Caput Primum.

0823B

Paulus apostolus Jesu Christi, per voluntatem Dei. Non meis meritis.

Omnibus sanctis. Omnes sancti, fideles: non omnes fideles, sancti. Quia possunt etiam catechumeni 0823C ex eo quod Christo credunt, fideles dici: non tamen sancti sunt, quia non per baptismum sanctificati. Sive sic intelligendum, quod scribat fideliter servantibus gratiam sanctitatis.

Qui sunt Ephesi, et fidelibus in Christo Jesu. Non omnibus Ephesiis, sed his qui credunt in Christo.

Gratia vobis et pax. Tunc vobis valebit gratia, si ei non sitis ingrati: salutem vestram vestris meritis deputantes. Pacem vero reconciliationis observabimus: si nihil ejus bonitati, vel justitiae deinceps faciamus contrarium.

A Deo Patre nostro, et Domino Jesu Christo. Unum esse Patrem et Filium demonstrat, utique pariter operantes.

Benedictus Deus et Pater Domini nostri Jesu Christi. Laudat Deum, eo quod donaverit infra scripta.

0823D Qui benedixit nos in omni benedictione spirituali. Non aliquantis, sed omnibus spiritualibus gratiae benedictionibus: ut quomodo in nobis nihil deest ex illo, ita voluntati ejus nihil desit ex nobis.

In coelestibus. Non in carnali prosperitate, nec in terrena abundantia.

In Christo. In capite omnia membra benedixit. Sicut elegit nos in ipso ante mundi constitutionem: ut essemus sancti et immaculati. Quia nihil novum est ei, apud quem omnia erant, antequam fierent; non ut quidam haeretici somniant, animas antea in coelo fuisse segregatas.

In conspectu ejus. Non hominum.

0824B In charitate. Hoc fecit, sive immaculatos diligit Deus.

Qui praedestinavit nos in adoptionem filiorum. Hoc praedestinavit, ut haberent potestatem filii Dei fieri homines, qui credere voluissent: sicut scriptum est: Loquebantur verbum cum fiducia omni volenti 0824C credere.

Per Jesum Christum in ipsum. Ut membra ejus simus.

Secundum propositum voluntatis suae. Non secundum merita nostra.

In laudem gloriae gratiae suae. Ut laudemus gloriam gratiae ejus.

In qua gratificavit nos in dilecto Filio suo. In qua gratia gratos fecit nos sibi in Christo.

In quo habemus redemptionem, per sanguinem ejus in remissionem peccatorum, secundum divitias gratiae ejus. Non solum redemit, sed etiam peccata remisit: sine labore nostro justos nos facit, secundum divitias gloriae ejus.

Quae superabundavit in nobis, in omni sapientia, et prudentia: ut notum faceret nobis sacramentum voluntatis 0824D suae, secundum beneplacitum ejus, quod proposuit in eo. Plusquam abundavit, ut non solum a morte redemptis gratis peccata dimitteret, sed etiam nobis tantam sapientiam donaret, ut voluntatis ejus occulta mysteria nosceremus.

In dispensatione plenitudinis temporum. In novissimis temporibus, quando jam omnis dispensatio temporum, legis et naturae Prophetarumque transacta est.

Instaurare omnia in Christo, quae in coelis, et quae in terra sunt in ipso. Multi super hac re diversa dixerunt. Nam quidam aiunt coelos, animas, terram, corpora accipienda. Alii coelos, Judaeos, qui coelestia 0825A praecepta habuerant: terram esse gentiles affirmant. Alii vero asserunt, non angelos per coelos significari, sed eorum scientiam: ex Christi enim tempore profecisse, qui tamquam ignari interrogabant: Quis est iste rex gloriae? Et docentur Dominum eum esse virtutum. Sed quoniam instaurari non dicitur nisi lapsum, melius est, si eorum gaudium in salute hominum instauratum esse dicamus: quod habuerant antequam homines a justitia penitus declinarent. In terra vero instauratum genus hominum per Christum, nullus ignorat.

In quo etiam nos sorte vocati sumus. Nos qui ex Judaeis credimus.

Praedestinati. Per fidem, sive praecogniti.

Secundum propositum ejus. Proposuit omnia restaurare, 0825B sed primo oves perditas domus Israel.

Qui operatur omnia. Omnium horum causa, voluntas Dei est: quam rationabilem esse non dubium est.

Secundum consilium voluntatis suae. Non secundum merita nostra.

Ut simus in laudem gloriae ejus. Ut per conversationem nostram, et signa quae facimus, detur gloria Deo.

Nos qui ante speravimus in Christo. Nos apostoli, vel Judaei, qui priores credidimus Christo, sive ex lege exspectavimus.

In quo et vos cum audissetis verbum veritatis, Evangelium salutis vestrae. In quo etiam vobis gentibus annuntiata est salus.

0825C In quo credentes. In quo Evangelio, sive Christo.

Signati estis spiritu promissionis sancto, qui est pignus haereditatis nostrae. Hinc cognoscimini unum esse, quia eumdem spiritum accepistis: cujus signa, arrha sunt haereditatis futurae. Si ergo mortuos suscitare arrha est, quanta erit ista possessio! Pignus vero promissis fidem operatur spiritu promissionis, qui non carni promissus est.

In redemptionem acquisitionis, in laudem gloriae ipsius. Quos redimendo suo sanguine acquisivit, ut etiam in hoc laudemus gloriam ejus.

Propterea et ego audiens fidem vestram, quae est in Christo Jesu. Quam firmiter reneatis fidem Jesu.

Et dilectionem in omnes sanctos. Hoc est, fidem operibus comprobatis: et omnes bonos sine exceptione 0825D personae vel notitiae diligitis. Cavere autem a pseudoprophetis, et non omni spiritui credere, et non ante probationem nobis judicare praecipitur.

Non cesso gratias agens pro vobis, memoriam vestri faciens in orationibus meis. Non ut quidam in jucunditate convivii: mihi autem nihil oratione jucundius.

Ut Deus Domini nostri Jesu Christi, Pater gloriae, det vobis spiritum sapientiae et revelationis. Notandum quia fidem et charitatem habentibus, sapientia a Domino praedicatur: noverat enim adjutricem esse virtutum.

In agnitionem ejus. Quomodo optat ut agnoscant Deum, quem usque adeo noverant: ut ei credentes, 0826A omnes propter ipsum diligerent sanctos? Sed hoc petit, ut perfecte agnoscant magnitudinem ejus atque virtutem, qua potest promissa praemia, vel poenas implere magnitudinem: qui cum ubique sit, nihil eum potest omnino latere: qui enim pro certo cognoverit, nullo poterit in loco peccare; nam qui humanum testimonium erubescit, multo magis divinum poterit revereri. Unde filii Eli cum sacerdotes essent, Deum nescisse dicuntur: quia praesentiam et potentiam ejus minime timuerunt. Et Joannes Apostolus omnem qui peccat, Deum non cognovisse confirmat.

Illuminatos oculos cordis vestri. Spiritualia promissa non nisi spiritualibus oculis pervidentur.

Ut sciatis, quae sit spes vocationis ejus, et quae divitiae 0826B gloriae haereditatis ejus in sanctis. Si sciretis ad quantam spem vocati estis, omnem spem saeculi facile contemneretis, et si divitias haereditatis Dei videretis, omnis terrena vobis horrebit haereditas. Nemo enim regnum cum opibus suis sperans curator esse, et mediocrem substantiam possidere dignatur.

Et quae sit supereminens magnitudo virtutis ejus in nos, qui credimus secundum operationem potentiae virtutis ejus, quam operatus est in Christo Jesu, suscitans illum a mortuis. Omnis magnitudo virtutum Dei, in natura, vel lege supereminet, quia praestitit Christianis, ut Filio suo non parceret: ut eum caput nostrum factum, ad suam dexteram in coelestibus collocaret.

0826C Et constituens ad dexteram suam in coelestibus. Hic dextera pro honore ponitur: ne Deus corporeus esse credatur. Nam et pater a dextris esse scribitur Christi. Dominus, a dextris tuis, confregit in die irae suae reges. Ambo ergo a dextris sunt: quia nihil est in divinitate sinistrum.

Super omnem principatum, et potestatem, et virtutem, et dominationem. Quia unum est jam cum Deo assumptus homo, qui suscitatus est.

Et omne nomen quod nominatur: non solum in hoc saeculo, sed etiam in futuro. Si quod est aliud.

Et omnia subjecit sub pedibus ejus. Et ipsum dedit caput super omnem Ecclesiam, quae est corpus ipsius, et plenitudo ejus. Ecclesia omnium plenitudo membrorum est.

0826D Qui omnia in omnibus adimpletur. Quando omnes credent, tunc erit corpus ejus effectus in omnibus membris. Totus enim in membris, non in singulis impletur: ne ulla sit diversitas meritorum.