur.

Ut probetis quae sit voluntas Dei bona, et beneplacens, et perfecta. Hoc est, quod bonum sit, et melius, et optimum.

0701A Dico enim per gratiam, quae data est mihi. Prohibet usum humanae sapientiae, quae praeter legem est: non sensu proprio loqui se dicit, sed auctoritate gratiae Dei.

Omnibus qui sunt inter vos. Qui sunt sacerdotes, sive doctores: quorum caeteri exemplum sequuntur.

Non plus sapere quam oportet sapere, sed sapere ad sobrietatem. Plus vult sapere, qui illa scrutatur, quae lex non dicit. Unde et Salomon ait: Altiora te ne quaesieris, et majora te ne scruteris: sed quae praecepit tibi Deus, illa cogita semper.

Et unicuique sicut Deus divisit. Notandum, quod Deum dicat Spiritum sanctum, quomodo ad Corinthios ait, dona dividere singulis prout vult.

Mensuram fidei. Mensura fidei, virtutis intelligenda 0701B est gratia, quam nonnisi fideles accipiunt.

Sicut enim in uno corpore multa membra habemus: omnia autem membra non eumdem actum habent: ita multi unum corpus sumus in Christo. Per comparationem corporis eos ad concordiam cohortatur, ne vel hinc moveantur, quia dona accepere diversa: non enim poterant omnia habere singuli, ne superbirent nullius egentes: nec omnes eadem, ut corporis Christi similitudo in nobis monstretur. Item quod dicit in uno corpore multa membra propter diversitatem officiorum dicit. Non enim potest oculus audire, nec auris videre, et sic caetera intelligenda.

Singuli autem alter alterius membra. Ut praestando alterutrum, quod habemus, magis ac magis charitas in nobis confirmetur.

0701C Habentes autem donationes secundum gratiam, quae data est nobis differentes: Donum non ex nostro, sed ex donantis arbitrio pendet. Et omnibus quidem credentibus gloria promittitur in futuro: sed qui tam mundum cor habuerit, ut hoc mereatur, gratiam virtutum accipit etiam in praesenti.

Sive prophetiam, secundum rationem fidei. Fidei, non legis: sive quia fides illa meretur. Unusquisque enim tantum accipit, quantum credit. Item secundum fidem, quae unicuique a Deo data est atque concessa.

Sive ministerium, in ministrando. Ministerium, sacerdotalis, vel diaconatus officii.

Sive qui docet, in doctrina. Qui exhortatur, in exhortando. Qui docet, major est eo qui exhortatur. 0701D Exhortari enim pro viribus suis possunt etiam minus periti. Notandum sane quod tertio tantum posuerit, sive: quod quare fecerit, spiritualis debet lector agnoscere.

Qui tribuit in simplicitate. Omnibus simpliciter largitur: cunctos credens bonos esse, et indigere quae petunt.

Qui praeest in sollicitudine. Qui praeest Ecclesiae, vel fratribus, debet esse sollicitus:

Qui miseretur in hilaritate. Maxime circa aegrotos misericordiam exhibendo, sive misericordiae titulus generalis est, qui circa omnes placido exhibendus est animo. Hilarem enim datorem diligit Deus: et 0702A tristem sine dubio odit: quia melius est verbum bonum, super datum optimum.

Dilectio sine simulatione. Odientes malum, adhaerentes bono. Tota puritas debet esse in Christianis, sicut Deus pura lex est. Fingere enim, servorum est. Et diligamus non lingua tantum, sed opere et veritate. Ita ut etiam, si necesse fuerit, pro invicem moriamur.

Charitatem fraternitatis invicem diligentes. Ita vos diligite, quasi ex una matre generati.

Honore invicem praevenientes. Hoc si semper servaremus, et charitatem, et patientiam teneremus, sicut alibi ait: Alter alterutrum majorem aestimantes. Si enim nos omnibus minores judicaremus, nec ultro alicui injuriam faceremus, nec illatam nobis 0702B graviter deputaremus.

Sollicitudine non pigri. Ne per sollicitudinem saeculi, pigri in Dei opere efficiamini et inertes.

Spiritu ferventes. Quia frigidos Dominus non amat, et in tepidis nauseat. Tunc plane spiritu fervemus, si saeculo frigidi sumus.

Domino servientes. Non saeculo, neque vitio, sed Deo.

Spe gaudentes. Spe non praesenti. Spes enim quae videtur, non est spes.

In tribulatione patientes. Propter gaudium spei futurae, omnia sustinete: sicut ait: Omne gaudium existimate.

Orationi instantes. Instantia orationis nobis praestat auxilium in adversis.

0702C Necessitatibus sanctorum communicantes. Ministrate eis, qui propter Christum, sua omnia contemnentes, alienis ad tempus indigent ministeriis. Quidam codices habent: Memoriis sanctorum communicantes, quod ita intelligitur, quod meminerint, in qualibus sancti, vel quibus operibus promeruerint Deum: ut participes eorum fiant imitantes semper. Denique sequitur:

Hospitalitatem sectantes. Quia et hoc sancti fecerunt: sicut Abraham, sicut Loth, qui etiam invitos hospites detinebant. De qua dicitur: Per hanc enim quidam Deo placuerunt, angelis hospitio receptis.

Benedicite persequentibus vos: benedicite, et nolite maledicere. Ne putaremus utrumque nos facere debere. Ait enim et beatus Petrus: Neque maledictum 0702D pro maledicto, sed econtrario benedicentes.

Gaudere cum gaudentibus: flere cum flentibus. Ut si quid patitur unum membrum, compatiantur omnia membra. Sicut Job ait: Si non ingemui, vel lacrymatus sum, cum viderem homines in necessitate. Et Dominus fletibus Mariae ad fletum provocatur, ut nobis daret exemplum. Nec enim pro Lazaro, quem erat suscitaturus, flevisse credendus est: nec propter incredulitatem illorum, qui ei saepe non crediderunt mirabilia facienti. Nos autem jam perverso modo flemus cum gaudentibus, et gaudemus cum flentibus. Si quis enim laudatus fuerit, contristamur: si quis ceciderit, exsultamus. Unde ostendimus nos qui talia facimus, de corpore Christi non 0703A esse, qui non dolemus de uno membro praeciso: sed inimici sumus partis nostrae, et amici partis adversae: qui non dolemus de acie nostra viros fortissimos currentes: nec gaudemus, si videamus eos fortiter dimicantes: quamvis ipsi tam validi non simus ad pugnandum.

Idipsum invicem sentientes. Ut ita alteri sentiatis, sicut vobismetipsis.

Non alta sapientes, sed humilibus consentientes. Superba sapit iste, qui suam per se ulcisci cupit injuriam, et non humilibus rebus, id est, humilitate consentit.

Nolite esse prudentes apud vosmetipsos. Nolite in humana sapientia gloriari, sed stulti estote saeculo, ut sitis Domino sapientes: sicut scriptum est: Beatus 0703B homo quem tu erudieris, Domine, et de lege tua docueris eum.

Nulli malum pro malo reddentes. Humana sapientia est, si quaeramus vicem reddere inimicis. Stultitia enim est in hoc saeculo, si percutienti, et aliam maxillam praebere volueris. Quod si tantae patientiae et humilitatis fueris, non solum apud Dominum, sed et apud omnes homines poteris probabilis apparere.

Providentes bona, non tantum coram Deo, sed etiam coram omnibus hominibus. Tantum cave ne ideo facias, ut non Deo, sed solis hominibus placere desideres.

Si fieri potest, quod ex vobis est, cum omnibus hominibus pacem habentes. Quod vestrum est, vos cum 0703C omnibus pacem habetote: et dicite cum Propheta: Cum his qui oderunt pacem, eram pacificus: optantes scilicet conversionem eorum atque salutem, sicut quae vobis fieri possit.

Non vosmetipsos defendentes, charissimi: sed date locum irae. Aut fugiendo, aut permittendo nocere.

Scriptum est enim: Mihi vindictam. Ego quasi meam, dicit Dominus, non quasi vestram injuriam vindicabo: quoniam dicit Propheta: Qui vos tangit, tamquam qui tangit pupillam oculi ipsius.

Et ego retribuam, dicit Dominus. Facienti bona, retribuere promittit.

Sed et si esurit inimicus tuus, ciba illum: si sitit, potum da illi. Noli illi negare, quod Deus nulli negat: 0703D quamvis sit blasphemus et impius.

Hoc enim faciens, carbones ignis congeres super caput ejus. Ut cum sibi carbones intellexerit per suam indebitam misericordiam congregari, excutiat eos: hoc est, convertatur, et diligat te, quem habuerat aliquando perosum. Caeterum non est misericordia, sed crudelitas: si ideo eam facias, ut illi aliquid pejus eveniat, pro quo Deum praeciperis deprecari. Item hoc loco docet nos imitari Deum debere, qui solem suum oriri facit super bonos et malos. Cibando enim inimicum et potando, eum ad pacem, vel reconciliationem provocamus: ut si ille in malitia perstiterit, ignem suo congerit capiti.

Noli vinci a malo, sed vince in bono malum. Ille 0704A dicitur vicisse alterum, qui eum ad suam duxerit partem: sicut haereticum, vel paganum. Si ergo re fecerit sibi vicem reddere, ille te vicit, sibi similem te faciendo: si autem per patientiam tuam feceris eum cessare ab injuria, tu vicisti.